NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD.
1
6e Jaargang.
Donderdag 5 Juli 1888.
No. 1534.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
Een Volksbehoefte.
STADSNIEUW S.
WIE 18 DE SCHULDIGE?
a IIl' «lattl^aiig. ifuiiuci uag wuu xuuu. 1U'. t»'J-*.
DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BureauKleine Houtstraat Ho. 9, Haarlem, Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere ragel meer 10 cents-
Groote letters naar plaatsru.mte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiera.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale de Fublicite Etrangère G. L. BA UBE Co., J OH. F. J ONES, Sucr., Parijs, 31hs Faubourg Montmartre.
I Onder dezen titel is aan het Ne-
erlandsche volk het navolgende
'■cbrijven gericht:
Is het niet een vreemd verschijnsel, dat
a Nederland tegen de ziekte, die er mis-
ökien de meeste lijders telt, de eenig
oeltreffende geneeswijze in alle ge-
rallen voerende tot tijdelijke leniging en
n zeer vele zelfs tut geheel her
tel nergens wordt toegepast, ja nau
welijks wordt gekend?
De naam van die ziekte is drank-
u c ht, en het onheil door haar gesticht
s onafzienbaar, omdat zij de ziel met het
lichaam verwoest en ellende uitstort, zelfs
het late nageslacht van de eenmaal
aangetasten.
Een zonde wordt zij geheeten, en het
"tjl waar dat zij onder de zedelijk verdor-
renen de talrijkste slachtoffers maakt, maar
wenzeer is het waar, dat zelfs de edelste
ianleg, het braafste karakter niet vrijwaren
egen haar gif. In het lichaam sluimert
maar al te dikwijls erfelijke kiem der
■rerschrikkelijke ziekte, en eene schijnbaar
mbeteekenende uitwendige omstaudigheid
'olstaat om haar te ontwikkelen.
Hebben wij dan niet het recht van
liekte te spreken?
Yraagt het allen, die ooit van nabij
Ironkaards hebben zien worden. Zij zullen
-zeggen, hoe de heillooze gewooute, eens
aangenomen, haar slachtoffer allengs tot
een slaaf verlaagt, hoe de lijder al dieper
en dieper wegzinkt in schuld en in schande,
hre zijn plichtsgevoel verslapt, zijn waar
heidszin vervalscht, tot ten slotte net
laatste geld verteerd, elk beter gevoel uit
geschud en het vroeger hem dierbare ge
zin in zijn verderf meegesleept en geeste
lijk, ja dikwerf lichamelijk door hem mis
handeld wordt. Misschien staat hij nu en
dan nog even stil op zijn vreeselijken weg
en strekt hij radeloos de handen uit om
redding. Maar helaas, geen Volksbond
tegen drankmisbruik, geen Af-
schaffingsvereoniging zijn thans
in staat hem die redding te geven. Zij
moeten hem terugwijzen op eigen wils
kracht, en juist die wilskracht is ver
lamd. Hij kan zelf niet meer opstaan,
daarom moet hij ondergaan.
Neen, daarom moet hij worden opge
richt en staande gehouden door steun van
buiten totdat door doelmatige verpleging
zijn eigen voeten weer de kracht gekregen
hebben om hem te dragen.
Doelmatige verpleging in eigen huis is
meestal ondoenlijk, zelfs bij de meest mo
gelijke liefde en toewijding der verplegers,
al ware het alleen omdat de eisch tot
onthouding tegenover de vindingrijkheid
van den lijder zoo hoogst moeilijk streng
is door te voeren. I
Een andere weg moet worden ingesla
gen, en die weg is ons reeds door andere
landen aangewezen. Amerika, Engeland,
Duitschland, Zwitserland, Frankrijk, Noor
wegen en andere rijken beschamen ons
door hun voorbeeld. Daar heeft men her
stellingsoorden voor dronkaards (gewoon
lijk dronkaards-asyls genoemd), waar de
ongelukkige alles vindt wat onontbeerlijk
is voor zijn herstel.
