NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Blanken en Zwarten.
6e Jaargang. Dinsdag 16 October 188». No. 1622.
STADSNIEUW S.
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bnrean: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Directeuren-Uitgevers J. C- FEKREBIIOIII en .1 B. AVIS.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Generale de Publieite Etrangère G. L. DAUBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parvjt, Slbit Faubourg Montmartre.
ADVERTENTIES:
▼an 15 reg-els 50 Cents; iedere regel meer 10 ce
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Haarlem, 14 October.
Blijkens bet uitgebrachte verslag
betreffende het wetsontwerp tot ont
eigening voor de verbreeding van
de Barrevoetesteeg alhier, heeft dat
ontwerp in de Afdeelingen der
Tweede Kamer tot geene opmerkin
gen aanleiding gegeven.
In het Koloniaal Museum op het
Paviljoen alhier is dezer dagen ont
vangen eene verzameling bladen,
bloemen en vruchten van de oost-
indiscbe rottanpalmen, aangeboden
door de directie van 's Lauds Plan
tentuin te Buitenzorg. Deze verza
meling, uit 43 soorten bestaande,
geeft een goed denkbeeld van den
weelderigen groei dezer zoo nuttige
gewassen. De voorwerpen zijn reeds
in bun geheel aan de wanden van
het Museum tentoongesteld. Ook
van zes soorten bamboe zijn stengel»,
bladen en bloemen ontvangen.
Voorts ontving het Museum van
den heer I. A. Maronier te Kemang-
len op Java eene verzameling op
gezette insecten, die voor de indiscbe
cultuur schadelijk zijn, benevens
eene partij bamboestokken tot het
nemen van proeven en toepassing
op meubelen.
De firma E. H. Krelage en Zoon
alhier heeft dezer dagen ont
vangen bet eere-diploma haar toe
gewezen op de algemeene Tuin
bouwtentoonstelling te Cassel, welke
gehouden is van 31 Aug. tot 6 Sept. 11.
gelijktijdig met de algemeene ver
gadering van den oBond der han
deldrijvende bloemisten van Duitsch-
land.» Het diploma werd verleend:
lo voor de fraaiste verzameling ver
schillend gekleurde Gladiolus, 2o
voor eeDe verzameling bloemen van
Gladiolus Lemoinei.
Dezelfde firma heeft op de groote
Tuinbouwtentoonstelling in Aug.
11. te Brussel gehouden, den eersten
prijs verkregeneen verguld zilve
ren medaille, voor eene nieuwe bloei
ende plant, Eremurus Olgae en een
zilveren medaille, als buitengewonen
prijs voor eene verzameling Mont-
bretia en Satyrium Carneum in bloem.
Tot onderwijzer aan de r. k. pa
rochiale school voor jongens alhier
is benoemd de heer H. van Eijk.
Na de opvoering van «l'abbé Constantin"
door het gezelschap Achard, hadden wij
gedacht, dat de fransche gezelschappen,
welke des winters hunne tournées maken,
ons niet spoedig weder op iets zouden
onthalen, dat de vergelijking metdattoo-
neelstuk zou kunnen doorstaan. Wij had
den ons echter vergist, want «les Surprises
du Divorce", dat Vrijdagavond voor eene
welbezette vaal in den schouwburg alhier
ging, ofschoon van een ander genre, kan
met eerstgenoemd stuk gerust op ééne lijn
worden gesteld.
De meer ernstige toestanden in «l'abbé
Constantin" worden hier vervangen door
eene reeks van kluchtige tooneelen, zoo
ongezocht afwisselend en met zooveel op
gewektheid en «verve" gespeeld, dat men
in een doorloopende lachbui verkeerde.
De haast onbestaanbare toestanden in het
stuk worden door den logischen gedachten-
gang, welke het beheerscht, tot een geheel
vereenigd, dat klucht is van het begin tot
het einde. Wilde iemand zich aan een
critiek wagen, wij zouden hem toevoegen
//vous avez ri, vous voila désarmé". Ja,
zoo is het, wanneer men lachen wil, mag
men niet te scherp toezien. Bisson en Mars
hebben eene schepping geleverd, die nog
velen prettige oogenblikken zal doen door
leven.
