NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. 6e Jaargang. Dinsdag 24 Juli 1888. No. 1550. ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIES: WIE IS DE SCHULDIGE? HAARLEM'S DAGBLAD Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65. Afzonderlijke nummers- 0.03. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122. van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents Groote letters naar plaatsru.mte. Bij groote opgaven aanzienlijk rabat. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers. Directeuren-Uitgevers J. C. PËEREB009I en J.p. AVIS. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale de Pubiieite Etrangère G. L. DJTJBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijt, 31btt Faubourg Montmartre. STADSNIEUWS. Haarlem, 23 Juli. Voor de akte als hoofdonderwij zer zijn 20 en 21 Juli te 's-Hage geëxamineerd 16 eandidaten. Toe gelaten is o. a. de heer: H. P. Sil vester, alhier. De nieuwe inrichting ran het uurwerk in den toren van de Groote Kerk. De werkzaamheden, welke sinds eenigen tijd werden verricht tot verbetering van het uurwerk in den toren van de Groote Kerk alhier, zijn thans afgeloopen. Met het oog op het groote belangdat iedere gemeente heeft bij eeno juiste aanwijzing van den tijd door een volkomen betrouw baar standaard-uurwerk, dunkt bet ons niet van belang ontbloot, onzen stadgenooten eens medetedeelen wat er eigenlijk met het uurwerk van de Groote Kerk is geschied, welke de veranderingen en verbeteringen zijn, welke het heeft ondergaan. Het is daarom dat wij ons, vergezeld en ingelicht door een tweetal bekwame vak mannen, persoonlijk op de hoogte zijn gaan stellen van bedoelde veranderingen eu thans onzen lezers eenig begrip kunnen ge ven van de inderdaad veelomvattende werkzaamheden, welke aan genoemd uur werk zijn geschied. Zooals bekend is, voldeed het oude uur werk niet meer. De tijdaanwijzing ge schiedde onregelmatig en gebrekkig, het oude raderwerk, dat reeds eenige eeuwen had doorleefd, moest eene belangrijke wij ziging oudergaan, waardoor het meer waar borg zou geven voor eene nauwkeurige tijdaanwijzing. Niet dat het oude werk versleten of vergaan was, o neen, daarvoor wisten onze voorvaderen met hun bekenden zin voor deugdelijk werk wel te zorgen; de voortbrengselen van hunnen arbeid kun nen zelfs nu nog eeuwen duren. De weten schap der mechanica is in de laatste eeuwen, ook op het gebied der uurwerken belang rijk vooruitgegaan. Vooral in de laatste jaren zijn aan een aantal torenuurwerken groote verbeterin gen aangebracht. De groote slinger met échappement en schakelrad zijn thans naar den oudroest ver huisd en daarvoor is in de plaats gekomen eene andere slingerinrichting van betrek kelijk kleine afmetingen, die buiten den invloed van weer en wiud, den gang van het oude uurwerk regelt. Dit nieuwe mechanisme nu is een der belangrijkste verbeteringen waarvan wij biervoren ge waagden. Nog een ander bezwaar leverde de oude inrichting op. Het was de gebrekkige wijze waarop de beweging van het uurwerk naar de wijzers der vier wijzerplaten bui ten aan den toren, werd overgebracht. Voorts kleefde het oude uurwerk nog een euvel aan. Het is nl. ten allen tijde bij de vroegere vervaardigers van toren uurwerken de gewoonte geweest het uur werk dusdanig in te richten, dat de groote wijzer reeds op XII of op VI stond, wan neer het voorspel van heel of half uur begon en dus bij het slaan der klok deze cijfers reeds was gepasseerd, terwijl ook het kwartier nog niet was aangewezen als de klokken dit reeds hadden aangekondigd. Het slaan heeft thans plaats wanneer precies eou vierde deel van den uurcirkel is door- loopen. De tegenwoordige inrichting,waarbij de genoemde gebreken zijn opgeheven, is als volgt: De toestel van welke de regelende be weging uitgaat, de regulateur, in werking gebracht door een gewichtheeft een secondeslinger; telkens wanneer deze der tig slingeringen heeft volbracht ontsluit de toestel een oogenblik het vroegere hoofduurwerk, dat dan op zijn beurt in beweging komt. Deze beweging wordt door eene bizondere inrichting van spillen en konische raderen naar boven, op de mi nuutwijzers overgebrachtwelke door een samenstel van