I» i
ADVERTENTIEBLAD
3e Jaargang.
Maandag 24 Augustus 1885.
No. 653.
ABONNEMENTSPRIJS:
FEUILLETON.
VERGETEÏÏ.
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommerg 5
Verschijiit Dapiijhs uitgenBmen lan- sn aTgejgésiie fÈestdspn.
Brieven, geiden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagenten voor het Buitenlandompugnie Générale de xublicite Ktrangtre G. L.
Ï)A V B li ,p Co., JOH. F. JON A'S, Sucr., P/trijs, 3 Ibis Faubourg Monimartre.
ADVERTENTI EN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12 uur.
olomaal museum op het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzijde 2e deur. Geopend dagelijks van IG tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leucn der Nederlandsclie Maatschappij ter bevordering van Nijverheid
van diploma vrüen toegang, donateurs reef gezelschap, leden met 1 dame. -Museum van Kunstnijverheid- op het Paviljoen. Ingang Dreefzijde le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 osuts per persoon. Dot
i Nederlandsclie Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoou van diploma rijen toegang, donatears met gezelschap, leucn met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiede
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
hebbea'on
Donateur* en
geschiedenis, vooral
No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 105 uur. 'L'ocgaug 25 cents per persoon. Doorloopcntle toegangskaarten voor een geheel jaar
15 April tot 14 October alle werkdagen van 104 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 10S uur tegen betaling van 25 cents por persoon, al'.-en op
•4 nur, rlo overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 iareu worden in bet geheel' niet toegelaten: kinderen van S tot 14 jaren niet dan onder bnhoo.iijkgeleide.
Ttvlers museum in de Tjamstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van ii—5 uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend
Woeuadag m Zaterdag van 8—4 nor. 'prpMnp»*? i* *t Omit Vera. Dhisiag «n J—w »'i«dcrdag van 2-8 uur. Toegang (deur Oudogror,mnarkti vrij.
Koloniaal
rertoon
eden der Nederlandsclie Maatschap';
yan Nederland en meer bijzonder van het Haarleniache Bisdom, Krniswr;
1 1 gulden. Museum der stad Haarlem óp hei Raadhuis. Geopend
Bondagen kosteloos van 12-
EEN VOLKSDRANK
Dezer dagen bezochten we met
eenige vreemdelingen het Panopti
cum te Amsterdam, en bij het be
zichtigen van dat gebouw werden
we uitgenoodigd eens een kijkje in
den nieuwen bierkelder daaronder
te nemen. Op de muren er van wa
ren verschillende geestige teekenin-
gen met houtskool aangebracht, die
én door hun strekking èu door de
juistheid der voorstelling, de beschou
wing overwaard zijn, zoodat we on
zen lezen gerustelijk durven aanra
den er een kijkje te nemen. De
drukke praktijk van dr. Mezger in
het AmsteL-Hötel, de mislukte op
tocht hij gelegenheid van de opening
der Rijks-MuseumgebouweD, het
sloopingswerk bij de Munt en meer
andere gebeurtenissen van den tegen-
woordigeu tijd waren er op de gees
tigste wijze geparodieerd en daar
men er 'uitstekend bier verkrijgeu
kan. is zulk een catacombe-tochtje
niet onaardig.
Een der teekeningen vooral trof
ons door haar waarheid en dit bracht
ons op het denkbeeld het onder
staande neer te schrijven. Zij stelde
den uitgang van een herberg voor,
waaruit een haveloos gekleede man
zwaaiend en tierend de straat op
ging alles bij hem, kleeding, gelaat,
ja zelfs de hond, die hem vergezelde,
teekende verval en hij was het spre
kend bewijs van het nevenstaande
versje
«Sterke drank, ja zelfs wijn.
Kan niet dan zeer jiadeclig zijn!"
Juist er naast bevond zich een
andere teekening, die ons een dikken,
vroolijken en welgedauen heer met
twee dito dames, een even voorspoe
dig opgegroeid kind en een corpu-
n.
WAKEND DKOOMEN.