En met welk
De genezing van duizenden dronkaards
in die gestichten is een voldongen feit.
Daar hebben de lijders zekerheid om
er t ij d e 1 ij k, en g r o o t e kans om er
b lij v e n d herstel te vinden. Niet allen
genezen, maar in goed ingerichte asyls
toch 25 tot 40 pCt. En die genezing
wordt bereikt door het toepassen van eene
doeltreffende geneeswijze, in de eerste
plaats gegrond op het stellige voorschrift:
niet drinken. De smart der onthou
ding voor lichaam en ziel wordt zooveel
mogelijk dragelijk gemaakt, beider weer
standsvermogen gewekt en op alle wijzen
versterkt. Krachtig voedsel, geschikte lec
tuur, opwekkende toespraak, gezonde ar
beid Ziedaar de voornaamste genees
middelen, die voorgeschreven worden.
Het behoeft wel geen betoog, dat aan
het hoofd van zulk een gesticht een voor
treffelijke persoonlijkheid moet staan een
man, die zoowel liefde weet in te boezemen
als zedelijk overwicht weet te verkrijgen.
Groot moet zijn toewijding zijn, maar ook
practisch zijn blik, krachtig zijn ge
loof, maar ook scherp zijn menschen-
kennis.
Wil men weten wat zulk een persoon
lijkheid vermag, men bezoeke b.v. het asyl
te Lintorf bij Dusseldorp. lioevelen zijn
daar onder leiding van ds. Hirsch van <le
ellendige ziekte verlost geraakt en als nut
tige burgers aan hun gezin, aan de maat
schappij teruggegeven
Van groot gewicht zijn natuurlijk ook
de inrichting en de ligging van het her
stellingsoord. Het moet verrijzen in eene
streek, die gelegenheid biedt tot wandeling
en natuurgenot, eenzaam en toch uit alle
oorden des lands gemakkelijk te bereiken,
goedkoop, opdat de verpleegkosten zoo
laag mogelijk kunnen worden gesteld.
Wij ontveinzen het niet, dat aan de vol
voering van het plan, dat ons voor oogen
staatook in Nederland een in alle op
zichten voortreffelijk asyl te stichten, be
zwaren verbonden ziju, maar onoverkome
lijk achten wij die bezwaren hier evenmin
als elders, waar men reeds op zoo schoone
uitkomsten kan wijzenen waar wij innig
overtuigd zijn, dat eene dergelijke instel
ling een zegen zal worden voor tal van
ongelukkigen en hunne gezinnen, daar
hebben wij gemeend althans een eersten
stap te moeten doen om dat plan te ver
wezenlijken.
Daarom vragen wij bij dezen de mede
werking van allen, die met ons doordron
gen zijn van het besef, dat hier te lande
reeds te lang is verzuimd iets te doen tot
genezing van alcoholisten.
Of er bij voldoende medewerking ter
stond een asyl zal worden opgericht, dan
wel of men zal beginnen voorloopig enkele
drankzuchtigen op eene geschikte plaats
onder leiding en toezicht te stellen van
een man, van wien men hoopt en ver
wacht, dat hij blijken zal geven de ge
schiktheid te bezitten om later aan het
hoofd van een herstellingsoord te staan,
dat zal afhangen van de omstandig
heden en van de inzichten der belang
stellenden, die zich straks tot een commissie
van uitvoering zullen vereenigen.
Thans komt het er in de eerste plaats
op aan, dal zij, die het doel toejuichen,
van hunne instemming doen blijken.
Burgers van Nederland, wij doen een
drieledig beroep op u
lo. Gij allen, die dit leest, voor zoover
gij het met ons eens zijt, toont ons uwe
instemming door toezending van een naam
kaartje of een briefkaart.
