NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. De Goudvallei. 5e Jaargang. Zaterdag 14 JaiHiari 1888. No. 1389. ADVERTENTIES: S I A I) S N I E U W S. ABONNEMENTSPRIJS: Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20. Franco door liet geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65. Afzonderlijke nummers- 0.03. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122. van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents. Groote letters naar plaatsruimte. Bij groote opgaven aanzienlijk rabat. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers. Hoof'dag ent en voor het Buitenland: Compagnie Génerale de Publicite Etrangére G. L. O AU BE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre. Haarlem, 13 Januari. Voor de Donderdag door B. m W. gehouden verhuring van het weiland «de Koekamp», gelegen in het Frederikspark, zijn ingeko men 4 biljetten voor de huur van dat perceel als weiland, waaronder 1 dat niet in aanmerking kon ge nomen worden. Het hoogste van de 3 overige was van J. van den Berg, voor f140 'sjaars. Bovendien is ingekomen een biljet van de Cric ketclub «Rood en Wit» alhier, waar bij wordt geboden f 150 's jaars, mits zekere voorwaarden worden gewijzigd. Uitspraak Donderdag a. s. Door het prov. bestuur van N.-Hol- land is Donderdag bij enkele in schrijving aantesteed het onder houden vau en het doen van eeui- ge herstellingen en vernieuwingen aan de gebouwen der Rijks Hooge- re Burgerschool te Alkmaar, van den dag der goedkeuring van de aanbesteding tot en met 31 Decem ber 1889. Raming f1643. Minste inschrijver N. van der Voort te Alk maar voor f 1414. Gisteren trad voor het Genootschap //Oefening in Wetenschappen" op dr. Fre- derik van Eeden, arts te Bussum met oene voordracht over Hypnotisme. Spreker verklaarde op populaire wijze de strekking vau hypnotisme ter genezing van zieken, gesteund door suggestie (het opdringen van een denkbeeld aan den pa tient die in hypnose verkeert, door den medicus.) Hij wees er op, dat de offici- eele wetenschap langen tijd (in Duitsch- land ook thans nog) de voordeelen van hypnotisme en suggestie in de geneeskun dige praktijk had ontkend en dat eerst in den laatsten tijd door de schitterende resultaten van de behandeling van dr. Liébeault en door den bijval van een be roemd geleerde als prof. Charcot, hypno tisme en suggestie in de geneeskundige wereld een voorwerp van ernstige studie waren geworden, zoodat de thans daarover bestaande literatuur eene gansche biblio theek zou vullen. Met nadruk betoogde spr. dat de be wering van velen, als zoude de behande ling van zieken door hypnose, vruchteloos of nadeelig zijn, door de praktische uit komsten werd weersproken. Spreker gaf verder eene uitlegging van de wijze waarop de hypnose en de sug gestie geschieden, en wees er op dat men deze nieuwe geneeswijze niet voor een panacee houden noch gelooven moet dat alleen zeer zenuwachtige personen er voor vatbaar zijn. Hypnotisme en suggestie toch kunnen, ouder leiding van een medi cus, alleen verstoorde functiën regelen, doch geen vernielde organismen weder herstellen. Men hoort over deze nieuwe geneeswijze zóóveel en zóó vreemd spreken, dat het hoogst nuttig heeten mag, dat een medi cus, die ervaring heeft opgedaan (men weet dat dr. van Eeden met dr. van Renter- ghem sedert eenigen tijd te Amsterdam patiënten met hypnose en suggestie be handelt) dwaalbegrippen komt wegnemen en veel verklaart wat duister, onbegrijpe lijk en ongeloofelijk scheen. Om die reden achten wij het geweuscht, van deze voor dracht melding te maken, hoewel zij plaats had in besloten kring. Het kwam ons evenwel voor dat in Óen opzicht de heer van Eeden niet juist was. Hij zeide nl. dat de patient, na zijn ont waken uit den hypHotischen slaap, zich niet meer herinnert wat er met hem ge beurd is. Wij meenen echter, uit eigen er varing, dat in lichte hypnose de pa tient, na zijn ontwaken, zeer precies weet wat de geneesheer tot hem heeft gezegd. Zoo wij hierin dwalen zal het