4)
Eens, het kon nu 16 jaren gele
den zijn, had Don José bij gelegen
heid van eene terugkomst aan zijne
moeder een eigenaardig geschenk
meegebracht uit West-Indië een
mooi kind, de kleine eenjarige Cla-
rita de la Para, het ouderlooze doch
tertje van zijn besten vriend, die
hem te gelijk een schip vermaakt
had. Alphonse de la Para was een
Eranschman van geboorte; hij had
een jonge bloedverwant van Donna
ïrasquita getrouwd en zijn moedige
vrouw begeleidde hem op de zee
reizen. Het geluk van dit paar was
lenten mopshond te zien gaf en met
een vingerwijzing naar deze af beel
ding, las men weer:
"Doch de gevolgen van het bier,
Ziet men hier!"
Het is waar, men behoeft tot geen
teekening zijn toevlucht te nemen,
om de ongelukkige gevolgen van
den sterken drank te kunnen waar
nemen; iederen dag, maar vooral
Zaterdagavond, Zondagmiddag en
den geheelen Maandag kunnen we
talrijke slachtoffers van het drank
misbruik in levenden lijve aanschou
wen, die ons doen zien, hoezeer de
jenever den mensch verlaagt tot
dierlijkheid; de taal, die de dronk
aard uitstoot, zijn manieren, zijn
houding, zijn kleeding, zijn vrienden,
alles is in den regel even walging-
wekkend, als hij zeifis.
De geschiedenis verhaalt ons, dat
de Spartanen, om hun kinderen een
afschuw van den drank in te boe
zemen, een dronken gemaakten slaaf
ia hun nabijheid lieten, opdat zij
daardoor tegen den drank een groo-
ten weerzin zouden krijgen. Hoezeer
dit middel zeker echt Spartaansch
is, zijn we onwillekeurig dagelijks
in de gelegenheid dergelijke afschrik
wekkende voorbeelden te zien, maar
in weerwil hiervan zijn er in ons
land duizenden, die hun gezondheid,
hun goeden naam, hun eer en for
tuin op het spel zetten, omdat ze
zich uit zwakheid of gewoonte niet
van sterken drank kunnen onthouden.
Zoo gaarne zouden we daarom
willen, dat ook in ons land zooveel
mogelijk pogingen werden aange
wend, om het bier tot volksdrank
bij uitnemendheid te maken; dit
voorzeker zou veel bijbrengen om het
drinken van den jenever te doen
verminderen. Toch zijn we bier er
nog verre van af, dat dit verwezen
lij kt zal worden. Uit een statistiek
voorkomende in Gambrinuseen te
Weenen verschijnend blad, aan de
belangen der brouwers gewijd, blijkt
b. v., dat in België jaarlijks 154
liter bier per hoofd gebruikt wordt,
in Denemarken 62, in Duitscbland
90, in Frankrijk 25, in Groot-Brit-
tanje 125, in Italië 6, in Nederland
40, in Noorwegen 28, in Oostenrijk-
Hongarije 35, in Noord-Amerika 38,
in Rusland 8, in Zweden 21 en in
I Zwitserland 36. Oppervlakkig be
schouwd is in Nederland het bier
gebruik veel grooter dan in Italië,
Frankrijk, Rusland en andere lan
den, maar men dient in aanmerking
te nemen, dat in de beide eerste lan
den de wijn zeer goedkoop en dus
een volksdrank is, die daar niet veel
meer kost dan hier te lande bet
bier. Wat Rusland, Zweden en Noor
wegen betreft, er zijn geen landen
waar meer sterke drank gedronken
wordt dan juist daar, zoodat ons land
daarbij althans gunstig afsteekt.
Vergelijkt men echter bet gebruik
van bier bij ons bij dat van België,
Engeland, Duitscbland en Denemar
ken, dan staat ons land verre ten
achteren en dit komt niet omdat wij
Nederlanders zoo matig zijn in het
drinken, neen, de oorzaak ligt he
laas hierin, dat er onder de volks
klasse zoo weinig bier, doch daar
entegen nog zooveel jenever en an
dere sterke drank gebruikt wordt.
