(ILGEMEEN OVERZICHT. BINNENLAND. gen betaalt, doch wel zijn melkboer die daar buiten woont en slechts eenige guldens betaalt, terwijl de Burgemeesterde geestelijkede doctor de officier, de notaris, de onderwijzer en zoovele anderen niet kiesbevoegd zijn, als zij minstens niet zooveel belasting betalen als de kroeghou der aan hun achterdeur. Een herziening der grondwet van 1848 is daarvoor nu niet minder noodig dan de herziening in 1848 van de wet van 1815. Hieruit volgt dus dat algemeen kiesrecht zou moeten worden aange nomen en dat de Grondwet eenvou dig zou aangeven: Elk Nederlander die den ouder dom van 25 jaren heeft hereikt, is kiezer. Hiervan zijn uitgesloten le Zij die niet kunnen lezen en schrijven. 2e Hij die gedurende een rond jaar zijn kiezersplicht niet beeft uitgeoefend, weg'ens andere redenen dan voortdurende ziekte of uitlan- digheid. 3e Hij die niet heeft voldaan aan zijn militieplicht en niet is inge schreven voor den dienst der schut terij of aan dezen dienst niet heeft voldaan zonder vrijstelling om vol doende redenen. 4e Hij die een onteerend vonnis heeft gehad. 5e Hij die wegens openbare dron kenschap is veroordeeld. 6e Zij die niet aangeslagen zijn voor eenige rijks- of gemeentebe lasting, dus volstrekt geen belas ting betalen. 7e Hij die zijn verschuldigde be lasting niet heeft voldaan. 8e De houders van nachtkoffie huizen en kroegen. 9e Zij die geen middel van be staan hebben. 10e Hij die wegens bedelarij is veroordeeld. 11e Zij die onderstand genieten van een algemeen of bijzonder arm bestuur. 12e Die zijn burgerrecht heeft verloren of het beheer zijner goe deren mist. 13e Vrouwelijke ingezetenen zijn van het kiesrecht uitgesloten. Of welke eischen de wet daar voor meent verder te moeten stellen om den waarborg te verkrijgen, dat wij de deur niet openzetten voor corruptie, intrigue, eigenbaat en be roering, waardoor het stelsel zijn waarde zou verliezen en de uitslag- niet zou opleveren wat men wilde, een Tweede Kamer die in waarheid de Volksvertegenwoordiging zou zijn, voortgekomen door eene algemeene verkiezing van het geheele volk, naar grondslagen door de wet be paald. Welke voorwaarden zouden moe ten worden gesteld om tot volks vertegenwoordiger te worden be noemd, zou mede bij de wet moeten worden bepaald. Bij algemeene verkiesbaarheid zou men kunnen stellen als niet ver kiesbaar le Die niet voor kiezers kunnen in aanmerking komen. 2e Geestelijken. 3e Amtenaren in dienst van het Rijk en der gemeente. 4e Militairen in werkelijken dienst. 5e Leden der rechterlijke macht. Het komt mij voor dat bepalin gen als hierboven zijn genoemd, waarbij nevens algemeene dienst plicht directe verkiezing- tot wet zou worden verheven, eeu einde zoude maken aan den telkens wederkeeren den strijd bij de verkiezingen en wij eindelijk eens een parlement zouden verkrijgen dat zijne roeping be- grijpt. De noodige wijzigingen, aanvul lingen enz. na rijp beraad, zouden voorzeker aan een dergelijk ontwerp moeten ten goede komen, doch in beginsel aangenomen zou dit niet zoo moeilijk zijn, al is het ook dat een dergelijke wet ons weder voor een ontbinding der Kamers zou plaatsen, als naar de nieuwe wet Het, parlement zon moeten worden saamgesteld. Een verplichte herziening der wet (om de 10 jaar bv.) zou daarbij kunnen worden aangenomen. De zaak zelf is echter urgent, of het oogenblik kan geboren worden dat hetgene wat nu wettelijk en na bedaarde overweging kan worden ten uitvoer gebracht, niet zonder schokken tot stand komt, waarbij onze liberalen van gisteren zouden worden aangewezen als de conser