0PM RlllllS-1
4e Jaargang.
Dinsdag 19 October 1886.
No. 1008.
ABONNEMENTSPRIJS:
Versehfijnt Dagelijks uitgenomen Zen-en algemeeite Feestdagen.
ADVERTENTIËN'
ECHT RUSSISCH.
FEUILLETON.
Teruggeroepen.
HUGH COIWAY.
Voor Haarlem per maand40 Cents.
tfraneo door geheel het Rijk p. maand 55
Wonderlijke Nommerj 5
Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adreaaeeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagente* voor kei BuitenlandCompagnie Générale de ublieite Etrangère 6. L.
DAUBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijs, 3 Ibis Faubourg Montma/rtre.
▼an 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 6 cent*.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 'i middags 13 unr|
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Koiontaal museum van het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzyde 2a daar. Geopend dagelijks van 10 tot 4 nar. Toegang 25 cents per pontoon. Donateur» en leden der Nederlandsclie Maatschappij tor bevordering van Nyverheid hebbea Sp
#3ri.oaa van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingang rontzijdo an i.et Paviljoen op liet terras. Geop, lag. v 104 unr. Toegang 25 ct. p. persoon. Donateurs en
A-Vader Neaerlandache Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met geselschap, laden mot 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kuuat en geschiedenis, voorü
fin Nederland en moer bijzonder van het Haarlemse/ie Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Z&tordag, Zon- en Feestdagen, van 19o uur. Toegaug 25 cents por persoon. Doorlooponde toegangskaarten voor een geheel jt&g
I 1 zuiden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 Oeiobor alle werkdagen van 10—4 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen vau 10o uur tegen betaling van 25 cents per porsooa, alleen Of
Isndazen koBtrlooB vau 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 conts per perscaa. Kinderen beneden de S jaroa worden in het geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan ondor behoorlijk geleid#,-5
&éWrt museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zou- en Feeetdagon vau 11—3 uur. Taylors bibliotheek. Geopend Vücansdag, Donderdag, Vrijdag eu Zaterdag vau 1—4 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend
Woensdag ea Zaterdag van S—4 uur. Orgel-bespeling in de Groots Hork. Dinsdag van 1—2 en Donderdag-van 2—8 uur. Toegang (dour Oudoirroenmarktï vrij
Voor een paar eeuwen was Rus
land, thans zoo niet het machtigste
dan toch het grootste rijk van
Europa, binnen veel enger grenzen
besloten dan nu, en de bewoners
leefden, als de Chineezen tot voor
korten tijd, in een volslagen afzon
dering van andere volkeren. Het
gevolg hiervan was, dat de toen
malige Russen verregaand onbe
schaafd en onwetend en bij bun
tijd minstens eene eeuw ten achteren
waren, terwijl bovendien ruwheid
eu woestheid niet alleen de volks
klasse, maar zelfs de leden der
hoogste standen ontsierden. Peter
de Groote, die onder den naam van
Pieterbaas te Zaandam een blauwen
Maandag gewerkt beeft, werd de
grondlegger van Rusland's huidige
macht, terwijl hij zijn onderdanen
aan de beschaving van West-Europa
deelachtig maakte. Op zijn bevel
moesten alle voorname jongelieden
naar het buitenland, voornamelijk
naar Italië, Frankrijk en ons land,
om daar kennis op te doen, de wer
ken der kunst te bestudeeren, en
met de zeden en gewoonten, die
daar in zwang waren, bekend te
worden. Zelf ging hij voor en door
reisde half Europa om na te gaan,
waarin zijn rijk bij andere landen
ten achteren stond; om bekwame
kunstenaars en handwerkslieden
naar Rusland te lokken, die zijn
volk moesten onderwijzen, terwijl
hij nieuwe bronnen van welvaart
voor zijn onderdanen trachtte op te
sporen
Met recht dus kan men hem den
hervormer van Rusland noemen;
maar, hoewel hij deed, wat hij
vermocht en zelfs meer dan dat,
4)
EERSTE HOOFDSTUK.
IN DUISTERNIS EN IN GEVAAR.
