0PM RlllllS-1 4e Jaargang. Dinsdag 19 October 1886. No. 1008. ABONNEMENTSPRIJS: Versehfijnt Dagelijks uitgenomen Zen-en algemeeite Feestdagen. ADVERTENTIËN' ECHT RUSSISCH. FEUILLETON. Teruggeroepen. HUGH COIWAY. Voor Haarlem per maand40 Cents. tfraneo door geheel het Rijk p. maand 55 Wonderlijke Nommerj 5 Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adreaaeeren aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9. Hoofdagente* voor kei BuitenlandCompagnie Générale de ublieite Etrangère 6. L. DAUBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijs, 3 Ibis Faubourg Montma/rtre. ▼an 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 6 cent*. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 'i middags 13 unr| MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM. Koiontaal museum van het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzyde 2a daar. Geopend dagelijks van 10 tot 4 nar. Toegang 25 cents per pontoon. Donateur» en leden der Nederlandsclie Maatschappij tor bevordering van Nyverheid hebbea Sp #3ri.oaa van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingang rontzijdo an i.et Paviljoen op liet terras. Geop, lag. v 104 unr. Toegang 25 ct. p. persoon. Donateurs en A-Vader Neaerlandache Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met geselschap, laden mot 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kuuat en geschiedenis, voorü fin Nederland en moer bijzonder van het Haarlemse/ie Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Z&tordag, Zon- en Feestdagen, van 19o uur. Toegaug 25 cents por persoon. Doorlooponde toegangskaarten voor een geheel jt&g I 1 zuiden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 Oeiobor alle werkdagen van 10—4 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen vau 10o uur tegen betaling van 25 cents per porsooa, alleen Of Isndazen koBtrlooB vau 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 conts per perscaa. Kinderen beneden de S jaroa worden in het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan ondor behoorlijk geleid#,-5 &éWrt museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zou- en Feeetdagon vau 11—3 uur. Taylors bibliotheek. Geopend Vücansdag, Donderdag, Vrijdag eu Zaterdag vau 1—4 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend Woensdag ea Zaterdag van S—4 uur. Orgel-bespeling in de Groots Hork. Dinsdag van 1—2 en Donderdag-van 2—8 uur. Toegang (dour Oudoirroenmarktï vrij Voor een paar eeuwen was Rus land, thans zoo niet het machtigste dan toch het grootste rijk van Europa, binnen veel enger grenzen besloten dan nu, en de bewoners leefden, als de Chineezen tot voor korten tijd, in een volslagen afzon dering van andere volkeren. Het gevolg hiervan was, dat de toen malige Russen verregaand onbe schaafd en onwetend en bij bun tijd minstens eene eeuw ten achteren waren, terwijl bovendien ruwheid eu woestheid niet alleen de volks klasse, maar zelfs de leden der hoogste standen ontsierden. Peter de Groote, die onder den naam van Pieterbaas te Zaandam een blauwen Maandag gewerkt beeft, werd de grondlegger van Rusland's huidige macht, terwijl hij zijn onderdanen aan de beschaving van West-Europa deelachtig maakte. Op zijn bevel moesten alle voorname jongelieden naar het buitenland, voornamelijk naar Italië, Frankrijk en ons land, om daar kennis op te doen, de wer ken der kunst te bestudeeren, en met de zeden en gewoonten, die daar in zwang waren, bekend te worden. Zelf ging hij voor en door reisde half Europa om na te gaan, waarin zijn rijk bij andere landen ten achteren stond; om bekwame kunstenaars en handwerkslieden naar Rusland te lokken, die zijn volk moesten onderwijzen, terwijl hij nieuwe bronnen van welvaart voor zijn onderdanen trachtte op te sporen Met recht dus kan men hem den hervormer van Rusland noemen; maar, hoewel hij deed, wat hij vermocht en zelfs meer dan dat, 4) EERSTE HOOFDSTUK. IN DUISTERNIS EN IN GEVAAR. Weldra hoorde ik iemand komen; maar het was zulk een onregelma tige, schoffelende tred, dat ik daaruit alleen reeds kon opmaken, dat zulk een wandelaar de persoon niet was, dien ik noodig had. Ik moest hem laten passeereD, en op een anderen wachten. Maar de voetstappen kwa men naar mij toe, al schoffelende en kwamen dicht bij mij tot staan, terwijl eene stem, in overeenstem' ming met de voeten, op joligen toon zeide ofschoon hij met ijzervaste hand zijn wil doordreef en de Russen beschaafde ondanks hen zeiven, toch was hij niet in staat aan alle misbruiken paal en perk te stellen en den aard van zijn volk binnen ettelijke jaren geheel te wijzigen. Ruwheid en woestheid bleven den Russen eigen en ook hierin ging Peter de Groote nog