Donderdag 18 October zal het «Neder-
landsch tooneel" alhier eene vertaÜDg van
het stuk opvoeren. Na de inleiding van
Vrijdagavond zien wij met verlangen die
voorstelling tegemoet.
Zaterdagavond omstreeks elf uur
brak er bij een feilen wind, in de
houten bouwmanswoning van IJ. Bo
terblom aan den SpieriDgerweg te
Haarlemmermeer brand uit. Zekere
Ravensbergen, een werkman, begaf
zich op het dak, waarin men hem
emmers water aanreikte, wier in
houd hij in de vlammen uitstortte
met bet gevolg, dat het gevaar wel
dra geweken was, waardoor de wo
ning behouden bleef. Slechts een
deel van dak en zolder is verbrand.
Men denkt dat de oorzaak moet
gevonden worden in een gebrek aan
den schoorsteen. Het gebouw is laag
verzekerd.
LETTEREN EU KUNST.
De heer C. van der Linde, te Dordrecht,
zal eerstdaags optreden als orkestdirecteur van
de Hollandsche Opera in den Parkschouwburg te
Amsterdam.
Alex. Dumas is bezig het werk van zijn
vader «Chevalier de Maison Rouge« voor het
tooneel geschikt te maken. De Porte-Saint-Martin
zal het werk in studie nemen.
In «Eigen Haard* wijdt de heer E. B.
Kielstra een uitvoerige beschouwing aan het le
ven van generaal Van Swieten (28 Mei 1807
9 Sept. 1888). Een portret van den ontslapen
krijgsman is er aan toegevoegd.
1 N N E N L A N II.
Z. M. de Koning heeft
aan de nederlandsche Heide-maat-
echappij, als blijk van Hds. belang
stelling, eene gift van f25.000 ge
schonken.
De audiëntie van den
minister van Waterstaat enz., zal
Donderdag 18 Oct. niet plaats
hebben.
Een door de regeering
opgemaakt plan voor een stations
gebouw te Nijmegen ie aan den
directeur-generaal der Exploitatie
maatschappij ter beoordeeling toe
gezonden.
In antwoord op het denk
beeld tot het gsven van Zondagsrust,
geeft de regeering te kennen, dat
een internationale postverbinding,
door middel waarvan wordt voor
zien in de postgemeenschap niet al
leen tusschen twee landen, enkel
door de zee gescheiden, maar tusschen
vele andere, op verren afstand van
elkaar gelegen, onafgebroken moet
onderhouden worden, en een stil
stand des Zondags aan een concur
reerenden dienst een zeer belangrijk
voordeel verzekeren zou. Door de
directie der maatschappij is aan den
minister van Waterstaat echter de
stellige verzekering gegeven dat de
dienst zoodanig geregeld ie, dat een
belemmering der kerkelijke verplich
tingen een zeldzaamheid is.
Voor de derde maal isbij
de Tweede Kamer een adres inge
komen van een ingezetene van
's-Hage, die klaagt dat een genees
heer te Leiden hem door het toe
dienen van vergif, bij de behande
ling eener ongesteldheid, lichame
lijk lijden heeft berokkend. Op voor
stel der commissie voor de ver
zoekschriften heeft de Kamer voor
den derden keer besloten, op dit
adres ovei te gaan tot de orde van
den dag. Hetzelfde is besloten om
trent het adres eener haagsche we
duwe, van wie twee andere ver
zoekschriften als ongezegeld zijn
ter zijde gelegd. De commissie zegt
van dat adres, dat «niet duidelijk
blijkt wat adressante eigenlijk wil
en dat zij vermoedelijk aan een
zielsziekte lijdt».
De nieuwe postbladen
voor correspondentie, welke 15 dezer
tegen den prijs van 5 ets. worden
ingevoerd, hebben eene lengte van
27 bij eene breedte van 14 cM. en
buitendien een geperforeerden rand
van cM.
Zij worden in drieën gevouwen
tot op eene hoogte van 25 cM. De
dan overblijvende lip van 2 cM.,
die gegomd is, wordt vervolgens
omgeslagen en dient tot sluitiDg.
Er blijft dus voor de corresponden -
tie eene oppervlakte van 350 vierk.
cM. over.