Treedt men de Rembrandtszaal
in het Rijksmuseum te Amsterdam
binnen of ziet men andere afbeel
dingen van schuttersmaaltijden, dan
heeft men er genoegen in, na de
kunst der groote meesters in het
scheppen van zulke figuren bewon
derd te hebben, een blik te slaan
op de kloeke mannen, met bun
forscbe gestalte, waarvan iedere spier
de groote lichaamskracht verraadt.
echter van korten duurin eene der
West-Indische havenplaatsen stier
ven beide echtgenooten binnen eenige
dagen aan een kwaadaardige koorts
en lieten hun dochtertje alleen in
de wereld achter. Stervend beval de
la Para zijn dochtertje aan Don José;
deze nam met de grootste zorgvul
digheid bet kleine bulpelooze wezen
in zijne bescherming en bracht het
bij zijne moeder. Op zijn eigen ar
men droeg bij bet in buis. Donna
Frasquita nam de kleine lieveling
welwillend op en weldra weerklonk
in de stille hacienda bet luide lachen
der kleine vroolijke Clarita. Zij werd
spoedig ieders lieveling en langza
merhand de kleine dwingeland van
bet buis. Donna Frasquita was reeds
te oud, om dat kleine wilde ding
met die energie op te voeden, die
bet zoozeer behoefde, enDonJosé's
bezoeken waren te zeldzaam en te
kort, om hem de eigenzinnigheid
van zijn aardige pupil te doen in
zien. Hij hield bet kind voor een
kleine engel en in werkelijkheid
was bet nooit aanvalliger, inschik
kelijker en gehoorzamer, dan wan
neer baar lieve Don José op Tene-
riffe vertoefde. Dan was hare leven
dige natuur in haar element. Don
José wist baar bezig te houden, bij
braebt de heerlijkste dingen uit alle
werelddeelen voor baar mee en wist
oneindig veel te vertellen, zonder
ooit vermoeid te worden door bare
vragen. Te voet en te paard zwierf
bij met baar over bet veld; nam
baar mee naar Oratava en Santa-
Cruce, maakte tochtjes met baar in
de haven en toonde haar zijn statig
j schip.
Zoo doorleefde de kleine Donna
bare kindsheid. Toen zij baar der
tiende jaar bereikt bad, maakte zij
met Don José de tweede zeereis. Hij
nam baar mee naar Marseille, waar
een bloedverwant baars vaders in
een klooster leefde.
En geen wonder, onze voorvaderen
waren lustige drinkers; zoowel aan
den buiselijken haard als in hun
gezellige bijeenkomsten spraken zij
den kroes goed aan en deden zich te
goed aan bet degelijke en krachtige
gerstebier. Dat zelfde verschijnsel
kunnen we hier te lande algemeen
in Brabant en Limburg merkeu,
waar het bier wezenlijk volksdrank
is en waar een middelmatig drinker
er niet het minste bezwaar in ziet
20 a 25 groote glazen bier op een
Zondag-achtermiddag te gebruiken.
Kloek is daar de bouw der men
seden en in den regel bereiken zij
een boogen leeftijd. Het kan ook
niet anders, want goed bereid bier
is in de eerste plaats voedzaamde
beste soorten van gerst, rogge of
tarwe worden bij het brouwen ge
bezigd en door toevoeging van an
dere plantaardige stoffen is het tevens
zeer smakelijk. Dat het bier op den
groei van den mensch een grooten
invloed heeft, zal wel niemand ont
kennen, die onder zijn vrienden
liefhebbers van dien drank heeft:
in korten tijd toch krijgen zij een
kclossalen omvang en de naam van
«bierbuik» wordt sedert de invoe
ring en het bereiden van Beierscb
bier meer en meer toepasselijk.
Sterkt bet bier den mensch dus,
terwijl de jenever hem lichamelijk
en zedelijk ten onder brengt, ook
in andere opzichten is het bier verre
te verkiezen. Hij, die zich niet aan
overmatig gebruik van bier over
geeft blijft gewoonlijk helder van
geest, want bier benevelt den geest
niet, zooals sterke dranken dit doen,
integendeel het maakt vroolijk en
opgewekt; een stevige bierdrinker
is dan ook meestal zeer opgeruimd,
houdt van aardigheden en grappen
en kan goed lijden, dat de zon in
bet water schijnt.
Daar ook zou de opvoeding van
Clarita voltooid worden. Door deze
schikking handelde de trouwe voogd
in den geest van zijn afgestorven
vriend; ook om zijnentwege legde
bij zijne moeder en zich de smart
der scheiding op. Ook voor Clarita
werd deze scheiding een zielsver
driet, want noch hare bloedverwant
noch de kloosterschool bevielen baar.
Het kleine teugellooze meisje ver
langde steeds weder naar Teneriffe,
naar hare lieve Donna Frasquita,
naar den beerlijken tuin, de gulden
vrijheid en bet ongebonden leven
van vroeger. Het scheen baar dan
ook als eene verlossing toe, toen
eindelijk baar voogd te Marseille
aanlandde, om baar mee naar huis
te nemen. Zij scheidde zonder spijt
van Marseille en hare bloedverwan
ten, van bet klooster en van bare
medeleerlingen; slechts van eene
dezer, Stephanie Iiohberg, een jong
Duitsck meisje, hield zij zielsveel
Zijn opgewektheid en vroolijkbeid
werkt aanstekelijk,terwijl degene,die
te veel jenever drinkt, lusteloos uit
de oogen ziet, traag is iu zijn be
wegingen en meer geneigd is tot
twist dan tot luidruchtige vroolijk-
heid. Er zou voorzeker wat meer
vrede in de woningen der arbeiders
heerschen, als dezen in plaats van
sterken drank te gebruiken, het
zelfde geld uitgaven aan bierdit
laatste toch is veel goedkooper en
in plaats van een weinig jenever
zouden ze een flinke hoeveelheid
bier kunnen bekomen, groot genoeg,
om ook vrouw en kinderen er even
zeer op te onthalen. In een rede
voering, voor eenige dagen door lord
Randolph Churchill, een lid van bet
Engelsch ministerie, tot de kiezers
gehouden, prees hij bet bier, om
dat bet de krachten versterkt, de
moedeloozen en vermoeiden opwekt,
de uitgeputten verkwikt en bij be
schouwde bet voor het volk evea
onmisbaar als brood.
Ook wij zijn dezelfde meening
toegedaan en achten bet een groote
weldaad voor de maatschappij, als
bet gebruik van bier, dat van den
jenever kon vervangen. Wat zouden
cr veel meer kloeke, krachtige, ge
zonde en vroolijke mannen en ook
vrouwen komen, als het bier hier
te lande een volksdrank werd en
gewis zou de prachtige drankwet
geheel in bet vergeetboek geraken,
als dit na verloop van tijd zou ge
beuren. Om dit doel te bereiken,
is ten eerste noodig, dat er overal
goed, smakelijk en goedkoop bier
te verkrijgen is. Om goed te zijn,
moet er uitmuntend koren voor ge
bruikt worden, en mag de noodige
hoeveelheid hop er niet in ontbre
ken smakelijk moet bet zijn, dat
bet te spoediger den jenever vervangt
en goedkoop, opdat het voor ieder
en bad baar met grooten geestdrift
voor altijd warme vriendschap toe
gezegd. Alleen bet afscheid van
Stephanie bad haar tranen gekost,
overigens was zij gelukkig, weder
over de golven der zeer naar haar
geboorteland heengevoerd te worden.
Als volwassen meisje keerde zij daar
terug. De tweejarige afwezigheid
had van bet kind een jonge dame
gevormd. Donna Frasquita's oude
oogen werden niet moede, het schoo-
ne meisje fce bewonderen en met
heimelijken trots dacht zij gedurig,
dat de kleine Clarita nu haast ver
loofd zou worden en dat baar goede
heerlijke José toch nog steeds de
mooiste man van geheel Teneriffe
was; daarbij meende zij dat zij zelve
geen hartelijker dochter en haar
prachtige bezitting geen lieftalliger
meesteres kon krijgen, dan het mooie
meisje met de schitterende oogen.
Don José dacht er evenzoo over,
maar nooit kwam er een woord
