NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Blanken en Zwarten.
Zaterdag 20 October 1888.
ABOHFEltEHTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
Het „Sanatorium" te Wiesbaden.
6 e Jaargang.
No. 1626.
Voor Haarlem, per 3 maandenƒ1.20.
Franco doo: het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
dnrtmu: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Velefoonnamau er j 22
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cent
G-roote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiera.
Directeuren-Uitgevers J. C. PKËRËBdOHI en J. [B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Generale de Publieite Etrangère Q. L. DA TJBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Pa/rijt, 31bti Faubourg Montmartro.
STADSNIEUW' S.
Haarlem, 19 October.
Door D. Douplas is aan het ge
meentebestuur een verzoek inge
diend tot hst oprichten van eene
steenhouwerij aan den Heerensingel
no. 139.
Door baron Gericke van Herwij
nen, minister-resident van Neder
land te Madrid, is aan het Museum
van Kunstnijverheid alhier aange
boden eene fraaie verzameling ge
kleurde en verglaasde tegels uit
de fabriek La Moucloa bij Madrid.
Reeds vroeger ontving het museum
van den delfde eene fraaie verzame
ling wapenkliugen uit de beroemde
fabriek van Toledo.
Een tooneelspel van Octave Feuillet te
zien en te hooren opvoeren door een goed
tooneelgezelschap is steeds een niet gering
te achten genot. En vooral wanneer dat
tooneelgezelschap het «Nederl. Tooneel"
is, kan men zeker zijn den schouwburg
voldaan en met bewondering te zullen
verlaten.
Feuillet's //Periculum in mora" is een
stuk, dat er maar even mee door kan.
Gemeten met den maatstaf onzer holland-
sche moriliteits-begrippen, gaat het bij de
kantjes langs en is een hoogst beschaafd
spel noodig, om ons de niet al te serieuse
fransche toestanden die wij, er in te zien
krijgen, niet grof te doen vinden. Gelukkig
worden wij bovendien verzoend door den
gelukkigen afloop.
Mevrouw Sopbie de Vries. Welk een
zeggingskracht, welk een keurig fijne en
elegante conversatietoon, welk een teeder-
heid in het weergeven harer aandoeningen
en daarbij, welk een soberheid in geheel
haar spel! Haar rol is vermoeiend in de
hoogste mate, zij wijkt bijna niet van het
tooueel, maar geen spoor van afmatting,
in het slotbedrijf is haar spel nog even
frisch als in het eerste toon eel.
Morin als graaf de Favières, het //enfant
terrible" dat door den auteur handig gebe
zigd wordt om de ontknooping te verkrijgen,
was zooals wij hem altijd hebben gekend,
verdienstelijk. Zijne rolvastheid liet te wen-
schen over, maar de wintercampagne is
ook pas begonnen. De heer Clous is o. i.
zeer vooruitgegaan, hij is wat losser ge
worden en levendiger in zijne bewegingen
en speelde vooral treffend in het laatste
bedrijf met mevr. de Vries. Mejuffrouw
Lorjé schijnt zich eveneens den zomer ten
nutte te hebben gemaaktiu haar spel
wist zij veel sentiment te leggen.
Na eene pauze die Diet te lanar duurde
(gelukkige gewoonte van het ned. tooneel)
kregen wij de fransche klucht te zien die
de vorige week het gezelschap //Achard"
in het oorspronkelijk hier heeft opgevoerd.
Wie moraal zoekt in een tooneelstuk
of diepte van geest, hij ga elders. Alleen
hij die een dolle grap wil aanschouwen
en lachen wil van het begin tot het eind,
aa //De Schoonmoeder" zien.
Hij zal er Schulze zien als een onbe
taalbare komiek, mevrouw Stoetz als de
afschuwelijk leelijke, lastige, onuitstaanbare
schoonmoeders, al de echte en toegedichte
onhebbelijkheden der schoonmama's in
zich vereonigend. Hij zal waarschijnlijk
vinden, dat Morin in zulk een stuk niet
op zijn plaats is en hij zal de regie van
Louis Bouwmeester verdienstelijk achten.
En hij zal tot de conclusie komen, dat
het stuk een kapitale verdienste heeft, die
van hem de lever eens ferm te hebben
doen schudden.
