populair mm-1
C. BERBER" Jr,
DE KERMIS.
lewe fiMsIi
Barteljorisstraat 17, Haarlem,
2e Jaargang.
Maandag 4 Augustus 1884,
No. 329.
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Hommers 5
Verschijnt Dagelijks uitgenemen Zon- en algemeene Feestdagen.
Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. Z.
DAUBE if Co., JOH. F. JONES, Stier., Parijs, 31lis Faubourg Jfontmartre.
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Rijksmuseum van Schilderijen op het Paviljoen. Geopend op werkdagen van ^10 tot d^uur^op Zon-^en Feestdagen van 12} tot^ 4 uur. Kinderen beneden de ^8 jaar hebben geen^ toegang, kinderen van 8 tot 12 jaar alteen onder geleide.
Toegang vrij. Koloniaal
op het Paviljoen. Ingang Dreefoijde 2e deur. Geopend dagelijks
10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Ncdcrlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op
hjtfniinerheid. nn hef. PnvAlónpu. Ingang DrP-efzndft le. deur. (*ennend dnrreliil-a vnn TH frtfc A 1111 rIV,OX ..n4. 11
gezelschap,
vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met. 1 dame. Museum van kunstnijverheid' op het Paviljoen. Ingang Dreelzijde le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Douateurs
v1---- xr::...-roW-nnn ,i;r,i„raa vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis voc
leden der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral
van Nederland en meer bijzonder van het Haarlcmsohe Bisdom, Kruiïwcg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 10—5 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor eeu geheel jaar
1 gulden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 10—4 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 10—3 uur tegen betaling vnu 25 cents per persoon,'alleen op
Zonda"cn kosteloos van 124 uur, de overige Christelijke, feestdagen tegen betaling vau 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleide.
Teulers museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van 11—3 uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 1—4 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof Geopend
Woehsda" en Zaterdag van 2—4 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerl:. Dinsdag van 1—2 en Donderdag van 2—3 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrij.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
Eerste blad.
Niet. waar, waarde lezer, telken
jare als Augustus begint te nade
ren en vooral bij de jongelieden
bet woord «kermis» als op de
lippen bestorven ligt, rijst daar voor
uwen blik een tooneel van prettige
drukte en levendige vroolijkheid,
van luchtige zorgeloosheid eri af
wisselend vermaak, maar helaas ook
van dolle uitgelatenheid en ruwe
bacbanaliën. Gij ziet haar daar voor
u, die groote menigte, van heinde
en ver te zamen gestroomd, om met
u bet jaarlijks terugkeerende feest
te vieren, om ook eens te profiteeren
van de eigenaardige genoegens, die in
de kermisweek onze goede Spaarne-
stad aanbiedt. Gewis, dat zijn drukke
dagen voor de buismoeders, die dan
eens een extra-man aan tafel zien;
die hare familiebetrekkingen of be
kenden verwachten, en dan gaarne
eens willen toonen, dat de afstand de
banden van liefde en toegenegenheid
niet losser maakt.
Zou er wel één volksfeest zijn,
van zoo ouden datum, dat zoo boog
in den volksgunst staat als onze
kermis?Wij betwijfelen bet ten sterk
ste. De eigenaardige, trek in bet
volkskarakter, reeds van onze voor
ouders, riep als van zelve deze drukte
in bet leven. Of was bet niet de
handelsgeest, die, telken jare als het
kerkelijk patroonfeest in de tempel
gebouwen met grooten luister werd
gevierd, zoo zelfs, dat van heinde
en ver de menigte te samen stroomde
om van deze plechtigheid getuige
te zijnde inwoners der groote
steden er op bedacht deed zijn, van
deze ongewone drukte te profiteeren,
en bet ijzer te smeden als bet beet
was?
Niemand onzer zou, wanneer de
geschiedenis bet hem niet onweder-
legbaar aantoonde, in de kermis van
beden een overblijfsel zien van een
kerkelijk feest, uit de tijden, toen
nog geen verschil van meeningen
deChristenheid in ons land verdeelde.
En toch, de naam alleen duidt bet
genoegzaam aan. En wanneer wij
eens eenige bonderden jaren terug*
konden gaan, en dan eens een kijkje
konden nemen op de plaats waar de
Groote Kerk thans staat, wij zouden
moeten bekennen, ja, dat er eenig
verschil bestaat tusschen de drukte,
die er toen heerschte en de woelig
heid van beden; doch wij zouden
daarbij tevens verscheidene punten
van overeenkomst bespeuren. Ook
toen reeds boden verscheidene koop
lieden. zoowel gevestigde burgers
als reizende kramers, stadgenoot en
vreemdeling de producten van in-
landscbe nijverheid en uitbeemscbe
pracht te koop aan. Ook toen zoch
ten kunstenaar en kunstenmakers
bun publiek te trekken door reclame
en de voorspiegeling van allerlei ge
noegens op geheel verschillend ge
bied, ook toen was vreugde en genot
bet wachtwoord van ieder die zich
binnen Haarlem's veste bevond.'t Is
waar, de geest des tijds, die op alles
zijn stempel drukte, liet in den loop
der tijden ook daarop zijnen invloed
gevoelen, en onze voorouders zouden
natuurlijk groote oogen opzetten, in
dien "zij al de wonderen kónden aan
schouwen, die thans onzen blik trek
ken, doch het hoofddoel der menigte,
welke wij daar dooreen zien woelen
en krioelen, bleef hetzelfde. Dat
hoofddoel toch was, en is bet ook
thans nog, de zorgen des levens
voor een poosje van zich te zetten,
en zich hoofdzakelijk aan de vreugde
te wijden.