vatieven van heden, zonder het prestige in de weegschaal te kun nen leggen dat onze behoudsman- nen van vroeger daartegenover kon den stellen. Vooruitgang en algemeene ont wikkeling hebben leiding noodig onthouden de meer ontwikkelden deze dan 'bevorderen zij het stich ten van verwarring, zonder dat zij den stroom zullen tegenhouden, die alleen dan eene vernielende kracht ontwikkelt, wanneer hij in zijne na tuurlijke bedding kunstmatig aan gelegde dammen vindt, die zijn ge- regelden gang beletten. Nu zou men kunnen vragen, wat zullen die veranderingen in de grond wettige bepalingen uitwerken ten bate der werkeloozen of broodeloo- zen? zeer zeker kunnen zij niet direkt daardoor gebaat worden, mis schien wel indirekt. Eene ingrijpende verandering in het staatsbeleid en in de volksver- tegenwoording kan van grooten invloed zijn op de huishouding van den Staat, kan leiden tot vereenvou diging in het algemeen beheer en daardoor tot vermindering der zoo verbazend hoog opgedreven lasten. Geen wet ter wereld kan den stroom der wereldgebeurtenissen stuiten, die een nadeeligen invloed hebben verkregen op landbouw, handel en nijverheid, doch eene eendrachtige samenwerking van alle standen kan verbetering brengen in den toestand waarin de omstandig heden ons allen (d. w. z. alle stan den der Maatschappij, zeker niet het minst onze groote industrieelen en grondbeziters, dus onze werkgevers) geplaatst hebben. Daarom zou ik, ter bevordering dier eendrachtige samenwerking, tegen het gevraagd advies der Libe rale Unie, het ongevraagd advies willen plaatsenGeeft der natie wat zij verlangt en waarop zij recht heeft, en stelt haar in staal zelf hare vertegenwoordigers te kiezen en niet door den trechter van 100.000 door zich zelf bevoorrechte kiezers, waar van, als er een examen voor kiesbe voegdheid gevorderd werd, zeker wel eenige duizenden die bevoegdheid zou den verliezen. J. J. van Bkederode. Haarlem, Oct. 1885. Daar het door Riel bij het Engelsche Hof ingestelde hooger beroep in zake zijne veroordeeling tot de doodstraf is verworpen, blijft hem slechts over, gratie te vragen. In de gisteren gehouden zitting van het Deensche Landsthing drokte de voorzitter, de heer Liebe, zijn afschuw uit over den aanslag, op den minister-president Estrup ge pleegd. De geheele vergadering, met inbegrip van de linkerzijde sloot zich hierbij aan. Daarop werd een koninklijke boodschap voorgelezen, waarbij de zitting van den Rijksdag tot 18 December wordt verdaagd. De president van het Folke- thing, de heer Berg, sprak, evenals de heer Liebe in het Landsthing, zijn innig leedwezen en verontwaar diging uit over den tegen den mi nister Estrup gepleegden aanslag. Het geheele Huis betuigde hiermede zijne instemming. De Oostenrijkselie afgevaar digden hebben gisteren het voorstel der regeering, tot instandhouding van de rechtsspraak der gezworenen tegen de anarchistische woelingen, met 163 tegen 126 stemmen (hoof delijk) aangenomen. De debatten duurden tot middernacht. De Carolinen-kwestie begint zelfs in Madrid koeler opgenomen te worden. Men is er overtuigd, dat de Paus ten voordeele van Spanjes rechten uitspraak zal doeD, en maakt zich gereed zelfs eene concessie, in den vorm van het afstaan van eenige eilanden dicht bij de Gilbert en Marshall-groepen, die reeds aan Duitschland behooren, goed te keu ren. Op deze groepen is Duitschlands protectoraat niet betwist; er is een Duitsch kolen-station. De meest oostelijke eilanden der Carolinen- groep zijn door Duitschland begeerd, omdat het er reeds sedert 1852 ko lonisten heeft; er is ook een