D -nderdagnamiddag geraakten
twee knapen op het Verwulft in
twist, waarbij een, 13 jaar oud,
den ander, een elfjarige, een steek
met een zakmesje in het linker
achterdeel toebracht. Er volgde eene
belangrijke bloeduitstorting, die ge
durende den afgeloopen nacht en
heden morgen aanhield. Volgens
verklaring van den te hulp geroe
pen geneeskundige is de tojstand
van den knaap niet zonder gevaar.
De verwonde werd door de politie
per brancard naar de ouderlijke wo
ning aan de Brouwerstraat overge
bracht.
Ingekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlemss Dagblad
1 persoon voor loopwerk of incas
seering van gelden, 1 letterzetter, 1
persoon goed met paard en wagen
kunnende omgaan, 1 gepasporteerd
militair vraagt werkzaamheden.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers 1 stripjongen, 1 sigaren
makersleerling.
Nu de honden te Haarlemmer
meer niet meer gemuilkorfd behoe
ven te loopen, laten zij dadelijk
weer van zicli hooren. De hond
van J. heeft een schaap van K.
verscheurd en de hond van 't H.
heeft gebeten in de hand van O.
Het weekblad De H. Familie
deelt mede dat het echtpaar A. Roo-
zen en E. M. van Veiseu te Over-
veen aan de r. k. kerk van hunne ge
meente een rijk geschenk zullen
vereeren, bestaande in een kolossale
koperen doopvont, een zestal zilve
ren kandelaars en een paar mar
meren beelden. De doopvont is in
gothieken stijl ontworpen naar die
in de H. Walburgerkerk te Zutfen,
welk ornament dateert van het jaar
1527. Het voorwerp weegt 800 kilo
en de hoogte is 31/* M., terwijl de
kuip voor het wijwater een meter
in middellijn heeft. De uitvoering
van het geheel en de omgeving,
waarin het komt te staan worden
zeer geroemd.
LETTEREN EN KUNST.
Op de Donderdag te Amsterdam ge
opende tentoonstelling in //Arti" zijn onder
meer de volgende schilders vertegenwoor
digd: Israels zond een forschen mannekop,
Mesdag eene fraaie, kalme zee, Willem
Maris twee landschappen, Witsen eenige
boerenarbeiders, Breitner een negerkop,
Neuhuys een binnenhuisje, Weissenbruch
eeD landschap, evenals ook Bastert, Wijs
muller, Gabriel, Koelofs, Th. de Bock,
Erils Jansen en een aantal anderen dedeu.
Verder ziet men naar gewoonte paarden
van Nakken, de figuren der gebr. Oyens,
ScheveniBgen o. a. van Blommers en Artz,
een stadsgezicht van Klinkenberg, portret
ten van Tholen, die ook een boerenhuisje
inzond, Jan Veth, Oldewelt, Thérèse
Schwartze, enz. Van Looy schilderde eene
jodin met haar zoontje en een ouden man,
Van Essen een leeuwekop, Witkamp een
dienstmeisje, Van der Waay eene schil
dersklasse en een gezicht op het Tolhuis,
Wally Moes eene vrouw voor eene trek
schuit loopende, enz.
Van den overleden sehilder Mauve ziet
men er twee fraaie stukken.
De beeldhouwer Teixeira de Mattos
zond eene buste, voorstellende een bekend
schilder.
Zaterdag den 27n a. s. zal Mme Sa
rah Bernhardt, om aan het verzoek van
vele Hagenaars te voldoen, in het Gebouw
te 's-Hage optreden in wLa Tosca" van
Sardou. (Vad.)
Alphonse Daudet is bezig zijn laatsten
roman //L'Immortel" voor het tooDeel te
bewerken. Het stuk zou door het «Gym-
nsse" worden opgevoerd.
I K IA N I».
Door 55 tabaksplanters
wonende te Valburg (bij Nijmegen),
is in een adres de aandacht van de
Tweede Kamer gevestigd op den
ongunstigen toestand van den tabaks
bouw te Valburg en in de Betuwe.
De aanplant van tabak is kostbaar,
en de bewerking geschiedt met de
meeste zorg en netheid. Dat wordt
nu niet meer beloond, daar vele
tabaksplanters in een gedrukten
toestand verkeeren en de tabak niet
of voor zeer lagen prijs kunnen
verkoopen. De oorzaak van de goed-
koope tabaksprij en wordt toe
geschreven aan den grooten invoer
van tabak uit andere rijken, die hier
in ons land ingevoerd wordt zonder
noemenswaardige onkosten; daaren
tegen is onze uitvoer van tabak naar
andere rijken zwaar beiast.
