MERT!
4e Jaargang.
Maandag 20 December 1886.
No. 1061.
ABONNEMENTSPRIJS:
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon-en algemeens Feestdagen.
Humoristisch Zondagsblad.
DE PERS.
AMihimjMRZNiirr.
foor Haarlem per maand40 Cent».
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommer» 5
Brieven, geiden, advertentiën enz. franco te adresaeeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat Ho. 9.
Hoof dag anion voor het Buitenland-. Compagnie Générale de rublieite Etrangèr» 8. L.
DAJJBE Co., JOH. F. JONES. Suer., Parijs, Slbii Faubourg Montmartre.
ADVERTENTIËN'
15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 ceu5o«
Groote letters HR&r Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot ?s middags 12 uarj
MUSEUMS E
Koloniaal museum van hei Paviljoen. Ingang aan de Dreefzgde 2e
lörtoon van diploma vrgea toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1
Bdender Nedorlandacho Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben
fin Nederland en meer bijzonder van hot Haarlemacbe Bisdom, Kruisweg
1 gnlden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van
Siadagen kosteloos van 124 nur, de overige Christelyke feestdagen togen
géwrs museum in de Hamstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag.
Woensdag en Zaterdag van 4 nnr. Orgel-bespeling in de Qroote Kerk,
N ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
daar. Geopend dagelyks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateur» en loden der Nedorlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebbaa ti'
dame. Museum van kunstnijverheid op hst Paviljoen. Ingang Frontzijde van I et Paviljoen op hot terras. Geop, dag. v 104 uur. Toegang 25 ot. p. persoon. Donateur» or
op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs mot gezelschap, leden mot 1 dame, Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral
No. BS. Geopend dagelijks, uitgenomen Zatordag, Zon- en Feestdagen, van 10—5 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorlooponde toegangskaarten voor oeu geheel jail
15 April tot 14 Octobor allo werkdagen van 104 uor, van 15 October tot 14 April op die dagen van 10—3 nur tegen betaling van 25 cents per persoon, alleen 0$
betaling van 25 cents por persoon. Kindereu beneden de 8 jaren worden in hot geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 Jaren niet dan onder behoorlijk geleide.
Zon- en Feestdagen vau 113 uur. Taylors bibliotheek. Goopoud Woensdag, Donderdag, Vrgdag en Zaterdag van 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Goopenj
Dinsdag van J2 en Dondordae van 28 nnr. Toegang /deur Ondegro^nmarkti vrij.
Bij dit nummer wordt aan de
geabonueerden op het Humoristisch
Zondagsblad No. 21 toegezonden.
Abonnementen kunnen niet dan
bij het einde van elk kwartaal wor
den opgezegd.
Zij die zich abonneeren kunnen
tegen betaling de nommers van af
No. 1 bekomen.
DE ADMINISTRATIE.
Terecht noemt men haar de Ko
ningin der aarde, want bijna onbe
perkt is de invloed, dieu de pers
over de gansche aarde uitoeteDt.
Geen land, waar ook ter wereld, of
het heeft, zoo het op den naam van
een beschaatd rijk aanspraak wil
maken, zijn dag- en weekbladen,
zoomede andere periodieke geschrif
ten, en die bladen zijn niet de stem
eens roependen in de woestijn, ze
zijn integendeel de organeu, waar
door de bekwaamste, geleerdste en
welsprekendste mannen op ieder ge
bied hun meeningen uitspreken en
verdedigenze zijn het middel, waar
door menschen, die hun dagelijksche
studie van politiek en wetenschap
maken, anderen omtrent de uiteeo-
loopendste kwestiën voorlichten. De
eeretitel van Koningin der aarde is
daarom volkomen gerechtvaardigd,
want zij heerscht over de geesten
en dikwijls ook over de harten der
menschen, daar mets aan haar blik
ontgaat, het groote en machtige,
zoo min als het kleine en nietige,
en alles en allen ondervinden den
invloed, dien zij, hetzij ten goede,
hetzij ten kwade, uitoefent.
Voornamelijk zetelt haar kracht
in de politiek, want vooral in staat
kunde heeft zij het hoogste woord.
