f
De Eenzame.
4e Jaargang.
Maandag 25 April 1887.
No. 11(16.
ABONNEMENTSPRIJS:
Versebijnt Dagelijks uitgenomen Zen- on sipaeene Feestdagea.
ADVERTENTIN
AlüEMEEiV OVERZICHT.
FEUILLETON.
HANS HOPFEN.
Stadsnieuws.
foor Haarlem per maand40 CenU.
frsnso door geheel het Rijk p. maand 55
Sifzonderlijke Nommere 5
Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan bet Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagenten voor het BuittnlandCompttgni» Qinêrale de Oubliette Etrangère 8L.
DAVBE Co., JOH. F. JONES, Suer., Parijs, 31bix Faubourg Montmartre.
van 15 regel» 25 Cent; iedere regel meer 6 cent».
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Kolomaal museum van hei Paviljoen. Ingang aan de Dreefzgüe 2a deur. Geopend dagelyk» van 10 tot 4 uur. loogang 25 cent# per persoon. l)onatours en leden der Nedorlandacbe Maataohappg ter bevordering vau Nijverheid hebbes
'.rtoon van diploma vrjjea toegang, donateurs met geselschap, leden met I dame. Mui sum van kunstnijverheid op hat Paviljoen. Ingang l'routzyde van liet Paviljoon op liet terras. Geop, dag. v 104 uur. Toegang 25 ot. p. persoon. Donateurs tl)
dender Nederlandsohe Maatschappij ter bovordering vaa Nijverheid hebben op vortoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gcioischap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, knust eu geschiedenis, vooral
na Nederland en raear bqeonder van het Haarlomsche Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 105 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopondo toegangskaarten voor een geheel ja*f
I gulden. Museum der stad Haarlem op hst Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 10 4 uur, vaa 15 October tot 14 April op die dagen van 108 uur tegen betaling van 25 cents per persoon, alleen of
sndaeen kosteloos vaa 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegea betaling van 25 cents per poraoon. Kinderen beneden de 8 jp.ran worden in het geheel niet toegelatenkindoren van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleid»,
vlsrs museum in da Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van 11—8 nor. Toyltrs bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 1—4 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopeah
«nsdag «b Zaterdag "an S4 nur. OrgeDlatpsiiuo in ie Groots Kerk. Dinsdag van i2 en Donderdag van 98 nnr. Toegang (dsnr Ondegroenmarkt) vr§.
Het Engelsche Lagerhuis heeft,
na een tweedaagsch debat, bij tweede
lezing de Iersche agrarische wet
aangenomen. In den loop der beraad
slaging verklaarde Salisbury, dat
de regeering de landbill en de d wang-
wet als zusters beschouwt, en dat
zij het als een votum van wantrou
wen beschouwen zou, wanneer deze
wet niet werd aangenomen.
Uit Berlijn wordt gemeld dat
het incident-Pagny aldaar als van
belang ontbloot wordt beschouwd.
Men is zeer verrast door de gisting
welke te Parijs heerscht. De bladen
deelen de tijding zonder commenta
ren mede. Alleen het Berl. Tageblatt
voegt erbij dat het een dwaasheid
zou zijn om naar aanleiding van dit
voorval, van ezn casus bellitespreken.
Uit Berlijn wordt van andere
zijde gemeld dat de arrestatie van
Schnabele op last van den rechter
van instructie heeft plaats gehad
en in verhand staat met hoogver
raad in Elzas-Lotharingen.
Bij de voortgezette discussie
over de kerkelijk-politieke wet in
het Huis van afgevaardigden ver
geleek Bismarck o. a. den tegen-
woordigen vrede met de Kerk bij
dien, in 1871 tusscben Frankrijk en
Duitschland gesloten. Noch de ééne,
noch de andere vrede is voor de
eeuwigheid gemaakt. Hadden wij
zoo ging Bismarck met eene eenigs-
zins in het oog loopende wending
voort met den vrede van Frank
rijk aan de wereld de zekerheid
willen geven, dat hij de eeuwige
zou ziju, dan zouden wij hem stel
lig niet hebben kunnen sluiten, en
zouden wij heden nog te Versailles
50)
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Zoo werd het dag. Van Koert
Kasper Fabiaan was nog geen spoor
ontdekt. Zijn zoon was naar de
naastbijzijnde stad gereden en had
den dokter gehaald. Deze verwon
derde zich er over, wat overspan
ning en opgewondenheid van de an
ders zoo flinke, kleine vrouw had
den gemaakt. Zij verlangde naar een
geestelijke.