Adressanten verzoeken daarom der
Kamer, middelen te beramen om
door zwaardere belasting van de van
buiten ingevoerd wordende tabak
hun te hulp te komen.
Donderdag namiddag is
per holiandscbe spoor uit de resi
dentie vertrokken de heer E. P. C.
Sol, ten einde de reis naar Indië te
aanvaarden en daar het hem opge
dragen ambt te gaan vervuilen.
Bij de jongste verand e-
ring in het personeel der rijksveld-
wacht is: lo. op verzoek met 31
dezer eervol ontslagen de rijksveld
wachter 3e kl. jachtopziener) J. v.
d. Hoef, te Hartskamp, gemeente
Eede; 2o. aangesteld tot rijksveld
wachter 3e kl. (jachtopziener) H.
C. v. d. Burg, onbezoldigd rijksveld
wachter te Achterberg, gemeente
Reenen (stamlpiaats Hartskamp, ge
meente Eede).
Het uitkomen van de
honderdduizend, met de premie van
dertigduizend gulden, in de Staatslo
terij, op den dag der trekking van
de laatste honderd nommers, zooals
jl. Zaterdag plaats bad, gebeurde
ook ruim een jaar te voren, en wel
bij de 324e loterij op 11 Juni 1887.
Vóór dien tijd had, sedert het
bestaan van de Staatsloterij, derge
lijk zeldzaam geval zich slechts
tweemaal voorgedaan, en wel: bij
de 69e loterij op 8 October 1779,
toen evenwel aan den boogsten prijs
geen premie was verbonden, en wij
ders bij de 229e loterij op 21 Juni
1856, toen de f 130,000 viel bij den
heer A. de Leeuw, destijds gedele
geerde nu collecteur der staatslo
terij te 's Graven hage. Verleden
jaar kwam bij het trekken der
laatste 100 nommers de kapitale
prijs met het 96e nommer en jl.
Zaterdag met bet 43e nommer
er uit.
Wij lezen het volgende in de
Amsterdammer
Indachtig aan het .hoor en we
derhoor» hebben wij van de tijde
lijke aanwezigheid te Wiesbaden
van een onzer medewerkers gebruik
gemaakt om ons op de hoogte te
stellen van de ook in onze bladen
bij herhaling besproken zaak van
bet Sanatorium, dat daar ter stede
zal worden opgericht en onder de
leiding van dr. Mezger zal worden
gesteld. Nadat wij onzen lezers de
minder gunstige oordeelvellingen
van eenige duitsche bladen over
deze onderneming hebben medege
deeld, mogen wij hun niet onthou
den, wat de commissarissen van het
Sanatorium tot toelichting van den
juisten stand van zaken meenden te
moeten aanvoeren.
Het terrein, waarop het Sanato
rium zal verrijzen zoo schrijft
onze medewerker ligt in het
Zuid-Oosten der stad, op geringen
afstand van de stations. Het grenst
aan de Frankfurterstrasze, de Vic-
toriastrasze en de Martinstrasze en
is grootendeels met houtgewas be
plant, terwijl er thans nog drie
villa's op staan. De bewoner van
een dezer villa's, de heer Bernard J.
Schiff, ontving mij zeer beleefd,
ofschoon hij dadelijk verklaarde,
dat hij het op de Zeitungschreiier
niet begrepen had. Op zijne vraag,
wat ik eigenlijk wensebte te weten,
zeide ik hem, dat buitenlandscbe
en binnenlandsche bladen over de
onderneming veel tegenstrijdige be
richten hadden verspreid, en dat de
redactie van de Amsterdammer bet
van belang achtte, baren lezers in
lichtingen te verschaffen, die aan
de bron zelve waren ontleend. De
heer ScbifF verzekerde, dat nog aan
geen enkel blad door bet comit4
inlichtingen waren verstrekt, het
geen bij het volkomen particuliere
karakter der onderneming ook ge
heel onnoodig was. Spijtigheid over
deze weigering was, volgens hem,
de oorzaak geweest van de even
3?1 JEO tj' I L I. H O N.