De grootste staatslieden, een Bis
marck, sen Gladstone, een deFrey-
cinet, houden er een eigen blad op
na, waarin zij zelve hun meenin
gen en vermoedens neerschrijven,
of waarin althans hun politieke ge
dragslijn ontvouwd en verdedigd
wordt door mannen, die met hen
in dagelijksche aanraking zijn; de
hoofdartikelen uit die bladen wor
den door de belangstellende menigte
nauwkeurig bestudeerd, omdat zij
uit het brein voortkomen van man
nen, volkomen of ten minste het best
op de hoogte van de gebeurtenissen
van den dag en die weten, niet
alleen', wat er op het wereldtooneel
voorvalt, maar ook, wat er achter
de schermen te zien is. Bijna alle
politieke leiders waren of zijn redac
teurs vau groote bladen, omdat zij I
door middel van de pers de massa
der kiezers voor hun overtuiging
trachtten te winnen en aldus aan j
hun ideeën de overwinning wilden i
bezorgen. j
In Duitschland had en heeft men
nog een fonds, waaruit de bladen,
die de Regeering en haar zienswijze
steunden, onderstand in geld ont
vingen, zoo hun financieele krach
ten te kort schoten, en daar zij in
hun artikelen met de regeering door
dik en dun gingen en dus slaafsch
de wenken vau den Rijkskanselier
en andere regeeringspersonen op
volgden, kwamen de tegenstanders
op den naam van «Reptilenfonds.»
In Amerika en Italië, benevens in
vele andere lauden, werden aanzien
lijke kapitalen bijeengebracht, om
aan regeeringsgezinde bladen den
strijd mogelijk en gemakkelijk te
makenzoo dedeu ook de tegen
standers met de hunne, en als men
bedenkt, wat de Sociaal-Democraten
ot hoe zij zich noemen mogen, wel
doen om hun couranten bij het pu
bliek iugang te doen vinden en het
daardoor tot hun zijde over te halen,
dan blijkt duidelijk, dat alle staat
kundige richtingen doordrongen zijn
van het gewicht der pers.
Geen wonder ook, zij matigt zich
het recht aan en niemaud betwist
haar dit, om over alles en alleu
een oordeel te vellenwordt er in
eenig land een wetsontwerp aan
geboden, zij maakt het dadelijk tot
een onderwerp van bespreking, ont
leedt de verschillende artikelen, wijst
er de voor- en nadeelen van aan
en toetst ze aan hetgeen recht en
billijk is; menigmaal is haar af
keuring voldoende, om zulk een
wetsontwerp te doen vallen, of iu
haren geest te wijzigen, want zelfs
de ernstigste en bekwaamste staats
lieden vergeten niet met haar uit
spraak of vonnis rekening te hou
den en haar op- en aanmerkingen,
de haar wenschelijk voorkomende
veranderingen te overwegen. Komt
er een nieuw ministerie of andere
regeeringspersonen aan het bewind
treedt er een nieuwe vorst op, ze
brengt het publiek op de hoogte,
wat zijn beginselen zijn, wat hij
was en is en daardoor waarschijn
lijk zijn zal, en wat er voor de
toekomst van te verwachten is. Ze
is evenmin karig in haar lof, als
in haar afkeuring, en verschoont
evenmin gekroonde hoofden van an
dere rijken, zoo ze een onrecht
vaardige daad plegen, als de minis
ters uit het eigen land; voor haar
vierschaar verschijnt ieder, die aan
deu weg timmert, want de pers is
thans het wereldgerecht.
Moeten er verkiezingen plaats heb- j
ben, het is de pers, die de publieke
meening voorlicht, voor wie ge
stemd moet worden, en ze handelt
hierbij zonder aanzien des persoons,
daar zij alleen de beginselen tot)
grondslag voor haar aanbeveling of
afwijzing neemt. Zij wijst den staats
lieden aan, welke leemten er in de
wetgeving zijn, welke misbruiken
te bestrij len vallen, op welk wijze
bestaande kwestiën opgelost eu moei
lijkheden uit den weg geruimd kun
nen worden. Voorgelicht door des
kundigen op allerlei gebied, strekt
zij haar besprekingen zoowel over
rechtszaken als geldmiddelen, over
handel zoowel als over de middelen
van aanval en verdediging uit, en
de financiën ontgaan evenmin aan
haar Argusoog, als de werken, die
ten algemeenen nutte, hetzij door
den Staat, hetzij door particulieren
worden uitgevoerd.
