NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
6e Jaargang.
Woensdag 25 Juli 1888.
No. 1551.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
WIE IS DE SCHULDIGE?
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere rsgel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsru.mte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, poetkantoren en covirantiere.
•irecteuren-Cltgewers .1 C. PEEREBOON en J. B. AVIS.
Roof dagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale de Publieite Etrangère G. L. DJÜBE Co., JOH. F. JONES, Su&r., Parijt, 31bit Faubourg Montmartre.
De Reorganisatie der
3-jarigcn
In de zitting van den Gemeenteraad van
18 dezer is ten opzichte van bovenge
noemde school een besluit genomen, dat
èn voor de ingezetenen èn voor de in
richting zelve van zeer groot belang kan
worden geacht. Het betreft nl. eeue uit
breiding van het programma dier school,
waardoor het daar gegeven onderricht ook
zal kunnen worden dienstbaar gemaakt voor
de toelating tot inrichtingen zooals de Kon.
Mil. Akad., Willemsoord, de Landbouw
school, de Veeartsenijschool enz.
Deze reorganisatie was inderdaad drin
gend noodzakelijk. De school kwijnde,
kwijnde reeds jaren. Dat het school
geld lager was dan op den 3jar. cursus,
had zoo weinig invloed gehad, dat men
het later ook op f 60 heeft gebracht. In
middels bleet het aantal leerlingen af
nemen en werd het bestaan der school
ernstig bedreigd, zoodat een voorstel tot
reorganisatie op de agenda van den Ge
meenteraad niemand verwonderde.
De tegenzin, dien de ouders aan den
dag legden, om hun jongens naar de H.
B. S. met 3jarigen cursus te zenden, was
inderdaad niet oDgegrond. Haar programma
maakte haar tot een vakschool zonder meer,
maakte haar geïsoleerd. Het einddiploma
strekte den leerlingen alleen tot aan lie
veling wanneer zij zich onmiddellijk in
den handel wilden begeven, maar ont
zegde hun de mededinging naar plaat
sing op inrichtingen als BredaWil
lemsoord enz.belette hun om, wanneer
zij zulks nog wenschten, over te gaan in
de 4e klasse van een H. B. S. met 5ja-
rigen cursusomdat het onderricht in
wiskunde, dat zij op den 3jarigen cursus
ontvingen, niet ver genoeg ging. Ambte
naars en in het algemeen personen, die
geen vaste woonplaats hebben, maar uit
den aard hunner betrekking zich nu hier
dan daar moeten vestigen, achtten dezen
3jarigen cursus, en terecht, voor hunne
jongens ongeschikt, omdat dezen bij ver
huizing naar elders, op de H. B. S. al
daar niet konden worden opgenomen in
dezelfde klasse, waarin zij alhier waren
geplaatst geweest.
Gemis van aansluiting bij andere scho
len was derhalve hier de klip waarop de
school was gestrand. De omvang van dit
bezwaar komt nog te meer uit wanneer
men bedenkt, dat op den leeftijd waarop
gewoonlijk de jongens naar eene H. B. S.
gaan, twaalf jaar, slechts zeer weinige weten
welken weg zij wenschen in te slaan, of,
zoo men dat liever wil, voor welke maat
schappelijke loopbaan hunne ouders hen
bestemmen. Wat was er in zulk geval na
tuurlijker, dan dat men hen naar den
5jarigen cursus zond, waar men opleiding
voor andere inrichtingen als Breda, Wil
lemsoord enz. kon erlangen en welks pro
gramma aansloot bij dat van soortgelijke
scholen in het land? Zoo gebeurde het,
dat sommige leerlingen van den 5jarigen
cursus, die zich op den handel wilden
toeleggen, na drie jaar, op den 3jarigen
cnrsus overgingen om zich daar speciaal
in boekhouden, handelscorrespondentie enz.
te bekwamen.
In dezen onhoudbaren toestand was het
de heer J. Krol Kz. die in den Gemeen
teraad het voorstel indiende, de H. B. S.
met Sjarigen cursus (met behoud van haar
tegenwoordig karakter als een school ter
opleiding voor handel en nijverheid) ook
dienstbaar te maken tot opleiding voor
Breda, Willemsoord, de Landbouwschool,
de Veeartsenijschool enz. en die daarbij, zeer
praktisch, voorstelde den Directeur der
school op te dragen, een leerplan in dien
geest samen te stellen.
De zaak werd met bekwamen spoed
behandeld, zoodat zij reeds na eeuige we
ken in de Raadzitting kou worden gebracht.
B. en W. praeadviseerden gunstig en, zoo
als onzen lezers uit cns verslag van de
zitting van 18 Juli bekend is, werd de
oorspronkelijk door den heer Krol voor
gestelde reorganisatie, thans echter door
B. en W. anders geredigeerdgoedge
keurd.
