POM mows-1
MIRTMTIEBLlll.
Aan onze Lezers.
4e Jaargang.
Maandag 11 October 1886.
No. 1001.
ABONNEMENTSPRIJS:
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zen- en algemeene Feestdagen.
ADVERTENTIËN-
Humoristisch Zondagsblad.
TOT DE TANDEN GEWAPEND.
ALGEMEEN OVERZICHT.
BINKENLANE).
Toor Haarlem per maand40 Cent».
ï'raneo door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Kommer» 5
Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan het Bnrean, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de rublictte Etrangère 8. L.
HATJBE Sc Co., JOH. F. JONESSuer., Farijs, 31bis Faubourg Montmartre.
▼an 15 regel» 25 Cent; iedere regel meer S eentol
Groote letter» naar Plaatsruimte.
AdTertentiên worden aangenomen totmiddag» IS n«jJ
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Kohnxnnl «r»,5«s* van hit Taviljom. Ingsag Mn de Dreefegde 2e dear. Geopend degelüdi ren 16 tot 4 aar. Toegeog 15 cent, per persoon. Donateur, en leden der Nederlandaclie Maatiohappg ter bevordering vob Nijverheid hebbaa §p
eh&p, leden met i aame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingang troutzijde van het Paviljoen op liet terra». Goop, dag. v 104 unr. Toegang 25 ct. p. persoon. Donateur» ea
Sawder NoderlandaolieMaatschappij ter bevordering vaa Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang,^ donateur» met gezelschap, leden met 1 dame^Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, voort]
Bisdom, Kruisweg l' L - -----
-o=43 van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelsehap, leden met 1 dame,
,der Noderlandaohe Maatschappij ter bevordering vaa Ny verheid hebben op v - -
Vaderland en aaer bijzonder van het Haarlemsche Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag,^ Zon- en Feestdagen, van 19— 5 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor een geheel jtt|
l 1 galden. Museum, der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van lO—4 uur, vaa 15 October tot 14 April op die dagen van 10—8 uur togen betaling van 25 cents per persoon, alleen eg
fandagen kosteloos vaa 134 uur, de everige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoen. Kinderen bonedon de 8 jarea worden in^het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleid». Sf
Savtirs museum in de Hamstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van 11-
Woensdag en Zaterdag van 34 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 12 en Donderdag van
uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrgdag ea Zaterdag van 1—
8 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrq.
uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geepêfijj
Bij dit nummer wordt aan de
g-eabonneerden op het Humoristisch
Zondagsblad No. 11 toegezonden.
Abonnementen op het Zondagsblad
worden ten allen tijde aan ons Bu
reau, Kleine Houtstraat no. 9, aan
genomen.
DE ADMINISTRATIE.
Binnen enkele dagen zal in dit
blad als Feuilleton verschijnen
Hugh Conway's Roman
«TERUGGEROEPEN.»
Moge dit boeiende verhaal van
een der bekendste Engelsche schrij
vers van den laatsten tijd, bij onze
lezers een even gunstig onthaal
vinden, als voorgaande feuilletons I
De Redactie.
Geheel Europa verkeert tegen
woordig in een toestand van over
spanning; waar men den blik ook
heenwendt, overal ziet men de vol
keren tot de tanden gewapend om
aan een mogelijken aanval van vij
anden het hoofd te kunnen bieden.
Vooral zijn het de groote mogend
heden, die met elkander schijnen te
wedijveren, wie hunner op een on
bepaald oogenblik het eerst en het
best ten strijde gereed is. Pruisen,
Rusland, Frankrijk en Oostenrijk
hebben thans allen in vollen vre
destijd een troepenmacht in wer-
kelijken dienst, die grooter is dan
de legerscharen, waarmee de ver
overaars der oudheid een halve
wereld bemachtigden, grooter dan
de legers, waarmee Napoleon bijna
geheel ons werelddeel aan zijn wil
onderwierp en dan die, welke hij
bijeenbracht om Rusland en Enge
land tegelijk diep te vernederen.