voor; want hoeveel goeds men van hem zeggen kan, toch valt niet te loochenen, dat hij zich schuldig gemaakt heeft aan verregaande wreedheid. Zoo hanteerde hij b. v. zelf het beulszwaard om aan verscheidene manschappen zijner lijfwacht, die zich tegen zijn nieuwigheden verzet hadden, het hoofd af te houwen, terwijl hij zijn zoon, die met de zelfde hardnekkigheid aan vorige toestanden gehecht bleef, als waar mee bij nieuwe wilde invoeren, in de gevangenis liet werpen en vol gens velen oorzaak was van diens dood. In drift, oploopendheid en ruwheid had hij zijn meester nog niet gevonden en zijn huurlingen en onderdanen gaven zich aan al lerlei drinkgelagen overwaarbij vechtpartijen en doodslag niet zel den voorvielen. Baande de beschaving onder Pe ters regeering en die zijner opvol gers en opvolgsters zich meer en meer een weg, de Russen konden zoo opeens hun woesten aard niet afleg gen, zoodat de uitdrukking «het is een Rus» in den mond der bewo ners van West-Europa niet veel goeds beteekende, en stilzwijgend te kennen gafhet is een dronkaard, een woesteling, een vechtersbaas en dergelijke mooie hoedanigheden. Ook de opeenvolgende Czaren en Czarinnen gingen wreed te werk en meermalen dreigde door hun wanbestuur het beschavingswerk Nou, die net 'em ook om, nog erger dan ikkan je niet voort, ouwe? morgen nog kattiger dan ik, doet me pleizier van je! Kun je me ook den weg wij zen naar Walpolestraat? vroeg ik, terwijl ik mij oprichtte, en hem liet zien dat ik niet beschonken was. Walpole-straat? wel zeker, dat kan ik wel! wel dat is de derde straat links, geloof ik. Als gij toch dien weg gaat, zoudt gij mij dan daar tot op den hoek willen brengen? Ik ben een ongelukkige blindeen ben ver dwaald. Blind, arme drommel! dus niet zat? Jongens, dat zal niet makke lijk gaanik ben niet heel vast op mijn beenen, en als de eene blinde den anderen leidt, raken beide in den sloot. Maar weet-je voegde hij er met dronkenmans deftigheid bij, ik wil een accoord met je aaDgaan: ik leen jou mijn oogen van Peter den Grooten verloren te gaan. Hun hof was het toonbeeld van zedeloosheid, kuiperijen en schandalen, en geen land is zoo rijk aan mannen, die door vorsteD- liever vorstinnengunst van den laagsten tot den hoogsten stand geklommen en daarna weer in het niet teruggeworpen zijn als dat laad. Het werd gedurende bijna de ge- heele voorgaande eeuw door niets waardige gunstelingen der zedelooze Czarinnen bestuurd, eu die mannen verrijkten zich en hun aanhangers ten koste van het volk, terwijl de akelige mijnen van het onherberg zame Siberië misnoegden en onte vredenen tot strafplaats werden aangewezen, althans zoo die onge- lukkigen niet op de reis daarheen bezweken waren. Bedreigingen en ongehoorde om- koopingen waren aan de orde van den dag; zelfs zoo, dat gunstelingen, die vau de Czarinnen ontzachlijke sommen ontvingen, om nieuwe ste den te houwen, die gelden voor zich zeiven gebruikten. Zou de toestand thans nog veel anders zijn dan in de voorgaande eeuw? Helaas neen! Wel is Rusland in vele opzichten met de bescha ving meegegaan en is b. v. aan de lijfeigenen voor ruim een twintigtal jaren de vrijheid geschonken, wel maakten het vorige jaar op de Ant- werpsche tentoonstelling de Russi sche inzendingen een uitstekend fi guur en deed zich vooral de nijver heid van dat land van de gunstig ste zijde kennen, wel ook zijn de geleerdste Duitsche professoren aan de Russische hoogescholen verbon den en is de tegenwoordige Czaar een man, die alle misdaden, dief stallen en andere onrechtvaardighe den streng laat straffen, maar toch, hoe hoog beschaafd de adel van en jij leent mij je beeneneen mooi ideeniet waar Nu, kom maar mee. Hij nam mij onder den arm, en daar laveerden we heen. Na een poos bleef bij staan. Hier is Walpole-straat, zeide hij hikkend. Zal ik je te huis brengen? Neen, dank je, breng mijn band daar aan den hoek van het huis; dan zal ik wel t'huis komen. Ik wou dat ik ook al t'huis was. Ik wou dat ik jou beenen te leen kon krijgen, om mij t'huis te brengen, zeide mijn zwaaiende geleider. Atjuus, bet beste! Ik hoorde hem verder laveeren. en ging toen verder om naar huis te gaan. Ik was niet volkomen ze ker, of ik van die zijde twee en zestig stappen had te doen of wel vijf en zestig. Ik deed er twee en zestig en voelde naar de deur; het was de onze niet. Ik ging een paar schreden verder met den sleutel in het rijk ook is, hoe schitterend en fijn de hofpartijen zijn, de massa des volks is nog onwetend en onbe schaafd, onmatig en woest. De Rus sische boer is ten zeerste verslaafd aan den drank en een flesch slechte brandewijn geldt bij hem dikwijls meer dan het geluk van vrouw en kinderen. Met de hof-intriges