Dit besluit echter is niet zeer duidelijk ge
steld eu wij kunnen ons voorstellen dat velen,
die niet van a tot. z den loop der zaak
hebben gevolgd, niet recht weten wat er
van te denken, gelijk ook de heer Krol
in de vorige zitting zeer terecht opmerkte.
Het is daarom, dat het ons niet ongepast
voorkomt, in korte woorden de bedoe
ling van het door den Raad genomen
besluit bloot te leggen.
De oorspronkelijke bestemming der
school is door het nieuwe programma niet
veranderd, de vakken, die voor hen, die
voor den handel opgeleid wenschen te
worden, van het meeste belang zijn, als
talen, handelscorrespondentie enz., hebben
door de nieuwe regeling niet geleden.
Daarentegen is het aantal uren in wiskunde
zeer uitgebreid. Het spreekt vanzelf, dat
aan diegenen, die zich voor het examen
voor andere inrichtingen willen bekwamen,
in enkele vakken eeuige uren meer moet
worden gegeven dan aan die leerlingen,
welke zich op den handel zullen toeleggen
dit wordt gevonden door den eersten vrij
stelling te verleenen van enkele uren in
vakken van minder aanbelang, als teekenen,
boekhouden en schoonschrijven.
Gaan wij na, welke gevolgen deze ver
andering van het programma voor de leer
lingen heeft.
lo. kan een leerling, die den ganschen
cursus heeft afgeloopen, en zich niet of
nog niet aan den handel wil wijden, met
zeer goed succes overgaan in de 4e klasse
van den Bjarigen cursus;
2o. is thans de geweuschte aansluiting
aan soortgelijke scholen verkregen, zoodat
een leerling, bij vertrek uit Haarlem, elders
in dezelfde klasse wordt geplaatst;
So. kan de leerliDg, die het diploma
van het eindexamen heeft verkregen, zon
der overgangsexamen op de landbouw
school te Wageningen worden geplaatst en
is voldoende ontwikkeld om met kans op
succes examen te doen voor Willemsoord,
Breda, de Veeartsenijschool enz.
Hiermede ziju derhalve thans de recht
matige bezwaren die men vroeger tegen
den 3-jarigen cursus koesterde, uit den
weg geruimd. Het is te hopen en te ver
wachten, dat voor deze school de periode
van achteruitgang thans zal zijn voorbij
gegaan en dat de toename van het aantal
leerlingen bewijzen zal, dat de ingozeteuen
van Haarlem inzien welk eene groote ver
betering de school heeft ondergaan.
Ook met het ocg op de gemeente-finan-
ciëu is het wenschelijk, dat ouders, die
hunne jongens naar een H. B. S. willen
zenden, zich thans wenden tot den drie
jarigen cursus. De vijfjarige cursus is
overvoerd: wanneer de stroom van leer
lingen voortging zich uitsluitend daarheen
te wenden, zou weldra uitbreiding van
personeel en de daarmee samengaande uit
breiding der lokaliteit noodzakelijk zijn,
terwijl directeur en leeiaren van den
3-jarigen cursus niets liever verlangen
dan dat hunne tot dusverre halfledige
lokalen worden gevuld.
Het kan daarom zijn nut hebben mede
te deelen dat, bij wijze van overgangs
maatregel, is toegestaan dat zij, die thans
het toelatingsexamen voor den B-jarigen
cursus hebben gedaan, zonder verder ex
amen in de eerste klasse van den 3-jarigen
kunnen worden geplaatst.
S T A I) S N I E U W S.
Haarlem, 24 Juli.
Bij kon. besluit is: lo. P. H. van
der Ley, directeur der rijkskweek
school voor onderwijzers te Haar
lem, met ingang van 1 September,
eervol ontheven van het onderwijs
in plant- en dierkunde bij die kweek
school; 2o. met ingang vau den-
zelfden datum, benoemd tot onder
wijzer in plant-, dier-, tuinbouw
en landbouwkunde aan voormelde
kweekschool J. J. Corbiju, te Am
sterdam, met machtiging, deze be
trekking gelijktijdig te bekleeden
met die van onderwijzer aan eene
openbare school te Amsterdam.
In de afgeloopen week is bij het
notarieel - staatsexamen voor het
tweede gedeelte geslaagd o. a. onze
stadgenoot de heer A. L. Haremaker.
Uit het verslag over het boekjaar
1887 88 van het «Haarlemsch Ondersteu
ningsfonds bij ziekten en ongevallen",
blijkt het volgende:
Het aantal leden is in dit jaar vermeer
derd met 323, afschreven zijn, door af
keuringen, bedanken, overlfjden, vertrek
en royeeren 128, zoodat op 30 Juni 1888
het aantal bedraagt 8B2.
