NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Maandag 24 Februari 1890.
No 2038.
ADVERTENTIES:
Dit Knier bestaat uit twee bladen.
7e Jaargang.
HAARLEM'S DAGBLAD
AB0HNEK1HTSPKUS:
Voor Haarlem per 3 maandenƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers-0-03.
Hit blad verschijnt dageljjkê, behalve op Zon- en FeeBtdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. TeBeffoossHJiKsEsep- S$$.
van 1—5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienJijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onse agenten en door alle boekhandel aren, postkantoren en courantiers
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Puhliciti Eirangère G. L. BA UB Jé gr CoJGR'N F. JONFSi Snee., Parijs 31 bi* Faubourg Móntm&rtre.
EERSTE BLAD.
S i A 0 S M II n s.
Haarlem, 22 Febr. 1890.
Door B. en W. dezer gemeente isbe^
paald, dat de verkiezing van een lid
van den Gemeenteraad, ter vervulling
van de plaats voor den heer W. F. G.
Derx, zal gehouden worden op Dinsdag
18 Maart e. k.
In het Museum van Kunstnijverheid
alhier is thans eene kleine maar bizon
der interessante tentoonstelling geopend,
van kleine fragmenten van egyptisch-
koptisehe textielwerken, die in de graven
der doodenstad in de Oase van Fayurn
bij Akhmen gevonden zijn. Zondag is
de toegang vrij.
De heor E. J. Hardenberg, deurwaar
der bij 's Rijks belastingen (buitenge
meenten) alhier, is als zoodanig overge
plaatst naar Harlingen.
De prachtige calligrafisehe oorkonde
die de Koninklijke Liedertafel //Zang en
Vriendschap" van haar werkend lid, den
heer J. H. Vos, ter gelegenheid van
haar 60-jarig bestaan ten geschenke ont
ving, is heden bij den boekhandelaar
den heer H. N. Mul, Kruisstraat alhier,
tentoongesteld.
Commissarissen van Toezicht op het
z/Haarlemsch Ondersteuningsfonds bij
Ziekten en Ongevallen" hebben naar
aanleiding van art. 19 van het reglement,
waarin gezegd wordt dat alle geschillen,
tusschen het bestuur en de leden zullen
worden onderworpen aan de beslissing
van HII. Commissarissen van Toezicht,
aan welks uitspraak zich beide partijen
hebben te onderwerpen en ter logen
straffing van de lasterlijke aantijgingen
in eene onlangs gehouden vergadering
tot enkele leden van het bestuur gericht,
de rekening en verantwoording over het
tijdvak 1 Juli 18891 Februari 1890
doen opmaken en geven daarvan in een
circulaire aan de leden, verslag, waaruit
ten volle blijkt, dat de administratie van
het Fonds naar behooren is gehouden.
Thans is verschenen de Officieele Gids
(No. 13) tder Nederlandsehe Bell-Tele-
phoon-Maatschappïj voor Amsterdam
Haarlem, Zaandam Rotterdam, Dordrecht
en 's Gravenhage.
Hedennacht zijn de hulpbanen en hulp
bruggen van de te vernieuwen spoorweg
brug over de Oostsingelgracht gereed geko
men, zoodat de treinen thaDS daarover
langzaam passeeren; sedert Donderdag
was de hulpbaan van het tweede spoor
reeds in gebruik.
Naar wij heden vernemen is er in
den toestand van den wachtmeester der
huzaren H., wien Maandag jl. zulk een
ongeluk is overkomen, eenige verbete
ring merkbaar. Na ruim vier dagen in
het militaire hospitaal de meest zorg
vuldige verpleging te hebben ondervon
den, heeft men thans de voldoening, dat
hij, ofschoon nog uiterst zwak, zijne om
geving weder kan herkennen. Men
koestert thans veel hoop op zijn behoud.
Zondag 23 dezer wordt hier ter stede
de eerste buitengewone tentoonstelling
gehouden van den //Nederlandschen Post-
duivenbond," in de groote zaal der
z/Kroon." Ruim hondard inzendingen,
bevattende omstreeks 500 duiven, zijn
ingekomen. Onder deze postduiven be
vindt zich een fraaie dofter, die in 1881
aan boord van de Willem Barende was
en van dit schip, tijdens de Noordpool
expeditie, uit het hooge Noorden een
dépêche naar Rotterdam overgebracht.
Deze dépêche, die evenals de duif aan
den heer Keerwolf to Rotterdam behoort,
is op de tentoonstelling te bezichtigen.
