NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
SARAH BLONDEL.
6e Jaargang.
Woensdag 12 December 1888.
No. 1671.
HAARLEM'S DAGBLAD
ABOÏÏHEMENTSPRIJS:
yoor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 1X3.
ADVERTENT1ËN:
Tan 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
directeuren-Uitgevers J. C. PEKREB0091 enB. AVIS.
Hoofdagent** voor het Buitenland: Compagnie Generale de Publicite Etrangère G. L. DJÜBE Co., JOH. F. JONES, Suer., Parijs, 31hs Faubourg Montmartre.
STADSNIEUWS.
Haarlem, 11 December.
Tot schatter van de lokaliteiten
waar sterke drank in 't klein wordt
verkocht is voor 1889 benoemd de
heer H. Scherpenhuijsen, tot her-
schatter de heer G. Schoevaart en
tot diens plaatsvervanger de heer
L. Rijneveld.
Blijkens het rapport van den heer
N. van der Sleen aan de Vereeniging
tot bevordering der Volksgezondheid
was het gehalte der melk, geleverd
door de Haarl. Melk-Inrichting
gedurende de maand Nov., als volgt:
Soortelijk v Vaste
gewicht. e stoffen.
Maximum 1.0325 3.45 pet. 12.9 pet.
Minimum 1.0295 3. 11.7
Gemiddeld 1.0309 3.29 12.34
De 2de luit. der inf. van het
O. I. leger, jhr. J. C. C. Sandberg,
zal den 5den Januari a. s. per
stoomschip Sumatra naar Indië ver
trekken.
Voor het examen in de gymnas
tiek (m. o.), op 10 December te
'8 Hage gehouden, is o. a. geslaagd
de heer A. J. Meijerink, alhier.
Aan de opleidingsschool voor meis
jes tot het middelbaar onderwijs,
alhier, wordt een onderwijzeres ver-
In de Nieuwe Rotterd. Courant
van heden komt het bericht voor,
dat de heer Kriens, luitenant-kapel-
meester der d.d. schutterij te's Bosch,
eene benoeming in gelijke betrek
king te Haarlem heeft aangenomen.
Deze mededeeling is minstgeno
men voorbarig. Nu de Commissie
voor het Stedelijk Muziekkorps nog
niet eens officieel geconstitueerd is,
kan van de benoeming van een
kapelmeester nog geen sprake zijn.
Jaarwedde bij aanstelling bene
den 20jarigen ouderdom f 500, bij
aanstelling boven 20jarigen tot en
met 23jarigen ouderdom f550 en
bij aanstelling boven 23jarigen ouder
dom f 600. met uitzicht op verhoo
gingen tot een maximum van f 650.
Voor bezit van akte voor hand-
teekenen of gymnastiek voor elk vak
f 50 meer, voor akte fransche taal
f100 meer, wanneer het onderwijs
in één dier vakken wordt opge
dragen, alsmede f 100 verhooging
voor het bezit van de hoofdakte.
Verzoekschriften op zegel en stuk
ken aan den Burgemeester, vóór of
op 20 December e. k.
Maandagavond had deeerBte bijeenkomst in
dezen winter plaats van de vereeniging //We
ten en Werken". Het is inderdaad eene ver
blijdende gedachte, dat de gewone winter
vergaderingen weder zijn begonnen, want
ieder, die het nuttig en volhardend streven
van //Weten en Werken" op prijs stelt,
vertoeft gaarne in de gezellige zaal, waar
zoovele Bprekers op allerlei gebied hem reeds
zoo menig aangenaam oogenblik verschaften,
en hem steeds in staat stelden uit de rijke
bronnen van kunsten en wetenschappen
te putten.
De zaal was, naar het zich liet ver
wachten, goed gevuld, en nauwelijks had
den allen sich van een plaats voorzien of
het bestuur deed zijne intrede, met den
heer W.M.Logeman aan 't hoofd,die,als naar
gewoonte, de wintervergaderingen opende.
Oud van jaren maar jeugdig van hart en
hoofd trad de bemiude waardige eere-voor-
zitter op de spreekplaats. l)e gewone ter
men waarin het openingswoord bij gele
genheden ala deze is vervat, zou hij thans
eens niet gebruiken, //die kent gij allen.