Volgens de rekening hebben plaats ge
had 630 uitkeeringen, tot een gezamenlijk
bedrag van f 3473.30 of 240 uitkeeringen
met een bedrag van f 1223.1 B meer dan
in het vorige boekjaar.
Uit de vermeerdering van het ledental
blijkt dat de belangstelling in het fonds
toeneemt; het bedrag der uitkeeringen
bewijst dat het fonds in een werkelijk be
staande behoefte voorziet.
Toch heeft het hooge bedrag aan uit
keeringen gedaan, het bestuur in overleg
met heereu commissarissen van toezicht,
genoopt, van 1 April jl. af de contributie
met 1 cent per week eu per klas te ver-
hoogenofschoon daaraan op dat tijdstip
wel geen dadelijke behoefte bestond, dacht
het den heeren bestuurders toch goed hier
toe te besluiten, voordat er een te kort in
de kas zou ontstaan.
Het bestuur bestaat uit de hh. G. van
den Berg Jz., A. C. de Koek en H. J.
Keizer, terwijl als commissarissen van toe
zicht fungeeren de hh. Jan D. Brouwer,
Coenraad van Kuyk en W. Plaatzer van
den Huil.
Z. K. H. Prins Albrecht van
Pruisen bracht hedenmiddag bijna
twee uur door in het magazijn van
oudheden «Maison Romein», Kruis
weg alhier, en heeft evenals ver
leden jaar daar weder eenige in-
köopen gedaan.
De komst van Z. K. H. alhier
gold, naar wij vernemen, uitsluitend
dit magazijn.
Sedert eenigen tijd hebben de
concerten, die een gezelschap uit
het Park te Amsterdam in de kur-
zaal te Zandvoort gaf, opgehouden,
daar de belangstelling te gering
was.
Zoo was Zandvoort zonder muziek
tot niet geringen spijt van badgas
ten en neringdoenden te gader.
Thans hebben de laatsten, voor
zoover zij in de Passage hunne za
ken drijven, de handen ineengesla
gen en voor gezamenlijke rekening
een klein muziekcorps geëngageerd
dat driemaal 's weeks in de Passage
zelf, concerten h la Strauss geeft.
De badgasten zijn hi rmede zeer
ingenomen en ook de andere bezoe
kers vinden thans in de Passage
een gezellig zitje, te meer nog wijl
men door doelmatige schutten den
tocht die er vroeger heerschte, heeft
weggenomen.
Men schrijft ons uit Hoofddorp:
Deze gemeente kreeg heden een
ongewoon bezoek. Acht officieren
met hunne paarden en eenige hu
zaren zijn hier aangekomen om ge
durende enkele dagen verkenningen
te doen, ons dorp als uitgangspunt
aannemend.
Men is alhier druk in de weer,
eene harddraverij te organiseeren,
die op 2 Augustus zal plaats heb
ben, benevens eenige festiviteiten,
die met vuurwerk zullen worden
besloten.
Ingekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlem1 s Dagblad: 1
gepensioneerd militair vraagt bezig
heden, hoog loon geen vereischte.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers 1 loopjongen.
LETTEREN EN KUNST.
Eenige vrienden en vereerders van den on
langs ontslapen mr. C. Vosmaer wekken per
circulaire op tot medewerking voor het tot stand
brengen van een gedenkteeken voor dezen, bij
voorkeur te plaatsen in de omstreken der resi
dentie.
Aan de familie Vosmaer zal een album wor
den aangeboden, dat de namen der deelnemers
bevat.
Bij de onderteekenaars dezer circulaire komen
ook voor de bh. prof. J. Bosscha en mr. Joan Bobl
te Haarlem.
Bij de Maandag voortgezette 9de jaar-
lijksche examens der Nederlandsche Toonkunste-
naars-vereeniging te 's-Gravenhage, zijn van de 5
candidaten geslaagd: voor piano (lager onderwijs)
mej. O. A. L. H. Schwartz te Nijmegen, mej.
C. Fortuijn Harreraan te Delft. Solozang-onder
wijs mej. A. F. M. Kirc'nner te Amsterdam.
Naar de «Portef.w meldt, zal bij de uitge
versmaatschappij "Elsevier" nog in den loop van
dit jaar eene nieuwe uitgave van de werken van
Multatuli verschijnen. Deze naar tijdsorde ge
rangschikte uitgave zal voorafgegaan worden door
studiën over de werken van dien meester, door
mr. C. Vosmaer, en bezorgd worden door Mul-
tatuli's weduwe.
De gemeenteraad van Deventer heeft aan
de stedelijke muziekschool eene subsidie van
f 1500 over 1889 verleend.
VISSCHERIJ.
