NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Blanken en Zwarten.
ADVERTENTIES:
6e Jaargang.
Woensdag 22 Augustus 1888.
No. 1575.
Het Tentoonstellingswezen.
S T A I) S X I E U H S.
ABONNEMENTSPRIJS:
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsru.mte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
cnze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
en J. B. AVIS.
Hoofdagentevoor het BuitenlandCompagnie Generale de Publicite Eirangère G. L. DAT7BE Co., JOH. F. JONES, Suer., Parijs, 31bts Faubourg Montmartre.
Te Melbourne, Kopenhagen, Barcelona,
Brussel, Bologna, München, Weenen en
misschien nog wel elders, liebben op dit
oogenblik tentoonstellingen plaats, waarvan
de meesten een internationaal karakter dra
gen. Hoewel voor elk dezer expositiën
groote moeite en groote onkosten noodig
zijn geweest en hier en daar die moeite
ook met een goed gevolg werd bekroond, zoo
valt toch niet te ontkennen dat in het alge
meen voor de opzetters van eene tentoonstel
ling de moeilijkheid om het debet tegen het
credit te doen opwegen, aanzienlijk grooter
geworden is. De in het volgend jaar te hou
den tentoonstelling te Parijs kan thans
reeds al# mislukt worden beschouwd, in
zooverre dat zij volstrekt niet zijn zal wat
zij beoogt te zijn: eene wereldtentoonstel
ling. Yan vele zijden heeft men bericht
zich van deelneming te zullen onthouden,
hetgeen voor een deel een gevolg is van
politieke overwegingen, gedeeltelijk echter
ook van een zekeren onwil tegenover het
lentoonstellings wezen
Het is een feit, dat zich tot op zekere
hoogte een oververzadiging doet gevoelen,
dat de deelnemers aan tentoonstellingen
daarin enkel een last zien waaraan zij zich
moeilijk kunnen onttrekken, een last, die
de groote onkosten niet loont. Oorspron
kelijk was de gedachte om wereld-exposi
ties tc houden een zeer goede en heeft ook
zeer vruchtbaar gewerkt. Zeer spoedig ech
ter kwam er overdrijving. De wereld-ten-
toonstelliDgen volgden elkander veel te
schielijk op, zoodat men ze thans, zooals
wij zeiden, op verschillende plaatsen ge
lijktijdig ziet houden. Daardoor schiet men
het doel geheel voorbij.
Toen de prins-gemaal van Engeland de
eerste wereld-tentoonstelling te Londen in
het Chrystal Palace deed inrichten, was de
gedachte die hem daartoe bracht om de
industrieelen der geheele wereld tot een
vreedzamon wedstrijd uit te noodigen. De
industrieën der verschillende landen moesten
toonen wal zij konden, op welk gebied in
het bizonder zij vooruit waren, en de
expositie moest dienen, om de afnemers
in te lichten waar zij het best hunne
goederen konden betrekken. En niet alleen
den afnemers zou het tot nut zijn, ook de
industrieelen zeiven zouden van elkander
leeren wat hun nog ontbrak en waarop zij
in het bizonder de aandacht moesten ves
tigen, om in de toekomst met goed gevolg
een nieuwen strijd te kunnen aanbinden.
Daarom was vooraf het uitzicht op een
nieuwe tentoonstelling geopend. Dan zou
men nogmaals den toestand der verschil
lende industrieën overzien en ontdekken
of er ook vooruitgang was waar te nemen.
Om dat doel te bereiken moest natuurlijk
tusschen de tentoonstellingen geruimen tijd
verloopen, want hoe snel vooral de vorderin
gen op technisch gebied zijn, zoo moet er
toch geruimen tijd verloopen eer zij zich
ingeburgerd hebben en hunne uitwerking
op de industriëen gebleken is.
Deze gedachte evenwel heeft men in
den steek gelaten, en de groote voortbren
ging en de ijdelheid hebben er afwisselend
en gemeenschappelijk er toe bijgedragen,
de wereldtentoonstellingen te verlagen tot
groote jaarmarkten. Het groote bezoek,
dat aanvankelijk bijzaak was, werd nu
hoofddoel. De kijklust werd bevredigd en
voor het voordeel eener enkele stad, de
industrie der gansche wereld op schatting
gesteld. Zoo hoog werd die schatting, dat
de verschillende industrieelen weigerden,
die alleen te dragen en subsidie van den
Staat verlangden. Het praktische en goede
doel gaf den Regeeriugen aanleiding, zulke
ondersteuningen bereidwillig te verleenen,
omdat men meende dat deze uitgaven toch
indirect weer zouden worden terugbetaald.