protes- tantsche missie, door Amerikanen gevestigd en in zeer bloeienden toe stand. Zij telt 31 kerken en 6000 bekeerde inboorlingen op deze eilan den onder haar ressort. De mail van Manilla met tij dingen omtrent de inbezitneming van Yap is in Spanje aangekomen. Het blijkt, dat de Spanjaarden drie dagen bezig geweest zijn met het lossen van goederen, paarden en vee, en het onderhandelen met de inboorlingen over een ceremonieel van inbezitneming; toen kwam de litis en nam 't in bezit zonder cere monieel, waarop de Spanjaard zich protesteerend terugtrok. Een Albanees loste gisteren een revolverschot op den heer Plame- natz, minister van oorlog van Mon tenegro, en president dergrenscom- missie. De misdadiger bekende dat hij behoorde tot een club die samen spant tegen de grensregeling. De heer Plamenatz is niet ge wond. De Grieksche regeering zal eene nationale leening uitschrijven, in coupures van 10 trancs, tot bestrij ding der oorlogskosten. Officieren zijn naar Italië gezonden, om twee duizend muilezels aan te koopen. Een Birmaansch gezant is te Rangoen aangekomen, op weg naar Duitschland, waar hij, naar men vermeent, een handelsverdrag zal trachten te sluiten. Haarlem, 24 October 1885. W. M. van Leeuwen, oud 42 ja ren, van beroep kleermaker, die reeds eenige vonnissen wegens dief stal en misbruik van vertrouwen heeft ondergaan, heeft zich dezer dagen uit deze gemeente verwijderd met een aantal hem ter reparatie toevertrouwde kleedingstukken; zijne opsporing en aanhouding wordt ver zocht. De officier van justitie alhier verzoekt opsporing, aanhouding en bericht van zekeren Pieter Brink man, 58 jaar, koopman, wonende te Rotterdam aan de Lange Lijn- straatthans zwervend tamelijk lang, tenger, haar en baard grijs achtig,'kleeding armoedig. Hij wordt verdacht van diefstal in de slaap stede van Jan Barends, in de Noor der-Schoolsteeg alhier, van een hals ketting van 4 snoeren granaten kralen waaraan een rond gouden slot met strik. De minister van marine brengt ter kennis van belanghebbenden dat de schietproeven uit den pant serkoepel op het fort te IJmuiden zijn geëindigd. Donderdag brachten de Com missaris des Konings, twee le den van Ged. Staten en de Burge meester van Diemen met het Pol derbestuur een bezoek aan den on- dergeloopen Dieinerpolder. Na het bezichtigen der Diemerkade had er op het raadhuis een onderhoud tus- schen genoemde heeren en het Pol derbestuur plaats over de droog- maliDg van den polder en de ver betering der waterkeeriug. Men schrijft uit Alkmaar aan de N. R. Ct. Bij de aanbesteding voor deze ge meente van een gashouder met kuip en bijkomende werken op 20 Oct. werden door den burgemeester de inschrijvingsbiljetten geopend en voorgelezen, zoowel van buitenland- sche als van binnenlandsche aan nemers, en werden drie inschrijvings biljetten gemist, waarvan de in schrijvers tegenwoordig waren. Op het postkantoor te Alkmaar wist men niets dan dat de brieven voor de gemeente daar waren afgehaald. Een inschrijvingsbiljet van den heer v. d. Kuijl, te Slikkerveer, was in een met 5 lakken voorzien couvert verzonden Zaterdag 17 October jl. te 2 uur, per post, en daarop stond gemeld«Inschrijvingsbiljet Gashou der enz., Heeren Burgemeesters en Wethouders, Alkmaar.» Een inschrij- viDgsbiljet van de heeren Penn en Bauduin te Dordrecht, was Zater dagavond per post verzonden. En verder ontbrak nog een inschrij vingsbiljet van de heeren Enthoven Co., te 's-Hage. Deze biljetten moesten in de bus zijn 19 October, vóór 's middags één uur, doch wa ren aldaar niet. Een brief, door de heeren Enthoven