is het even min beter gesteld dan vroeger, het - geen wel niet anders kan, waar de vorst nog geheel als onbeperkt ge bieder heerscht, dus van hem alleen alle wetten uitgaan. Knoeierijen komen herhaaldelijk onder alle tak ken van bet staatsbestuur voor, en millioenen verdwijnen in de zakken der hooge en lage ambtenaren, terwijl die gelden ten algemeenen nutte moesten besteed worden. Leve- ranciën voor leger en vloot worden dikwijls wel op rekening gebracht, maar niet of slechts ten deele uit gevoerd. Nog deze week brachten brieven uit St. Petersburg ons ter kennis, dat de groote spoorweg die van Nisnie-Novgorod naar Midden- Azië wordt gelegd, nog niet half voltooid is, ofschoon de gelden er voor aangewezen waren, maar door de betrokken autoriteiten ten eigen bate zijn aangewend. Waar stations moesten staan, vond de commissie, die belast was met het instellen van een onderzoek, bouten palen, waaraan een plank met den naam van de stations er op, vastgehecht was. Het knoetsysteem, de bestraffing en afstraffing met den knoet, heerscht nog door het geheele rijk, en ver banning naar Siberië hangt nog altijd als het zwaard van Damo cles boven bet hoofd van iederen Rus. De staatslieden van dat rijk staan bekend om hun kuiperijen, terwijl zij, als eenmaal Lodewijk XI de hand die van huiten de deur moest openen, die sleutel was in elk geval een zekere gids, dacht mij. Onderwijl was ik toch blij, dat ik weer zoo goed als t'huis was van mijne escapade; ik begon er mij zelfs wel een weinigje over te scha men. Ik hoopte dat Priscilla mij niet gemist had, en wellicht het huis in opschudding gebracht; ik vertrouwde, dat ik wel stilletjes mijn kamer weer bereiken zou. Met dat al was ik niet volkomen zeker, dat ik bet rechte huis getroffen had; maar ver kon ik toch niet mis zijn. Ik ging den drempel op, het waren immers drie trapjes? Ik zocht het sleutelgat, en stak den sleutel er in, Hij draaide gemakkelijk om, de deur ging open. Ik was dus te recht. Ik smaakte inwendig een zekere voldoening, dat ik zoo spoedig het huis gevonden had. Een blinde moet het eerst ingezien hebben, zeide ik in mij zeiven, dat de van Frankrijk, alle middelen ge wettigd achten, zoo zij hun doel, vergrooting van Ruslands macht en grondgebied, slechts bereiken. Ten bewijze diene slechts, dat de rijks-, kanselier van Giers de vader van den logen genoemd w.rdt. Is het dan wonder, na al wat wij geschreven hebben, dat Rus land door list en ruw geweld de Bulgaren wil dwingen volgens den wensch van den Czaar te handelen? Het gansche optreden van Kaul- bars in Bulgarije brengt ons dade lijk alle onedele, oneerlijke en ruwe handelingen voor den geest door Russische staatslieden in den loop der tijden bedreven. Rusland wenscht Bulgarije en Roemelië tot Russische provincies te maken, ten einde op het geschikte oogenblik zijn slag te slaan en bet zoolang begeerde Con- stantinopel in zijn macht te krijgen. Daartoe moest de fiere eu heldhaf tige Alexander van Battenberg van bet staatstooneel verdwijnen, opdat Bulgarije, niet meer door een man vol energie bestuurd, aan zijn lot zou overgelaten zijn en des te eer een gemakkelijk te grijpen buit zou wezen. Nu het regentschap daar echter toont te weten wat het wil en te doen wat het wil en het gansche Bulgaarsche volk het in de hachelijkste omstandigheden ge trouw blijft, nu bedrijft Kaulbars daar in den naam des Czaren de grofste gewelddadigheden. Feitelijk spoort bij de Bulgaren tot verzet aan, belastert en belemmert het re gentschap in zijn handelingen, tracht door middel van Macedonische boe ren, die hij met drank en roebels omgekocht heeft, oproer te verwek ken en tergt op alle manieren de Bulgaren en hun regeering, ten einde handtastelijkheid tegen hem en zijn Russen uit te lokken en zoo het noodzakelijkheid de moeder is van de vindingrijkheid; ik deed de deur zachtjes achter mij dicht, en wilde nu stilletjes naar mijn kamer sluipen. Ik was benieuwd hoe laat het wel zijn zou. Al wat ik wist was, dat het nog nacht moest zijn, want ik zag nog geen licht, en dat kou ik nog onderscheiden. Daar ik toch nog zoo heel ver niet van Wal pole-straat verwijderd was geweest in mijne opgewondenheid, dunkte mij, dat het ongeveer twee uur moest zijn op zijn best. Nog voorzichtiger dan toen ik uit ging, om niemand wakker te maken begon ik te klimmen, toen ik de trap gevonden had. Zoo blind ik was, cheen mij de plaatselijke ge steldheid toch eenigszins anders. De trapleuning liet zich eenigszins an ders aanvoelen. De looper onder mijne voeten was, dunkt mij, ook niet de zelfde. Was ik misschien werkelijk in een vreemd huis?flej

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1886 | | pagina 1