Angst en schrik maakten zich van
het geheele gezin meester. Clemen
tine wankelde het huis rond als
eene bannelinge, als het arme dier,
dat schuldeloos met alle zonden
moeten staan, daar het niet moge
lijk is met eene zoo oorlogszuchtige
natie als de Fransche, die ons in
deze eeuw reeds driemaal overval
len heeft, op den duur in vrede te
leven.
Betreffende de geheimzinnige ar
restatie van den Franschen com
missaris Schnabele wordt nog mede
gedeeld, dat deze geschiedde door
twee als veekoopers verkleede Ber
lijnsche agenten.
Het bevel tot aanhouding gaat
uit van het parket te Metz, ter uit
voering van instructies uit Straats
burg.
Schnabele is in de gevangenis te
Metz gebracht, zonder dat men er te
dier stede iets van heeft gemerkt.
De procureur der republiek te
Nancy is naar Pagny gegaan om
een onderzoek in te stellen.
Volgens de Metzer Zeitung is
Schnabele op aanwijzing van Gautsch
gearresteerd. Deze persoon is com
missaris van politie te Ars a/d Moezel
en een Elzasser van geboorte.
De zegelbewaarder van het
Kabinet heeft na eene conferentie
met Goblst en Flourens den procu
reur-generaal en dien der Repu
bliek te Nancy aangeschreven om
naar Pagny te gaan, vanwaar zij
een gedetailleerd verslag over het
incident-Schnabele moeten zenden.
Schnerb, prefekt vanMeurthe-
et-Moselle, is naar Parijs geroepen,
waar hij na aankomst een uur lang
met den president van den raad,
den directeur der veiligheidspolitie
Levaillant en met den chef van het
Kabinet Robert heeft geconfereerd.
Vervolgens heeft hij een langdurig
onderhoud gehad in het ministerie
van Buitenlandsche Zakenmet
Flourens.
Op een gehouden receptie van
wordt beladen, om voor de anderen
geofferd te worden.
Toen hare moeder haar buiten
hare kamer zond, wrong zij de han
den, drukte het gelaat tegen den
muur en zuchtte: Roger, mijn
Roger, ik kan geen afstand van n
doen! Wat moet ik beginnen?
Laat in den namiddag kwam haar
vader te huis. Hij was onaangenaam
getroffen door de uitwerking zijner
woorden en de eerste proeve om
zich van de zijnen te vervreemden.
Hij liet aan zijne vrouw vragen
of ze hem ontvangen wilde. Daar
deze niets anders verlangde trad hij
weldra, uiterlijk nog ongebogen en
toornig, de kamer binnen.
Toen hij zijne kinderen zag, wees
hij hen met eene trotsche handbe
weging en zonder een woord te
spreken de kamer uit. Hij keek don
ker, beet zich op de onderlip en
keerde die beiden den rug toe, waar
op hij een stoel nam en, nog steeds
de te Parijs vertoevende buitenland
sche astronomen heeft men een on
derhoud gevoerd over de zaak Pagny.
In dezen ofiicieelen kring heeft men
getracht om den ernst van dit voor
val te verzwakken met te zeggen,
dat de zaak heden zou opgehelderd
worden.De Duitsche militaire attaché,
die aan de ontvangst deelnam, was
niet de laatste met de aanwezigen ge
rust te stellen en te zeggen dat er
zeker onhandigheid aan de eene en
overdrijving aan de andere zijde was.
Het rapport van den procureur
der Republiek is te Parijs aangeko
men. De inhoud is nog niet publiek,
maar men verzekert dat het melding
maakt dat de arrestatie op Franech
grondgebied heeft plaats gehad.
De verschillende tijdingen hebben
op de Parijzer Beurs een ware pa
niek teweeggebracht. De rente was
bij den aanvang 3 franc gedaald.
Bij het einde was zij één franc ge
stegen.
Volgens bericht uit Petersburg
is de Keizer, die zich gereed maakte
om eenige weken aldaar door te
brengen, weer naar Gatschina ver
trokken, tengevolge van het arres
teeren van eenige personen op Pa-
schen, die een nieuwen aanslag te
gen hem beraamden.
De Bulgaarschc regenten te Phi-
lippopel hebben aldaar tal van de
putaties ontvangen en vervolgens de
stad verlaten. Zij zijn te Haski aan
gekomen, waar zij door de menigte
met gejuich werden begroet.
Stoïloff maakt uit Weeuen be
kend dat de onderhandelingen voor
de Bulgaarsche leening kans van
slagen hebben. Zoo zij echter niet
gelukken, zal het regentschap, tegen
wil en dank, de werken voor den
spoorwegaanleg moeten doen staken.