De duif i3 elf jaar oud. Maandag komen
wij op deze merkwaardige tenstelling terug.
VOLKSBOND.
Er zijn zoo enkele vereenigingen hier
ter stede, voor wier voorstellingen en
uitvoeringen de ruime concertzaal van
de Soc. //Vereening" nog te klein is, en
daaronder behoort ook de ,/Yolksbond,"
afd. Haarlem.
Alles was vol, vo!, vol, do wanden
waren gegarneerd met toeschouwers, de
looppaden er mee opgevuld. Zelfs de
ondragelijke hitte van de gaanderij werd
door tientallen van belangstellenden met
waren heldenmoed verdragen.
Het bestuur van den //Volksbond"
weet goede programma's voor zijne
feestelijkheden saam te stellen, begrij
pende dat «ne repetur" wèl, «ne varie
tur" niet gehuldigd mag worden. Dit
maal waren het mejuffrouw Jeanne!
Landré, (zang) de liedertafel //Haarlem's
Zanggenot," de heer L. Jansen Jz.
(voordracht), de letterl. vereen. J. J.
Cremer, en de onderoft. scherm- en
gymn. vereen. //Mars," die door het
bestuur waren uitgenoodigd, het publiek j
een aangenamen avond te verschaffen, j
Mejuffrouw Landré had zich een uit-1
gezochte liederenreeks gekozen. «Es blinkt
der Thau" van RubensteiD, //Hinaus" van;
Ries, //Vogel irn Walde" van Taubert,
//Lentegroet" van Cath. van Rennes,
z/Uchtendgroet" van Schubert en tLooze
Moolnarinne'je" van Verhulst. Deze jeug
dige zangeres is voor geen enkel kunst
minnend Haarlemmer meer eene vreem
delinge men hoort gaarne naar haar
zuiver liefelijk geluid, dat gemakkelijk
aanspreekt en goed door studie ontwik
keld is. Vooral met het allerliefste
//Vogel im Walde" en met het schalksche
liedje van Verhulst behaalde mej.
Landré een groot en welverdiend succès.
Met veel genoegen vernieuwden wij
de kennismaking met de vereen. «Haar-
lem's Zauggenot." Sedert wij haar de
laatste maal hoorden, -is zij weer voor
uitgegaan er i3 blijkbaar flink gestu
deerd. De heer W. Wiegant toonde zich
een ferm directeur, die zijne zangers
weet aan te voeren. De drie stukken
welke de Vereer.iging ten gehoore bracht,
waren do Vlieghs //Op zee," Kreutzers
z/Aan een beekje" en Kolkmans «de
Winter."
Onze haarlemsche declamator de heer
Jansen boeide de toehoorders met het
voordragen van Coppée'3 Werkstaking,"
dat, hoe bekend ook, steeds met genoe
gen wordt gehoord en //Een vers dat
als een nachtkaars uitgaat" van Lauril-
lard. Het applaus, dat hem gewerd, ge
leek echter niet op een nachtkaars,meer
op een vuurwerk. Dit gaf hem aanlei
ding een toegiftje te sckenken5het«0-vers"
van Laurillard.
Onder aauvoering van den sergt.
Lisnet voerde //Mars" den chineeschen
dans uit. Reeds het gezicht alleen van
die knikkende menschenfiguren in de
lange kleeren is voldoende om de lach
spieren in beweging te brengen en
hunne zotte bewegingen dragen daartoe
niet weinig bij. Zij hadden veel succès.
Na de pauze voerde //Cremer" De
twee Invaliden, een blijspel in éen be
drijf, ton tooneele. Een groot deel van
het publiek heeft hiervan echter niets
kunnen verstaan door het rumoer, dat
een ander deel maakte, en daarbij is
deze zaal, door hare grootte, voor een
komedievoorstelling ongeschikt.Raadzamer
zou het wellicht zijn, het komediespel
voortaan of weg te laten of vóór de
pauze te geven, daar dan het publiek uit
den aard der zaak rustiger is dan
later op don avond. Waarom toeh zijn de
laatste bijeenkomsten telkens zoo rumoerig I
Een woord van hulde aan het //bestuur
van den Volksbond" is voorzeker gepast?
De heer J. van Westeinde van IJmui-
den is benoemd tot pastoor te Haarlem
mermeer (Hoofddorp).
Herkozen tot heemraad van den Haar
lem mermeerpolder de heer jhr. J. W.