ons aange naam zijn van deze verkeerde opvatting te worden teruggebracht. Voor het overige zullen onze lezers zich herinneren dat in ons nummer van 5 Dec. 1887 een hoofdartikel over hypno tisme voorkomt, dat in populairen vorm eene beschrijving eener séance geeft. De heer P. H. van der Leij vervulde Donderdagavond de tweede en laatste volks voordracht door het Nutsdepartement Haarlem in dezen winter gegeven. De tal rijke glazen, flesschen en toestellen, op en bij de tafel in 't voorste gedeelte der zaal van 'tNutsgebouw geplaatst, lieten geen twijfel over welk onderwerp dezen avond zou worden behandeld. De heer van der Leij begon met zijn toehoorders te herinneren aan de groote vorderingen, welke de natuurkundige we tenschappen, vooral in de laatste tijden, hadden gemaakt, vorderingen die nog steeds een reusachtig verloop hadden en waar door allengs meer en meer geheimen der natuur werden ontsluierd. Niet alleen op en in de aarde wroet de mensch, ook de zee en haar bodem, de dampkring worden doorvorscht, en zelfs bespiedt het men- schelijk oog de geheimen van den sterren hemel. Hoe meer men echter in de ver borgenheden der natuur tracht door te drin gen hoe meer moest worden erkend,dat men nog zeer weinig wist, doch al mocht dit tot bescheidenheid stemmen, het ontmoe digde niet, maar spoorde integendeel aan tot dieper vor3chen en zorgvuldiger onder zoek. Spreker vroeg de aandacht voor eenige eenvoudige natuurverschijnselen, die hi* zijnen toehoorders zou trachten te verklaren •n wel eenige verschijnselen, die zich voor deden in de dampkringslucht, het gas dat wij inademen, dat, fel bewogen, huizen en boomen ter neder werpt, de zee doet golven en bruisen of, zachtkens voortge stuwd, een aangename koelte te weeg brengt, die verfrisscheud en weldadig aandoet. Hoogst belangwekkend waren de proeven welke spr. verbolgens nam. De eerste proef diende om de eigenschappen van liet kool zuurgas aan te toonen. Dit gas ontwik kelde spr. door middel van stukjes marmer en zoutzuur. Opgevangen in flesschen, bleef het, door zijne grootere zwaarte dan die der dampkringslucht, daarin hangen, ter wijl spr. proefondervindelijk aantoonde, dat het onbrandbaar was. Keerde hij het glas om, dan verspreidde het gas zich onmid dellijk in den dampkring en was het glas weder met gewone lucht gevuld. De vlam van een kaars doofde er in uit. Door dezelfde eigenschap kan hetover- gesclionkeu worden van het eene glas in het andere. Ook dit toonde spr. aan. Dat het gewicht heeft werd mede bewezen. Vervolgens toonde spr. aan dat kalk- water, wuHrdoor dit gas wordt geleid, troe bel wordt; duinwater niet. Duinwater ech ter, waardoor het gas is geleid, werd na bijvoeging van kalkwater troebel: een be wijs dut gewoon Water ook koolzuur op neemt. Spreker noemde als toepassing dezer eigen schap de vervaardiging van het bekende spuitwater. Koolzuur ontwikkelt zich even zeer door verbranding van turf,kool,dierlijke stoffen enz. Ook bij de ademhaling wordt dit gas gevormd; de mensch ademt het uit. Spreker bewees dit door te blazen in een glas gevuld met kalkwater, dat daar door eveuoens troebel werd. Het koolzuur is ongeschikt voor de ademhaling. Er zijn in Italië en Indië grotten en valleieu, die steeds tot zekere hoogte met dit gas, dat voortdurend door onzichtbare openingen in den grond aan gevoerd wordt, gevuld zijn en waarin het verblijf voor levende wezens doodelijk is. Een volgende proef toonde aan dat kool zuur, ontsnappende uit een ijzeren vat waarin het onder een geweldige drukking is saamgeperst, zooveel koude ontwikkelt dat het water tot ij» doet stollen. Door den druk nog te vergrooten wordt dit gas vloeibaar, en in dien toestand wordt het tot allerlei doeleinden aangewend: tot praeserveeren van vlcesch, visch en an dere levensmiddelen, terwijl het ook dient om den eigetiaardigen, prikkelenden smaak van het bier te versterken. De volgende proeven deden de eigenschappen van het waterstofgas kennendit is lichter dan de lucht en moest daarom in omgekeerde