NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD.
5c Jaargang.
Woensdag 16 Mei 1888.
No. 149
AB0HSE3IENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
De Haarlemsche Spijskokerij.
S T A I) S 1 K li W S.
WIE IS DE SCHULDIGE?
HAARLEM S DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad. verschijnt dngelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureru: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem, telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 een
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
EMrecteuren-l?itgevers J. PlüERËBOOlM en J. B. AVHS.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale de Fublicite Etrangère G. L. DA UBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijs, 3 Ibis Faubourg Montviartre.
Zooals ons van vertrouwbare zijde wordt
medegedeeld, zal aan bet plau tot oprich
ting eener spijskokerij hier ter stede geen
uitvoering kunnen worden gegeven, indien
niet de ontbrekende f 8000 alsnog bij
eenkomen, waartoe dezer dagen eene
tweede circulaire ter inteekening is rond
gezonden.
Daar wij een dergelijk besluit in het
belang van den arbeidenden stand te Haar
lem ten zeerste zouden betreuren, kunnen
wij niet nalaten nogmaals de aandacht
van onze lezers op eene zaak te vestigen,
waarvan de oprichting in verscheidene
grootere en kleinere plaatsen en waar
om dan niet te Haarlem? van ons
land, om niet te spreken van het buiten
land, heeft voorzien in eeu bepaald be
staand behoefte eu met het beste gevolg
bekroond is geworden.
Het doel der Haarlemsche spijskokerij
is, zooals ons de circulaire dit aangeeft,
zich door stichting of aankoop in liet be
zit te stellen van een gebouw, waarin de
spijzen kunnen worden gereed gemaakt
en waar gelegenheid is die te verstrekken
aan gegadigden, ten gebruike binnen of
buiten liet lokaal en die spijzen door in-
koopen in het groot en uitbesteding van
de verschillende leverantiën, tot den minst
mogelij ken prijs te verschaffen
le aan zulke personen, die hun maal
in het gebouw wenscheti te gebruiken
2e aan huisgezinnen die door vooruit
betaling, abonnement of bestelling de
spijzen aan huis willen nuttigen:
3e aan de commissie die zich zal be
lasten met de taak, om door inzameling
van gelden gedurende den winter, warm
voedsel te verschaffen aan behoeftige kin
deren:
4e ami personen, die voor den winter
bij inschrijving bons wen3cheu te koo-
pen ter uitdeeling aan behoeftige».
Hiermede achten wij doel en werkkring-
der Vereeniging duidelijk genoeg omschre
ven, om een ieder de overtuiging te schen
ken, dat het mislukken van de pogingen
der commissie eene groote teleurstelling
zou zijnvoor de uitgebreide sciiare
misdeelde», die vooral in deu barren win
tertijd met eene dergelijke instelling zeer
gebaat zouden zijn.
Op nog een enkel punt der circulaire
wenscheu wij hier te wijzen. De Vereeui-
giug namelijk, wil de gelegenheid open
stellen om des zomers bespaarde pennin
gen in te brengen, die op boekjes zullen
worden bijgeschreven en, ten einde zulk
spareu aau te moedigen, zal zij op het
ingebrachte geld 10 pCt. premie geven,
te betalen in meerdere portiëu spijzen, dan
waarop het bedrag der ingeschreven gel
den recht zou geven. Dit is onzes inziens
eene uitstekende bepaling, die goede vruch
ten moet dragen.
Wij hoorden reeds van verscheidene
aanvragen door werklieden gedaan, om
hunne thans met niet veel moeite bespaarde
penningen op dergelijke wijze te beleggen,
dus in porties warm en krachtig
voedsel, te gebruiken in de koude winter
maanden, wanneer werkloosheid gewoon
lijk alle verdienste buitensluit.
Zoolang echter het kapitaal voor de
spijskokerij niet bijeen is, blijft ook deze
gelegenheid voor den werkman gesloten.
In de Donderdag jl. gehouden verga
dering vau de afd. Haarlem van het //Ne-
derl. Werkliedenverbond" werd deze zaak
ter sprake gebracht.
Algemeen werd het streven van den heer
Zocher, vroeger in ons blad reeds vermeld,
ten zeerste geprezen. Zijne plannen waren
den leden bekend en werden nader toe
gelicht.
Eeu der leden stelde in het licht, hoe
de kindervoeding, waarvan hij een groot
voorstander is, daarmede kan en onge
twijfeld zal gepaard gaan. Een ander ver
heugde er zich in, hoe, door de toewijding
van een edeldenkend burger en deu steun
van vele anderen, in menig arm gezin
zelfstandigheid kan worden gekweekt, daar
zij na de oprichting dezer zaak stellig niet
meer geheel voor huune voeding de lief
dadigheid te hulp zulleu roepen. Verder
werd nog met ingenomenheid gewezen "op
de spaarkas, die aau tie inrichting zal
worden verbonden.