Neef Nurks zou zich toenmaals,
evenmin als thans, in de kermis-
drukte op zijne plaats gevoeld heb
ben, en vaak zou hij zich ongetwij
feld afgevraagd hebben of die ruste-
looze menigte op eens alle bezinning
verloren bad,dat zij zich zoo «dwaas»,
zoo «onzinnig» aanstelde.
Waar bet de kermis geldt, trou
wens, is bet geslacht der Nurksen
bijzonder groot. Dit volksfeest beeft
bet vooral in de laatste 25 jaren bij
zonder bard te verantwoorden gehad,
getuigen de vele plaatsen, waar de
wijsheid der beschreven vaderen bet
noodig geoordeeld beeft, met de tra
ditie van eeuwen te breken, en de
kermis af te schaffen. Wij voor ons
deelen het per se ongunstig oordeel
over de kermis evenwel niet. Er moet
een tijd wezen waarop de boog, die
het gebeele jaar gespannen staat,
eens ontspannen wordt. De ernst
van bet leven drukt vaak zoo bard
daaropdat men dien wel eens
voor eene wijle op zij mag zetten,
en, op gevaar af van door sommige
al te stemmige menschen met den
naam van «dwazen» bestempeld te
worden, we ons met opgewektheid
aan de vreugde, aan het gepaste
genoegen mogen wijden. Ook de
mindere man, want voor dezen beeft
de kermis bij uitstek hare beteeke-
nis behouden, beeft behoefte aan
uitspanning en wel aan eene uit
spanning, die niet bekneld is in het
keurslijf waarin moderne pbilosophen
haar willen sluiten.
Wij weten bet wel, men voert
ons tegen, dat er dezer dagen reeds
zoo veel gedaan wordt, om een ede
ler en verhevener genot ook den
werkman te verschaffen. Men wijst
ons op de volksconcerten in den
Hout, op de volksvoorstellingen en
volksfeesten, op de volksbibliotheken
en de Hemel mag weten, wat er al
meer voor het volk wordt opgericht
of uitgevoerd, doch wij gelooven,
dat de Nederlandsche natie in baar
geheel nog niet op die hoogte staat,
dat deze genoegens haar verzadigen
kunnen.
Maar, mijn Hemel! booren wij
onzen tegenstander vragen, welk ge
not steekt er toch in, tusschen die
uitstallingen te dwalen, mee te bos
sen, mee te springen met de opge
wonden menigtede zoutelooze,
quasi-geestigheden aan te booren
die men debiteert, om dan straks
amechtig een rustig plaatsje op te zoe
ken, waar ge een weinig kunt be
komen, van de vermoeienissen, waar
aan ge zoo even ten prooi waart.
Och, goede vriend, zouden wij ant
woorden, wanneer ge elk genoe
gen in de wereld wilt ontleden, en
begeert dat ieder, die opgeruimd en
vroolijk is, u tot de kleinste bijzon
derheden de stemming van zijn hart
blootlegt, dan vrees ik, dat ge ner
gens een antwoord of eene beschrij
ving zult krijgen, die u bevredigt.
Ieder vermaakt zich natuurlijk op
zijne wijze. Tegen de genoegens van
bet kind, dat zich met hoepel, tol of
bikkel uren lang kan amuseeren,
trekt een groote den neus op of bij
glimlacht er over, en toch gelooven
wij, dat de kleine evenveel genot
heeft als gij, wanneer ge u bijzon
der vermaakt. "Voor de boogere stan
den, wij erkennen bet gaarne, beeft
de kermis niet de minste aantrek
kelijkheid. Hier staat eiken dag de
gelegenheid open, om, betzij door
tooneelvoorstellingen en concerten,
hetzij door reizen, zich genoegen te
verschaffen, omdat zij de middelen
daartoe hebben en wat nog meer
beteekent, omdat zij boog genoeg in
beschaving en ontwikkeling staan
om bet schoone in de natuur of bet
genot dat de kunst schenktte
genieten. Zoolang dit evenwel met
de overgroote meerderheid van het I
volk niet het geval is, gunne men]
de menigte bet genoegen, waarnaar
zij reeds langen tijd van te voren!
met ongeduld uitziet.
Toch. wij erkennen bet gaarne,
leveren de kermissen niet zelden
tooneelen op, die zelfs den grootsten
voorstander van dit volksfeest tegen
de borst stuiten. Het zijn die wal
gelijke vertooningen van eene brood-
dronkene schaar, die, hunne waarde
als menschen vergetend, in onmatig
heid en zedeloosheid bun genot zoe
ken. Het is helaas maar al te waar,
dat sommige individuen slechts daar-
in hunne hoogste zaligheid zoeken,
dat zij hunne hartstochten niet kun
nen beteugelen, maar deze bij elke
voorkomende gelegenheid botvieren.
