NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
6e Jaargang.
Dinsdag 19 Februari 1889.
No. 1727.
ABOMNEHEHTSFRUS:
ADVERTENT1ËN:
S T A ÖSSSE B IV S.
IN TIJGERKLAUWEN.
AAHLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maanden1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
rlureaaKleine Houtstraat No. 9, Haarlem. 's/^HefooiaffaaaKSBmer £92
MSIrecteurcn-Uitgevers .1. C. PËEREBOOÜI en
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
AVI».
Roof dagenten voor /iet JSuiteniand: Compagnie Generale de ?ubüsite trangère 6?. L. DA XJBE J" Co., JOH. F. JOURS, Stier., Parijs, olbit Faubourg Montmartre.
Haarlem, 16 Februari.
Door den controleur der Rijks
belastingen zijn voor 1889 aange
wezen de heeren G. Boogaard, F.
C. Hos en J. C. van Reysen, en als
hunne plaatsvervangers de heeren
J. van Campeu en J. C. Cramer,
om ingevolge de bepalingen der
kieswet gedeelten van woonhuizen
te schatten.
Vergadering van den Raad der
gemeente Haarlemop Woensdag den
20en lebr. 1889, des namiddags
te één ure.
De volgende stukken en punten zullen aan
de orde gesteld worden
1. Installatie ea becedigiu^ nieuw inkomende
leden. 2. Goedgekeurde besluiten. S. Voorstel B.
en W. aanwijzing over te nemen gronden be
westen Leidsche Vaart. 4. Id. id. herziening in-
structiën gemeente-ambtenaren. 5. Id. id. veror
dening geneeskundige armenverzorging. 6. Id. id.
verordening scholen mid lelbaar onderwijs. 7- Be
noeming Wethouder. 8.ld. li l en voorzitter com
missie tot onderzoek van verzoekschriften en
adressen. 9. Id. commissaris stads-apotheek. 10.
Id. lid commissie strafverordeningen 11. Id. lid
eommissie Hout cn plantsoenen. 12 ld. lid be
stuur kweekschool voor onderwijzeressen. 13. Id.
onderwijzeres tweede tusschecschool. 14. id. ou
derwijzer ko3<elooze school lett. E. 15. ld. oa-
derwijzeres opleidingsschool voor meisjes. 16. Id.
9 leden commissie v. toezicht scholen middelbaar
onderwijs. 17. Id. adviseur votHoopige onderzoe
kingen gemeente-waterleiding. 18. Adres J. Ver
hoeve eervol ontslag onderwijzer burgeravond
school. 19. Voorstel B. en W. grond «Uit den
Bosch«, met advies commissie van Financien. 20.
Id. id. verhuring gymnastiek-lokaal, met id. 21.
Rapport comm. v. Financien rekening over 1888
Kamer van Koophandel en Fabrieken. 22. Voor
stel B. en W. wijziging instructie opzichter mu
seum. 23. Brief idem huishoudelijk reglement
gemeentelijk muziekkorps. 24. Id. id. kastelein
Prinsenhof en amanuensis Stadsbibliotheek.
De rekening en verantwoording
van den directeur der Levensver
zekering-Maatschappij Haarlem
(voorheen het Noord-Holl. Begrafe
nisfonds) over 1888 is door commis
sarissen goedgekeurd. Uit die reke
ning blijkt, dat in 1888 aan con
tributie werd ontvangen f 17,847,23Vi
en aan rente f 3758,84' dat de
uitkeeringen wegens overlijden be
liepen f 9292,08, en dat de belegde
som werd vergroot met f8533,75.
Het kapitaal van de Maatschappij
beliep op 1 Januari 1889178,648,00V<
Het getal leden nam in 1888 toe
met 721 en bedroeg op 1 Januari
1889 8724.
Men schrijft ons:
De postduiven, welke door de spoorwegen
en de telegrafie eenigssins verdrongen wer
den, zoodat jsij uitsluitend nog worden ge
houden door liefhebbers, gaan thans weder
meer en meer de aandacht trekken om
voor verschillende doeleinden gebruikt t«
worden. Frankrijk, Duitschland maar voor
al België en ook ons land, leggen zich in de
laatste jaren er op toe in het bezit te komen
vau goede, bereisde postduiven. In velo
plaatsen van ons land zijn thans vele
groote vereenigingen, die de postduiven
niet alleen uit liefhebberij houden tot het
africhten voor wedvluchten, maar er meer
nut in zien de duif voor vele doeleinden
geschikt te maken, zooals, iu tijd van oor
log, het laatste hulpmiddel om berichten
over te brengen.