Eindelijk werden na eene levendige dis
cussie de leden uitgenoodigd zooveel mo
gelijk de zaak bekend te maken, en werd
het bestuur opgedragen zich op de hoogte
te houden van de vorderingen dezer nut
tige instelling.
Wie dus wil medewerken de zaak
te steuuen, schrijven in op het aandelen
kapitaal der Vereeniging. Elk aandeeltje
is welkom, 't zij van f100, f50 of f25.
Zij, die geen inschrijvingsbiljet mochten
ontvangen hebben, richten zich met liunue
opgave aan het adres der commissie: de
Haarlemsche Bankvereeniging.
Moge de winter van 88 op 89 opnieuw
getuige zijn van den weldadigheidszin van
Haarlem's burgerij en deze stad eene in-
steliiug rijker zijn, die teil zegen zal strek
keu aan de minstbevoordeelden barer
burgers.
Dit is onze oprechte weusch eu die van
zoovele», die het met deu arbeidenden
staud wel meeueii.
Haarlem, 15 Mei.
De gezondheidstoestand dezer ge
meente was in de afgeioopen maand
April zeer gunstig. Van in de wet
genoemde besmettelijke ziekten wer
den ter gemeente-secretarie aange
geven 1 geval van mazelen en 1
geval van roodvonk, terwijl 1 lijder
aan februs typkoïdea bezweek.
Het totaal der overledenen be
draagt met 2 levenloos levenloos
aangegevenen 80. Verhouding der
overledenen tot 1000 inwoners per
jaar, voor deze maand berekend,
19.7 tegen 21.9 in de vorige maand.
Aan lichaamszwakte stierven 16,
aan kanker 4, aau stuipen 2, aan
apoplexie 3, aau hersenziekten 6,
aau ziekien der ademhalingsorganen
25 (waarvan 15 aan keel- en long
tering of bloedspuwing), aan ziekten
der spijsverteringswerktuigen 5, door
verdrinken 2, aan andare oorzaken
9, aan onbekende oorzaken 5 per
sonen.
Naar de leeftijden was da sterfte
als volgt: beneden 1 jaar 21, van
15 jaren 5, van 5 —14 jaren 6,
vau 1420 jaren 2, van 2050
jaren 15, van 50—65 jaren 9, van
65—80 jaren 16, boven 80 jaren 4.
Geboren zijn 81 jongens en 58
meisjes.
Tot Rijksschatters voor de perso-
neele belasting zijn benoemd voor
het dienstjaar 1888/89 de hier woon-
achiige heeren G. Boogaard. F. C.
Hos, J. C. van Reijsen, A. Brakel
Jr., J. Roog, J. H. Daudeij,J. van
Campen eu C. J. Cramer, ten einde
werkzaam te ziju in die gemeente
en te Beunebroek, Bioemendaal,
Haarlemmerliede en Spaarnwoude,
Heemstede, Sciioten, Spaarndam,
Zandvoort, Haarlemmermeer en
Aalsmeer.
Hedenvoormiddag werd aau het
perceel aan de Barteljorisstraat get.
No 16, bewoond door P. H. Ver
meulen, materseele schade toege
bracht, doordien een tramomnibus
in botsing kwam met een zonnezeil,
dat een spiegelruit van het perceel
indrong en dit verbrijzelde.
Hedenmorgeu is een 24-jarige
vrouw in de broodfabriek «de Vol
harding» aau de Nieuwe Groen
markt, alwaar zij op een bovengang,
op een ladder, ruiten stond te was-
scheu door het breken van een
glasruit van de ladder gevallen
waarbij zij eene verwonding aan
het hoofd bek waai.
Ingekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlem's Dagblad: 1
machinist, 1 bankwerker, 1 letter
zetter, 1 knecht voor loop- of pak
huiswerk.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers: 1 bankwerker en 1 draaier
beiden gehuwd, 1 kleermakersaan-
komeling.
Spoorweg Velsen IJmuiden.
Eene onteigeningswet is ingediend,
ten name van de Hollandsche IJze-
reu Spoorweg-Maatschappij, van de
eigendommen, noodig in de gemeen
te Velsen voor den aanleg vau een
spoorweg van Velsen naar IJmui
den, die aanvangt op het station
Velsen van den spoorweg van Haar
lem naar Uitgeest, eo van daar
wordt gelegd met eene ombuiging
in noordwestelijke richting Daar en
nagenoeg evenwijdig aan het Noord-
zee-Kanaal eu eindigt te IJmuiden.