Weldra hoorde ik iemand komen;
maar het was zulk een onregelma
tige, schoffelende tred, dat ik daaruit
alleen reeds kon opmaken, dat zulk
een wandelaar de persoon niet was,
dien ik noodig had. Ik moest hem
laten passeereD, en op een anderen
wachten. Maar de voetstappen kwa
men naar mij toe, al schoffelende
en kwamen dicht bij mij tot staan,
terwijl eene stem, in overeenstem'
ming met de voeten, op joligen toon
zeide
ofschoon hij met ijzervaste hand
zijn wil doordreef en de Russen
beschaafde ondanks hen zeiven,
toch was hij niet in staat aan alle
misbruiken paal en perk te stellen
en den aard van zijn volk binnen
ettelijke jaren geheel te wijzigen.
Ruwheid en woestheid bleven den
Russen eigen en ook hierin ging
Peter de Groote nog voor; want
hoeveel goeds men van hem zeggen
kan, toch valt niet te loochenen,
dat hij zich schuldig gemaakt heeft
aan verregaande wreedheid.
Zoo hanteerde hij b. v. zelf het
beulszwaard om aan verscheidene
manschappen zijner lijfwacht, die
zich tegen zijn nieuwigheden verzet
hadden, het hoofd af te houwen,
terwijl hij zijn zoon, die met de
zelfde hardnekkigheid aan vorige
toestanden gehecht bleef, als waar
mee bij nieuwe wilde invoeren, in
de gevangenis liet werpen en vol
gens velen oorzaak was van diens
dood. In drift, oploopendheid en
ruwheid had hij zijn meester nog
niet gevonden en zijn huurlingen
en onderdanen gaven zich aan al
lerlei drinkgelagen overwaarbij
vechtpartijen en doodslag niet zel
den voorvielen.
Baande de beschaving onder Pe
ters regeering en die zijner opvol
gers en opvolgsters zich meer en meer
een weg, de Russen konden zoo
opeens hun woesten aard niet afleg
gen, zoodat de uitdrukking «het is
een Rus» in den mond der bewo
ners van West-Europa niet veel
goeds beteekende, en stilzwijgend
te kennen gafhet is een dronkaard,
een woesteling, een vechtersbaas en
dergelijke mooie hoedanigheden.
Ook de opeenvolgende Czaren en
Czarinnen gingen wreed te werk
en meermalen dreigde door hun
wanbestuur het beschavingswerk
Nou, die net 'em ook om, nog
erger dan ikkan je niet voort,
ouwe? morgen nog kattiger dan ik,
doet me pleizier van je!
Kun je me ook den weg wij
zen naar Walpolestraat? vroeg
ik, terwijl ik mij oprichtte, en hem
liet zien dat ik niet beschonken was.
Walpole-straat? wel zeker, dat
kan ik wel! wel dat is de derde
straat links, geloof ik.
Als gij toch dien weg gaat,
zoudt gij mij dan daar tot op den
hoek willen brengen? Ik ben een
ongelukkige blindeen ben ver
dwaald.
Blind, arme drommel! dus niet
zat? Jongens, dat zal niet makke
lijk gaanik ben niet heel vast op
mijn beenen, en als de eene
blinde den anderen leidt, raken beide
in den sloot. Maar weet-je voegde
hij er met dronkenmans deftigheid
bij, ik wil een accoord met je
aaDgaan: ik leen jou mijn oogen
van Peter den Grooten verloren te
gaan. Hun hof was het toonbeeld
van zedeloosheid, kuiperijen en
schandalen, en geen land is zoo
rijk aan mannen, die door vorsteD-
liever vorstinnengunst van den
laagsten tot den hoogsten stand
geklommen en daarna weer in het
niet teruggeworpen zijn als dat laad.
Het werd gedurende bijna de ge-
heele voorgaande eeuw door niets
waardige gunstelingen der zedelooze
Czarinnen bestuurd, eu die mannen
verrijkten zich en hun aanhangers
ten koste van het volk, terwijl de
akelige mijnen van het onherberg
zame Siberië misnoegden en onte
vredenen tot strafplaats werden
aangewezen, althans zoo die onge-
lukkigen niet op de reis daarheen
bezweken waren.
