3e Jaargang.
Maandag 19 October 1885.
No. 701.
ABONNEMENTSPRIJS:
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zen- en aigemeene Feestdagen.
AD VERTENTI ËN:
Een belangrijk werk.
FEUILLETON.
VERGETEU.
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers 5
Brieven, geiden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Heo {dagenten voor het Buitenland -. (.ompagniê Générale de nihlidte Btrangère G. L.
DA UB E 3f Ge., JOH. F. JONES. Sucr., Ear ij:, 3 Ibis Faubourg Montmartre.
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12 uur.
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Koloniaal museum op het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzijde 2e deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op
rtoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingaug Dreefzijde le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 couls per persoon. Donateur» «o
len der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral
n Nederland en meer bijzonder van het Raarlcmache Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 105 uur. Toogang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor een geheel jaai
1 gulden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 104 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 103 uur tegen betaling van 25 cents per pr-soon, alleen op
indagen kosteloos van 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleide.
wlers museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomeu Zaterdag, Zou- en Feestdagen van 11uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopui
en Zaterdag van 2—4 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 12 en Donderdag van 28 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrij.
Met de grootste ingenomenheid
sbben we voor eenigen tijd de
lannen begroet van de heeren Buma
Van Diggelen tot afsluiting en
roogmaking der Zuiderzee. Voor-
;ker, er behoort moed toe, weder-
n met zulk een plan voor den dag
i komen, nadat reeds zoo dikwijls
lorstellen in dienzelfden geest zijn
edaan, maar helaas nog niet ver-
ezenlijkt werden. Thans schijnt de
jd gekomen om zulk eengrootsch
omvangrijk werk aan te vangen,
een verblijdend teeken is het
thans, dat zoowel de Provinciale
taten van de provinciën om de
uiderzee gelegen, als de gemeen-
besturen van de plaatsen, welke
1 het meeste belaug bij hebben,
an ingenomenheid daarmee betuigd
hun hulp er voor toegezegd
sbben.
Het oogenblik er voor schijnt dan
>k goed gekozen: niet meer, zoo-
s voor drie eeuwen met de droog-
aking van den Beemster en andere
assen het geval was, hebben de
tvoerders bij zulk een werk te
impen met slechte en ondoelma-
2fe werktuigen, neen, de weten-
hap is thans op de hoogte, dat zij
le middelen aan de hand geeft, om
betrekkelijk korten tijd en veel
ledkooper dan vroeger, dergelijken
luzenarbeid tot stand te brengen,
een primitieve watermolens, die
an den wind afhankelijk zijn en
as slechts op sommige tijden het
ater kunnen verwijderen, zijn meer
Dodig; dat bewijst de opruiming
■van in vele waterschappen en
un vervanging door stoommachines;
)k de materialen, die gebruikt
neten worden, de kolossale beton-
XXIII.
De Czaein.
De geschiedenis, de moed en
i volharding van Clarita ontroerden
i czarin, zij voelde zich er door
ingegrepentoch onderzocht zij
luwkeurig de gewichtige doeu-
ienten, en eene dreigende schaduw
in sombere verontwaardiging ver-
ireidde zich over haar edel voor-
iiofd bij de noodzakelijke vermei
ing van Wera's aandeel in de zaak.
'e keizerin haatte de intrige, over
aar gansche gelaat vloog daarbij
in plotseling, toornig rood, toen
j doordringend -zeide:
Ik denk, dat Wera Sergewna
blokken, het zand, de steenen, die
voor den aanleg van buitengewone
dijken in zoo groote hoeveelheid be
lmoren te worden aangevoerd, kun
nen thans in eeuige uren op de plaats
der bestemming gebracht worden,
terwijl er voorheen minstens even
veel dagen mee verliepen. Daaren
boven is de mensch tegenwoordig
in het bezit van zulke werktuigen,
dat hem bijna geen enkel werk
meer onmogelijk blijft. Door middel
van stoommachines van duizenden
paardenkracht, door hydraulische
machines, dynamiet, ja door wat niet
al? is hij in staat de grootste moeilijk
heden, die zich hij zulk een werk
kunnen voordoen, te hoven te komen,
terwijl het electrisch licht hem ver
gunt bij nacht even goed als over
dag te arbeiden en de hedendaag-
eche duikertoestellen, die op de we
reldtentoonstelling te Antwerpen
ieders bewondering wegdroegen, la
ten den werkman toe met hetgrootste
gemak langen tijd op den bodem
der zee te verblijven en zich er bijna
volkomen vrij te bewegenover de
mogelijkheid der uitvoering behoeft
men zich dus niet te verontrusten,
want waarlijk, daarover kan geen
twijfel bestaan.