Een verhaal wit den amerikaanschen burgeroorlog.
54)
XXXIe HOOFDSTUK.
LTSANDEB NEEMT BEZIT.
Jou duivelsche Toby 1 bulderde Lysander.Waarom
brengt gij den laarzenknecht niet?
De oude neger stond achter de deur met den laarzen-
knecht in zijne band, gereed om hem den kapitein naar
het hoofd te slingeren. Hij aarzelde een oogenblik, wendde
zich toen om, en wierp het voorwerp uit het keukenraam.
Er is geen laarzenknecht in huis, mijnheer.
Kom dan hier.
De grappige kapitein gebruikte den ouden neger als
laarzenknecht.
Sluit nu het huis en ga naar bed, zeide hij, terwijl
hij hem een stomp gaf.
Nadat Toby was vertrokken, Salina hare oogen had af-
gewischt, en Lysander zijne voeten in de pantoffels van den
ouden predikant had gestoken, geraakte het zoolang van
elkaar gescheiden echtpaai met elkaar op vertrouwelij-
ken voet.
Lieve Salli! zeide de kapitein, haar liefkozende,
wij kunnen even gelukkig leven, als twee biggetjes in
de weide.
Het was duidelijk, dat ai zijne huishoudelijke plannen
gegrondvest waren op de veronderstelling, dat de predikant
dood was. Was zij getroffen door dezen koel berekenenden
geest? In het eerst wel; maar toen zij hem zijne misslagen
had vergeven, had zij dat alles over het hoofd gezien. Zij,
die zoo kort geleden nog zoo spijtig en ontevreden was,
was nu voor hem een en al vriendelijkheid. Zelfs het beeld
van haar blinden, bejaarden vader werd in haar brein ver
drongen zelfs het reine schoone beeld van hare zuster ver
dween, terwijl de oude gehechtheid weer opflikkerde.
Moeten wij hare zwakheid veroordeelen? Of moeten wij
medelijden met haar hebben? Zij had gedurende zulk een
langen tijd niet liefgehad.'
O ja, ik denk dat wij wel gelukkig kunnen zijn,
zeide zij, als gij maar vriendelijk en goed voor mij zijt.
Als het hier niet is, dan elders, de plaats doet er niet toe,
ik verlang uw liefde.
Ik heb echter eene voorliefde voor dit huis, zeide
Lysander, terwijl hij de asch van zijn sigaar sloeg, waarom
zouden wij het verlaten?
Omdat.... gij weet, het is niet zeker.... ik geloof dat
vader nog leeft.
Heeft Toby mij dan voorgelogen?
Gij kunt niet vertrouwen op hetgeen Toby zegt,
ww het ontwijkend antwoord.
Maar ik zeg u, dat Pepperill het verhaal van de
lijken in de kloof bevestigd. Weet gij iets van het tegendeel?
Lysander scheen zeer opgewonden te zijn, en een twist
kon niet uitblijven. Salina vreesde zulks. Zij barstte in een
luid gelach uit.
- De waarheid is, dat Toby u heeft bedrogen. Hij kon
niet nalaten, om er bij mij over te pochen.
O Toby Toby, uwe kleine onschuldige ijdelheid zal u en
anderen veel kosten. Lysander sprong op, zijne oogen schit
terden van woede. Salina bemerkte dat bet te laat was,
het geheim te bewaren. Zij liet hem het briefje van Toby
zien. Virginia en haar vader leefden en waren in veilig
heid; dat maakte Lysander biina dol.
Maar waar waren zij dan?
Salina kon die vraag niet beantwoorden, want het eenige
wat zij Toby had kunnen ontlokken, was de mededeeling,
dat zij ergens in een bol verborgen waren.
Dat doet er niet toe I zeide Lysander met een dui-
velschen glimlach, terwijl bij zijne door de tabak ontsierde
tanden liet zien. Ik zal den neger laten geeselen. Hij
zal mij de waarheid zeggen, of het kost hem het leven!
TOBY S BBLOONINS.
Met toorn en gramschap in het hart, had Toby den man,
die hem als zijn meester behandelde, gehoorzaamd. Maar
hij was nauwelijks ingeslapen, of hij werd wakker geschud,
en toen hij zijne oogen opende, zag hij het gelaat van Ly
sander, die eene lamp in de hand hield.
