met twee zijner kennissen van de
jaarmarkt te Beilen huiswaarts reed,
opl; hol, tengevolge waarvan de
wagen omsloeg. De landbouwer
brak eenen arm, en een van de
andere passagiers, een tolpachter,
een dijbeen, terwijl de andere pas
sagier aan schouder en arm werd
verwond.
Bij het opgraven van een terp
bij het dorp friens heeft men elf
geraamten in fossielen toestand ge
vonden.
Professor Fr. Ewerbeck te Aken
heeft onlangs de Karolingische ka
pel te Nijmegen in de Deutsche
Bauzeitv.ng uitvoerig beschreven. Hij
deelt mede dat het keizerlijk paleis
te Nijmegen in 774 door Karei den
Groote gesticht, in 1155 onder Bar-
barossa in hoofdzaken veranderd en
tevens vergroot werd, terwijl het
reeds vroeger door Lodewijk den
Vrome bij de valkenjacht werd ge
bruikt, vanwaar de naam het Valk
hof gekomen is. Van het paleis,
dat in 1796 aan den meestbiedende
verkocht werd, is niets meer over,
gelijk men weet. Slechts de ruïne
van het kerkkoor, dat met Heister-
bacli verwant is, staat nog, en daar
nevens gedeeltelijk de Karolingi
sche kapel, welker aanleg in hoofd
zaak overeenkomt met den Dom te
Aken, maar veel eenvoudiger van
vormen is.
Volgens Ewerbeck is van de
oudste gedeelten thans weinig over,
en hebben di voortreffelijk aange
legde gewelven en de Emporium-
openingen van het middeuruim in
den loop der eeuwen vele verande
ringen ondergaan.
De oudste ingezetene van Mak-
kum (Tr.), de heer Tjaardstra, is
aldaar op ruim 96-jarigen ouderdom
overleden.
In het Drentsche volksleven
heeft in de laatste vijftien of twin
tig jaren een merkwaardige voor
uitgang plaats gehad ten opzichte
der verlichting.Het bijgeloof was voor
eene kleine kwarteeuw daar nog zoo
groot, vooral dat aan zoogenaamde
«voorloopen», dat in 1868 te Drou-
wen gedurig huizen in lichte laaie
werden gezieD, van welke verschijn
selen men de verwachting koesterde
dat zij stellig verwezenlijkt worden
en die huizen zouden afbranden.
Dientengevolge besloot men toen te
Drouwen ook des zomers nacht
wacht te houden, hetwelk anders op
de dorpen niet plaats heeft, maar
waar alleen des winters" van 1 Nov.
tot 1 Maart, nachtwacht wordt ge
houden. Omstreeks 1870 zagen wij
meermalen aan de bodems der melk
vaten kruisjes met wit of rood krijt
gemaakt, tot wering der heksen van
wie men wilde, dat zij zich aan
diefstallen van room schuldig maak
ten. Voor en na begonnen echter
de verwachtingen, die men van de
voorloopen koesterde zooals bijv.
het afbranden van huizen, te falen,
en een huis te Drouwen herhaalde
malen «glende» gezien, staat nog
en is als type van een Drentsch
boerenhuis in Augustus van dit jaar
door eenen kunstschilder op het doek
gebracht. School- en nutsbibhothe-
ken leveren de boeken voor geschikte
volkslectuur, en de verlichting neemt
zoo merkbaar toe dat van zoodanige
sporen van bijgeloof daar niets meer
is overgebleven. Wel bestaat bij
enkelen nog het vaste geloof aan
«voorloopen», doch nooit hoort men
meer in het openbaar over deze
verschijnselen spreken.
WETGEVENDE MACHTc
In de zitting der Eerste Kamer
van Woensdag 2 November deelde
de Voorzitter mede, dat door de
afdeelingen waren benoemd tot
hare voorzitters, de heeren Fransen
van de Putte, Van Akerlaken, Vi-
ruly en Blus-é, en tot hare onder
voorzitters de heeren Van Tienhoven,
Verheijen, Vau Swinderen en Coenen;
voorts tot rapporteurs o. a. ovsr de
Grondwetsontwerpen, de heeren van
Roijen, Tak van Poortvliet, Röellen
De Sitter.
Eindverslag werd uitgebracht over
al de aanhangige ontwerpen, be
halve die betrekkelijk de Grond
wetsherziening. Heden 2uur
begon de discussie over de eerstge
noemde.
RECHTZAKEN.
Vrouw V., de bekende kindermoorde
nares uit Heinkenszand, zal Dinsdag 29
November a. s. voor de rechtbank te Mid
delburg terechtstaan.