radereu achter de wijzerplatende uurwijzers drijven. De minuutwijzers verspringen dus om de halve minuut, hetgeen bij nauwkeurige waarneming van den beganen grond is op te merken. De wind of andere invloeden kunnen de wijzers bij deze inrichting uiterst weinig uit hun stand brengen en bijgevolg is een goede tijdaanwijzing verzekerd. Het grove oude ijzeren raderwerk tot overbrenging van de beweging op de wij zers is vervangen door kleinere raderwer ken, van koper en brons en van zeer nauw keurige bewerking. Uit vorenstaande kunnen wij thans be sluiten, dat het oude uurwerk nu alleen dienst doet als een hulp-mechanisme, dat beheerscht door den regulateur, geen an deren arbeid verricht dan de groote wijzers telkens eeD halve minuut verzetten, waar door tevens de uurwijzers worden gedre ven, terwijl de verdere inrichting zoodanig is, dat de slag- en speelwerken opjuisten tijd hunne functiën verrichten. Nog dient vermeld te worden, dat de vier wijzerborden ruim 3 meter hooger zijn ge plaatst, waardoor men thans beter in de verschillende stadsgedeelten den tijd kan waarnemenHet zal misschien velen niet bekend zijn dat deze wijzerborden een middellijn hebben van 3 meter. Het doet ons genoegen te kunnen ver melden, dat deze geheele zoo welgeslaagde arbeid werd verricht door den heer L. E. W. Yolcke, stadsuurwerkmaker te 's Hage eensdeels omdat de verschillende toestel len in zijne werkplaatsen deel voor deel zijn vervaardigd en dus producten zijn der Nederlandsche industrie, anderdeels omdat hiermede het bewijs geleverd is, dat men hier te lande evengoed, zoo niet beter, op dit gebied leveren kan, wat anders veelal uit het buitenland wordt betrokken. Wat het laatste betreft, wij kunnen met gerust heid verklaren, dat de arbeid van den heer Volcke hoogst deugdelijk en keurig is uit gevoerd. De vernuftige en praktische in richting van het geheel is boven allen lof verheven en voor vakmannen en liefhebbers zeer bezienswaard. Dat genoemde fabrikant zijne sporen op het gebied der instrumenten-fabricatie reeds heeft verdiend, bewijst zijne bekroning, met een zilveren kruis door de koningin van Engeland, voor de inzending van een zeer nauwkeurig werkende tandradsnijmachine op de Workmen's international exhibi tion" te Londen in 1870. Nog heeft de heer Volcke hier te lande te hiervoren omschreven nieuwe inrich ting voor torenuurwerken reeds gesteld en geleverd voor'den grooten toren te Schiedam, welk uurwerk in den tijd van één jaar, geregeld naar den middelbaren tijd van Amsterdam (welke voor het geleele land geldt) slechts één minuut en 15 seconden heeft verloopen, hetgeen inderdaad een prachtige uitkomst mag heeten. Voorts voorzag hij ook van dezelfde in richting twee torens te Delft, zijnde de torens der Nieuwe en der Oude Kerk al daar,den toren der Groote Kerken te Gouda eu den St. Jacobstoren te 'sHage; aan laatstgenoemde bevinden zich zes wijzer borden. Nog enkele wijzigingen worden thans aangebracht in de inrichting van het me chanisme van het carillon. Ook dit werk wordt uitgevoerd door den heer Volcke. Wanneer het gereed zal zijn, zal de geheele inrichting van den toren der Groote Kerk alhier aan alle eischen van den tegen- wcordigen tijd beantwoorden. Men deelt ons van bevoegde zijde nog het volgende mede betreffende de waar neming van den gang van het nieuwe uurwerk: Gedurende een jaar wordt van wege de gemeentewerken de nieuwe in richting des morgens te 9 ure gecontro leerd met den waren tijd, welke aan het station alhier wordt opgegeven door mid del van het tijdsein volgens den middel baren tijd van Amsterdam. Uit deze waar- nemiugen, welke begonnen zijn 20 Aug. 1887 tot op heden blijkt dat het uurwerk per week slechts een gemiddeld verschil van enkele r. econden met den waren tijd oplevert. dit dier deze ziekte volstrekt niet had bestaan. Door meer dan vijftig hoofden van gezinnen te Velzen, Heide en IJmuiden is aan directeuren van postkantoren, chefs van stations en commissarissen van booten, het ver zoek gericht om aan onderteeke naars op Zondag geen brieven, pak ketten enz. te doen bezorgen. Aan den amsterdamschen straat weg, nabij de Liede, is Zaterdag een hond op vermoeden van te lij den aan