De kleine staten, hoezeer het hun
schatkist ook uitput, volgen het
voorbeeld der groote, eensdeels om
niet onvoorbereid te zijn, als hun
onafhankelijkheid bedreigd zou wor
den, anderdeels, gelijk in België, ten
genoegen van den vorst, die er op
gesteld is zijn landje tot een mili
tair mogendheidje te maken.
Elke vermeerdering van het aan
tal soldaten in het eene land wordt
in de naburige landen met wan
trouwende en leede oogen gadege
slagen, en men haast zich daar ins
gelijks zoo te doen en de troepen
macht nog aanzienlijker uit te brei
den: Nauwelijks voorziet Pruisen
b.v. zijn legers van kanonnen, die
meer verwoesting kunnen te weeg
brengen, of van geweren, die verder
dragen en meer schoten in de minuut
doen, of de andere groote mogend
heden worden bevreesd, dat het spel
nu spoedig ernst zal worden en de
strijd gaat ontbranden, zoodat ook
zij weer nieuw geschut en geweren
van nog later uitvinding invoeren.
Op het oogenblik is Oostenrijk nu
weer op voor, daar men er geweren
gaat aanschaffen, waarmee 53 scho
ten in de minuut kunnen gedaan
wordenwie weet echter, hoe spoe
dig ook deze uitvinding zal moeten
onderdoen voor een nog nieuwer
en beter moordwerktuig!
Zoo gaat het met alles wat op
den oorlog en de bewapening be
trekking heeft. Wat wordt er b.v.
in de geschiedenisboeken een ophef
gemaakt van de kanonnen, waarmee
Prins Mauritsin den slag bij Nieuw-
poort zulke wonderen deed, »ok om
dat hij gezorgd had, dat ze niet in
het duinzand konden wegzakken.
Toch wierpen zij maar 24-ponders
uit; en het waren dus kanonnen,
die men tegenwoordig aan den Sjah
van Perzië of anderen half beschaaf
den vorsten ten geschenke geeft,
wijl er toch geen kwaad mee ge
daan kan worden. Hoe zou Prins
Maurits opzien tegen de reuzenka-
nonnen, waarmee de groote oor
logsschepen thans bewapend wor
den, of die men plaatst bij den
ingang van zeegaten; stukken ge
schut, die met 500 kilo buskruit
moeten geladen worden, alvorens
het kogeltje dat 4 h 5 uur ver
vliegt en ijzeren platen van ver
scheidene duimen dikte doorboort,
er toe te bewegen is, een reisje
door het luchtruim te maken. Toch
gaan de fabrieken van Krupp, waar
van we dezer dagen in ons blad
een beschrijving gaven, van Arm
strong en andere specialiteiten op
dat gebied voort, telkens nieuwere
uitvindingen bij de vervaardiging
dier monsterkanonnen toe te passen
en ze van nog grooter draagkracht
en zwaarder kaliber te vervaardigen,
terwijl de vorsten zich haasten
daarvan goede bestellingen te doen,
zoodat, wat gedruktheid er overal
in de nijverheid i waar te nemen,
deze tak van industrie telkens reus
achtiger afmetingen aanneemt en
volstrekt niet over gebrek aan werk
en slechte tijden te klagen heeft.
Ook waar het de verdedigingsmid
delen betreft, pogen de mogendhe
den elkander telkens den loef af te
steken en een vlieg af te vangen.
De torpedobooten, bestemd om de
vijandelijke vloot op een fatsoenlijken
afstand van de kust te houden, on
dergaan zulke verbeteringen, dat
de eerste, die voor betrekkelijk
weinig jaren gebouwd zijD, gerust
reeds in een museum van oudheden
geplaatst kunnen worden, terwijl de
forten ter verdediging van grenzen,
kusten en hoofdsteden hoe langer
hoe kolossaler gebouwd en met het
oog op de ver dragende kanonnen,
hoe langer hoe verder van het mid
delpunt verwijderd worden.
Daarenboven heeft bijna ieder
land zorg gedragen, dat het een
goede reserve ter beschikking heeft
om in oorlogstijd dienst te doen;
door manoeuvres op groote schaal
tracht het zijn soldaten aan veld
slagen gewoon te maken, terwijl het
door contracten met alle spoorweg
en trammaatschappijen in staat is,
troepen en ammunitie binnen den
kortstee tijd naar de bedreigde
grenzen te vervoeren.
Of dan al die maatregelen noo-
dig zijn, en het gevaar dan zoo van
nabij dreigt, dat ieder land zijn
krachten overspant, om tot den
strijd gereed te zijn? Wij weten het
niet en hopen het nog veel minder.
Dit is zeker; iedere staat, die zijn
onafhankelijkheid lief heeft, moet,
zoolang er geen algemeene ontwa
pening plaats heeft, hetgeen wel
immer tot de vrome wenschen zal
behooren, tot de tanden gewapend
zijnde toestand in Europa is van
dien aard, dat niemand, zelfs geen
Bismarck, voorzien kan, wat mor
gen gebeuren zal op het veld der
politiek. De brandstof is reeds vele
iaren opgehoopt; een vonk is slechts
noodig om die te doen ontvlammen
en in lichterlaaie te zetten, want de
groote mogendheden, hoezeer de
vorsten elkander ook broederlijk
omarmen op hun jaarlijksche sa
menkomsten, hoezeer misschien hun
wil goed is, dank zij de vredelie
vendheid van Duitschlaud's keizer,
om den vrede te bewaren, vertrou
wen elkander niet en met arends-
oogen wordt door de verschillende
staatslieden elke zet op het poli
tieke schaakbord gevolgd, om op
den juisten tijd den besten zet te
doen, zij het ook ten koste van
anderen.
De toestand in Bulgarije is zorg
wekkend, en zoo Rusland vandaag
of morgen het in den zin mocht
krijgen, dat land met een leger te
bezetten, misschien is er dan een
algemeene Europeesche oorlog het
gevolg van; althans te oordeelen
naar de taal van de voornaamste
Oostenrijksche en Engelsche staats
lieden, terwijl Duitsehland een veel-
beteekenend stilzwijgen bewaart.
Daar geweld boven recht gaat,
hebben de kleine mogendheden van
zulk een strijd alles te vreezen en
niets te winnen, doch gesteld ook,
dat de vrede behouden zal blijven
en het gezamenlijk handelen van
eenige rijken Rusland zedelijk dwingt
het zwaard in de scheede te houden,
dan nog is de toestand, zooals hij
•p het oogenblik is, allernoodlot-
tigst, wijl het militairisme te zeer
op den voorgrond treedt.
Door de buitengewone legermach
ten, welke de meeste staten op de
been houden, worden de financiën
uitgeput; Duitsehland b. v., dat toch
in 1871 een som van vijf milliards
frane, of ruim 2300 millioen gulden
van Frankrijk als oorlogsschatting
ontving, heeft die ontzaggelijke som
reeds geheel ten beh»eve van zijn
legers verbruikt en is telkens ge
noodzaakt nieuwe en hoogere be
lastingen in te voeren. Zoo gaat het
overal; in ons land, hoe gering ook
betrekkelijkerwijze onze krijgsmacht
zij, eischen leger en vloot zooveel,
dat zij met het leeuwenaandeel van
de inkomsten weggaan. Daarenbo
ven, die groote legers bestaan hoofd
zakelijk uit jongelingen en mannen
in den bloei hunner jaren, en hoe
meer manschappen bij het leger
dienen, hoe meer flinke werkkrach
ten er aan landbouw, handel en
industrie onttrokken worden.
Het is waar, het is voor vele jon
gelieden wel eens goed, dat zij eeni-
gen tijd in den dienst aan orde, ge
hoorzaamheid en zindelijkheid ge
woon worden (wat zedelijkheid be
treft, zijn de kazernes echter verre
van kweekplaatsen daarvan!) maar
daartegenover staat, dat vele man
nen, na eenige jaren dienst, vol
strekt geen lust meer hebben, zich
aan hun voormalig ambacht of be
roep te wijden.