Waarlijk, ik had niet gedacht mij weder
in uw midden te zullen bevinden. Even
vreemd echter als gij zoudt te moede zijn,
wanneer het gewone gelui der Damiaatjes
u 5s avonds niet meer in de ooren klonk,
even vreemd zoudt gij het vinden indien de
bijeenkomsten van //Weten en Werken"
niet begonnen met een toespraak tot ope
ning, welnu laat ik kort zijn en van harte
den wensch uiten, dat het u hier wil
moge zijn."
Hierna gaf hij het woord aan den heer
A. van der Voort Az., die de spreekbeurt
van dezeu avond zou vervullen.
Alvorens de heer v. d. Voort zijn taak
aanvaardde, richtte hij zich tot den
voorzitter, den heer J. H. Stoel, het verdere
bestuur en ue leden en wees hij er
op hoe nuttig het bestuur werkzaam was
geweest voor deze vereeniging, wier be
staan blijkbaar op zoo hoogen prijs werd
gesteld. Dankende voor de eer, dezen win
ter de eerste spreekbeurt te mogen ver
vullen, drukte hij den wensch uit, dat het
bestuur nog vele jaren met dezelfde krach
ten mocht blijven voortarbeiden.
Het onderwerp dat de heer van der
Voort dezen avond zou behandelen, was
de beweging der aarde.
Spreker bracht in herinnering dat reeds
Ptolemeus Philadelphus 2100 jaren gele
den de sterrenkunde beoefende en zich
bezighield de beweging van het zonnestel
sel te verklaren. De waarnemingen in dien
tijd werden echter zeer onnauwkeurig ge
daan en vandaar dat men weinig of geea
positieve resultaten verkreeg.
De onderzoekingen der Alexandrijnsche
school deden de wetenschap der sterren
kunde wel eene groote schrede vooruit
gaan, maar leidden evenmin tot eene
juiste oplossing van de beweging der he
mellichamen. Hoe bevindt zich de aarde
in 't heelal? heett men zich in den loop
der tijden afgevraagd en verschillende ant
woordden zijn daarop gegeven. Sommigen
wilden den aardbol zien opgehangen aan
draden, maar waar bevonden zich dia
draden daarvan gaf men zich geen reken
schap. Anderen beweerden dat zij rustte
op samengeperste lucht, maar vroegen zich
niet af, waarop die luchtdau weder steunde
en bedachten evenmin dat deze noodwen
dig langs de zijdeu der aarde zou moeten
ontsnappen.
Ia deze duisternis bleef men omstreeks
2000 jaren rondtasten, geen stap was men
in dien tijd genaderd tot eene juiste ver
klaring van de beweging van het heelal.
Nog altijd hechtte men aan de oude leer
van Ptolemeuu, nagelaten in zijn nAlma
gest", waarin de aarde als middelpunt
werd voorgesteld waarom de zon en de
andere planeten draaiden. Door het groot
aantal waarnemingen kwam men echter
geleidelijk tot andere inzichten, maar het
was eerst in 1544 dat Nicolaas Coper
nicus daaruit een nieuw stelsel afleidde,
dat hij in zijn geschrift wDe revolutioni-
bus orbium coelestium" ontwikkelde en
waarin de zon als het middelpunt van het
heelal werd voorgesteld.
Om dit nieuwe stelsel ingang te doen
vinden was echter geen gemakkelijke taak,
het kon nog niet wiskunstig worden be
wezen en voorts beschouwde men deze
nieuwe leer als ketterij. Eerst eeu eeuw
later was het algemeen aangenomen en
werd het door alle geleerden verdedigd.
De beroemde sterrenkundige Kepler leidde
uit de verkregen gegevens drie eenvoudige
wetten af, die de beweging der hemel
lichamen verklaarden.
Later nam men tot grondoorzaak der
beweging aan de natuurkracht, welke be
kend is als de algemeene aantrekkings
kracht, waaraan zooals door spreker
werd aangetoond de beweging der he
mellichamen en hunne versnelde of ver
traagde gang is toe te schrijven.
Dat de aarde-zelve draait was altijd
nog een onbewezen stelling. Men dankt
het bewijs daarvan aan Guglielmini iu 1791,
ofschoon Richer, een fransch geleerde, in
1672 reeds had opgemerkt dat een slin
geruurwerk op verschillende breedtegraden
van den aardbol verschillende aanwijzingen
deed en daaruit toen tot het besluit kwam,
dat er een bizondere kracht moest zijn,
welke op den slinger werkte en dat die
kracht niet op elk punt der aarde de
zelfde was.