Zulke lieden natuurlijk zijn de
j ergste vijanden van ouze kermissen.
Zij misbruiken hunne vrijheid en
geven daardoor aanleiding, dat de
machthebbenden, door het afschaffen
van dit volksfeest, bun de gelegen
heid zoeken te benemen, het wel
denkende, goedgezinde deel der bur
gerij door hunne bachanaliën te
ergeren. Evenwel, wij gelooven dat
men te ver gaat, al dit verkeerde
alleen op rekening der kermis te
schrijven. De lieden, die zich in deze
dagen niet kunnen bebeerscben, zul
len op andere tijden en bij andere
gelegenheid bet evenmin kunnen
doen. Organiseert slechts feesten, die
eene hoogere strekking hebben, die
in theorie althans moeten dienen om
der menigte een verhevener, een ede
ler genoegen te verschaffen, en ge
zult daarbij dezelfde lieden aantref
fen, in denzelfden toestand, waarin
ze deze week door Haarlem's straten
zullen zwaaien. Het kwaad zit bij
ben in het bloed, en ook zonder de
kermis zullen zij u verscheidene
malen ergeren. Het zou vergeefscbe
moeite zijn, wanneer wij dergelijke
personen aanspoordet zich te matigen,
om ons de walgelijke tooneelen te
besparen.
Het goedgezinde deel der burgerij
wenscben wij echter van harte een
genoegelijke kermis. Ontspant u ge
rust dezer dagen, zonder dat ge u-
zelven nu angstig afvraagt of het
genoegen dat ge smaakt met de
eiscben der kunst overeenstemt. Lacht
om de kluchten die men verkoopt,
om de geestigheden, die gedebiteerd
worden, begeeft u in bet dichtste
gedrang, zonder u veel te bekom
meren over een duw meer of minder,
dien gij daarbij oploopt, doch zorgt er
slechts voor, dat ge u na bet feest
niet over u zeiven behoeft te scha
men. Dan zal de kermis, ondanks
de boogere uitgaven, u voordeel
aanbrengen, omdat ge u daarna met
frisscben moed en opgewekten geest,
weder aan uwe zaken kunt wijden.
J. S. M.
ADVERTENTIËN.
W. M. V. BOEKHOUT.
Haarlem, 3 Aug. 1884.
p. c.
De ondergeteekende maakt
zijn begunstigers en den in
gezetenen bekend, dat bij hem ge
durende de Kermis en overige dagen
alle soorten van verschillende Limo-
naden ook Eieren, Zuur, Koffie.
Thee en alle soorten van Dranken
zijn te verkrijgen.
Tarief volgens gewoonte.
H. H. J. HEIJNSBERGEN,
Zuider Buitenspdarnc 10.
Ondergeteekende bericht
bij deze aan zijne geachte
stadgenooten, dat bij een Bier en
Koffiehuis beeft geopend aan de
Raaks No. 36, en dat bij door een
nette bediening zich de hem te schen
ken gunst hoopt waardig te maken.
Tevens bericht bij, dat gedurende
de kermis eene kamer beschikbaar
is gesteld tot het gebruiken van
alle soorten van Ververschin-
gen.
Met achting:
Uw onderd. Dienaar,
J. BOONDERS.
TE HAARLEM,
onder Directie van
MAURICE HAGEMAN.
Deze school wordt den eersten
September e. k. GEOPEND.
Het onderwijs wordt gegeven in
a. Zang en algemeene muziekleer.
b. Piano, zang en algem. mu
ziekleer.
c. Viool, zang en algem. mu
ziekleer.
Het leergeld voor a. bedraagt
ƒ15, voor b. ƒ50, voor c. f 50 per
jaar. Voor meerdere leerlingen uit
eenzelfde gezin wordt billijke reduc
tie in leergeld toegestaan.
In principe wordt de leerwijze van
het Conservatoire te Antwerpen, on
der leiding van PETER BENOIT,
gevolgd.
Na voldoend eind-examen, af
te leggen te Antwerpenzullen ten
behoeve van ben, die zelf muziek
onderwijs wenschen te geven, maat
regelen worden getroffen, een Di
ploma van bovengenoemd Conser
vatoire te verkrijgen.
De aangifte van leerlingen zal
plaats hebben op Zondag 27 Juli,
3 Aug. en 10 Aug. e. k., telkens
van 12 tot 2 uur, Botermarkt No.
10, waar nadere informatiën en
Prospectussen zijn ts bekomen.
De Directeur,
MAURICE HAGEMAN.
I Haarlem23 Juli 1884.
IN
Effecten, Coupons,
Wissels en Assurantiën
belast zich met het INKAS-
SEEREN van WISSELS op
binnen- en buitenlandsehe
plaatsen, koopt vreemde
COUPONS tot hooge prijzen en
neemt gelden a deposito,
tegen nader overeen te komen
conditiën.