De gewilligheid om zulke subsidiën te
verleenen, verdween natuurlijk naarmate
de tentoonstellingen hun oorspronkelijk
karakter verloren. Spoedig volgde dus hier
en daar afwijzing van dergelijke verzoeken,
onder voorwenden van politieke redenen,
feitelijk echter omdat men vond, dat de
zaak de kosten niet waard was. Ook in
industrieele kringen groeide de afkeer
van expositiën aan, want de industrieelen
moesten zelf ook groote geldelijke offers
brengen en achtten de verhouding tusschen
deze en de voordeeleu die een tentoon
stelling hun opleverde, zeer ongunstig.
Wij zeiden het reeds, velen hunner nemen
niet dan met tegenzin deel, omdat zij het
niet geheel en al durven nalaten en m
Duitschland althans doel men zijn best,
voorgenomen tentoonstellingen niet te doen
doorgaan.
Reeds meermalen is van invloedrijke
zijde betoogd, dat het een zonderlinge
zaak is, uitnoodigingen te zenden, waarbij
niet de gastheeren, maar de gasten zich
offers moeten getroosten. Al deze toespe
lingen baatten echter niet en in weerwil
van talrijke pogingen kwam het er niet
toe, dat de verschillende Staten een over
eenkomst met elkander aangingen, ten
einde de verschillende expositiën niet te
schielijk op elkander te doen volgen en de
tijdsruimte die hen van elkaar scheiden
moest formeel te bepalen.
Wat is verder het gevolg van deze over
voering van tentoonstellingen? Dat men
in de steden waar zij gehouden worden
klaagt over gering bezoek, waardoor me
nigeen die met het oog op grooten toe
loop onkosten maakt, zich zeer teleurge
steld ziet. Zoo lang er geen orde en
regelmaat in de tentoonstellingen wordt
gebracht, zullen meer en meer de Staten
zich van deelneming onthouden en daarmede
verdwijnt dan tevens elk uitzicht op een
nuttige uitwerking der tentoonstellingen.
Een internationaal Congres zou aan deze
zaak veel goed kunnen doen.
Haarlem, 21 Augustus.
Iu de afgeloopen week slaagde
in het notarieel ataats-examen voor
het eerste gedeelte o. a. de heeren
A. van Dalsum en P. H. Craan-
dijk, alhier.
Voor het examen in de hoogduit-
sche taal akte A (m. o.) is geslaagd
o. a. mej. A. M. Tjeenk Willink,
alhier.
In het op 18 en 19 Augustus
te Zwolle gehouden groot nationaal
concours op de wapenen, uitge
schreven door de schermvereeniging
«Mars» aldaar, werd de le prijs,
verg. züt. medaille, weder behaald
door den heer A. J. Meyerink en
de 3e prijs, zilv. medaille, door den
heer Joh. G. Martin, beiden lid van
«Sparta» alhier. Voor den wedstrijd
op sabel hadden zich 68 deelne-
nemers, voor dien op degen 81 aan
gemeld.
De sergeant Weeeelingh van
«Mars» alhier, behaalde een buiten-
gewonen prijs voor sabelschermen.
Een zijner partijen tegen een lid
der vereen. «Excelsior» uit 'e Hage
duurde onafgebroken 2®/« uur.
Aan de leerlingen van de hier
bestaande openbare school zal, ter
gelegenheid van den verjaardag van
prinses Wilhelmina, een feest wor
den gegeven.
Ingekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlem's Dagblad:
1 loopknecht, 1 kamerbehanger.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers 1 loopjongen.
LEGER EN VLOOT.
Men schrijft ons uit Halfweg:
Maandagavond werden de terreinen der schiet
oefeningen aan Zijkanaal F electrisch verlicht.
De proefneming is uitstekend geslaagd; deze ver
lichting zal ook hij de verdere werkzaamheden wor
den gebruikt.
VISSCHERIJ.
Enkhuizen, 18 Aug. Gedurende de afge
loopen week worden alhier door onze Tisschers
aangevoerd: 11.000 kg. bot, 900 kg. kleine
schol, 450 kg. schar, 540 kg. paling en 120 man
den garnalen; bot gold 16 a 18 c. per kg.,
kleine schol f4.50 a 5 per wichtje, scbar f6 A
7 per 50 kg., paling 60 c. per kg. en garnalen
60 q. per mand.