Generaal Saletta is te Massowah
aangekomen en zal het bevel over
de Italiaansche troepen aanvaarden.
zonder een woord te spreken, bij het
bed zijner vrouw ging zitten.
Koert en Clementine stoaden bui
ten. Zulk een wederzien gaf geen
uitzicht op eenige hoop. Hij nam
zijne zenuwachtige zuster bij den
schouder en voerde haar weg.
Meisje, zeide hij, we
hebben heden bij het ongeluk in
ons huis nog totaal niets gegeten.
Kom en doe als ik, anders wordt
gij ook nog ziek. Wat heeft
vader er dan van?
Clementine sprak niet. Zij ging
waarheen men haar bracht. Als zij
stil stond van vermoeidheid, van be
klemdheid des harten, zeide Koert
tot haar: Kom, ga mee. We
mogen nu toch niet bij hen komen,
voor ze ons laten roepen. Hier kun
je veilig uitschreien!
Hij bracht haar naar zijne kamer
die in een nevengebouw lag. Cle
mentine's kamenier, die voor hare
meesteres bezorgd was, bracht haar
Haarlem, 23 April.
Zoonis wij in on# vorig nummer reeds korte-
lijk mededeelden, heeft de kerkeraad der N. II.
gemeente alhier een schrijven ontvangen van een
viertal leden dier gemeente, inhoudende het ver
zoek om «de reformatie hunner kerk« ter hand
te nemen, opdat die kerk niet door het langer
dulden eener hiërarchie op roomsche paden ge
leid worde. Adressanten herinneren daarbij den
herders en opzieners der gemeente aan hunne
belofte, bij hunne bevestiging gedaan, en wen-
schen te weten, of deze herders en opzieners
zich de zaak, die zij hun voordragen, en die ook
de belangen van Gods volk in andere plaatsen
geldt, zullen aantrekken of haar op het ambt
der geloovigen schuiven.
Op dit schrijven is door den kerkeraad het
volgende geantwoord:
«De kerkeraad der N. II. gemeente alhier
heeft uwe missive dd. 28 Maart jl. ontvangen
en in zijne vergadering van 15 April de zaak,
daarin voorgedragen, met den meesteu ernst
overwogen, maar kan aan uw verzoek om «de
reformatie uwer lcerk ter hand te nemen" niet
voldoen.
«Vooreerst omdat een optreden als door u
van deu kerkeraad verlangd wordt, naar zijn
oordeel, niet anders zou ziju dan revolutie ma
ken. Dat blijkt uit de wel ietwat zonderlinge
uitdrukking: «de reformatie der kerk ter hand
nemen", hier toch in eene andere beteekenis
gebezigd dan die van herstellen van eenen door
ingeslopen misbruiken ontaarden toestand door
de wettige macht. Eene reformatie gelijk door u
wordt bedoeld en met die van de 16de eeuw
wordt vergeleken, is niet een werk, dat men
ter hand neemt«, omdat het niet een werk
an menschen is. De reformatie der kerk ge
schiedt door den Geest Gods, gelijk ook hare
vestiging en uitbreiding het werk van dien Geest
is. Wel gebruikt God daartoe den dienst van
menschen, die Hij aaugort om te getuigen tegen
de verbasteringen en misbruiken, die eene her
vorming der kerk noodzakelijk maken, maar Hij
heeft nog nooit iemand geroepen om Hem het
werk uit de hand te nemen, om voor Hem te
gaan doen wat Hij zelf alsnog niet doet. Eu
daartoe wei-pen zij zich op, die zeggen, het werk
der reformatie te zullen gaan ter hand nemen,
Zij verklaren daarmede, dat het getuigen niet
meer baat en zullen daarom handelend optreden.
Zij gelooven niet meer in de kracht van het
woord, maar gaan tot daden over, en tot
daden van geweld. Dit leidt niet tot revo
lutie, gelijk van iedere reformatie revolutie, d. w. z.
wat eten. Eerst gebruikten ze iets
zonder een woord te spreken. Later
toen het donker werd haalde Koert
weer wijn uit zijne veilige berg
plaats. Clementine rilde toen zij de
flesch maar zag.
Koert wilde haar niet dwingen.
Hij zeide slechts: Wat wil je
dan nu uitvoeren?
Sterven 1 antwoordde Cle
mentine.
Gekheid! riep hij. Wees
maar liever blijde indien we onze
moeder behouden!.... Nu, je hebt
me daar wat moois aangericht.
Ik?
Ja, jij Tinei Jij en je heerlijke
Yankee. Ik wenschte dat de duivel
hem haalde.