Op het adres leest men op de
uiteinden van een in bla .wen inkt
gelitografeerden strik, waarvan het
midden door het daarin aangebrachte
frankeerzegel van 5 ets. wordt ge
vormd, mede in blauwe letters het
woord «Postblad» en daaronder het
woordje «Aam.
Om het aldus in den vorm van
een gewonen brief gevormde cor
respondentieblad te openen, worden
de geperforeerde randjes op zijde
afgescheurd.
De hoofdingenieur Car
pi, uit Rome, door de italiaansche
regeering belast met eene zending
naar Nederland, bezocht dezer da
gen verschillende hygiënische in
richtingen te Amsterdam. Hij is van
daar naar 's-Hage vertrokken, waar
zijn onderzoek zal worden voort
gezet.
Niettegenstaande dene-
derlandsche spoorweg-ondernemin
gen er zich tegen verzet hebben,
verlangen de duitsche spoorwegbe-
sturen, dat de geldigheidsduur der
retourbiljetten, welke tot dusver 80
dagen was, op 10 dagen worde te
ruggebracht.
Het nederlandsche publiek, dat
deze retourbiljetten bijv. naar Baden-
Baden, Bazel, Stuttgart enz. ge
bruikte voor zijne pleizierreizen des
zomers, zal zeker niet ingenomen
zijn met eene dusdanige verkorting
van deD geldigheidsduur, die ten
gevolge heeft, dat retourbiljetten
feitelijk niet meer kunnen gebruikt
worden.
De maatregel zal, naar wij ver
nemen, met 1 November in wer
king treden. (N. R. C.)
Naar wij vernemeD, is
Vrijdag te Berlijn eene belangrijke
overeenkomst gesloten tusschen de
firma Siemens en Halske aldaar en
de heeren M. G. van den Bos, te
Leiden, en B. Janse Johz., te 's-Hage.
Deze overeenkomst betreft het ver
vaardigen en exploiteeren in den
meest uitgebreiden zi i door de firma
Siemens en Halske van een kom
pa», waarvan de richtingekracht op
geheel andere natuurwetten dan die
van het magnetisch kompas berust.
Van dit kompas is de heer B.
Janse Johz. eigenaar en de heer M.
G. van den Bos, uitvinder.
(N. R. C.)
In de i/Amh. Ct." komt (Invol
gende levensschets voor van Johan Martin
Schleyer
Johan Martin Schleyer is te Oberlauda
in Baden op den 18en Juli 1831 geboren.
Zijne ouders waren de hoofdonderwijzer
Johann Philipp Schleyer en Katharina
Elisabeth Veith. De laatste is in 1877
kort na hel vieren van hare gouden brui
loft gestorven; de eerste is thans 88 jaren
oud, en althans voor een paar jaren
nog een krachtig grijsaard.
Van zijne geboorte af aan had Johan
Martin eene zwakke gezondheid. Zijn oom
Franz Martin Schleyer ontdekte zijn bui
tengewoon talent voor talenstudie en be
zorgde hem op het gymnasium te Tau-
berbischofsheim, waar hij zich bizonder
gunstig onderscheidde en steeds primus
zijner klasse was; reeds in dezen tijd open
baarde zich zijn aanleg voor muziek en
dichtkunst.
Van het gymnasium ging hij naar het
lyceum te Karlsruhe (I86052) en van
daar naar de universiteit te Freiburg, waar
hij tot 1855 studeerde, en tevens als or
ganist in de kerk der universiteit fun
geerde.
Intusschen had Schleyer zich met voor
liefde op de studie der talen toegelegd.
Niet minder dan 50 talen (daaronder be-
halve zoo goed als alle europeesche talen
het malagassisch, japansch, chineesch, sioux,
de Pongue-negertaal, het kiriri (Brazilië),
het perzisch enz.) werden door hem be
studeerd
Eerst in het jaar 1877 kwam het denk-
beeld ia hem op, om eene kunsttaal te
vervaardigen, ten einde zooveel mogelijk
aan de babylonische verwarring der talen
een einde te maken, en pas op 31 Maart
1879 dus Dog geen tien jaren geleden
legde hij de eerste hand aan zijne
spraakkunst volapüka, welke spraakkunst
14 dagen later onder den titel «Entwurf
FEUILIiHTOlsr.
Een verhaal uit den amerihaanschen burgeroorlog.