Alle onzekerheid daaromtrent ver
dwijnt, als we er slechts op letten,
hoeveel groote werken op het ge
bied van waterstaat in ons land ge
durende de laatste vijf en twintig
jaar tot stand gekomen zijn, en de
ondervinding,daarbij opgedaan,strekt
voldoende tot waarborg voor een
degelijke uitvoering. De naam, dien
onze waterbouwkundigen in het
buitenland hebben, is wel een bewijs
voor hun bekwaamheid en het strekt
ons land tot groote eer, dat zijn
geniale zonen in één adem naast
een de Lesseps genoemd worden, en
dat zoowel in Spanje, als in Zuid-
Massowsky zich wachten zal nog
eenmaal voor onze oogen te ver
schijnen. Zij is hij ons in ongenade
gevallen. Het zal intusschen mijn
grootste zorg zijn, het door haar
gestichte kwaad zooveel mogelijk
te herstellen. Gij, evenals de arme
zieke Teodoor Iwanoïwitschzult
niet te vergeefs onze bemiddeling
verzocht hebben. Gij zijt eene trouwe,
sterke vrouw, vau eene zeldzame
standvastigheid voor uwe jeugd.
"Welgevallig rustte de blik der
hooge vrouw op de schoone Clarita,
die bij dien lof diep bloosde.
Zeker, herhaalde lieftallig
de czarin, wier belangstelling door
de innemende, jeugdige verschijning
der jonge vreemde nog verhoogd
werd. Gij kunt van onze hulp
verzekerd zijn. Heden reeds zal er
een dépêche naar Petersburg afge
zonden worden. Binnen korten tijd
zal uw echtgenoot vrii en de noo-
dige stappen gedaan zijn, om hem
Amerika, zoowel in China, als aan
het Panama-kanaal, Nederlandsche
waterbouwkundigen werkzaam zijn
en hun adviezen op hoogen prijs
gesteld worden.
Indien dan de plannen tot afslui
ting en droogmaking der Zuiderzee
niet alleen een gunstig onthaal vin
den, maar ook verwezenlijkt wor
den, dan zal ons land binnen een
niet al te ver verwijderd tijdstip
verscheidene duizenden bunders, voor
het meerendeel goed vruchtbaar
land, rijker zijn en als een twaalfde
provincie zal het aan de golven
ontwoekerde gebied groot genoeg
zijn om aan eenige honderdduizen
den bewoners brood eu woonplaats
te verschaffen. Of dit noodig is? In
het midden dezer eeuw telde ons
land slechts drie miliioeu menschen,
thans reeds vier en een half milli-
oen en daar de bevolking ieder jaar
toeneemt, kan men veilig stellen,
dar het op het einde dezer eeuw
door ongeveer vijf millioen menschen
bewooud zal worden. Het gevolg
van het toenemen der bevolking
openbaart zich reeds in het gebrek
aan werk, dat nu heerscht en in
den minderen welstand der wer
kende klasse; want waar een even
groot gebied anderhalf millioen be
woners meer moet voeden, kan het
niet anders, of de welvaart zal ver
minderen. In andere landen, waar
de bevolking evenzeer grooter wordt
en waar dus daardoor minder ge
legenheid bestaat in zijn onderhoud
te voorzien, wordt veelal de toe
vlucht genomen tot landverhuizing;
zelfs wordt die daar van regeerings-
wege aangemoedigd; in ons land ech
ter bestaat zeer weinig lust naar den
vreemde te trekken; wel is waar
gaan er jaarlijks honderden naar
onze bezittingen, maar dat zijn liee-
rendie door hunne afgelegde exa-
in al zijne rechten te herstellen.
Ongemeen minzaam bood zij de
lieve, jeugdige smeekeling hare fijne
vingertoppen tot eenen handkus aan.
Kom binneu acht dagen weder
naar Ems, om zelve de nieuwe be
richten uit Petersburg te halen,
vrouwe vau Ornatoff.
Een vriendelijke glimlacheen
lieftallige minzame wenk en Clarita
kon heengaan.
De czarin had haar het eerst
vrouwe van Ornatoff genoemd; die
naam, de daarin opgesloten erken
ning, de hoven alle verwachting
gelukkige uitslag, overweldigde Cla-
riia; zij had dit ook veel te dan
ken aan den ouden Romanzow, die
gisteren Nikolai Karin's bericht had
afgeluisterd en nu dapper had mee
gewerkt. Hoe zij uit de audiëntie
zaal door de elegante voorkamer
kwam, hoe zij van de daar wach
tende hofdame afscheid nam en door
het ruime huis al de dienstdoende
mens de zekerheid hebben dat ze
daar een rijk en onafhankelijk be
staan zullen hebben en na een
twintig jaar met een kolossaal pen
sioen terugkeeren, of wel, het zijn
militairen, die óf uit zucht naar
roem óf om een handvol geld, dat
verteerd is voor zij zich ingescheept
hebben, hun vaderland verlaten, om
misschien weldra door een verrader
lijken kogel neergeveld te worden.