De burgemeester van Hoensbroek
had zich Maandag voor de rechtbank te
Maastricht te verantwoorden, ter zake van
zijn gedrag tijdens de ongeregeldheden in
zijne gemeente en van de door den kapelaan
tegen hem ingediende klacht, wegens een
met een valschen naam onderteekeud man
daat van gedane kiezelopmeting teu be
hoeve der gemeente. Naar men verneemt,
heeft de burgemeester zi'ch in dier voege
kunnen verantwoorden, dat aan de zaak
geen verder gevolg zal worden gegeven.
PERS-NIEUWS.
De heer mr. N. P. van den Berg
heeft in een betoog van den Java-
bodewaarmede wij ons niet behoe
ven in te laten, aanleiding gevon
den tot het schrijven van een «woord
vau protest» tegea het bezigen van
Indische baten der dekking van te
korten op de Nederlandsche staats-
begrooting. Daaraan is het volgende
ontleend:
//Volgens de in de //Economist" van
mr. De Bruijn Kops opgenomen bereke
ningen van den heer G. M. Boissevaiu
dezelfde, die in //De Gids" van Mei 11.
een zoo waar woord sprak over Neder-
land's houding tegenover Indië, kan het
nationaal vermogen van Nederland geschat
worden op 8850 millioen gulden, terwijl
aan rijks-, provinciale en gemeentebelas
tingen jaarlijks p. m. 105 millioen gulden
moet betaald worden, eene verhouding dus
als vau 100 tot l2/'io.
//Volgens mijne berekeningen, die, voor-
loopig slechts onder voorbehoud van na
dere rectificatie onder de oogen van de
lezers van dit blad gebracht worden, kau
het stoffelijk vermogen van de inlandsche
bevolking van Java op zijn allerhoogst op
600 millioen gulden geschat worden, en
aangezien nu de op haar rustende jaar-
lijksche belastingdruk, ongerekend de be
lastingen in arbeid, zeker 55 millioen
gulden in geld bedraagt, verkrijgt men
voor Java eene verhouding van 100 tot
92/io of ongeveer het achtvoudige van het
geen de gemeente in Nederland in ver
houding tot haar stoffelijk vermogen heeft
op te brengen.
//Is het nu bij een dergelijken stand
van zaken te verdedigen, om te blijven
voortgaan met het bestendigen van den
belastingdruk van de ingezetenen van deze
gewesten, met geen ander doel dan om
de ingezetenen van Nederland te ontheffen
van eenen belastingdruk, dien zij anders
zouden hebben te dragen? Dat Nederland
recht heeft op vergoeding van de kosten,
die het zich ter wille van het bezit vau
Indië heeft te getroosten, spreekt van
zelf, en alleen de mogelijkheid, dat eene
hiermede verband houdende regeling of
vereffening van saldo's ten grondslag ligt
aau het 11. Zaterdag ontvangen Renter's
telegram, dat hier in ruimen kring groote
en ernstige ontstemming heeft teweegge
bracht, geeft mij aanleiding om mijn per
soonlijk oordeel over het tot ons gekomen
bericht omtrent de beschikking door Neder
land over Indische baten voorloopig op te
schorten."
//Economist", 1888, hl. 692 en 1884 bl. 627-
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Door het provinciaal kerkbestuur van
Noord-Holïatid zijn dr HH. J. W. van
Leunep en J. II. W. Bisschop Boele, can-
didaten in de Godgeleerdheid aan de Uni
versiteit te Amsterdam en te Utrecht, na
afgelegd examen toegelaten tot de Evan
geliebediening bij de Nederl. Herv. Kerk.
Ter opleiding als hulpprediker in
Oost-Indië is door het bestuur der Utrecht-
sche Zendingsvereeniging tot het proefjaar
toegelaten de heer J. R. Kok van Leiden;
Door het Provinciaal kerkbestuur
van Groningen is tot den predikdienst
toegelaten de heer D. Bax, aan de univer
siteit te Utrecht, door dat van Zuid-Hol
land de heeren J. M. Willebrands en G.
J. A. Jonker.
B LITE N L V NI).
Engeland. Uit Londen wordt van
2 November geseind dat mevrouw
Goldschmidt, de beroemde zangeres
Jenny Lind, dien morgen is over
leden.
Duitsehland. Bij keizerlijke ver
ordening van den 31en Oct. wordt
de Rijksdag tegen den 24en Nov.
a. s. bijeengeroepen.
Graaf Herbert von Bismarck
is naar Friedrichsruh vertrokken.
Een keizerlijk Russische salon-
trein, met keuken, leeskamer, thee
salon, enz., komende van Rusland,
is de Duitsche grenzen gepasseerd.