50) XXIXe HOOFDSTUK.
EENE WIJKPLAATS.
Cudjode zwarte ging naast hem loopen, toen zij
uit de rotsspleet opdoken, gij moet Pomp gaan opzoe
ken. Cudjo lachte en haalde de schouders op.
Dat is onnoodig! Pomp kan beter op zichzelf passen
dan wij.
Terwijl hij Dan en den onbekenden ruiter vergat, beklom
Penn de rots en staarde in de richting van het kamp,
maar hij zag niets dan eene vuurzee.
Penn keek vergeefs uit, of hij hen ook zag aankomen,
of naar een of ander teeken dat hunne veiligheid verried.
Hij zond Cudjo uit, om Dan te zoeken, keerde vervolgens
naar het hol terug om den verrekijker van Pomp te halen.
Toen kwam hij weer terug, wachtte en zag overal rond,
alle» te vergeefs.
Pepperill beklom de rotsen. Penn liep hem vlug te ge-
moet om hem te ondervragen.
Hebt gij hem gevonden?
Ja, een stuk van hem.
Was hij dood?
Ik denk van wel.
Wie ie het?
Ik mag sterven, als ik het we-t. Hij ligt tusschen
twee groote steenen, en het paard boven op hem, zoodat men
zijn gelaat niet kan zien) alleen de beenen maar ik mag
sterven, als ik hem aan de beenen kan herkennen
Hebt gij het paard niet kunnen verwijderen
Geen duim breeds. De nek van het dier is gebroken, en
het ligt zoo vast sn midden op den armen ruiter, dat men
wel een os noodig heeft, om het dier weg te slepen.
Zijt gij er zeker van, dat de man dood is?
Ja, vrij zeker I Hii had een arm verloren en toen ik
dezen optilde scheen het wel een knuppel te zijn, zoo stijf
hij was juist boven den elleboog gebroken. Ik werd er
misselijk van.
Wat hebt gij daar in uwe hand?
Eene laars; ik heb haar van zijn been getrokken, ik
dacht dat iemand misschien die laars kende. Hij hield haar
in de hoogte, opdat Penn ze kon onderzoeken.
Wat is dat Bloed
Ja 1 Dat kan van hem, maar ook van het paard zijn.
Ik heb er niet op gelet.
Ik ga met u terug, Daniel. Wij kunnen misschien met
ons beiden het paard wegsleuren.
- Daartoe is het te laat. Het vuur heeft die plek reeds
bereikt. Ik zelf had nog maar juiet den tijd, om te ont
vluchten. Die arme ruiter zal verbranden. K-r-r-rhiI hebt
gij mij niet hooren roepen Cudjo sprong over den rots
wand. Het vuur nadert het hol. Het is reeds in dat
kreupelhout daar I Wij moeten er dadelijk ingaan.
En Pomp en de overuren? Zij zullen buiten gesloten
worden, als zij niet reeds verloren zijn.
Pomp weet wel, wat hem te doen staat, zeg ik u.
Kom ga mee, mijnheer, als ik u niet moet wegdragen.
Terwijl hij aan zijn dringend verzoek voldeed, verliet
Penn de rots. Een oogenblik verder stond Cudjo stil, en
knarsetandde, toen hij de vlammen zag voortzweepen. Hij
was reeds lang hersteld van die viaag van bijgeloovige
ra ernij. Hij had gezien, dat het vuur de bosschen, die het
hol beschutten, ook niet spaarde, in plaats van slechts de
eigendommen der blanken te vernielen, zoodat hij het niet
meer als eene godheid, zijner aanbidding waardig, be
schouwde.
Al dit kreupelhout zal verbranden. Cudjo's huis zal
door n;ets meer verborgen worden!
Wanhoop niet, Cudjo!
Juist toen Cudjo dit zeide, voelde hij eene koude spat op
zijne hand. Hij zag naar boven, de regendroppels vielen
op zijn gelaat.
Regen! Goddank, wij krijgen regen!
Terzelfder tijd stak de wind op, en dreef de regen
droppels voort. Toen bedaarde hij, maar de regeu viel in
stroomen neer.
Cudjo, uwe kreupelhoschjes zijn geredzeide Penn
juichend.
W»t voor nieuw»? vroeg de oude man, toen zij