Overigens is er weinig lust tot land-
verhuizen, en zelfs de kleine boer,
die ia Amerika eu elders veel ge
makkelijker vooruit kan komen dan
hier te lande, toont weinig geneigd
heid te hebben, zich ver van ziju
woonplaats te vestigen. Het zou dus
iu de uaaste toekomst een groot
voordeel voor ons land zijn, zoo er
door de uitvoering van de plannen
der heeren Buma en Van Diggelen
verscheidene schoone vierkante mij
len gronds aangewonnen werdeu, die
aan de toenemende bevolking vau
Nederland tot woonplaats konden
verstrekken.
Het is waar, nog een groot ge
deelte van ons land ligt woest eu on
bebouwd; deVeluwe in Gelderland
en zoovele heidestreken en zand
gronden elders, zijn er het bewijs
voor; maar de proeven èn door den
Staat en door particulieren geno
men, hebben aangetoond, dat die
gronden wel bebouwd en vrucht
baar gemaakt kunnen worden, maar
ten koste van zooveel offers, dat de
voordeelen er van te trekken, in
verre na er niet tegen opwegen.
De bodem van de Zuiderzee ech
ter, zal op vele plaatsen uitstekend
bouw- en weiland opleveren, dat
slechts op de hand van den zaaier
wacht, om vruchten voort te bren
gen. Ook vau een andere zijde
lacht ons dit reuzenwerk toe. Hoe
veel duizenden in den lande zijn er
wachten voorbij ging, om zich ein
delijk buiten den aanleg der vier
torens tegenover Nikolaï Karin te
bevinden, die haar zorgvuldig naar
eene bank geleidde dit alles be
sefte zij slechts als in eenen droom.
Zij had met Goethe's Tasso wel
kunnen uitroepenIu het geluk
verlaat mij de kracht, die mij in
het ongeluk, hoewel dit onrecht
vaardig was, standvastig bijbleef.
Keizerlijke boodschappen vliegen
door het land. Er was niet veel tijd
noodig om het bevel der czarin zij
nen weg te doen vinden naar Pe
tersburg, en van daar naar de mij
nen van Siberië, waar de naam van
den veroordeelden Alexis Ornatoff
tot een nommer gezonken was. Op
hoog bevel zocht men nu het nom
mer op en vond dat op de doo-
denlijst.
Zonder te vermoeden welk ant
woord haar wachtte, bracht Clarita
thans niet, die gaarne willen arbei
den, maar geen werk kunnen vin
den en daardoor met huu gezin een
prooi der ellende zijn of worden?
Hoezeer liefdadige instellingen eu
personen op milde wijze in veler
nood voorzien, hoezeer practische
lieden er op uit zijn bij de bestaan
de werkeloosheid arbeid, zij het dan
ook niet altijd doelmatige, voor de
werkende klasse te vinden, toch zijn
er nog duizenden welke er nog niet
door gebaat werden en wien de
toekomst slechts kommer en zorgen
voorspelt. Gaat echter het plan tot
droogmaking der Zuiderzee door,
dan is er gedurende eenige jaren
behoefte aan duizenden handen en
allen, die willeD, zullen dan werk
kunnen vinden en zich een eerlijk
verdiend stuk brood kunnen ver
schaffen. De hydra, welke overal den
kop omhoog steekt en onder den
naam socialisme slechts onheil aan
brengt, zou in de bestaande onte
vredenheid onder de werklieden
geen nieuw voedsel meer vinden,
maar door de kracht en energie, die
zich bij den werkman, zich verheu
gend in arbeid eu welvaart, zou
ontwikkelen, ging haar kracht te
loor en werd haar de kop verplet;
zulk een werk zou niet door bui
tenlanders, maar grootendeels door
Nederlandsche arbeiders verricht
worden en het kapitaal, dat er aan
ten koste gelegd werd, zou ten
goede komen van geheel ons land,
waardoor de tegenwoordige malaise
voor een goed deel zou verholpen
worden.
Het komt er dus slechts op aan,
dat de zaak genoeg ondersteuning
vindt; woorden alleen zijn niet ge
noeg, maar in de eerste plaats wor
den daden vereischt. Het spreekt
toch van zelve, dat er voor de droog
de dagen vol gespannen verwach
ting aan Teodoors ziekbed door. Zij
had hem alles medegedeeld, ook haar
geheim.
Zooals zij voorzien had, was hij
erover in de wolken, hij noemde
haar zijne innig geliefde zuster. Ge
heel vervuld van zijn geluk riep
hij het nonnetje, dat met zijne ver
pleging belast was, luid jubelend
toeDenk eens aanwat een
gelukNiet alleen wordt mij mijn
broeder weergegeven, ook nog eene
zuster en die zuster is, mi Clarita!
Minder opgewonden nam Wera
de mededeeling op. De oude, vij
andige gevoelens sluimerden nog in
haar en wellicht nog genoeg, om
thans, nu zij er zeker van was, dat
de keizerin haar zou ontzien en het
met Teodoor schijnbaar beter ging,
zich opnieuw te vertoonen. Zij be
nijdde Clarita en vreesde haar. Rijk
en geëerd stond deze als de erkende
van Alexis tegenover de we.