2o. Mocht iemand uwer bekend zijn met
een uitnemend persoon, geschikt en ge
neigd tot de betrekking van directeur,
hetzij om de voormelde geneeswijze op
kleine schaal toe te passen in zijn eigen
woning op enkele lijders, hetzij om aan het
hoofd te staan van eene eventueel grootere
stichting, zoo verzoeken wij daarvan op
gave te zeuden.
3o. Mochten er onder u zijn, die lust
en opgewektheid gevoelen om aan het werk,
dat wij tot stand wenschen te brengen,
een meer werkzaam aandeel te nemen en
b.v. lid te worden van eene uitvoerende
centrale of eene plaatselijke commissie, zoo
zullen zij ons verplichten door ook daarvan
mededeeling te doen.
Antwoorden worden ingewacht en gel
delijke hulp voor den uit den aard der zaak
kostbare inrichting wordt dankbaar aan
genomen door den heer Herman Hoyer te
Dordrecht, die bereid is nadere inlichtin
gen te geven.
De voorloopige Commissie
C. S. Adaraa van Scheltema, em. pre
dikant te Arnhem.
Mr. B. D. Baart de la Faille, rechter
arr. rechtbank te Utrecht.
Mr. C. J. E. Graaf v. Bylandt, lid van
Ged. Staten te 's-Hage.
Dr. H. labius, geneesheer te Amsterdam.
Dr. F. van Gheel Gildemeester, predi
kant te 's-Hage.
A. Gildemeester, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal te Scheve-
ningen.
Mr. H. Goeman Borgesius, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, voor
zitter van den Volksbond, te 's-Hage.
F. W. Heinecken, predikant te's-Hage.
Herman Hoyer, kassier te Dordrecht.
Jhr. mr. J. F. Humalda van Eijsinga,
lid van den Baad van State, te 's Gra-
venhage.
Dr. C. D. Janssen, te Amsterdam.
E. J. W. Koch, Em. predikant, voor
zitter der Nederlandsche Vereeniging tot
afschaffing van sterken drank, te Scheve-
n in gen.
Dr. J. P. T. van der Lith, hoogleeraar
te Utrecht.
Mr. J. H. M. baron Mollerus van
Westkerke, Commissaris des Konings te
Arnhem.
Dr. A. Th. Moll, geneesheer-directeur
aan het geneesk. gesticht voor krankzin
nigen te Utrecht.
Mr. A. van Naamen van Eemnes, lid
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal,
te Zwolle.
Mr. C. J. Sickesz, oud-lid van de Eerste
Kamer der Stateu-Geueraal, te Lochem.
A. baron Schimmelpenniuck van der
Oye van Nijenbeek, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal te 's Graven-
hage.
Mr. F. W. J. G. Snijder van Wisscn-
kerke, refereudaris dep. van justitie, alge
meen secretaris van den Volksbond, te
's Gravenhage.
A. C. Wertheim, lid van de Eerste
Kamer der Stateu-Geueraal, te Amsterdam.
Haarlem, 4 Juli.
Zondag hield de postduiveu-ver-
eeniging «De Snelvlieger» alhier,
een wedvlucht van Groningen. De
duiven werden door den stationschef
aldaar met westenwind des morgens
te 7 uur losgelaten.
De uitslag was als volgt
le prijs de duif van den heer Fa-
ber, aank. 10 u. 39 m. v.m.; 2e prijs
de duif van den heer Wackwitz,
Zandvoort, aank. 10 u. 44 m. v.m,;
3e prijs de duif van den heer Bronk-
horst, aank. 10 u. 52E m. v.m.; 4e
pr. de duif van deu heer J. Jung,
aank. 11 u. 13 m. v.m.; 5e prijs de
du f van den heer H. Jung, aank.
11 u. 57 m. v.m.; 6e prijs de duif
van den heer Ziggelaar, aank. 12 u.
48s m. n.m.
Bij den len prijs was gevoegd de
medaille van den minister v. Oorlog
als eereprijs en tevens eene extra
prijs, uitgeloofd door een der bui
tengewone leden.