Uit de bekende proef van Guglielmini met
den^,toren en den sliDger verklaarde men
de aswenteling der aarde, welke door de
proeven van Benzenberg en de nauwkeu
rige waarnemingen van Reich en Brfcndel
werd bevestigd.
Ook hier ter stede heeft wijlen profes
sor van der Willigen door eene proefne
ming in de Groote Kerk de draaiende
beweging der aarde door middel van de
eigenschappen van den slinger aangetoond.
Op uitvoerige wijze en door proeven
toegelicht gaf de heer van der Yoort van
dit laatste eene verklaring, waardoor deze
vrij ingewikkelde zaak voor zijn gehoor
alleszins duidelijk werd.
Wij juichen hot streven om deze be
langrijke verschijnselen voor ieder begrij
pelijk te maken van harte toe en hopen
dat in «Weten en Werken" nog menig
maal dergelijke onderwerpen zullen worden
behandeld.
iDgekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlemss Dagblad:
1 bank- en plaatwerker, 1 gepas-
porteerd militair vraagt werkzaam
heden.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers: 1 boekbinder&jongen met
het vak bekend, 1 bekwaam siga
renmakersknecht.
VISSCHERBJ.
Nieuwediep, 10 Dec. Heden kwamen van
de groote visscberij binnen de sloepen "Jan
Hofland", sch. v. d. Hoeven, met 8700 schelv.
(waarvan 1400 levende), en 1 heilbot, en «Pernis",
ach. Mcijboom, met 3600 schelv. (waarvan 1000
levende), 6 levende en 10 doodo kabelj., terwijl
door 18 beugers (kustvisschers) 360 schelv. en
8 tot 15 kabelj. werden aangevoerd; schelv.
gold f 14 a f28.50 't honderd, lev. kabelj. f 3.15,
doode id. f 1.85 a f 2.20 per stuk en de heilbot
f 28.50.
KINNEN f. A D.
De minister van Water-
staat brengt ter algemeene kennis,
dat op den aanstaanden Nieuw
jaarsdag gelegenheid zal bestaan tot
overbrenging per telegraaf van
Nieuwjaarskaarten in het onderling
verkeer der nederlandscbe tele
graafkantoren.
Formulieren voor deze Nieuw
jaarskaarten, voorzien van ean stem
pelafdruk van het kantoor van af
gifte, zijn, te rekeDen van 15 De
cember e. k., bij alle rijkstelegraaf
kantoren verkrijgbaar tegen den prijs
van tien cent. De op deze formu
lieren geschreven Nieuwjaarskaar
ten kunnen, zonder verdere betaling
of frankeering, op 31 December
1888 en op 1 Januari 1889 bij alle
rijkstelegraafkantoren ter overeei-
ning worden aangeboden naar plaat
sen, waar nederlandsche rijkstele
graaf- of telefoonkantoren zijn ge
vestigd. Elke Nieuwjaarskaart mag
ten hoogste tien woorden bevatten.
De naam der plaats van afzending
wordt ambtshalve medegeseind.
De aflevering ter plaatse van be
stemming, ook van de op 31 De
cember aangeboden kaarten, ge
schiedt, indien eenigszins mogelijk,
op 1 Januari, zonder omslag en zon
der ontvangbewijs te vorderen. Be
zorging buiten den gewonen be-
stelkring der kantoren vindt niet
plaats.
Het lid der Tweede Ka
mer, de beer Heldt, heeft Zater
dagavond in een zeer druk be
zochte bijeenkomst van leden van
de Amsterdamsche afdeeling van
het Nederlandsche Werklieden-Ver
bond in het ruime lokaal van het
Gebouw voor den Werkenden Stand
een rede gehoudeD, waarin hij zijn
denkbeelden over belastinghervor
ming ontvouwde. Hij kwam daarbij
tot de conclusie, dat onze grondbe
lasting nog zoo kwaad niet was, en
wel kon behouden blijven, ook wel
de personeele belasting, doch ver
beterd in progressieve richting. Hij
verlangde echter afschaffing van het
patent, van de accijnzen op bier,
azijn, zout, zeep, suiker, in t kort
op alle eerste levensbehoeften, om
het tekort in de kas te doen dek
ken door een belasting op de cou
pons en hypotheken en door een
progressieve rijksinkomstenbelasting.
Een kort debat, waaraan o. a. deel
nam de heer Gerritsen, volgde.
Het bestuur der fabrieks
school te Enschede heeft zich tot
de Tweede Kamer gewend met een
adres ter zake van het wetsontwerp
op den kinder- en vrouwenarbeid.