Van welken kant men dus de
buitengewone wapening van den
tegenwoordigen tijd beschouwe, zij
leidt tot den stoffelijken ondergang
der volkeren, terwijl, als alles tot
den strijd gereed is, de gelegenheid
zooveel te spoediger aangegrepen
wordt, om voor werkelijk of vermeend
onrecht naar het zwaard te grijpen 1
Sw.
De poorters van Londen zijn voor
nemens, den Afrika-reiziger Stanley
het eerepoorterschap aan te bieden.
Lord Iddesleigh zond 10 dagen
geleden eene circulaire aan de mo
gendheden, waarin het verlangen
wordt uitgedrukt, dat de mogend
heden aan Bulgarije zedelijken steun
mochten geven, ten einde ernstige
verwikkelingen te voorkomen.
Daily Nercs verneemt uit Sofia,
dat daar allerlei onrustbarende be
richten in omloop zijn nopens pro
vinciale pronunciamiento'sen opstan
den. Het regentschap verklaart, dat
die tijdingen door de Russen ver
zonnen worden en dat Kaulbars
trouw medehelpt aan het verbrei
den. Deze zeide, toen hij onderweg
was naar Plewna, aan een klein
dorpshoofd dat het garnizoen te
Schumla tegen de regeering was
opgestaan en naar Tirnova was
opgerukt.
De Franselie regeering heeft
gelast dat de hertog van Sevilla
alleen zal mogen verblijf houden
ten N. van de Loire. De Spaansche
ambassadeur had daartoe geen stap
pen gedaan hij de regeering. We
gens de ziekte van een zijner kin
deren vroeg de hertog verlof, nog
vijf dagen te Tarbes te mogen blijven
en dit werd hem toegestaan. De
hertog is van plan zich te Parijs
te vestigen.
De koningin van Spanje heeft
Sagasta belast met de vorming van
een nieuw kabinet. De generaal
Weilier zou optreden als minister
van oorlog.
Men gelooft, dat de samenstelling
van het kabinet moeilijkheden zal
opleveren.
Kaulbars is te Plewna en Sistova
zeer koel ontvangen. In laatstge
noemde stad hebben de officieren
geweigerd, met hem in aanraking
te komen.
Dépêches uit Weenen melden,
dat een komplot tegen den koning
van Servië, vorst Milan, ontdekt
is. Sommige Serviërs wilden vorst
Milan gedurende zijne reis door
Hongarije oplichten, hem dwingen
om afstand te doen van de regeering,
en anders hem dooden. De politie
nam maatregelen om het plan te
verijdelen.
Uit Kaapstad werdt aan de En
gelsche bladen gemeld, dat de Kaap-
sche regeeriüg besloten heeft alle
materialen voor mijnontginning,
spoorwegen en andere ondernemin
gen v: or alle deelen van Znid-
Afrika, over alle havens der kolonie,
vrij te stellen van invoerrecht, en
tevens die materialen tegen afzon
derlijk daarvoor te stellen tarieven
per spoor naar Kimberley te doen
vervoeren. Kimberley is het dichtst
gelegen nabij alle voorname plaat
sen in Transvaal en het binnenland t
Haarlem, 9 October 1886.
De aanbesteding, van wege de
gemeente, van de levering van
brandstoffen ten dienste van eenige
gemeente-inrichtingen, tot ultimo
Juni 1887 benoodigd, heeft plaat»
gehad als volgt: B. en W. hebben
gegund lange turf aan J. Overakker,
voor f 0.24"/ioo- Korte turf le kwa
liteit aan P. G. Otter, voor f0.53;
korte turf 2e kwaliteit aan denzelf
de, voor f 0.45alles per dubbelen
HL. Geklopte cokes voor f 0.44 en
ongeklopte cokes voor f 0.40 per HL.
aan den ingenieur-directeur der
Haarlemsche Gasfabriekgrove En
gelsche steenkolen aan J. Overakker,
voor f 0.83, en steenkolengruis aan
J. H. Schwegler, voor f0.53 per
hectoliter.
De gewone openbare vergade
ring van den Gemeenteraad zal
Woensdag a. s., 13 dezer, niet wor
den gehouden.