flesschen worden opgevangen. Spreker deelde mede, dat dit gas zich met het koolzuurgas mengt; ten bewijze daarvan deelde hij de proef mede, die men had genomen, door twee glazen bollen met nauwe openingen, ieder met een dezer gassen gevuld, op elkander te plaatsen zoodanig, dat de openingen op elkander pasten. Na eenigen tijd bleek het, dat de gassen zich haddeu doordrongen. Merk waardig waren de proeven met zuurstof door spreker genomen. Achtereenvolgens werden gloeiend zwam met staal verbon den, kool, zwavel en phosphorus in dit gas verbrand, hetgeen onder een schitte rend licht, geelachtig of helderwit gekleurd en onder een vonkenregen geschiedde. Steenkoolgas met zuurstof vermengd levert aangestoken de krachtigste warmte bron. Ook dit werd door spreker bewezen. IJzer smolt daarin oogenblikkelijk. De voordracht werd besloten met eenige mededeelingen betreffende de dierlijke warmtevorming, die bij den mensch ge woonlijk 37° Celsius bedraagt. Bij som mige dieren, zooals slangen en schildpad den, was weinig dierlijke warmte te be speuren, en vandaar het verschijnsel, dat deze diereu weinig lucht en voedsel be hoeven, daar de meerdere of mindere mate van dierlijke warmte afhangt van het grootere of geringere gebruik van voedsel. De hoeveelheid lucht, die een mensch uoodig heeft, bedraagt per etmaal onge veer 12000 liter; dieren en brandstoffen verslinden oneindig veel meer van dit gas; men zou dus moeten vreezen zeide spreker dat de voorraad uitgeput ge raakte, maar daarvoor was geen gevaar, aangezien de natuur steeds zorgde voor nieuwen toevoer. Spreker besloot zijne rede met den wensch dat men nog lang in 't genot zou mogen blijven van gezonde, frissche lucht. De heer Prinsen Geerligs bedankte spre ker in eenige welgekozen bewoordingen voor de aangename, leerrijke voordracht, die men had genoten en waardoor de kennis der ons omringende natuur weder niet weinig was verhoogd. Het luid applaus der toehoorders be wees, dat deze woorden naar aller hart waren gesproken. Donderdagavond hield de vereeni- ging «Sociaal Belang» in de bene denzaal van «Weten en Werken», hare eerste ofdcieele gewone ver- gad ring. De heer L. E. Gerdessen had de leiding ook van deze vergadering op zich genomen. Met een harte lijk woord riep hij den aanwezi gen het welkom toe en bedankte voorts, uit naam der oprichters van aSociaai Belang», voor den krach- tigen steun, door deze vereeniging aanvankelijk ondervondenzij toch telt reeds 110 leden. Het bestuur werd, na twee vrije stemmingen en eene herstemming, samengesteld uit de heeren (alph.) D. de Clercq, L E. Gerdessen, W. Gosler, A. Rutgers en C. Witte- veen Cz., die volgens art. 6 van het reglement hunne functiën onderÜDg zullen verdeelen. Een der leden stelde voor, den naam «Sociaal Belang» zoo spoedig mogelijk te vervangen door «Maat schappelijk of Volksbelang» ten einde verwarring van begrippen te voorkomen. Over dit voorstel zal worden be slist in de volgende vergadering, waarin eenige punten van het pro gramma der «Liberale Unie» zullen worden besproken en het voorstel behandeld, den tegenwoordigen af gevaardigde, mr. A. J. W. Farn- combe Sanders, uit te noodigen, in eene openbare vergadering van «So ciaal Belang» zijne zienswijze om trent die punten mede te deelen. Blijkens het rapport van den heer N. van der Sleen aan de Vereeniging tot bevordering der Volksgezondheid was het gehalte der melk, geleverd door de Haarl. Melk-Inrichting gedurende de maand Dec., als volgt: Soortelijk v Vaste gewicht. stoffen. Maximum 1.032 3.4 pet. 12.6 pet. Minimum 1.030 3.0 11.45 Gemiddeld 1.0311 3.29 12.21 De arrond.