Tessel, 19 Aug. In de afgeloopen week
werden voor de rookerijen belangrijke partijen
scharren, kleine schol, ponen en pietermannen
aangevoerd. Scharren golden f2 a f 8.50, kleine
schol f 1.50 a Sen ponen en pietermannen fl a
f 1.50 per mand. Door de Noordzeevisschers werd
van f30 tot 70 per schuit besomd. De vaugst
van paling was matig. De prijs van paling liep
van 20 tot 50 ct. per l,s kg.
Het rogvisschen binnengaats leverde weinig
op. Er werden naar Brussel en Antwerpen slechts
15 manden rog ter markt gezonden. De rog gold
hier van 50 tot 70 ct. por stuk.
b i x x i; x i x o.
Uit den Haag- wordt van
officieele zijde gemeld
Z. M. de KoniDg moet door eene
vrij zware verkoudheid het bed hou
den. De toestand is niet gevaarlijk,
maar de leeftijd des Konings eischt
bizondere zorg.
Bij besluit van den mini
ster van Justitie is met ingang van
1 Sept. a. s. benoemd tot commies
bij de militaire strafgevangenis na
bij Leiden de heer J. B. Vermaire,
thans als zoodanig in dienst bij de
strafgevangenis te Rotterdam.
Door de regeering is een
wetsontwerp ingediend tot wijziging
der consulaire wet, strekkende om
voortaan de registers van den bur
gerlijken stand, opgemaakt door
consulaire ambtenaren, te doen waar
merken door den minister van bui-
tenlandsche zaken. Voorts om de
dubbelen dier registers te doen be
waren ter griffie van de rechtbank
te 's-Gravenhage, en aan uittreksels
daaruit bewijskracht te verzekeren.
Het bericht van het Va-
derland, als zou een wetsontwerp
tot regeliDg van den arbeid van
vrouwen en kinderen reeds bij den
raad van state aanhangig zijn, is,
volgens de Avondpostminstens voor
barig. Wel schijnt een ontwerp in
bewerking te wezen, gelijk reeds
vroeger gemeld werd, bijna geheel
overeenkomstig de voorstellen der
enquête-commissie, maar dit is nog
niet bij den raad van state ingekomen
BI ij kens een telegram
van den goeverneur-generaal van
Ned.-Indië van 17 dezer, wordt de
goevernements-koffleoogst op Java
voor dit jaar thans geraamd op
545,620 pikols.
De heer O. Bosgra, afge-
vaardigde voor het district Bergum,
is overleden.
Op de vraag naar nadere
berichten omtrent den toestand in
Solo en Sragen (het laatste genoemd
naar aanleiding van een door par
ticulieren in dagbl. medegedeeld tele
gram), is door den goeverneur-gene
raal van Ned.-Indie bij telegram van
20 dezer aan den minister van Ko
loniën geantwoord:
«Toestand Sragen en Solo rustig.
Na arrestatie van ettelijke verdach
ten niets gebeurd».
De uitgaven der maatschappij
tot Nut van't Algemeen over 188718S8
hebben bedragen f29889,7b1/,, waarvan
voor kosten van huishoudelijk bestuur
f8934, kosten der algemeene vergadering
bijna f 5100, aan verschillende zaken tot
den werkkring der maatschappij behoo-
rende, werd besteed f15357. De ontvang
sten hebben bedragen f35000, waarvan
bijna i 26000 aan contribution, zoodat het
batig saldo ruim f 5000 bedroeg.
Voor 18881889 zijn de inkomsten
begroot op f35000, de uitg. op f46177,
zoodat uit bet vaste fonds der maatschappij
ruim f 11000 .zou moeten gesuppleerd wor
den, indien alle uitgaven op de begrooting
vermeld, gedaan werden. Die uitgaven zul
len evenals in vroegere jaren evenwel vrij
wat minder zijn, en zeker zullen de ruim
f 30,000, uitgetrokken ten behoeve van de
zaken tot den werkkring der maatschappij
beboorende, niet besteed worden.
Het vaste fonds, belegd in Ned. effec
ten, is nog ruim f175,000, aan renten
f7600 opbrengende.
Het aantal industriëele
ondernemingen te Hilversum staat
weder met ééu vermeerderd te wor
den. Aau de Gooische Vaart zal
namelijk een machinefabriek en ijzer
gieterij worden gebouwd. De aan
besteding daarvan zal plaats hebben
den 22en Augustus in het «hotel
dee Pays Bas» te Amsterdam.
De stoomtram van de N.
R. S. Mij. vervoerde Zondag van
en naar Scheveningen 13400 per
sonen.
De leden der «Holland
Society» zullen Utrecht niet bezoe-
keu. De meesten zijn reeds per ss.