dolheid door de politie af gemaakt. De district-veearts ver klaarde na onderzoek echter, dat bij LETTEREN EN KUNST. De heer Mutters en mej. Marie Verstraten zijn, naar het JD. v. N. meldt, geëngageerd hij het gezelschap van de heeren Van Lier, om 1 Sept., zoo mogelijk vroeger, op te treden. Bij het Zaterdag jl. voortgezette 9de jaar- lijksche examen der Nederlandsche Toonkunste- naars-vereeniging te 's-Gravenhase, zijn van de 5 eandidaten geslaagd: voor piano (lager onderwijs) de heer Henricus Stapel Pz. te Monnikendam, mej. Henriette B, Perquin te Arnhem, mej. A. M. van Haeften le Kampen en den heer A. Limbach te Aalten. De heer André Spoor, vroeger te Rotter dam, concert-meester aan het keizerlijk aquarium te St. Petersburg, is benoemd tot viool-leeraar aan het keizerlijk conservatorium te Charkow (Zuid-Rusland). LEGER EN VLOOT. In den loop der volgende maand zal aan zij kanaal F bij Halfweg gestationeerd worden de torpedoboot le klasse «Bato«, welke thans nog in reparatie is aan 's Rijks werf te Amsterdam. Genoemde boot zal voornamelijk oefeningen doen met torpedo's van fransch en deensch sy steem. Nog wordt ons medegedeeld dat de oefeningen tot het einde van September znllen duren om in het voorjaar hervat te worden. VISSCHERIJ. Enkhuizen, 21 Juli. Gedurende de afge loopen week werden alhier aangevoerd 6000 stuks ansjovis, 7500 kilo bot, 650 kilo kleine sïhol en 450 kilo schar; ansjovis gold f 7.50 per 1000, hot 30 c. per kilo, schol f 5.50 a 5 per wichtje, schar f4.25 per 50 kilo Nieuwediep, 21 Juli. Zes-en-negentig kor- ders brachten heden 10 tot 135 groote- en 20 tot 300 kl. tongen, 33 tarbotten. 1 tot 3 man den schar en 1 tot 3 mandjes kl. schol ter af slag, terwijl 9 beugers 30 tot 120 roggen aan voerden; gr. tong gold 30 a 35 cent, kleine id. 10 a 15 cent, tarbot f5 a rog 45 a 49 cent per stuk, schar f3 per mand en kl. schol f 1 per mandje. 111 N N E N I A IV I). De koningin van Servie is Zaterdagavond te 6 uur 41 minuten met gevolg uit Parijs te 's Hage aangekomen. De koningin, die in den laatsten tijd de opmerkzaamheid van geheel Europa op zich heeft gevestigd, is een zeer schoone vrouw, donker van uitzicht en lang van gestalte. Zij was in zwart reisgewaad. Zij had de reis gemaakt in eene afzonderlijke coupé le klassevele bloemruikers en loBse bloemen werden haar uit het rijtuig nage dragen. Zij die op het perron aanwezig waren, groetten haar eerbiedig, welke beleefdheids betuigingen met een minzaam hoofdknikje beantwoord werden. De koningin reist onder den naam van gravin Tokova en heeft ook zoo haren naam ingeschreven in de registers van het //Hotel des Indes", waar zij haren intrek heeft genomen, met het voornemen, naar men zegt, om geruimen tijd te 5s Hage te vertoeven. Binnen een paar dagen wordt ook prin ses Ghika, hare zuster, aldaar verwacht. Eene hofdame vergezelt de koningin, wier gevolg overigens bestaat uit een ka merdienaar en eene kamenier. Zij heeft Zondag de gewone godsdienst oefening in de russiache kapel bijgewoond, waar onder anderen tegenwoordig waren de russische gezant, met leden der rus siache legatie, alsook de turksche gezant. Bij den aanvang en het einde der gods dienstoefening smeekte de aartspriester Bogoslowskv 's Heeren zegen af over ko ningin Nathalie. Na afloop van den dienst ziju verschillende dames en heeren aan haar voorgesteld. De gewone audiëntie van den minister van Oorlog zal op Donderdag den 26sten Juli aan staande niet plaats hebben. De heer Conrad, inspec- teur van den waterstaat, is door den president der fransche Repu bliek benoemd tot officier van het Legioen van Eer. Het Nieuwsblad voor Sliedrecht deelt het volgende mede Tegelijk met den heer Verwey, hoofdingenieur der Nederlandsche Transvaal spoorweg-maatschappij, vertrekken 26 dezer uit Southampton eenige heeren voor de firma J. C. van Hattum en Co., door welke met de directie van genoemde maat schappij eene overeenkomst is ge sloten, bevattende de grondslagen waarop door hen te maken spoor- wegwerken zullen worden aan- De handelingen van de zevende algemeene vergadering der Nederlandsche VereenigiDg tot be vordering van Zondagsrust, gehou den te Utrecht op den 30n Mei, zijn thans in druk verschenen. Wij vernemen dat delee- ning, uitgeschreven door de Maat schappij aZeehad Loosauinen» ruim volteekend ig, en dat met genoemde Maatschappij onderhandelingen ge- FUUILLBTO N. Kaar het Engelsch, van Anna Katharina Green. 