Het waarnemen van de uit
werking der artillerie projectielen bij
het doel U een voornaam vereischte
om de vuuruitwerking eener batterij
zoo hoog mogelijk op te voeren.
Om die waarneming gemakkelijk
te maken, zijn volgens de aanwij
zingen van generaal Von Alvensle-
ben bij de manoeuvres van het 13ie
(Wurtembergsche) korps proeven ge
nomen met eene observatieladder,
die in 2 minuten in zijne volle lengte
f22 M.) kon worden opgericht. De
waarnemende officier was daarbij
geplaatst op een platform, waaraan
hij met eenen brandweergordel en
met zelfsluitende haken bevestigd
was, om de handen geheel vrij te
hebben. De ladder werd zooveel
mogelijk achter dekkingen (boomen,
enz.) opgesteld en heeft uitstekend
voldaan. Alleen zal men trachten
het gewicht te verminderen, daar
niet minder dan vier paarden voor
het vervoer vereischt werden. Het
is duidelijk dat een dergelijke een
voudige waarnemingspost ook bij
verkenningen van veel gewicht
kan zijn.
Uit Berlijn wordt van 2 No
vember gemeld: De Keizer heeft
heden nacht goed geslapen. Gisteren
avond heeft hij prins Wilhelm bij
zich ontvangen. Hij heeft het bed
verlaten.
Frankrijk. De Fransche gezant
in Engeland Waddington is nage
noeg geheel hersteld en zal wel
dra naar Londen terugkeeren.
De Rèveil-Matin merkt op, dat
nietgefrankeerde brieven driedubbel
worden belast, zoodat Wilson niet
40.000, maar 120.000 frs. schuldig
zou zijn. «Paris» herinnert, dat vol
gens de wet een boete van minstens
150 frs. is gesteld op het gebruiken
van den rijksstempel buiten den
dienst, en daar Wilson erkent in 6
jaren 219.000 brieven te hebben ge
stempeld, zou hij dus minstens
32.800.000 frs. schuldig zijn!
Spanje. Binnen eenige dagen zal
voor de rechtbank van Madrid te
recht staan Louis Hillairand, te La
Rochelle geboren en 38 jaar oud.
Hillairand heeft,zooals men zich her
innert in Maart jl. onder bezwarende
en zonder verzachtende omstandig
heden een poging tot manslag ge
pleegd op den persoon van den
ex-maarschalk Bazaine. Zeven maan
den preventieve gevangenschap met
onvoldoende voeding hebben zeer
nadeelig op den gevangene gewerkt,
die, zegt men, aan een hartziekte
lijdt, welke door zijn lange gevan
genschap verergerd is. Hillairand
heeft in zijn gevangenis niet opge
houden bewijzen zijner monomanie
te geven, welke hem sedert de be
legering van Parijs vervolgt, toen
hij 17 jaren geleden voor het eerst
het plan opvatte, den opperbevel
hebber van het leger van Metz te
dooden. Hij werd door een onweer
staanbare kracht voortgedreven, ver
klaarde hij; overigens verkeert de
beschuldigde in een vreeselijk op
gewonden toestand.
De advocaat Figueroa, zijn ver
dediger, heeft de rechtbank een ge
neeskundig onderzoek naar den toe
stand van Hillairand verzocht.
De rechtbank heeft zes genees-
heeren voor dit onderzoek aange
wezen, maar vier hunner kennen
niet genoeg Fransch om met den
gevaugene naar eisch te kunnen
spreken.
Het Openbaar Ministerie zal in
zijn schriftelijke conclusies, aan de
verdediging medegedeeld, 14 jaren
en één dag bagno voor Louis Hil
lairand eischen.
Rusland. De Daily News ver
neemt uit St. Petersburg, dat de
politie aldaar verscheidene jonge
lingen heeft gearresteerd, die hei
melijk vergaderingen hielden in een
huis nabij het Catharina-kanaal. De
politie legde beslag op eene hoe
veelheid bommen en revolvers.
Bulgarije. De Sobranje heeft met
algemeene stemmen een adres van
antwoord op de Troonrede aange
nomen, waarbij innige dankbaarheid
jegens Vorst Ferdinand wordt aan
den dag gelegd en met voldoening
de sympathieën van den Sultan en
van de Mogendheden voor Bulgarije
worden geconstateerd. De afgevaar
digden verklaren voor geen offer te
zullen terugdeinzen om het door
den Vorst tot welzijn des vader
lands en tot beveiliging der rechten
van Bulgarije ondernomen werk te
voltooien.