Ook iu deze stad bestaat een postdui
ven vereen igiug, a De Snel vlieger", een der
oudste van ons land. Zij bestaat reeds
ruim 18 jaar en is in het laatste half jaar
zeer in bloei toegenomen.
Daarom is het, geloof ik, niet geheel
overbodig voor hen die in het bezit zijn
van postduiven, hier de aandacht eens op
te vestigeD, opdat zij zich bij die vereeni-
ging aansluiten. Men ka* zich daartoe
vervoegen bij de heer Bern. Brinkmann,
lid der Vereeniging, ten wiens huize tevens
het vergaderlokaal is.
In de op 12 Febr. jl. gehouden ver
gadering werd besloten buiten de door de
vereeniging beschikbaar gestelde duiven
voor het ministerie van Oorlog, de navol
gende wedvluehten te houden: met oude
duiven, van Rheine, 2 Juni, van Gronin
gen, 30 Juni; met jonge eu oude duiven,
van Antwerpen, 4 Augustus, van Mous
(België), 18 Augustus; mot jonge duiven,
vau Keulen, 1 September.
De Volontairs der Militaire
School alhier boden Zaterdag den
ingezetenen van Haarlem een con
cert en bal aan in de groote zaal
der Sociëteit Vereeniging.
Het op zich zelf reeds fraaie lo
kaal leverde een schitterenden aan
blik op. Door de bekwame hand der
heeren M. J. F. Bolderdijk en S. de
Jager was het kwistig versierd met
groen en bloemen en met tal van
keurig gestelde wapentropeeën, zoo
dat het geheel een waien lusthof
vormde. De talrijke uniformen zetten
aan het tafereel niet weinig luister bij.
Onder de genoodigden merkte men
vele militaire en civiele autoritei
ten op.
Het concert dat uitgevoerd werd
door het strijkorkest van het 4e reg.
infanterie uit Leiden onder directie
van den heer Mann, werd aange
vangen met een feestmarsch, voor
deze gelegenheid gecomponeerd door
den sergeant-volontair den heer H.
Koster. Het luid applaus was aan
leiding dat deze marsch, die hoe
wel eenvoudig van motief toch zeer
goed in elkaar zit, werd herhaald,
ditmaal onder directie van den
componist zelf. Hem werd een
lauwerkrans voor zijn werk vereerd.
Het bal, onder directie van den
heer J. G. Martin Jr«, waarnaar
ongetwijfeld zeer velen der aan we
zigen met ongeduld haakten, begon
met de gebruikelijke polonaise en
eindigde eerst te drie uren in den
morgen.
De milde gastheeren mogen met
genoegen op dit zoo weigeslaagd
feest terugzien.
De rederijkerskamer «Het Vliegend Wiel»
voerde Zaterdag» rond in hare buitengewone ver
gadering met dames, een tweetal blijspelen met
zang op, terwijl bet kwartet »Loreley«, zijne
medewerking verleende.
Dit Latste leidde den a\omd in met de zang
nummers «Klarenbeek», van W. Smits, en «Berg
en Dal», van Job. J. H. Verhuist.
Over de uitvoeriug der be.de tooneelstukjes
zou zeer veel te zeggen vallen, vooral over bet
irste, ware het met dat de spelers blijkbaar
zeiven zich weinig aan de goede opvoering daarvan
hebben laten gelegen liggen. Wij willen echter
niet apprecieeren eu gaarne aannemen, dat allen
zooveel mogelijk bun best deden, van de blijk
baar ongerepeteerde rol'en een dragelijk geheel
te maken, wat hun echter niet gelukte.
Het tweede stuk-je «de Postiljon van Maria
Thereaia» vergoedde veel.