De Hollandsche IJzeren Spoor
weg-Maatschappij heeft zich ver
bonden tot den aanleg en de exploi
tatie van een spoorweg van Velsen
naar IJmuiden.
De richting voor dien spoorweg
behoorde zoo bepaald te worden, dat
eene strook van ten minste 15 me
ter breedte langs de kruinlijn van
het beloop van het Noordzee-kanaal
ten dienste van de kanaal exploita
tie overbleef.
Iutusschen werd aan voornoemde
Maatschappij indertijd vergunning
verleend om de lijn zooals die thans
wordt geexploiteerd tijdelijk, gedu
rende een daarbij vastgestelden ter
mijn, op korter afstand van het ka
naal aan te leggen.
Die termijn verstreken zijnde, be
hoort nu te worden overgegaan tot
den aanleg van de definitieve spoor
baan, waarbij eene strook van ten
minste 15 meter van den kanaaldijk
vrij blijft.
Conrad Bekrens ontving te Kopen-
gen bij zijn jubilé hij trad op als
Sarastro in de Zauberflöte veel bewij
zen van sympathie van het talrijk pu
bliek. Hij werd na eiken solo daverend
toegejuicht en moest het „In diesen heil'gen
Hallen" bisseeren. Ook bloemen ontbra
ken niet.
LEGER ER VOOT.
Te Amsterdam is eene vereeniging op
gericht, ten doel hebbende aan minder
ontwikkelde militieplichtigen herhalings-
onderwijs en practiscke oefeningen te ge
ven, opdat ook zij zullen kunnen profitee-
ren van de gunstige bepalingen door den
afgetreden minister van Oorlog gemaakt.
Eere-voorzitter der vereeniging is de bur
gemeester, de beer mr. G. van Tien hoven,
de voorzitter de beer H. baron Tindal.
Zr. Ms. artillerie-instructieschip
„Het Loo," ouder commaudo van den
luitenant ter zee der 1ste klasse P. M.
W. E. Kraijenhof van de Leur, verliet
Maandagmorgen de haven van Nieuwe-
diep tot het vervolgen der ernst-excerci-
tiën met geschut, enz. aan de Hors.
LETTEREN EN SiüNST.
Bij deu wedstrijd voor eeu waterverf-
teekeuing van ,.Arti et Amicitiae" is de
prijs behaald door deu heer E. G. W.
Oidewelt, de premie door den heer Geo.
Poggenbeek.
Den 22en Mei, juist 4 jaren na Victor
Hugo's dood, zal zijn vierde „oeuvre pos-
thume" „Toute la Lyre" verschijnen.
Vaequerie en Meurice hebben voor de
uitgave gezorgd. Dit werk bevat gedichten
o. a. uit liet jaar 1822.
VISSCHERIi.
Nieuwe diep, 14 Mei. Negen kor-
ders brachten heden 3 tot 10 tongen, 8
tot 9 mandjes kleine schol en 1 tot 8
manden schar ten afslag, terwijl door 1
beuger 27 roggen en van Wieringen 57
tal geep werden aangevoerdtong gold
50 cent per stuk, kleine schol f 1.80 a
f 2.15 per mandje, schar f 1.40 per mand,
rog 70 cent per stuk eu geep f 20 a, f 21
per tal.
T e s s e 1, 13 Mei. Door de garnalen-
vloot werden in de afgeioopen week 348
manden garnalen aangebraeht voor de ko
kerijen. De verzending had plaats naar
Londen, Hall, Brussel en Parijs. Aan de
visschers werd f 4 per mand betaald. Rog
gold 50 a 60 ct. per stuk. Slechts 32
manden rog werden naar Antwerpen en
Brussel afgeleverd. De mosselvisschers kon
den de gewone bezending naar Londen en
Huil uitvoeren. De palingvangst leverde
weinig op; de paling gold 20 a 50 ct.
per 7ï kg. Door de Noordzeevisschers
werd gemiddeld f 85 per schuit besomd.
Geep gold f 14 a f20 per tal; de vangst
was zeer gering.
Lemmer, 12 Mei. De visscherij naar
geep, de op Zuiderzee, blijft ongunstig, de
vangst is luttel en de geep, over liet ge
heel, klein van stuk. In de vorige week
werden aan de aas-zouterijen voor de
Noordzee-visscherij alhier aangebraeht pl.
m. 20 tal of 4000 stuks, die door de
zouters tot f10 per 200 stuks of tal wer
den genomen.
Heden was de vangst van ansjovis op
de Zuiderzee gunstig; aan de zouterijeu
alhier werden aangebracht 100,000 stuks,
FSUIIiïxBTON.