Noord- Amerika(V. S.)De New-
York Herald bevat een telegram
uit Macon (Georgië) meldende de
ernstige ongesteldheid van Jefferson
Davis, oud-president de Geconfede
reerde Zuidelijke Staten van Noord-
Amerika; sedert 1870 tot het bur
gerlijk leven teruggekeerd en direc
teur eener spoorwegmaatschappij
van Texas naar de Stille Zee.
Het hooggerechtshof der Unie
heeft het cassatieberoep van de
zeven te Chicago ter dood veroor
deelde anarchisten verworpen. Deze
veroordeelden zullen dus opgehan
gen worden, tenzij de goeverneur
van Illinois hun gratie verleent.
De Sun, van New-York, maakt
in haar nummer van Woensdag een
telegram uit Brussel bekend, waarin
bericht wordt dat de Iersche dy-
namietpartij heimelijk aldaar eene
vergadering heeft gehouden, waarin
besloten is de tactiek der dynamiet
mannen vooreerst te verlaten totdat
gebleken zal zijn, dat Ierlands onaf
hankelijkheid langs den constitutio-
neelen weg niet te verkrijgen is.
Eerstdaags zullen eenige inspec
teurs en ingenieurs uitNieuw-York
vertrekken naar Nicaragua, ten einde
de afbakening van het scheepvaart
kanaal tot stand te brengen, De
kosten voor deu aanleg worden ge
raamd op vijftig millioen dollars,
en de voor den aanleg benoodigde
tijd wordt op zes jaren geschat.
GEMENGD NIEUWS.
Eene Engelsche dame oppert
in een tijdschrift het denkbeeld, om
een beurs te openen voor het ver
ruilen van huwelijksgeschenken.
Daar de cadeaux aan jonggehuwden
wel in aantal, maar niet in ver
scheidenheid toenemen en de meeste
jongelieden gelijk de schrijfster
bijv. 141 lepels, 16 reisklokken, 13
broodroosters ontving veelal over
dadige en nuttelooze dingen, maar
van de meest practische zaken geen
enkele ontvangen, wil de schrijfster
eenmaal per maand een bijeenkomst
doen houden van jonggehuwden,
om onderling de geschenken te
ruilen.
Gladstone is weer aan 't hout
hakken, hetgeen de Engelsche bla
den meedeelen als bewijs dat zijne
verkoudheid weer geweken is. Thuis
komende van zijne jongste parle
mentaire rondreis vond hij den voor
raad blokjes van het door hem ge
velde hout, die hij door zijnen hout
vester tegen een billijk tarief laat
verkoopen, uitgeput. Met eenige
dagen mooi weer hoopt de «grand
old man» de schuur weer te vullen.
De voor geruimen tijd te Parijs
gehouden tentoonstelling van kleine
kinderen heeft tot eene oplichterij
geleid, die tot een proces gevoerd
heeft. De ondernemer der tentoon
stelling, de heer Grippa, had zekeren
Morchain met de organisatie belast.
Deze nu heeft aan de meeste ouders,
die kinderen tentoongesteld hadden,
een brief gezonden, waarin hij hun
schreef dat aau hun kind eene me
daille was ten deel gevallen. Eenige
vleiende woorden aan het adres der
ouders werden er aan toegevoegd.
Hij verzocht hun nu hem 10 fr. te
zenden tot goedmaking der kosten
van het graveeren, van het lint en
het doosje, want, om te voorkomen
dat de medaille in verkeerde handen
komt, zullen naam en voornaam op
de medaille prijken.
De meeste ouders, overgelukkig
dat hun kind (er waren eenige dui
zend kleinen tentoongesteld) den
palm had weggedragen, zonden de
10 fr. Op die wijze had Morchain
eene vrij aanzienlijke som uit den
zak van anderen in zijn zak weten
te krijgen.
Wegens deze oplichterij vervolgd,
is hij Maandag door de rechtbank
veroordeeld tot eene gevangenisstraf
van zes maanden.
De voortreffelijke Weener ba
riton Reichmann (hij was vóór
jaren ook aan de Rotterdamsche
Opera eenen winter verbonden) heeft
een zeldzaam voorbeeld gegeven van
erkentelijkheid eens zangers jegens
eenen componist. Hij zond aan de
commissie voor het Marschner-mo-
nument te Zittau eene bijdrage van
300 M., uit de overweging, dat hij
met Marschner's groote en dankbare
baritonpartijen (in «Heiiing en Vam-
pyr») zoo menig schoon succes op
zijne kunstenaarsloopbaan heeft be
haald.