FSJUÏIiLEITO JST.
Naar het fransch van Louis Gallet.
17)
VIII.
Hij wilde nu ten minste schrijven om zijn misslag van
niet gesproken te hebben zooveel mogelijk te herstellen.
De weinige uren, die hem nog restten, bracht hij door met
brieven op te stellen en weer te verscheuren. Wanneer hij
minder vurig bemind had, zou hij zoo goed als elk ander
eenige behoorlijk dichterlijke en gebruikelijk sentimenteele
zinnen samen hebben kunnen flansen. Zijn ernstige liefde
wilde eenvoudig en waardig aan Sarah zijn gemoed open
leggen.
Toen de morgenschemering reeds door zijn venster viel,
toen zijn oogen brandden en zijn hand beefde van zenuw
achtige vermoeidheid, verwijderde hij van zijn lessenaar alle
mislukte proeven en snel, in éen adem, zonder wijfelen of
omzien, schreef hij den volgenden brief:
«Sarah, ik heb mij dezen avond onverstandig en belache
lijk aangesteld. Ik heb gezwegen, ofschoon ik u wilde zeg
gen, dat ik n bemin; ik heb koelweg uwe hand gedrukt,
terwijl ik haar met tranen en kussen had moeten overdek
ken. Oordeel mijmaar vergeef mij, vergeef mij.... en be
min mij. Met deze hoop in 't hart ga ik heen. Ik zal, als
de hemel het wil, wederkeeren om u te herhalen, dat ik u
bemin, dat gij zijt de aangebeden vrouw, die ik mij droom.
Vaarwel, Sarah I Nu ik u dit heb durven bekennen, zal ik
gelukkig zijn gedurende mijn geheele reis.»
Eenige uren later was George vertrokken en keerde
Jacques Gerbier, die te Parijs snel zijne zakeu had afgedaan
in Wimereux terug.
Het huis in de duiDen naderende, merkte hij, dat hij ge
volgd werd door een kleinen jongen, die van Honvaux af
komstig was.
Het kind groette hem. Hij hield in zijn hand een brief,
dien hij uit den zak genomen had.
Voor wie is die, mijn jongen? vroeg Jacques.
Voor juffrouw Sarah 1
O, heel goed! Geef maar hier! Dien zal ik wel be
zorgen.
Het kind vond dat zeer natuurlijk, gaf den brief over en
ging heen.
Zonder de minste aarzeling verscheurde Jacques de enve
loppe en las met gefronst voorhoofd de verklaring van
George.
Wel, kijk eens aan, dacht hij, ik kom net op
tijd en het is maar goed, dat hij de baan ruimt, die mijn
heer George. Dat knaapje kon lastig worden.
Vervolgens vouwde hij den brief rustig samen en stak er
in de keuken zijn sigaar mee aan.
IX.
Toen Sarah uit haar kamer kwam merkte Jacques op,
dat zij zeer bleek was en dat zij scheen te hebben geweend.
Evenwel vroeg hij haar niets.
Zoodra zij hem opmerkte, vloog een glimlach over baar
gelaat; zij was blij hem weer te zien, ging op bem toe en
drukte bem de band.
Wat is u gauw terug en wat vind ik het aardig van
u om bij ons te komen ontbijten. U blijft van morgen
toch hier?
Dezen morgen niet alleen, maar den geheelen dag,
mijn beste Sarah. Ik heb vandaag niets te doen in Boulogne.
Noch vandaag, noch morgen, voegde hij er na eenig
stilzwijgen aan toe.
O, hoe gelukkig!
Ja, ik heb groot nieuws voor u. Het handelshuis, dat
ik te Boulogne heb opgericht, mag zich in zulk een snellen
bloei verheugen, dat ik mijne betrekkingen zeer uit kan
breiden. Ik heb deze zaak op voordeelige voorwaarden kun
nen overdoen en ga een andere te Parijs vestigen. Er is daar
een bankinstelling, die bij gebrek aan fondsen haar zaken
zal moeten staken en die ik er bovenop denk te helpen, tot
voordeel der aandeelhouders en tot het mijne. Maar
daarin zult ge wel het minste belang stellen.
Integendeel. In alles wat u betreft stel ik belang. Ik
ben blij, dat bet u zoo voor den wind gaat.
Dat zal u geen windeieren leggen, mijn kind en zus
ter Knorrepot evenmin. Want ik denk u mede te nemen