Amsterdam naar New-York terug
gekeerd, en eene ernstige ongesteld
heid van de echtgenoote van een
hunner, den heer Geo. W. Siclen,
die nu onverwijld is teruggekeerd)
FSSUIIiLBTO N.
Een verbaal uit den ameribaanscben burgeroorlog.
3)
Ie HOOFDSTUK.
DE SCHOOLMEESTER IN NOOD.
Werkelijk had Penn de kracht gevonden, om den grendel
weg te schuiven, de deur te openen en naar buiten te gaan.
De mannen, die de teer warmden en uit de flesch dron
ken, waren hierover hoogst verwonderd: zij hadden niet
verwacht, dat hij uit eigen beweging komen zou, wèl dat
zij hem naar huiten zouden moeten slepen. Zij kwamen dus
tot de slotsom dat hij gewapend was, niet begrijpende, dat
de overtuiging die hij koesterde van de waarheid zijner
begrippen, een man zooveel moed kon ingieten.
Mijne vrienden, zeide Penn, toen zij hem uitschol
den en tegen hem vloekten, ik heb nooit een van u be-
leedigd en gij zult mij daarom ook geen kwaad doen!
Dit zeggende ging hij tusschen hen door en het was alsof
een onzichtbare hand hem beschutte: zij durfden de hand
niet naar hem uitsteken!
Ik heb gehoord, dat hij een kwaker is en niet vech
ten zal, mompelde een hunner, maar ik zie een revolver
onder zijn jas.
Waar is Silas? Waar is Silas Ropes? riepen an
deren, die, hoewel onwillig om de verantwoordelijkheid van
het vatten van den jongen man te dragen, gaarne gezien
zouden hebben dat Silas hem greep.
De vreugde van Carl was groot, toen hij zag dat Hap-
good ongedeerd door de kerels heenging, maar een oogen
blik daarna uitte hij onwillekeurig een kreet van spijt. Het
was Penn's gewoonte, het veld dwars over te steken en zoo
kwam hij nu regelrecht naar de plek, waar Silas en zijn
makkers zich thans bevonden.
Alles in ordel zeide deze, terwijl hij nederhurkte
achter een boom, om niet door Penn te worden gezien.
Wij kunnen onze zaakjes hier even goed afdoen als elders.
Houdt je schuil jongens en laat hem komen!
He HOOFDSTUK.
IENN EN DE SCHELMEN.
Penn stak het veld over, op een afstand gevolgd door
de bij het schoolgebouw gebleven mannen. Toen hij het
boschje naderde, rezen Silas en zijn makkers voor zijn voeten
op. Hij was dus omsingeld.
Komt gij ons tegemoet? zeide Ropes, terwijl hij
hem in den weg trad. Dat vind ik heel beleefd van u
En hij lachte op een brutale manier, gevolgd door al zijn
vrienden, behalve Pepperill.
Ik kom u niet tegemoet, antwoordde Penn, maar
ga uit voor mijn eigen zaken en verzoek u, mij te laten
voorbijgaan.
Wel, dat kunt gij, als wij een kleine reke. iDg, die al
veel te lang openstaat, vereffend zullen hebben. Haal den
ketel eens, jij daar! Komaan Pepperill, toon uw kracht
van geeBt
Deze Pepperill was een lange, bleeke man, met bleeke
oogen, die er door al de veeren, welke aan zijn kleederen
hingen, nog al belachelijk uitzag.
Gij ook onder mijn vijanuen, Daniel? zeide Penn
verwijtend. Het was een blik vol teleurstelling, niet van
toorn, dien hij op den sukkel richtte. De arme Pepperill kon
dien niet verdragen.
Ik ben het, ja ik ben het, stamelde hij, als een
beeld van vrees en schaamte, gij zijt altijd goed voor
mij gewsest, maar met een zijdelingschen blik op Ropes,
ik haat uw beginselen!
Zeg eens, Dan Pepperill, merkte Ropes grimmig
op, gij deedt beter uw mond te houden en den ketel
hier te halen.
Dan bromde en ging heeD. Penn glimlachte bitter. Ik
heb hem altijd goed behandeld en dit is de belooning I
Hij dacht aan een anderen avond, nauwelijks een week
geleden, toen hij gaande langs ditzelfde pad, een nog heviger
gebrom hoorde dan wat de sukkel zooeven had geuit. Hij
sloeg den hoek van het bosch om en zag daar iets wat zijn
medelijden ten hoogste opwekte.
Daar hing Dan Pepperill tusschen twee takken van een
Voor Haarlem, per 3 maandenƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 123.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM