3e Jaargang. Maandag 19 October 1885. No. 701. ABONNEMENTSPRIJS: Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zen- en aigemeene Feestdagen. AD VERTENTI ËN: Een belangrijk werk. FEUILLETON. VERGETEU. Voor Haarlem per maand40 Cents. Franco door geheel het Rijk p. maand 55 Afzonderlijke Nommers 5 Brieven, geiden, advertentiën enz. franco te adresseeren aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9. Heo {dagenten voor het Buitenland -. (.ompagniê Générale de nihlidte Btrangère G. L. DA UB E 3f Ge., JOH. F. JONES. Sucr., Ear ij:, 3 Ibis Faubourg Montmartre. van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12 uur. MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM. Koloniaal museum op het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzijde 2e deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op rtoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingaug Dreefzijde le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 couls per persoon. Donateur» «o len der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral n Nederland en meer bijzonder van het Raarlcmache Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 105 uur. Toogang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor een geheel jaai 1 gulden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 104 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 103 uur tegen betaling van 25 cents per pr-soon, alleen op indagen kosteloos van 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleide. wlers museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomeu Zaterdag, Zou- en Feestdagen van 11uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopui en Zaterdag van 2—4 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 12 en Donderdag van 28 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrij. Met de grootste ingenomenheid sbben we voor eenigen tijd de lannen begroet van de heeren Buma Van Diggelen tot afsluiting en roogmaking der Zuiderzee. Voor- ;ker, er behoort moed toe, weder- n met zulk een plan voor den dag i komen, nadat reeds zoo dikwijls lorstellen in dienzelfden geest zijn edaan, maar helaas nog niet ver- ezenlijkt werden. Thans schijnt de jd gekomen om zulk eengrootsch omvangrijk werk aan te vangen, een verblijdend teeken is het thans, dat zoowel de Provinciale taten van de provinciën om de uiderzee gelegen, als de gemeen- besturen van de plaatsen, welke 1 het meeste belaug bij hebben, an ingenomenheid daarmee betuigd hun hulp er voor toegezegd sbben. Het oogenblik er voor schijnt dan >k goed gekozen: niet meer, zoo- s voor drie eeuwen met de droog- aking van den Beemster en andere assen het geval was, hebben de tvoerders bij zulk een werk te impen met slechte en ondoelma- 2fe werktuigen, neen, de weten- hap is thans op de hoogte, dat zij le middelen aan de hand geeft, om betrekkelijk korten tijd en veel ledkooper dan vroeger, dergelijken luzenarbeid tot stand te brengen, een primitieve watermolens, die an den wind afhankelijk zijn en as slechts op sommige tijden het ater kunnen verwijderen, zijn meer Dodig; dat bewijst de opruiming ■van in vele waterschappen en un vervanging door stoommachines; )k de materialen, die gebruikt neten worden, de kolossale beton- XXIII. De Czaein. De geschiedenis, de moed en i volharding van Clarita ontroerden i czarin, zij voelde zich er door ingegrepentoch onderzocht zij luwkeurig de gewichtige doeu- ienten, en eene dreigende schaduw in sombere verontwaardiging ver- ireidde zich over haar edel voor- iiofd bij de noodzakelijke vermei ing van Wera's aandeel in de zaak. 'e keizerin haatte de intrige, over aar gansche gelaat vloog daarbij in plotseling, toornig rood, toen j doordringend -zeide: Ik denk, dat Wera Sergewna blokken, het zand, de steenen, die voor den aanleg van buitengewone dijken in zoo groote hoeveelheid be lmoren te worden aangevoerd, kun nen thans in eeuige uren op de plaats der bestemming gebracht worden, terwijl er voorheen minstens even veel dagen mee verliepen. Daaren boven is de mensch tegenwoordig in het bezit van zulke werktuigen, dat hem bijna geen enkel werk meer onmogelijk blijft. Door middel van stoommachines van duizenden paardenkracht, door hydraulische machines, dynamiet, ja door wat niet al? is hij in staat de grootste moeilijk heden, die zich hij zulk een werk kunnen voordoen, te hoven te komen, terwijl het electrisch licht hem ver gunt bij nacht even goed als over dag te arbeiden en de hedendaag- eche duikertoestellen, die op de we reldtentoonstelling te Antwerpen ieders bewondering wegdroegen, la ten den werkman toe met hetgrootste gemak langen tijd op den bodem der zee te verblijven en zich er bijna volkomen vrij te bewegenover de mogelijkheid der uitvoering behoeft men zich dus niet te verontrusten, want waarlijk, daarover kan geen twijfel bestaan. Alle onzekerheid daaromtrent ver dwijnt, als we er slechts op letten, hoeveel groote werken op het ge bied van waterstaat in ons land ge durende de laatste vijf en twintig jaar tot stand gekomen zijn, en de ondervinding,daarbij opgedaan,strekt voldoende tot waarborg voor een degelijke uitvoering. De naam, dien onze waterbouwkundigen in het buitenland hebben, is wel een bewijs voor hun bekwaamheid en het strekt ons land tot groote eer, dat zijn geniale zonen in één adem naast een de Lesseps genoemd worden, en dat zoowel in Spanje, als in Zuid- Massowsky zich wachten zal nog eenmaal voor onze oogen te ver schijnen. Zij is hij ons in ongenade gevallen. Het zal intusschen mijn grootste zorg zijn, het door haar gestichte kwaad zooveel mogelijk te herstellen. Gij, evenals de arme zieke Teodoor Iwanoïwitschzult niet te vergeefs onze bemiddeling verzocht hebben. Gij zijt eene trouwe, sterke vrouw, vau eene zeldzame standvastigheid voor uwe jeugd. "Welgevallig rustte de blik der hooge vrouw op de schoone Clarita, die bij dien lof diep bloosde. Zeker, herhaalde lieftallig de czarin, wier belangstelling door de innemende, jeugdige verschijning der jonge vreemde nog verhoogd werd. Gij kunt van onze hulp verzekerd zijn. Heden reeds zal er een dépêche naar Petersburg afge zonden worden. Binnen korten tijd zal uw echtgenoot vrii en de noo- dige stappen gedaan zijn, om hem Amerika, zoowel in China, als aan het Panama-kanaal, Nederlandsche waterbouwkundigen werkzaam zijn en hun adviezen op hoogen prijs gesteld worden. Indien dan de plannen tot afslui ting en droogmaking der Zuiderzee niet alleen een gunstig onthaal vin den, maar ook verwezenlijkt wor den, dan zal ons land binnen een niet al te ver verwijderd tijdstip verscheidene duizenden bunders, voor het meerendeel goed vruchtbaar land, rijker zijn en als een twaalfde provincie zal het aan de golven ontwoekerde gebied groot genoeg zijn om aan eenige honderdduizen den bewoners brood eu woonplaats te verschaffen. Of dit noodig is? In het midden dezer eeuw telde ons land slechts drie miliioeu menschen, thans reeds vier en een half milli- oen en daar de bevolking ieder jaar toeneemt, kan men veilig stellen, dar het op het einde dezer eeuw door ongeveer vijf millioen menschen bewooud zal worden. Het gevolg van het toenemen der bevolking openbaart zich reeds in het gebrek aan werk, dat nu heerscht en in den minderen welstand der wer kende klasse; want waar een even groot gebied anderhalf millioen be woners meer moet voeden, kan het niet anders, of de welvaart zal ver minderen. In andere landen, waar de bevolking evenzeer grooter wordt en waar dus daardoor minder ge legenheid bestaat in zijn onderhoud te voorzien, wordt veelal de toe vlucht genomen tot landverhuizing; zelfs wordt die daar van regeerings- wege aangemoedigd; in ons land ech ter bestaat zeer weinig lust naar den vreemde te trekken; wel is waar gaan er jaarlijks honderden naar onze bezittingen, maar dat zijn liee- rendie door hunne afgelegde exa- in al zijne rechten te herstellen. Ongemeen minzaam bood zij de lieve, jeugdige smeekeling hare fijne vingertoppen tot eenen handkus aan. Kom binneu acht dagen weder naar Ems, om zelve de nieuwe be richten uit Petersburg te halen, vrouwe vau Ornatoff. Een vriendelijke glimlacheen lieftallige minzame wenk en Clarita kon heengaan. De czarin had haar het eerst vrouwe van Ornatoff genoemd; die naam, de daarin opgesloten erken ning, de hoven alle verwachting gelukkige uitslag, overweldigde Cla- riia; zij had dit ook veel te dan ken aan den ouden Romanzow, die gisteren Nikolai Karin's bericht had afgeluisterd en nu dapper had mee gewerkt. Hoe zij uit de audiëntie zaal door de elegante voorkamer kwam, hoe zij van de daar wach tende hofdame afscheid nam en door het ruime huis al de dienstdoende mens de zekerheid hebben dat ze daar een rijk en onafhankelijk be staan zullen hebben en na een twintig jaar met een kolossaal pen sioen terugkeeren, of wel, het zijn militairen, die óf uit zucht naar roem óf om een handvol geld, dat verteerd is voor zij zich ingescheept hebben, hun vaderland verlaten, om misschien weldra door een verrader