Bedreigingen en ongehoorde om-
koopingen waren aan de orde van
den dag; zelfs zoo, dat gunstelingen,
die vau de Czarinnen ontzachlijke
sommen ontvingen, om nieuwe ste
den te houwen, die gelden voor zich
zeiven gebruikten.
Zou de toestand thans nog veel
anders zijn dan in de voorgaande
eeuw? Helaas neen! Wel is Rusland
in vele opzichten met de bescha
ving meegegaan en is b. v. aan de
lijfeigenen voor ruim een twintigtal
jaren de vrijheid geschonken, wel
maakten het vorige jaar op de Ant-
werpsche tentoonstelling de Russi
sche inzendingen een uitstekend fi
guur en deed zich vooral de nijver
heid van dat land van de gunstig
ste zijde kennen, wel ook zijn de
geleerdste Duitsche professoren aan
de Russische hoogescholen verbon
den en is de tegenwoordige Czaar
een man, die alle misdaden, dief
stallen en andere onrechtvaardighe
den streng laat straffen, maar toch,
hoe hoog beschaafd de adel van
en jij leent mij je beeneneen mooi
ideeniet waar Nu, kom maar mee.
Hij nam mij onder den arm, en
daar laveerden we heen. Na een
poos bleef bij staan.
Hier is Walpole-straat, zeide
hij hikkend. Zal ik je te huis
brengen?
Neen, dank je, breng mijn band
daar aan den hoek van het huis;
dan zal ik wel t'huis komen.
Ik wou dat ik ook al t'huis
was. Ik wou dat ik jou beenen te
leen kon krijgen, om mij t'huis te
brengen, zeide mijn zwaaiende
geleider. Atjuus, bet beste!
Ik hoorde hem verder laveeren.
en ging toen verder om naar huis
te gaan. Ik was niet volkomen ze
ker, of ik van die zijde twee en
zestig stappen had te doen of wel
vijf en zestig. Ik deed er twee en
zestig en voelde naar de deur; het
was de onze niet. Ik ging een paar
schreden verder met den sleutel in
het rijk ook is, hoe schitterend en
fijn de hofpartijen zijn, de massa
des volks is nog onwetend en onbe
schaafd, onmatig en woest. De Rus
sische boer is ten zeerste verslaafd
aan den drank en een flesch slechte
brandewijn geldt bij hem dikwijls
meer dan het geluk van vrouw en
kinderen.
Met de hof-intriges is het even
min beter gesteld dan vroeger, het -
geen wel niet anders kan, waar de
vorst nog geheel als onbeperkt ge
bieder heerscht, dus van hem alleen
alle wetten uitgaan. Knoeierijen
komen herhaaldelijk onder alle tak
ken van bet staatsbestuur voor, en
millioenen verdwijnen in de zakken
der hooge en lage ambtenaren,
terwijl die gelden ten algemeenen
nutte moesten besteed worden. Leve-
ranciën voor leger en vloot worden
dikwijls wel op rekening gebracht,
maar niet of slechts ten deele uit
gevoerd. Nog deze week brachten
brieven uit St. Petersburg ons ter
kennis, dat de groote spoorweg die
van Nisnie-Novgorod naar Midden-
Azië wordt gelegd, nog niet half
voltooid is, ofschoon de gelden er
voor aangewezen waren, maar door
de betrokken autoriteiten ten eigen
bate zijn aangewend. Waar stations
moesten staan, vond de commissie,
die belast was met het instellen
van een onderzoek, bouten palen,
waaraan een plank met den naam
van de stations er op, vastgehecht
was.
Het knoetsysteem, de bestraffing
en afstraffing met den knoet, heerscht
nog door het geheele rijk, en ver
banning naar Siberië hangt nog
altijd als het zwaard van Damo
cles boven bet hoofd van iederen
Rus. De staatslieden van dat rijk
staan bekend om hun kuiperijen,
terwijl zij, als eenmaal Lodewijk XI
de hand die van huiten de deur
moest openen, die sleutel was in
elk geval een zekere gids, dacht mij.