Op de Kruisstraat, hoek Park
laan, is een gebouw verrezen, dat
zeer de aandacht trekt van de voor
bijgangers. Het is het nieuwe piano
magazijn van den heer P. van Ooy,
die zijn zaak uit de Barteljorisstraat
daarheen heeft verplaatst.
Het doelmatig ingerichte gebouw
heeft een zeer smaakvollen gevel.
Door twee groote spiegelruiten ziet
men in het ruime magazijn, terwijl
zich daarachter de werkplaats be
vindt. Een eigenaardigheid van dit
gebouw (eene navolgenswaardige
eigenaardigheid o. i.^ ia dat het
geheel is gesteld en geleverd door
stadgenooten. De teekening is van
den heer J. W. de Heer Kloots,
de bouw geschiedde onder toezicht
van den heer P. A. Ridder, aanne
mer is de heer B Hagen. De firma
van Zanten leverde het metselwerk,
de firma P. J. Bon het schilderwerk,
terwijl het marmer- en steenhouw-
werk afkomstig is uit de werkplaat
sen van den heer L. Sabelis Jr.
De leien dakbedekking legde de
firma P. Clausing, de gasornemen-
ten, waterleiding enz. leverde de
firma F. H. Le Brun, terwijl de
glasruiten geleverd zijn door de
firma Van Diesen en Kerrebijn.
Het gewone jaarlijksche Zendingsfcest had heden
plaats op het fraaie buitenverblijf Boekenroode,
toebelioorende aan mevrouw de wed. Messchert
van Vollcuhove en mr. J. F. van Lennep, die
het voor deze gelegenheid hadden afgestaan.
Aanvankelijk stond het weer er slecht bij,
doch te elf uur ongeveer verjoeg de wind de
dreigende regenwolken en kwam de zon te voor
schijn, het feestterrein met haren glans bestralend.
De bijeenkomst werd door Ds. H. V. Roger-
zeil geopend, waarin deze er o. a. op wees, dat
de Zendiugsfeesten heden hun 25-jarig bestaan
vieren. Na hem traden nog, volgens het pro
gramma, zeventien andere predikanten succes
sievelijk op 3 spreekplaatsen op. Bij elk dier
spreekplaatsen bevond zich een muziekcorps, dat
de liederen welke door de toehoorders uit het
programma gezongen werden, met koperinstru-
menten begeleidde.
Te een uur zong de Bond van Christelijke
Sangvcreenigingen in Nederland, een korps van
500 personen, ecnige liederen, met accompag
nement van het fanfare korps «Obadja» te Rot
terdam. Te midden van dit fraaie bosch klon
ken de tonen van zang en muziek dubbel schoon
en het was treffend te zien, met welk een stil
len ernst door de talrijke menigte naar dit con
cert werd geluisterd.
Het spreekt vanzelf, dat deze vereenigingen
haar repertoire niet achter elkander, maar met
tussehenpoozen uitvoerden, waarin de predikan
ten de menigte toespraken en hen psalmen en
liederen deden zingen.
Thans nu wij eenig idee hebben gegeven van
het programma van het feest, wenschen wij eene
korte beschrijving°daarop te latcu volgen. Reeds
te elf uur waren de programma's uitverkocht,
een bewijs hoeveel grooter de tjeloop was dan
FB'O'lIiïiESTO 1ST.
Naar het Engelsch, van Anna Katharina Green.
751
XXIX.
DE ONTBREKENDE GETUIGE.
Lees dit, zeide hij, haastig naderbij komende en
mij een stukje papier in de handen stoppende. En zonder
verder om tj kijken of iets te zeggen, verliet hij de kamer
en sloot de deur weer.
In niet geringe spanning stapte ik mijn bed uit naar het
venster en bij het steeds helderder dagende morgenlicht, ge
lukte het mij uit de haastig neergeschreven regels het vol
gende op te maken:
«Zij is hier; ik heb haar gezien; in de kamer die op bij
gaand plan met een kruis gemerkt is. Wacht tot acht uur;
ga dan naar boven. Ik zal beproeven juffrouw B. buitens
huis te kriigen.»