lijken kogel neergeveld te worden. Overigens is er weinig lust tot land- verhuizen, en zelfs de kleine boer, die ia Amerika eu elders veel ge makkelijker vooruit kan komen dan hier te lande, toont weinig geneigd heid te hebben, zich ver van ziju woonplaats te vestigen. Het zou dus iu de uaaste toekomst een groot voordeel voor ons land zijn, zoo er door de uitvoering van de plannen der heeren Buma en Van Diggelen verscheidene schoone vierkante mij len gronds aangewonnen werdeu, die aan de toenemende bevolking vau Nederland tot woonplaats konden verstrekken. Het is waar, nog een groot ge deelte van ons land ligt woest eu on bebouwd; deVeluwe in Gelderland en zoovele heidestreken en zand gronden elders, zijn er het bewijs voor; maar de proeven èn door den Staat en door particulieren geno men, hebben aangetoond, dat die gronden wel bebouwd en vrucht baar gemaakt kunnen worden, maar ten koste van zooveel offers, dat de voordeelen er van te trekken, in verre na er niet tegen opwegen. De bodem van de Zuiderzee ech ter, zal op vele plaatsen uitstekend bouw- en weiland opleveren, dat slechts op de hand van den zaaier wacht, om vruchten voort te bren gen. Ook vau een andere zijde lacht ons dit reuzenwerk toe. Hoe veel duizenden in den lande zijn er wachten voorbij ging, om zich ein delijk buiten den aanleg der vier torens tegenover Nikolaï Karin te bevinden, die haar zorgvuldig naar eene bank geleidde dit alles be sefte zij slechts als in eenen droom. Zij had met Goethe's Tasso wel kunnen uitroepenIu het geluk verlaat mij de kracht, die mij in het ongeluk, hoewel dit onrecht vaardig was, standvastig bijbleef. Keizerlijke boodschappen vliegen door het land. Er was niet veel tijd noodig om het bevel der czarin zij nen weg te doen vinden naar Pe tersburg, en van daar naar de mij nen van Siberië, waar de naam van den veroordeelden Alexis Ornatoff tot een nommer gezonken was. Op hoog bevel zocht men nu het nom mer op en vond dat op de doo- denlijst. Zonder te vermoeden welk ant woord haar wachtte, bracht Clarita thans niet, die gaarne willen arbei den, maar geen werk kunnen vin den en daardoor met huu gezin een prooi der ellende zijn of worden? Hoezeer liefdadige instellingen eu personen op milde wijze in veler nood voorzien, hoezeer practische lieden er op uit zijn bij de bestaan de werkeloosheid arbeid, zij het dan ook niet altijd doelmatige, voor de werkende klasse te vinden, toch zijn er nog duizenden welke er nog niet door gebaat werden en wien de toekomst slechts kommer en zorgen voorspelt. Gaat echter het plan tot droogmaking der Zuiderzee door, dan is er gedurende eenige jaren behoefte aan duizenden handen en allen, die willeD, zullen dan werk kunnen vinden en zich een eerlijk verdiend stuk brood kunnen ver schaffen. De hydra, welke overal den kop omhoog steekt en onder den naam socialisme slechts onheil aan brengt, zou in de bestaande onte vredenheid onder de werklieden geen nieuw voedsel meer vinden, maar door de kracht en energie, die zich bij den werkman, zich verheu gend in arbeid eu welvaart, zou ontwikkelen, ging haar kracht te loor en werd haar de kop verplet; zulk een werk zou niet door bui tenlanders, maar grootendeels door Nederlandsche arbeiders verricht worden en het kapitaal, dat er aan ten koste gelegd werd, zou ten goede komen van geheel ons land, waardoor de tegenwoordige malaise voor een goed deel zou verholpen worden. Het komt er dus slechts op aan, dat de zaak genoeg ondersteuning vindt; woorden alleen zijn niet ge noeg, maar in de eerste plaats wor den daden vereischt. Het spreekt toch van zelve, dat er voor de droog de dagen vol gespannen verwach ting aan Teodoors ziekbed door. Zij had hem alles medegedeeld, ook haar geheim. Zooals zij voorzien had, was hij erover in de wolken, hij noemde haar zijne innig geliefde zuster. Ge heel vervuld van zijn geluk riep hij het nonnetje, dat met zijne ver pleging belast was, luid jubelend toeDenk eens aanwat een gelukNiet alleen wordt mij mijn broeder weergegeven, ook nog eene zuster en die zuster is, mi Clarita! Minder opgewonden nam Wera de mededeeling op. De oude, vij andige gevoelens sluimerden nog in haar en wellicht nog genoeg, om thans, nu zij er zeker van was, dat de keizerin haar zou ontzien en het met Teodoor schijnbaar beter ging, zich opnieuw te vertoonen. Zij be nijdde Clarita en vreesde haar. Rijk en geëerd stond deze als de erkende van Alexis tegenover de we.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1885 | | pagina 1