-rechtbank veroordeelde Donderdag den beklaagde B., be schuldigd van wederrechtelijk ver bruik van Eau-de-Cologne (zie Haarl. Dagbl. van 30 December 1887) tot eene geldboete van 25 gulden, subs. 6 dagen hechtenis. Ingekomen aanvragen van werk zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan het bureau van Haarlem's Hagbl.: 1 timmermaDsaankomeling, 1 bakkers knecht, 1 bakkersleerling. Ingekomen aanvragen van werk gevers: 2 letterzettersaankomelingen. Heden morgen te een uur werd in de bovenzaal vau het logement wvan ouds 't Raadhuis" te O verveen geopend de tentoonstelling van bloeiende bol- eu knol gewassen, georgauiseerd door de afdeeling FEIUÏIjIIBTO KT. 130! XLIVe HOOFDSTUK. De twee Median a's Ik bad alleen de verovering van dezen schat gehoopt, antwoordde de edele avonturier droefgeestig, voor de bevrijding en de grootheid van mijn land. Het droevig lot dat den man bedreigt, van wien ik de verwezenlijking mij ner hoop verwachtte, maakt deze verwachting tot een ijdeleu droom.... Dat alle rijkdommen der Goudvallei voor altijd in deze woestijnen begraven blijvenwat is mij thans daaraan gelegen? Ik zweer dus en beloof op mijn eerewoord van nooit, aan wien ook ter wereld, het bestaan der «Goud vallei» te verraden. Het is wel, zeide Bois-Rosé, gij kunt thans vertrekken. Nog niet, zoo gij mij zulks toestaat, gaf de ge vangene ten antwoord. In al hetgeen hier onder mijne oogen voorvalt, ligt een geheim, dat ik mij niet zoek te verklaren.... Maar.... Dat ia eenvoudig genoeg, onderbrak hem Pepe, die jonge man, zeide hij op Fabiaan wijzende... Nog niet, voegde deze er plechtig bij, den jager een teeken gevende geen verdere uitleggingen te ge ven, in de rechtbank der gerechtigheid, die thans in tegenwoordigheid van den Oppersten Rechter (Fabiaan wees naar den hemel) voor de beschuldiging zoowel als voor de verdediging zal geopend worden, zal alles voor Diaz dui delijk worden, ind en hij bij ons wil blijven. In de woestijn zijn de minuten kostbaar, en door overpeinzingen en stilte moeten wij ons voorbereiden tot den vreeselijken plicht, dien wij zoo aanstonds moeten vervullen. Het is juist het verlof om te blijven dat ik verzoek. Ik weet niet of die man onschuldig of schuldig is. Al het geen ik weet is, dat hij de aanvoerder is dien ik uit eigen beweging gekozen heb, en dat ik tot zijne laatste oogeu- blikken bij hem zal blijven, gereed om hem ten koste van mijn leven tegen u te verdedigen, als hij onschuldig is, be reid om mij te onderwerpen aan het vonnis, dat hem zal veroordeelen, indien hij schuldig is. Goed dangij zult hooren en oordeelen, zeide Fabiaan. Die man is een der grooten der aarde, ging Diaz droevig voort en hij ligt daar in het stof, gekneveld als de laagste misdadiger. Maak zijne boeien los, Diaz, hernam Fabiaan, maar beproef niet om den moordenaar mijner moeder aan de wraak eens zoons te onttrekken, en tracht van don An tonio de belofte te krijgen niet te ontvluchten; wij laten dit alles aan u over. Ik sta er u voor in, dat hij niet vluchten zal, ant woordde de avonturier, even zoo goed, als dat ik hem zelf in de vlucht niet behulpzaam zal zijn. En Diaz ging met snelle schreden naar don Estevan. Op het gezicht van Diaz, die zijne zijde scheen verlaten te hebben, teekende zich eene uitdrukking van smart op zijn mannelijk gelaat. Komt gij als vriend of als vijand tot mij, Diaz? zeide hij. Zoudt gij ook eeu van diegenen zijn, die er een geheim genoegen in scheppen om de vernedering der menschen te zien,die zij in de dagen van hun macht aanbaden? Ik ben een van diegenen, die slechts de gevallen groot heden aanbidden, gaf Diaz ten antwoord, en die zich niet gekwetst gevoelen door het bittere der taal, dat het ongeluk veroorzaakt! Bij het uitspreken dezer wooiden, die door zijne houding en zijn droeven blik bevestigd werden, haastte Diaz zich den gordel los te maken, waarmede de armen van den edelen gevangene waren gebonden. Ik heb mijn woord verpand, dat gij niet zoudt trach ten u te onttrekken aan het lot, welk dit ook zijn moge, dat u wacht in de hand van die mannen, die een nood lottig toeval op onzen weg heeft geplaatst, voegde Diaz er bij. It heb gedacht, dat gij nooit hebt kunnen vluchten. En gij hebt wel gedaan, Diaz, gaf don Estevan ten antwoord, maar vermoedt gij het lot, dat die schel men mij beschoren hebben?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1888 | | pagina 1