Co. over de werkzaamheden geschreven werd door den burgemeester voorgelezen, doch het inschrijvingsbiljet was niet ontvangen, evenmin als de twee andere. Op de te Amsterdam gehouden tentoonstelling van planten en bloe men in .het Panoramagebouw ver wierf o. a. de heer K. Harting Kz. te Aalsmeer voor 12 blad-begonia's den tweeden, voor 12 conifeeren nog een tweeden en voor 12 aucuba japonica den eersten prijs. De jury voor deze tentoonstelling bestond uit de heeren J. H. Krelage te Haarlem; C. Glip de Vos, te Utrecht; J. Ruysenaar te Haarlem; Henri van Lunteren te Utrecht; L. F. van Rijswijk te 's-Gravenhage en W. A. Zalm, id. Dezer dagen is in een der zalen van de Kweekschool voor de Zeevaart te Leiden een gedenk steen geplaatst van zwart marmer, gepolijst, met vergulde letters ter grootte van 70 bij 90 cm., op wel ken steen de volgende inskriptie prijkt: Ter nagedachtenis aan dr. A. Rutgers van der Loeffi, stichter dezer Kweekschool, 1855. Over leden den l'iden Juli 1885.» Daarboven is het portret van den overledene aangebracht. De steen is, volgens het L. D., keurig netjes afgewerkt. Men schrijft uit Rotterdam: Op het perron van het Centraal station alhier wordt van wege de Hollandsche Spoorwegmaatschappij ter hoogte van de korte kap een ijzeren afsluiting gemaakt, waar de aankomende reizigers hunne biljet ten moeten afgeven, zoodat het op- balen door de conducteurs vervalt. Deze verandering, die het reizend publiek in het eerst wel vreemd zal zijn en mischien ook wel klachten zal doen rijzen, is, in het belang van een goede contrdle, gewettigd; het zal dan onmogelijk zijn, dat personen, die van den Haag komen, voorzien van een biljet tot Delft of Schiedam, maar tot Rotterdam door reizen, omdat «de conducteurs er toch geen oog op kunnen houden.» Volgens advertentie in de N. R. Ct. zijn de welbekende «Bell Ringers» of klokkenspelers van H. M. de Koningin van Engeland van plan in de helft der volgende maand aan ons land weder een bezoek te brengen. Nieuwe bijzonderheden in hun eigenaardig muziekaal vak bren gen zij mede. Gisteren is de 71-jarige blokken maker Melchior, woonachtig te Spaarndam, met de linkerhand tus- schen een boormachine geraakt, waarbij de pink werd verpletterd, die bij de hand is afgezet. Het Amsterdamsch Studentencorps hield gisteren zijn jaarlijksche groote «rijjool.» Een vijf en twintigtal rij tuigen vormde den stoet. Daaronder zag men, behalve de landauers, als gewoonlijk duor sierlijk opgetuigde vierspannen getrokken, de meest verschillende vervoermiddelen. Er was ook een arreslede op wielen, be zet door een zestal dik in bont ge wikkelde feestgenooten en als te genstelling daarvan volgde een kar, kwistig met sparregroen, bloemen en vlaggen als voor een zomerfeest versierd. Op twee der rijtuigen waren koet siers en lakkeien gezeten, in acht- tiende-eeuwsch gewaad, met gepoe derde pruiken en driekante steken. Een enkele slanke Noord-Holland- sche sjees bracht eveneens afwisse ling in het vroolijk geheel. Men reed eerst wat rond, toen naar Sloten en maakte tot slot we der een toertje door de stad. (Amsterdammer.') De vereeniging «Kindervoe ding» te Amsterdam begint den 2en November a. s. opnieuw hare werk zaamheid, thans met een getal van 200 kinderen, verdeeld over de 43 kostelooze scholen, n.l. van elke school een vijftal. Gisterennacht omstreeks 37» uur werden de bewoners van Zaandam gewekt door het kleppen der brand klok. De pelmolen «De Wildschut ter,» eigendom van den heer P. H. Dekker te Koog a/d Zaan, engele gen op «het ICalf» aan het einde der gemeente, stond in lichte