De reddende geest was de vertolker van de
titelrol, die naast de goed weergegeven schalk-
sohe Paquita een flink figuur maakte. Ridder
Salaburg en Vitus brachten menig lachwekkend
tooneel tot stand. De toeschouwers toonden zich
erkentelijk door bun warm applaus.
Een opgewekt bal besloot den avond.
Het Nederlandscb Tooneel gaf Zondagavond
in dan schouwburg alhier »l)on Cesar de Ba-
zan», tooneelspel in 5 bedrijven, naar het fransch
van Dnmanoir en Dennery.
Allo «attractions» voor een «pakkende» Zon
dagavond-voorstelling waren aanwezig. In de
eerste plaats de klinkende namen van mevr.
Frenkel en den heer Louis Bouwmeester, dan een
stuk *ol sensatie waar me* van den sluier over
de hofschandale* nit den tijd van Karei II een
tipje opgelicht te zien krijgt en last not least
schitterende uniformen en naast allerdolste figuren,
prachtige toiletten.
De heer Bouwmeester vervulde de titelrol en
was als zoodanig de vertegenwoordiger van de
overblijfselen van de dolende ridderschap, sleehts
terende op zijn naam en zijn zwaard, zich op
werpende als beschermer der verdrukten, maar
die i* de lijst van dien tijd niet meer paste.
Mevr. Frenkel vervulde de rol vau Maritana,
de straatzangeres. De heer Jacques de Boer en
mevr. Coerdes de la Bey stelden het echtpaar
Montefiore voor en voldeden in hunne komische
rollen uitstekend. Lazarillo, de geweermakersjon-
gen, werd zeer goed weergegeven door naej. Ju
liette Roos, terwijl de rol vau den iatrigeeren-
den Don Jose de Satarem, den eersten minister,
door den heer Van Schoonhoven uitstekend werd
vervuld.
Een goed bezette zaal bewees weder hoezeer
men met deze Zondagavond-voorstelling ingeno-
In de groote zaal van //Felix Favore"
had Zaterdagavond een vergadering plaats
van de vereeniging //Volksbelang", waarin
als spreker optrad dr. Vitus Bruinsma van
Leeuwarden met het onderwerp //Samen
werking der democratische groepen*.
Het gesprokene was in hoofdzaak het
volgende
Bij de Democraten zijn een vier of
vijftal groepen te onderscheidenlo. de
Sociaal Democratische partij, 2o. de
Volkspartij, die voornamelijk in Friesland
bestaat en gevormd wordt door de Af-
deelingen van den Bond voor Alg. Kies-
en Stemrecht, 3o. het Nederl. Werklieden
verbond, 4o. de Kiesvereeniging Amsterdam.
Spreker zou ook kunnen noemen de
Unie te Amsterdam, Volksbelang alhier,
maar deze vereenigingen willen meer op
wekking van het politieke leven dan eene
bepaalde richting.
De vier genoemde vereenigingen willen
alle lo. algemeen kiesrecht, dat is kies
recht voor alle meerderjarige ingezetenen,
2o. betere verdeeling van de vruchten van
den arbeid. Op verschillende programma's
komen daarnaast nog meerdere punten
voor, als: leerplicht, kosteloos onderwijs,
progressieve inkomstenbelasting, persoon
lijke dienstplicht; maar de genoemde twee
zijn de voornaamste.
De vereeniging //Patrimonium* is door
spreker niet genoemd bij de democratische
groepen, omdat deze in hare statuten
alleen uitbreiding van kiesbevoegdheid wil.
Waarom de liberale partij niet genoemd,
vraagt men misschien.
De statuten der liberale kiesvereni
gingen loopeu zeer uiteen. De liberale
Unie trad Maart jl. met een programma
op, dat vele punten van het programma
der democraten bevatte, alsleerplicht,
persoonlijke dienstplicht, afschaffing der
accijnsen, progr. inkomstenbelasting, maar
aangaande een hoofdpunt is er verschil:
regeling van het kiesrecht op breeder, n
grondslag, geen algemeen kiesrecht dus,
verklaarde de Liberale Unie. Veleliberalen
als mr. Levy, mr. Kerdijk, majoor Kielstra,
mr. Veegens, mr. Katz, mr. Van Gilse,
Menno Huizinga zijn wel voorstanders
t algemeen kiesrecht, maar zij vormen
geen partij, zij meenen het kiesrecht voor
allen te kunnen verkrijgen zonder den
invloed der niet-kiezers en vooral zij weu-
schen wel, maar willen niet. Zij spreken
er over, maar grijpen de middelen niet
aan.