911 XXXIII. EEN ONVERWACHT GETUIGENIS. Vergeef mij, juffrouw Belden, viel ik haar in de rede, maar gij hebt aan 't begin van ons onderhoud gezegd, dat volgens uwe meening Mary geen dadelijk aan deel had in den moord op haar oom. Zijt gij nu bereid die meening te bevestigen Ja.... ja zeker. Wat ook mijne gedachten mogen zijn omtrent den invloed, dien zij misschien op het bedrijven der misdaad kan hebben uitgeoefend, ik zal haar nooit in Btaat achten, met eigen hand zulk een vreeselijk wanbe drijf volvoerd te hebben. Neen, o neen! Wat er ook in dien vreeselijken nacht moge geschied zijn, wees hiervan ver zekerd, dat Mary Leavenworth zelfs in de verte het moor dend wapen niet heeft aangeraakt, noch er bij tegenwoordig is geweest, toen het zijn bloedigen dienst deed. Slechts de man die haar beminde, die brandde van verlaugen naar haar bezit, en de onmogelijkheid inzag haar op eenige andere wijze tot de zijne te maken, kan den wanhopigen moed hebben gehad tot het plegen van een zoo vreeselijke misdaad. Gij deDkt dus.... Dat ClaveriDg de schuldige is? Ja, mijnheer, dat denk ik inderdaad; en ach, wanneer gij bedenkt dat hij haar wettige echtgenoot is, is 't dan niet meer dan ver schrikkelijk? Ja, dat is 't wel, zeide ik, terwijl ik opstond om haar niet te laten blijken, hoezeer haar gevolgtrekking mij schokte. Het scheen echter dat zij iets in mijn toon van spreken of in de uitdrukking van mijn gelaat opmerkte, dat haar deed vragenIk hoop dat ik niets heb gezsga, wat voor mij gevaarlijk kan worden? En mij met een eenigszins wantrouwenden blik aanziende, voegde zij er bijMet het lijk der arme Hanna in mijn huis, begrijp ik wel, dat ik dubbel voorzichtig moet zijn, maar.... Gij hebt niets gezegd, wat u kan schaden, zeide ik, mij naar de deur keerende, om een oogenblik te ademen buiten een atmosfeer, die mijn hart zoo benauwde. Nie mand zal u onaangenaam zijn om hetgeen gij dezen dag gezegd of gedaan hebt. Maar.... en hier bleef ik een oogenblik wachten om haar haastig eenige stappen te na deren, ik wenschte u nog één vraag te doen. Hebt gij eenige reden, behalve die van natuurlijken onwil om een jonge, schoone vrouw voor schuldig te houden aan een zware misdaad, voor hetgeen gij zoo even hebt gezegd om trent Henry Clavering, wiens naam ik tot nu niet anders als met achting heb hooren uitspreken? Neen, zeide zij, met een schijn van hare vroegere opgewondenheid, geen andere als die gij hebt genoemd. Ik vond die reden onvoldoende en wendde mij af met dezelfde gewaarwording, welke ik ondervond, toen ik ver nam, dat de gezochte sleutel was gevonden in 't bezit van Eleonore. Gij zult mij wel een oogenblik willen veront schuldigen, zeide ik. Ik heb behoefte om in de een zaamheid na te denken over alles, wat gij mij zoo even verhaald hebt. Ik zal terstoni weer hier zijn. En zonder verdere verklaring verliet ik de kamer. Door een onverklaarbaren drang gedreven, begaf ik mij onmiddellijk naar boven en plaatste mij bij het linkerven ster in de groote kamer, boven juffrouw Belden's huiska mer. De blinden waren geslotendoor het geheele vertrek hing een somber waas van stilte en rouw, maar voor dit oogenblik was ik voor de doodsche somberheid geheel onge voelig ik deed mijzelf eenige vragen van even gewichtigen als treurigen aard. Was Mary Leavenworth de hoofdpersoon of slechts bij-persoon in deze"vreeselijke gebeurtenis? Gaven het bepaalde vooroordeel van Grvce, de innige overtuiging van Eleonore, het omstandig getuigenis van zoodanige feileu, als die, welke ter onzer kennis waren gekomen, recht tot de veronderstelling, dat juffrouw Beldeu's gevolgtrekkin gen de juiste waren? Dat de geheime politie haar taak als geëindigd zou beschouwen, hieraan viel niet te twijfelen, maar was daarmee alles verantwoord Was het bepaald onmogelijk, om het bewijs te vinden, dat Henry Clavering ten slotte de moordenaar was van den heer Leavenworth?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1888 | | pagina 1