laaie. In weerwil van het krachtig op treden der brandweer, bijgestaan door die van Koog a/d. Zaan, is de molen een prooi der vlammen ge worden. Zijne rijke lading, voor zooverre zij niet door het vuur is verteerd, werd door het water sterk beschadigd. Omtrent de oorzaak van den brand is nog niets met zeker heid bekend. Uit Zaandijk wordt aan de N. R. Ct. gemeld: Uit vertrouwbare bron werd mij medegedeeld, dat de heer A. H. te Koog a. d. Zaan, dezer dagen ont vangen heeft een gedrukten brief (ook het adres was gedrukt) met het postmerk Amsterdam. Daarin wordt hem verweten slechte behan deling van zijn werkvolk, en wordt hij gedreigd met het vermoorden van zijne kinderen en zijne vrouw, waarna hij ook zelf gedood zou worden. De brief is onderteekend: «het geheim internationaal comité.» De zaak is in handen der justitie. Ten nadeeele van den goudsmid Le B. in de Boekhorsstraat te 'sHage, zijn door een onbekende drie gou den ringen ontvreemd. Gisterenavond werd de rijkstele graaflijn op den Rotterdamschen dijk te Delftshaven over circa 300 meter bijna geheel vernield. Daar de stuk ken van dien draad gevaar ople verden voor de voorbijgangers, wer den zij door de politie verwijderd. Door het tweede kantongerecht te Rotterdam werd 11. Dinsdag een koopman in turf tot eene boete van f 3 of subsidiaire gevangenisstraf van 2 dagen veroordeeld, omdat hij zijn turfwagen op den openbaren weg te Rotterdam had doen voorttrekken door zijn zoon, niettegenstaande deze den leeftijd van 12 jaren nog niet had bereikt. Men schrijft uit Vlaardingen aan het N. v. d. D.: Het ruwe weder van de vorige week heeft sommen gelds aan de haringreederijen gekost, immers deze week kwamen alhier en te Maas sluis 60 loggers binnen, alle met verlies van netten en vischtuig, het zij geheel of gedeeltelijk. Enkele verloren de geheele haringvleet met toebehooren. Zulk een verlies kan men veilig op een sehade van f 4 h f 5000 schatten. In het geheel kan men de schade, door verlies van netten aan de haringvloot berok kend gerust op omstreeks ƒ100,000 taxeeren. Wegens volslagen gebrek aan werk, meldde zich dezer dagen op het bureau van den plaatselijken commandant te Utrecht uit eene der naburige gemeenten een gehuwd persoon aan, die vader is van 5 kinderen, en voorzien was van eene gelegaliseerde toestemming zijner vrouw, om dienst te nemen bij de koloniale troepen. Eenigen tijd geleden werd te Utrecht een adres ter teekening ge legd, met het doel, dat aldaar wo nende vrouwen, door inschrijving van hare namen, protest zouden aanteekenen tegen het voortbestaan der kermis. Aanvankelijk bleek niet, dat op die wijze van een wensch tot af schaffing dier kermis veel getuige nis werd gegevendoch in den laatsten tijd zijn de onderteekenin- geu toegenomen, zoodat het adres, nu van luim 250 vrouwennamen voorzien, te daarvoor bestemder plaatse zal worden ingezonden. De burgemeester van Yianen ver zoekt opsporing en bericht van een paarsen geruiten katoenen zak, waar in ruim f J00 aan zilveren muntspe cie, 4 rolletjes kwartjes ter waarde van tien gulden, gewikkeld in geel stroopapier, 1 gouden halsketting van zes snoeren, missend een stukje, met cantille slot, 1 kinderhalsket ting met drie snoeren bloedkoralen met gouden slot en 1 zwart laken broek. Een en ander is op 13 Oct. jl. ten nadeele van J. L. Gaillard, wonende te Amsterdam, staande destijds met zijn draaimolen op de kermis te Vianen, uit zijn vaartuig iu het buitenkanaal aldaar, door middel van binnen- en buitenbraak ontvreemd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1885 | | pagina 2