Ons willen, zegt de spreker, is het volk
op te wekken.
Tegenover de hoofdpunten, waarover de
Democraten het eens zijn, staat een groot
verschilpunt, nl. de afschaffing van het
privaat bezit. Waar de Sociaal-Democraten
het gemeenschappelijk bezit van alle ar
beidsmiddelen willen, erkent het Werk
liedenverbond het persoonlijk eigendoms
recht, mits ontsproten uit rechtvaardigen
en plichtmatigen arbeid en verklaart //Am
sterdam* het persoonlijk eigendomsrecht
te willen behouden, met uitbreiding van
het onteigening8recht. Alg. Kies- en Stem
recht zwijgt over dit punt. Maar het ver
schil is geen principieel, maar een gra
dueel verschil. Niemand is tocli abso
luut tegen algemeen bezit. De rijksdomei
nen, de gemeeutegebouwen het ontei-
geaingsrecht van het Rijk, het heffen,
van belastingen, dat is het afstaan van een
deel van den arbeid voor gemeenschappelijk
bezit, wijzen er o^-, dat ook de huidige
wetgevers het beginsel aantasten van vol
strekt persoonlijk bezit. Beschouwt men de
democratische groepen buiten de program
ma's om naar de wijze van optreden, ook
dan blijkt verschil. Spreker meent, dat
het volk overtuigd en opgewekt moet
worden. Het verstand moet oordeelen,
maar het gemoed prikkelen tot handelen.
Het Werkliedenverbond verwacht te veel
van overtuiging alleen. Soe. Dem. die
verstandige koppen onder de hunnen tellen,
hebben sommige redenaars, die te veel
naar opwekken, te weinig naar overtuigen
trachten. Overtuiging zonder opwekking
geeft geen daden, opwekken zonder over
tuigen voert tot daden, die de opwekker
zelf afkeurt. De Soc. Dem. hebben de
groote verdienste het volk te hebben
wakker geschud, maar de harde woorden
van sommigen hunner brengen misver
stand Waar de werkman zegt een fge-
meene boel" en prof. Quack spreekt van
sociale onrechtvaardigheid" bedoelen bei
den 't zelfde. Toch verstaan velen dit ver
keerd; de standen kennen elkander niet.
Spreker is van oordeel, dat de soc. dem.
nog wel 100 jaar met de overige groepen
kunnen samenwerken, om daarna te schei
den. Thans moet het streven zijn in af
zonderlijk aangegeven punten als kies
recht, accijnsen, rijksinkomsten-belasting,
samenwerking lussehen de democratische
groepen te krijgen. In Friesland is de sa
menwerking van volkspartij en soc. dem.
reeds vruchtbaar geweest. Met een opwek
king tot vereeniging der mannen, die een
doel en een middel willen, eindigde spr.
Na een korte pauze werd er debat ge
voerd. De heer Meyer verklaarde, dat in
Haarlem de Vereeniging der democrati
sche groepen niet gelukt was en wekte
evenals de heer Niemann op tot aansluiting
bij den Bond voor Alg. Kies- en stem
recht. De heer Reuvekamp verklaarde de
volkspartij voor mannen, die wenschen,
niet willen, en verwachtte alleen heil van
revolutie.
De heer Bruinsma, de sprekers beant
woordende, zeide, dat juist de volkspartg
P13 £JI3LLiHTO 3Sr.
Roman van Kabl Hkllmbb.
12!
ACHTSTE HOOFDSTUK.
SMART.
Dat ia Esther Carr, zeide de baron halfluid, terwijl
hij zijn paard inhield. Wat kan dat kleine ding te
schreien hebben! Hij Bteeg af, hond zijn paard aan een
boom en ging toen op Essy af.
Wat is er Essy? vroeg hij medelijdend.
Zij schrikte, keek om en vertoonde den baron hare rood
geschreide oogen en hooggekleurde vangen.
O mijnheer de baronzeide ze, terwijl ze een nei
ging maakte en de oogen naar den grond sloeg.