Daaronder vond ik een plan geschetst van de tweede
verdieping.
Hanna bevond zich dus in het kleine achtervertrek boven
de huiskamer, en ik bad mij derhalve niet vergist, toen ik
mij den vorigen avond verbeeldde voetstappen te hooren bo
ven ons hoofd. Ik gevoelde mij bij deze ontdekking aan
merkelijk verlicht, maar tevens gevoelde ik mij niet gerust
in 't vooruitzicht, dat ik weldra zou staan tegenover iemand,
die naar alle waarschijnlijkheid bekend was met 't geheim
van een koelbioedigen moord. Evenwel beproefde ik door
een uurtje rust mij nog wat te verkwikken. Maar dit ge
lukte mij evenmin, ais wanneer ik een vijand met geladen
pistool elk oogenblik moest wachten. Ik gaf dan ook spoe
dig mijn hopelooze pogiDg op en vergenoegde mij met te
luisteren naar de velerlei geluiden van ontwakend leven, die
van buiten tot mijne kamer doordrongen.
Daar N. de deur achter zich gesloten had, kon ik niet dan
zacht de voetstappen hooren van juffrouw Belden, toen zij
zich naar beneden begaf. De korte kreet van verwondering,
dien zij gaf, toen zij de keukendeur open en de bedelares
vertrokken vond, drong duidelijk genoeg tot mij door, om
mij voor een oogenblik te doen betwijfelen, of N. wel ver
standig had gedaan met zoo zonder omslag de plaat te
poetsen.
Het bleek echter, dat hij het karakter van onze gast
vrouw den vorigen avond niet te vergeefs bestudeerd had,
want toen zij bij 't in gereedheid brengen van 't ontbijt in
de aangrenzende kamer kwam, hoorde ik haar duidelijk in
zichzeive zeggen:
Arm schepsel! Zij heeft zoo lang in weer en wind
geloopen, dat 't haar vreemd valt een geheelen nacht onder
dak te zijn.
Wij zetten ons kort daarop aan de ontbijttafel. Nooit van
mijn leven heb ik met minder smaak en in ongeduriger stem
ming ontbeten dan toen. Ik moe6t al mijn geestkracht te
hulp roepen om rustig en op mijn gemak te blijven en on
der 't spreken mij geen enkele maal te verpraten. Einde
lijk echter was het afgeloopen en ik keerde terug naar
mijn kamer, om daar het oogenblik af te wachten, waarop
de zoo zeer gevreesde en toch zoo vurig verlangde ontmoe
ting zou plaats hebben. De minuten kropen langzaam alsof
zij uren waren, voorbij, maar ten langen laatste werd het
acht uur en nog was de klok niet koud van 't slaan, toen
een kleine jongen met een vaart de keuken kwam binnen-
loopen en angstig riep: Vader heeft weer een aanval!
O, juffrouw Belden, kom toch gauw, vader heeft weereen
aanval
Een arme houthakker aan 't eind van de straat, heeft
een aanval van beroerte gekregen, zeide mijn gastvrouw,
toen ik op het geroep haastig kwam aanloopen en haar
in de keuken ontmoette. Zou u zoo goed willen zijn,
zoolang op het huis te passen? Ik zal oogenblikkelijk weer
terug zijn.
En bijna zonder mijn antwoord af te wachten, nam zij
haar omslagdoek van den stoel, sloeg dien haastig over het
hoofd, en volgde den kleinen knaap, die luid snikkende
voortliep naar buiten.
Nauwelijks bevond ik mij alleen, of het was mij als heerschte
in huis een akelig doodsche stilte, die mijn borst met nooit
gekenden angst bekneld hield. De keuken te verlaten, de
trap te beklimmen en het vermiste meisje voor mij te zien,
scheen boven mijne krachten. Ik gevoelde een angstige aar
zeling, alsof ik gereed had gestaan om 't gordijn op te lich-