Te Bredow heeft de justitie
uit Stettin een bende valsche mun
ters ontdekt. Drie personen, waar
van twee onder den dekmantel van
een handel in tabak, een werkplaats
hadden, waarin zij valsche een- en
tweemarkstukken vervaardigden, ter
wijl de andere, een bakker uit Gra-
bow, de valsche munt in omloop
bracht, zijn gearresteerd.
Een Italiaan, die zich in de
gevangenis te New-York in hech
tenis bevindt, werd in den laatsten
tijd. ondanks het hem in ruimen
mate verstrekte voedsel, dagelijks
magerder.
Dezer dagen nu ontdekte de op
passer de oorzaak dier vermagering.
De man gaf namelijk aan zijD, hem
dagelijks bezoekende vrouw, die met
hare kinderen in kommervolle om
standigheden was achtergebleven,
bijna al het hem verschafte voedsel.
Op last van den directeur krijgtde
man nu het dubbele der hem toe
komende porties en zal in den nood
der familie worden voorzien.
Te Duinkerken heeft zekere
Tanchon na een hevigen twist zijn
vader doodgeschotenhij is voort
vluchtig.
In den laatsten tijd hebben
eenige in verscheiden plaatsen van
Hongarije voorgekomeugevallen van
plotselingen dood van jonge, krach
tige mannen de aandacht der over
heid getrokken. Een ingesteld on
derzoek heeft een hoogst bedroevend
resultaat aan 'l licht gebracht. Het
ongeloofelijk feit schijnt vast te staan,
dat joDge vrouwen hare mannen
vergiftigden om met hunne nala
tenschap goede sier te kunnen ma
ken. In enkele gevallen zouden die
vrouwen alleen met dèt doel een
huwelijk hebben aangegaan. In het
dorp Bingula werden zeven jonge
weduwen onder verdenking van
moord op hare mannen in hechte
nis genomen, terwijl ook een wijf
gearresteerd is, dat, als voorname
handlangster, de andere vrouwen
het vergif bezorgde.
Te Wildemanu, in den Harz,
liggen honderd menschen ziek aan
trichinose.
Te Hamburg is het circus
Renz afgebrand. Gelukkiglijk be
vonden er zich toen geen personen in.
Nadat de laatste trein het sta
tion Valmontou gepasseerd was,
drongen vijf gemaskerde mannen
het gebouw binnen, knevelden den
man die de wacht had en sneden
de telephonische verbinding met
Artena door. Daarop doorsnuffelden
zij kisten en kasten; doch de buit
was niet groot; want de roovers
vonden niets anders dan een spaar
boekje en ongeveer 60 lire aan geld.
Nu trachtten zij wel de brandkast
open te breken, doch werden in hun
werk gestoord door een der beambten
van het station, die onmiddellijk
alarm maakte. In weinige minuten
was het geheele personeel op de been
en de roovers verdwenen in het
nachtelijk duister, de karabijnen op
hunne vervolgers lossende, die echter
niet getroffen werden.
Te Stuttgart is dezer dagen
een titelproces gevoerd. Een uit
gever had in een woordenwisseling
met den majoor S., dezen steeds
«mijnheer S.» genoemd en toen de
hoofdofficier daarop aanmerking
maakte en zeide «majoor S.» te
heeten, geantwoord: «Ik heb met
uw majoorsttitel niet te maken, gij
zijt mijn majoor niet.» Daarop volgde
een aanklacht wegens beleediging.
De rechter sprak den beklaagden
echter vrij, omdat al bracht de
(Duitsche) beleefdheid mede dat men
iemand bij zijn titel noemt, er toch
in het nalaten daarvan geen aan
tasting van de eer is gelegen.
Zelfs de anders van den Wes-
terschen vooruitgang zoo afkeerige
Chineezen hebben het repeteerge
weer voor hun leger aangenomen.
Het gelijkt in beginsel op het Lee-
geweer, daar het sluittoestel en het
repeteer-meehanisme van dit wapen
zijn overgenomen. De patroon is
klein en het vizier is slechts inge
deeld tot 550 M.
VARIA.
Bij de maréchausées.
Telegram: Sinds gisteren loopt
hier een halve gek rond wat te doen
Pimpel maréchausées.
AntwoordOp de andere helft
loeren en dan dadelijk opzenden
Simpel brigadier.
Uit een provinciestadje.
Het inenten van kinderen van
kalveren zal den 28sten dezer maand
kosteloos geschieden.
{Historisch.)
ST00MVAARTBERICHTEN.
Het stoomschip Burgemeester den Tex, van
Batavia naar Amsterdam, vertrok 1 Nov. v.an
Padang.
Het stoomschip Utrecht, leapt, de Goede, van
Rotterdam naar Java, arriveerde 2 Nov. te
Marseille.