Naar het Engelsch, van Anna Kalharina Green.
33.
XIII.
Het vraagstuk.
De schuldige heeft niet het recht, Zijn voordeel te
doen met de -del moedigheid vau de onschuldige,-viel ik
haar ongeduldig in de rede. De persoon, die dit afschu
welijk feit pleegde, zal niet bovendien de oorzaak zijn, dat
de eer en het geluk eener edele vrouw beide verloren
gaan. En daarom, ik zal mijn uiterste best doen, miss Lea
venworth.
Toen ik eenige oogsnblikken later mij op straat bevond,
overmeesterde mij een gevoel als van den reiziger, die in
radeloosheid den voet heeft gezet op de smalle plank, welke
een zeer hacbelijken overtocht biedt over een afgrond van
onpeilbare diepte, on legde mijzelven het volgende vraag
stuk ter oplossing voor, dat zich uit de nevelen der onze
kerheid allengs aan mijn geest kwam opdringen:
Hoe zou het mij mogelijk zijn, met geen andere bewijzen
dan de vaste overtuiging dat Eleonore onschuldig is, het
hoofd te bieden aau de vooroordeelen van Gryce, deu waren
moordenaar van den heer Leavenworth op te sporen en eene
onschuldige wees te zuiveren vau dm blaam, die haar, niet
geheel zonder oorzaak, aankleefde.
XIV.
de heer gryce in zijn eigen woning.
Dat de schuldige, voor wien Eleonore gereed stond zich
zelve op te offeren, iemand was, voor wien zij vroeger ge
negenheid had gekoesterd, daaraan viel volgens mijne mee
ning niet langer te twijfelen; niets minder toch dan liefde
ot net gevoel van plicht, dat daaruit, ook al was 't een
verloren liefde, moest geboren worden, scheen mij machtig
genoeg om zulk een wilsuiting te voorschijn te roepen. Eli
hoe kwalijk het ook overigens te rijmen was met al mijne
gevolgtiekkingeu, zoo kwam mij toch telkens weer een
naam voor den geest, en die naam behoorde aan deu alledaag-
schen secretaris met zijn vreemde opvliegendheid en wel
bestudeerde zelfbeheersching.
't Is waar, indien niet door Eleonore's eigen gedrag op
de geheele zaak een bizonder licht ware gevallen, zou 't
nimmer in mij zijn opgekomen dezen man ook maar in 't
minst te verdenken; de eigenaardigheid zijner houding bij
het verhoor was toch niet van genoeg beteekenis om op te
wegen tegen de onwaarschijnlijkheid, dat iemand als hij,
die, krachtens de betrekking waarin hij stond tot den over
ledene, bij deu moord niet het minste belang kon hebben,
de misdaad zou hebben bedreven.
Wauueer toch de iielde hier in 't spel was geweest, kou
zelfs het zonderlingste waarschijnlijk worden. James Har
well, de nederige schrijver bij een koopman in ruste en
James Harwell, bezield door het vuur der liefde voor Eleo
nore Leavenworth, waren twee geheel verschillende perso
nen, en door ook hem onder het getal te rekenen van hen,
die met eenigen grond onder verdenking konden vallen,
gelooide ik te haodelen naar den eisch eener behoorlijke
inachtneming van al wat in deze kon geteld worden tot
de mogelijkheden.
Maar welk een breede kloof gaapte er niet lusschen bloote
verdenking en het dadelijk bewijs van de juistheid daar
van 1 Het was geheel iets anders, om de mogelijkheid der
schuld vau James Harwell als waarschijnlijk aan te nemen,
dan om voldoende bewijzen tegen hem in te brengen. Nog
voordat ik bepaald besloten had deze taak te aauvaarden,
gevoelde ik reeds werktuigelijk, hoe ik voor de uitvoering
daarvan terugbeefde; de gedachte, hoe treurig ziju toesiand
kon wordeu, ingeval hij onschuldig was, maakte zich steeds
van mij meester en deed miju wantrouwen in hem genoeg
zaam ongegrond, zoo niet geheel en al onrechtvaardig schij
nen. Indien ik mij sterker tot hem had aangetrokken ge
voeld, zou ik zeker niet zoo dadelijk bereid zijn geweest
aan ziju onschuld te twijfelen.
Eleonore moest toch tot eiken prijs gered worden. In
dien eenmaal de verdenking voor goed op haar mocht val
len, konden de gevolgen well.cht niet te berekenen zijn;
misschien zou men ten laatste overgaan tot hare arrestatie,
en wanneer dat eenmaal geschied was, zon het hoogst moei
lijk, ja, onmogelijk zijD, haar ooit weer voldoende van dezen