Veelvermogend, we zouden bijna
zeggen alvermogend is de invioed
der groote pers op de staatkunde,
en ook de zoogenaamde kleine pers,
ofschoon meer beperkt tot provin
ciën of steden, heeft evenzeer inde
kleinere bladen een beslissende, al
thans gewichtige stem, waar het
plaatselijke aangelegenheden betreft,
zoodat menig gemeentebestuur daar
mede rekening moet houden.
Het is waar, er zijn verschillende
richtingen en strooming'en in de
staatkunde, die grootendeels in ge
loof of ongeloof haar oorsprong vin
den, en iedere partij heeft haar
eigen bladen, want uat zijn hoofd
zakelijk de wapenen, waarmede zij
strijdt. Zoo gebeurt het dau ook
dikwijls, dat de wet door de eene
partij ah heilrijk, door de andere
als heilloos beschouwd wordt, ter
wijl een derde er de grootste on
verschilligheid voor aan deu dag
legt, waardoor dau ook de verschil
lende organen der pers ieder, naar
eigen beginselen en overtu'ging, een
andere meening voorstaan en ver
dedigen, maar ook dit heeft zijn
voordeelen, want waar strijd is, daat
is kracht, daar is bezieling eu leven, i
en bovendien: «Du choc des opi-1
niens jaillit la vérité» (Uit de wrij-
ving der meeningen komt de waar-1
beid aan het licht) en zoo wordt j
zoowel de keer- als de weerzijde!
eener zaak aan het licht gebracht.
Zwaait de pers op staatkundig
gebied haar schepter als koningin j
der aarde, ze heerscht ook onbeperkt, j
waar het kunsten en wetenschap
pen betreft, en op koninklijke wijze i
beschermt zij hen, die daarin uit- j
munten. Dichters, schrijvers, beeld
houwers, schilders en andere kunste
naars vinden in haar den machtig
ste» steun; haar lof over hun werk
wordt door het publiek als orakel
taal beschouwd, haar afkeuring is
het doodvonnis voor hen, die pas
de baan der kunst betreden. Zij
wijst het goede, zoowel als de ge
breken in ieder kunstwerk aan, zij
leidt jeugd'ge genieën in hij het
publiek en stuwt hen opwaarts, om
hen tot den hoogste» sport van vol
komenheid te brengen.
De haudel vindt evenzeer in de
pers de machtigste bondgenoote, om
dat zij de kooplieden voortdurend
op de hoogte houdt, van hetgeen
dichtbij en ver af op de hoofdmark
ten voorvalt; zij spoort hen aan
nieuwe artikelen van de wereld
markten in te voeren, en door de
snelheid van het telegrafisch ver
keer, waarvoor zij schatten uitgeeft,
is zij volkomen bekend met de hoe
veelheid der waren, die ergens aan
gevoerd en verkocht en van de
prijzen, die er voor besteed wordeD,
zoodat vooreen echt handelsman de
couranten de boden zijn, die het be
langrijkste nieuws vau Oost en West,
van buiten-enbinnenland aanbrengen
en hij daarnaar zijn in- en verkoop
zoomede zijn prijzen regelen kan.
Wederkeerig steunt de handel de
pers door dagelijks tai van adver
tentiën, de rijkste bron van inkom
sten voor de couranten, er in te
plaatsen, en dankbaar voor dien
finaucieelen steun, bezorgt zij haar
begunstigers immer meer omzet en
nieuwe koopers.
Wie daarom in zijn zaken vooruit
wil gaan, doet wel de Koningin zijn
hulde te bewijzen en zijn gaven
aau haar voeten neer te leggen,
want de pers handelt als de ijverige
knecht uit de Schrift: zij woekert
met hetgeen haar is geschonken en
al hetgeen men aan de couranten
besteedt, wordt niet verdubbeld of
vervijfvoudigd, maar het werpt zelfs
honderdvoudige rente af! Sw.