N i e u w e d i e p, 23 Juli. Zestien korders brach
ten heden 21 tot 214 groote- en 30 tot 230 kl.
tongen, 24 roggen 1 tot 3 manden schar ten
afslag, gr. tong gold 35 a 40 cent, kleine id.
10 a 15 cent, rog 42 cent per stuk, en schar
f2 per mand. De belgische sloepen 0.56, 0.82
3F9352UXXaXJi:e3,3C,0 JMT-
Naar het Engelschvan
Katharina Green.
921
XXXIV.
GRYCE NEEMT OPNIEDW DE TEUGELS IN HANDEN.
Het was merkwaardig, de uitdrukking van zijn gelaat gade
te slaan, terwijl hij laDgzaam naderde.
Wel, wel, riep hij hijgend, toen wij elkaar bij
het hek voor de deur ontmoetten, 't is wat fraais, dat
moet ik zeggen. Hanna dood, niet? en van alle kanten de
poppen aan 't dansen. Wat denkt ge nu Tan Mary Lea
venworth? gj. BBS-'
Het zou, vooral met het oog op deze laatste vraag, na
tuurlijk zijn geweest, wanneer ik het onderhoud, waartoe
wij ons, nadat ik hem had binnengeleid, in juffrouw Bel-
den's huiskamer neerzetten, ware begonnen met het voor
den dag brengen van Hanna's bekentenis; dit was echter
niet het geval. Of ik hem dezelfde dobberingen tusschen
hoop en vrees "wilde laten doormaken, welke sinds mijn
komst te R.... mijn deel waren geweest; dan wel of ik
zwak genoeg was, om toe te geven aan den lust, hem we
gens zijn hardnekkige minachting mijner vermoedens tegen
Henry ClaveriDg, met het gewichtig stuk te overvallen,
juist op het oogenblik, dat zijn eigen vtrmoeden tot een
voldoenden graad van overtuiging gerijpt was, weet ik niet
met zekerheid te zeggen. Het zij genoeg, dat ik niet voor
het einde van mijn verslag, niet voordat ik zijn oog zag
tintelen bij de mededeeling van het vinden van den door
Mary geschreven brief in den zak van juffrouw Beldeu's
japon; niet voor ik hem na uitdrukkingen als «kolossaal»
en «siuts de zaak van Lafarge is zoo iets nog niet voor
gekomen», gereed zag, om op al deze gegevens de stelling
te bouwen, die zijn systeem van onderzoek en berekening
met den schoonsten uitslag bekroonde, er toe overgiug hem
den brief te overhandigen, dien ik gevonden had op het lijk
van Hanna.
Nooit zal ik vergeten hoe zijn gelaat eensklaps van uit
drukking veranderde, toen hij den hem toegereikten brief
aannam.
Hemelsche goedheid, riep hij uit, wat is dat?
De bekentenis van een stervende, antwoordde ik,
van Hanna, het kamermeisje. Ik vond die bij haar in bed,
toen ik een half uur geleden haar voor de tweede maai
nog eens ging zien.
Na het blad papier opengevouwen te hebben, zag hij
het in met een ongeloovigen glimlach, die echter spoedig
plaats maakte voor een uitdrukking van de grootste ver
bazing, vooral toen hij opstond en, het beurtelings in beide
handen nemende, telkens nauwkeuriger bekeek.
Een merkwaardig stuk van overtuiging, zeide ik,
met een zeker gevoel van triumf, het aanzien der zaak
wordt er geheel door veranderd.
Zoudt ge denken antwoordde hij 6cherp, en terwijl
ik hem met de grootste verwondering stond aan te staren,
daar zijn gedrag zoo geheel anders was dan ik verwacht
had, zag hij mij aan en zeide: Gij zegt, dat gij dat in
haar bed vondt; waar vondt gij het in haar bed?
- Onder haar lichaam, - hernam ik. Ik zag een
punt van 't couvert even uitsteken bij haar schouders en
trok het er toen tusschen uit.
Was het opengevouwen, toen gij het zaagt? vroeg
hij, iets naderbij komende.
Neen, 't was dichtgevouwen en besloten in dat en
veloppe, antwoordde ik, hem het bedoelde voorwerp
toouende.
Hij nam het aan, bleef er een poos op kijken en vervolgde
toen: Dit couvert ziet er zeer verkreukeld uit, evenals
het papier zelf. Waren zij in dien toestand toen gij zege-
vonden hebt?
Ja, en dat niet alleen, maar zelfs dubbel gevouwen,
gelijk gij ziet.
Dubbel gevouwen? Zijt gij daar zeker van? Dicht
gevouwen en toegelakt en dan dubbel gedrukt, alsof haar
lichaam zich er over heeu en weer had bewogen, toen zij
nog leefde?
Ja.
Geen schijn van bedriegerij Volstrekt niet het aanzien
alsof het met opzet zoo gemaakt was, na den dood van
het meisje?