Zij snikte opnieuw, deels omdat zij zich schaamde dat de
baron haar in dezen toestand zag en zij zijne vragen vreesde,
deels ook om de oorzaak van die tranen. Raven nam hare
handen in de zijne en zeide welwillend
Ik kan u niet zoo wanhopig zien, lief kind. Kunt gij
mij niet toevertrouwen, wat er gebeurd is?
Zij schudde het hoofd en klemde de tanden op elkaar om
haar tranen te bedwingen. Het meisje durfde hem niet van
Carlingford spreken, daar zij zeer goed begreep hoe hij
daarover denken zou en zij niet geneigd was afstand van
haren geliefde te doen.
Neen, mijnheer de baron, stamelde zij eindelijk,
gij kunt mij niet helpen en geen mensch kan dat.
Dwaasheid! antwoordde hij glimlachend, van de
overtuiging uitgaande, dat de smart van een boerenmeisje
wel te heelen is. Dwaasheid! Komaan kleine, zeg mij
wat er aan schort, gij zijt toch niet bang voor mij
Bij deze woorden vatte hij haar bij de kin en hief haar
beschreid gezichtje omhoog. Zij was coquet en ijdel genoeg
om gestreeld te zijn, dat de baron zooveel belang in haar
stelde. Zal ik eens raden naar de oorzaak van die tra
nen? Een liefdesgeschiedenis, niet waar? ja, ik heb het goed
geraden.
Het meisje werd op deze woorden nog rooder en boog
het fraaie hoofdje. Niettemin gevoelde zij groote ver
lichting nu zij bemerkte dat hij nog van niets afwist. Esther
zweeg en Raven stond nadenkend tegenover haar. Zou een
zijner gasten het meisje het hoofd op hol hebben gebracht?
Neen, dat kon niet zijn, geen hunner zou die laagheid kun
nen begaan en bovendien had hij, die bijna altijd bij hen
was, iets daarvan moeten ontdekken. Het kon slechts een
man uit haar eigen stand zijn om wien zij treurde, dacht
Raven, en dan was de zaak niet hopeloos.
Hij legde de hand op haar schouder. Wees niet boos,
Essy, zeide hij vriendelijk. Ik hoop dat gij mij te
zeer vertrouwt dan dat gij beieedigd zoudt zijn over mijne
vragen. Ik wilde u zoo gaarne helpen, wilt gij mij dat niet
toe-taan?
Helaas, als de teedere deelneming van den edelman het
meisje er toe gebracht had hem haar vertrouwen te schen
ken, hoe gansch anders zou de toekomst zijn geweest!
Een eerlijke liefde is geen schande, Essy, sprak de
baron, terwijl hij haar nog altijd gebogen hoofd trachtte
op te heffen.
Esther hield den adem in, daarop zeide zij stamelend:
Het is.... is.... een schande, mijnheer de baron.... ik
bedoel.... er is niets verkeerds in.... maar ik bid u.... doe
mij geen vragen meer.ik..., ik kan er niet op antwoor
den, en weder brak zij in een stroom van tranen uit.
Raven liet haar hand los en wendde zich verbaasd af.
Dit geval ging zijn verstand te boven. Wellicht zou het
een vrouw gelukt zijn haar vertrouwen te winnen, maar
hij was een man en nog wel een jong man. Raven was te
edelmoedig om gebruik te maken van zijn maatschappelijk
hoogere positie om haar met klem en aandrang haar geheim
te ontlokken. Hij begreep uit hare woorden dat zij verliefd
was, zonder wederliefde te ondervinden.
Vergeef mij Essy, zeide hij zacht. Ik had u
niet zoo met mijue vragen moeten lastig vallen; ik wil
hopen dat gij u onnoodig bedroeft en dat alles spoedig
terecht zal komen. Het moest al een zeer verstokt man wezen,
die u op den duur weerstand kon bieden, voegde hij er
bij, de handen van haar gezichtje wegtrekkend.
Door hare tranen glimlachend zag zij tot hem opzelfs
in dit oogenblik gevoelde zij zich door zijn woorden gevleid,
daar ook zij overtuigd was dat haar minnaar spoedig tot haar zou