Koert, jij ook all
Nu, neem't me niet kwalijk!....
We moeten zekerlijk nog dankbaar
wezen voor het spektakel, dat jij
beiden in ons anders zoo vreedzaam
huis hebt gebracht.... Onze arme
omwenteling van het bestaande, de vrucht moet
wezen, maar dit is revolutie maken en moet dus
ook met geen andeien naam genoemd worden.
Zulk een revolutie bedoelt gij dan ook blijkbaar.
Gij wilt een omverwerpen van de bestaande
kerkorde en wenscht, dat de kerkeraad daartoe
het initiatief zal nemen, de kerkeraad, die, alleen
krachtens die orde bestaande en onder die orde
rechthebbende, geroepen is om de gemeente naar
die orde te vertegenwoordigen en te dienen. Tot
zulk eene revolutionaire daad zult gij den ker
keraad niet bereid vinden. Men heeft zeer juist
opgemerkt, eu ook n zal dit niet onbekend zijn,
dat geen overheden eu heerschappijen en mach
ten in de kerk van Christus geduld mogen wor
den; maar door zoo te handelen als door u wordt
begeerd, zou juist de kerkeraad als overheid, als
machthebbende, als heerschappij voerende over
de gemeente optreden. Hij zou dus voor zich
zei ven de regecring nemen, waarop hij de aan
spraken van de hoogere besturen niet erkent.
De strijd, die daardoor ontstaat, wordteen strijd,
niet met geestelijke, maar met vleeschelijke wa
penen. In plaats van het woord te gebruiken,
zooals het bij de reformatie der kerk alleen be
hoort te geschieden, plaatst men geweld. Hier»
door worden dhartstochten opgezweept. Het
vuur, dat ontbrandt, is een onheilig vuur en
brengt eene onberekcubare schade aan. En ten
slotte wordt het alleen de vraag, wie van beiden
het meeste macht bezit om zijn wezenlijk of
vermeend recht te handhaven. Zulk een strijd
behoort in de gemeente van Christus niet thuia,
Kan zij ook niet altijd vermijden, dat het zwaard
tegen haar ontwake, zij moet toch het zwaard
laten rusten.
"Vervolgens wordt cr door u terecht op ge
wezen, dat het dulden van eene hiërarchie de
kerk op roomsche paden leidt, en ook om dit
gevaar te vermijden, moet de kerkeraad uw ver
zoek afwijzen. Dat de synodale organisatie, zoo
als die thans bestaat, geheel ten onrechte eene
hierarchic, met name eene roomsche hiërarchie,
wordt geheeten, schijnt voor u nog betoog te
behoeven. Het grootc en afdoende onderscheid
tusscben beide valt echter terstond in het oog,
als men er op wil letten
«lo. dat bij hiërarchie noodzakelijk behoort
het heerschappij voeren over het geloof, en aan
onze synodale organisatie veeleer het omgekeerde
moet worden verweten, nl. dat zij de lccrvrij-
heid in de kerk laat bestaan en daardoor de
kerkelijke leertucht ten zeerste bemoeilijkt; en
"2o. dat men nog niet van bierarchie mag
spreken, wanneer eene zekere kerkorde aan de
kerk wordt opgelegd, zooals dat met onze syno
dale organisatie het geval is geweest, maar alleen
wanneer aan Jie kerk een bestuur wordt gege
ven, waaraan zij in alle dingen gehoorzaam moet
zijn. Eu ook hiervan vinden wij juist het tegen
deel iu de aan de kerk opgelegde organisatie,
zooals die thans werkt. De leden van dc ver
schillende besturen worden toch op de classicale
moeder! Wat moet zij lijden! Vader
kan door eene beroerte getroffen
worden en dat alles.... Nu, nu, schrei
maar niet. Ik weet het wel, scheiden
baart smart, maar men moet zich
leeren schikken. Ik had ook eens
iemand, waarvan ik veel hield....
't Was wel is waar maar eene win
keliersdochter, maar zij stond mij
bijzonder aan.... Je weet het immers...
Ik meende, dat ik zonder dat diDg
niet kon leven. Ja zoo was ik toen
ook te moede. En de zaak was ook
reeds tamelijk ver gekomen.... veel
te ver.... Ik deed reeds aanzoek bij
vader.... Dank je wel. Ik moest me
ook maar schikken.
Heb je dat kunnen doen?
vroeg Clementine en ze keek haren
broeder half verachtelijk, half ver
baasd aan. Ben je het te boven
gekomen Je leeft maar vergenoegd
van den eenen dag op den anderen.
Zeg me toch eens hoe heb je dat klaar
gekregen?