De Bulgaarsche deputatie is gis
terenmiddag te Berlijn aangeko
men eu aan het hotel Kaiserhof
afgestapt.
Het Journal de Sl. Pétersbourg
ziet in de eaudidatuur van den her
tog van Saksen-Coburg een «ballon
d'essaider Bulgaarsche regenten
om hunne demonstratie tegen Bus-
land te kunnen voortzetten. De
Bulgaarsche deputatie mist overi
gens de bevoegdheid om den troon
van Bulgarije aan te bieden. Het
bericht, dat door geene mogendheid
verzet gedaan is tegen deze candi-
d&tour, is te dwaas om het tegen
te spreken.
Aan de Times wordt uit Wee-
nen gemeld, dat Lobanoff de Bul
gaarsche deputatie verwittigd heeft,
dat Ruslaud de eaudidatuur van den
prins van Coburg niet aannemen
kan. De prins zelf' verklaarde, dat
hij geene eaudidatuur uit de handen
van de Sobratrje aanvaarden kan,
wanneer die niet door Rusland goed
gekeurd wordt, eu dat hij den troon
alleen zou willen beklimmen, in
dien de mogendheden o'e onzijdig
heid van Bulgarije waarborgden op
denzelfden voet als zulks met Bel
gië het geval is.
De Petersburger correspondent
van de Weener Polilische Corres
ponded komt terug op zijn bericht,
dat aau generaal Kaulbars bij den
Russischen Czaar eene zeer koele
outvangst zou zijn ten deel geval
len. De briefschrijver heeft nu van
«een nog hooger autoriteit» ver-
noineD, dat de ontvangst integendeel
bijzonder hartelijk was. De Czaar
had den generaal omhelsd en hem
geku6t en hem gedankt, voor de
standvastigheid, waarmede htj in
Bulgarije allerlei onaangenaamhe
den had verdragen, om den wil van
den Czaar geheel uit te voeren.
Volgens den officieusen Rus
sischen Nord zal Kaulbars wegens
zijn «uitstekende diensten» tot luite
nant-generaal bevorderd worden.
Een aide-de-camp van den prins
van Montenegro is te Constantino -
pel aangekomen met een belang
rijke zending, die evenwel nog
geheim is.
De Sultan heeft geweigerd de
orde van den Witten Adelaar uit de
handen van den nieuwen Servischen
afgezant, Novakovitch, te ontvaDgen.
Dit maakt een zeer pijnlijken in
druk.
Gré.vy heeft den Griekschen
kroonprins bij zijne meerderjarig
heid tel, grootkruis v«.n het Legi
oen van Eer benoemd.
Naar de Tinas uit Durban, meldt,
protesteert Dini-Zulu tegen de I-Ia-
velock-conveutie. Door deD Raad
vau bestuur van Natal is besloten
tot eene belangrijke verlaging der
inkomende recht eu.
Uit Philadelphia wordt aao de
Times bericht, dat Engeland bezig
is Britsch-Columbia te verster
ken en zware kauonuen met am
munitie over den Can adian-Pacific -
spoorweg derwaarts zendt.
Haarlem, 18 December 1886.
In de laatste zitting van de Recht
bank alhier stonden terecht W. M.,
oud 12 en F. H. oud 15 jaren,
wegens het opzettelijk vernielen van
«Hasruiten in de Groote Kerk alhier.
Het O. M. eischte voor den eerste
1 dag, voor den tweede 2 dagen
gevangenisstraf. Uitspraak 23 De
cember.
Nog werden in deze zitting be
handeld twee strafzaken tegen de
personen W. en D.
De eerste stond terecht wegens
het uiten van opruiende woorden,
welke moesten dienen om anderen
tegen de politie op te zetten. De
tweede wegens gewelddadig verzet
tegen de politie. Een en ander ge
schiedde in den nacht van 13 op
14 Nov. jl. Het verhoor d.r getui-