Onderwijl was ik toch blij, dat ik
weer zoo goed als t'huis was van
mijne escapade; ik begon er mij
zelfs wel een weinigje over te scha
men. Ik hoopte dat Priscilla mij
niet gemist had, en wellicht het
huis in opschudding gebracht; ik
vertrouwde, dat ik wel stilletjes mijn
kamer weer bereiken zou. Met dat
al was ik niet volkomen zeker, dat
ik bet rechte huis getroffen had;
maar ver kon ik toch niet mis zijn.
Ik ging den drempel op, het waren
immers drie trapjes? Ik zocht het
sleutelgat, en stak den sleutel er in,
Hij draaide gemakkelijk om, de deur
ging open. Ik was dus te recht.
Ik smaakte inwendig een zekere
voldoening, dat ik zoo spoedig het
huis gevonden had. Een blinde
moet het eerst ingezien hebben,
zeide ik in mij zeiven, dat de
van Frankrijk, alle middelen ge
wettigd achten, zoo zij hun doel,
vergrooting van Ruslands macht en
grondgebied, slechts bereiken. Ten
bewijze diene slechts, dat de rijks-,
kanselier van Giers de vader van
den logen genoemd w.rdt.
Is het dan wonder, na al wat
wij geschreven hebben, dat Rus
land door list en ruw geweld de
Bulgaren wil dwingen volgens den
wensch van den Czaar te handelen?
Het gansche optreden van Kaul-
bars in Bulgarije brengt ons dade
lijk alle onedele, oneerlijke en ruwe
handelingen voor den geest door
Russische staatslieden in den loop
der tijden bedreven. Rusland wenscht
Bulgarije en Roemelië tot Russische
provincies te maken, ten einde op
het geschikte oogenblik zijn slag te
slaan en bet zoolang begeerde Con-
stantinopel in zijn macht te krijgen.
Daartoe moest de fiere eu heldhaf
tige Alexander van Battenberg van
bet staatstooneel verdwijnen, opdat
Bulgarije, niet meer door een man
vol energie bestuurd, aan zijn lot
zou overgelaten zijn en des te eer een
gemakkelijk te grijpen buit zou
wezen. Nu het regentschap daar
echter toont te weten wat het wil
en te doen wat het wil en het
gansche Bulgaarsche volk het in
de hachelijkste omstandigheden ge
trouw blijft, nu bedrijft Kaulbars
daar in den naam des Czaren de
grofste gewelddadigheden. Feitelijk
spoort bij de Bulgaren tot verzet
aan, belastert en belemmert het re
gentschap in zijn handelingen, tracht
door middel van Macedonische boe
ren, die hij met drank en roebels
omgekocht heeft, oproer te verwek
ken en tergt op alle manieren de
Bulgaren en hun regeering, ten einde
handtastelijkheid tegen hem en zijn
Russen uit te lokken en zoo het
noodzakelijkheid de moeder is van
de vindingrijkheid; ik deed de
deur zachtjes achter mij dicht, en
wilde nu stilletjes naar mijn kamer
sluipen. Ik was benieuwd hoe laat
het wel zijn zou. Al wat ik wist
was, dat het nog nacht moest zijn,
want ik zag nog geen licht, en dat
kou ik nog onderscheiden. Daar ik
toch nog zoo heel ver niet van Wal
pole-straat verwijderd was geweest
in mijne opgewondenheid, dunkte
mij, dat het ongeveer twee uur moest
zijn op zijn best.
Nog voorzichtiger dan toen ik uit
ging, om niemand wakker te maken
begon ik te klimmen, toen ik de
trap gevonden had. Zoo blind ik
was, cheen mij de plaatselijke ge
steldheid toch eenigszins anders. De
trapleuning liet zich eenigszins an
ders aanvoelen. De looper onder
mijne voeten was, dunkt mij, ook
niet de zelfde. Was ik misschien
werkelijk in een vreemd huis?flej