H. Rutgers van Rozenburg te Amster
dam en in pUats van wijlen den heer
Prins is gekozen de heer R. W. J. C.
v. d. Wal Bake.
POLITIEK OVERZICHT.
De diplomatieke correspondentie over
den toestand der bevolking in Aziatisch
Turkije en over het proces tegen den
Kurden-hoofdman Moussa Bey, is aan de
parlementsleden rondgedeeld. Eene dé
pêche van lord Salisbury van 24 Januari
zegt, dat de regeering vertrouwen heeft
in de pogingen van den ambassadeur
White, om te verkrijgen dat in de zaak
van Moussa Bey het recht zijnen loop
hebbe. White moest den Sultan en de
Porte onder het oog brengen aan welke
gevaren zij zich blootstellen als zij den
toestand in de armenische districten laten
voortduren.
Uit Berlijn wordt geseind: De uitslag
der verkiezingen in 190 districten is be
kend. Gekozen zijn; 15 conservatieven,
7 leden der rijkspartij, 7 nationaal-libe-
ralen, 50 leden van het centrum, 1
liberaal, 9 duitsch-vrijzinnigen 14 soci
aal-democraten, 2 Polen, 1 wilde, 8
Elzassers en 3 democraten.
In herstemming komen9 conserva
tieven, 13 leden der rijkspartij, 45 natïo-
naal-liberalen, 13 leden van het centrum,
31 duitsch-vrijzinnigen, 37 sociaal-demo
craten, 1 Welf, 2 Pul n, 1 wilde, 1
Elzasser en 9 democraten.
(tweede dépêche.)
Tot dusver ia de uitslag bekend in
230 districten. Gekozen zijn22 conser
vatieven, 10 leden der rijkspartij, 9
nationaal-liberalen, 52 leden van het cen
trum, 11 duitsch-vrijzinnigen, 16 soci
aal-democraten, 3 Polen, 1 wilde, 10
Elzassers, 3 democraten en 1 Deen.
In 92 herstemmingen komen voor: 11
conservatieven, 13 leden der rijkspartij,
53 nationaal-liberalen, 14 leden van liet
centrum, 36 duitsch-vrijzinnigen 40
sociaal-democraten, 2 Welfen, 4 Polen,
1 wilde, 1 Elzasser en 9 democraten.
Van 22 Febr. wordt geseind: Tot
dusver is de uitslag bekend van 255
verkiezingen. Gekozen zijn 26 conserva
tieven, 10 vrij-conservatieven, 11 nati
onaal-liberalen, 62 leden van het cen
trum12 duitseh-liberalen, 20 sociaal
democraten, 3 Polen, 10 Elzassers, 3
leden der Volkspartij en 1 Deen.
Er moet in 100 districten herstemd
worden. In herstemming komen 13 con-
servatieven, 14 vrij-conservatieven, 58
nationaal-liberalen, 15 leden van het
centrum 40 duitseh-liberalen, 43 soci
aal-democraten, 2 Welfen, 4 Polen, 1
Elzasser en 2 leden der Volkspartij.
De spaansche minister van Marine
heeft een plan ontworpen tot reorganisatie
van de vloot. Bij de philipijnsche eilan
den zal een eskader gevormd worden,
bestaande uit 7 oorlogsschepen en 4 tor
pedobooten.
i N 6 E Z 0 911) li N
oor den inhoud dezer rubriek stelt de Redacti e
zich niet aansprakelijk.)
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van het ingezonden
stuk in uw veelgelezen blad van 21
Febr. j.l., gevoel ik mij gedrongen het
een en ander in het midden te brengen.
Gaarne breng ik hulde aan de vrij
juiste controle van Urbanitas over de
aanwezige en niet-aanwezige officieren
van h.t nederlandsehe en nederlandsch-
indische leger al dan niet in uniform
of burgerkleeding op het concert door
de sociëteit Vereeniging" aan leden en
genoodigden op den I9den Februari j.l.
aangeboden.
Ook ik was van meening, dat genoo-
digde officieren op een dergelijk feest,
gegeven ter eere van 's Konings verjaar
dag, in uniform en wel in de op dien
dag voorgeschreven groote tenue moesten
verschijnen.
Hoewel ook ik mij verwonderde over
do weinige aanwezige uniformen, mocht
het mij niet gelukken genoodigde officie
ren in burgerkleeding in de concertzaal
aan ts treffen.
Wel merkte ik vele officieren, leden
der bovengenoemde sociëteit in burger
kleeding op, en gaarne had ik ook dezen
in uniform aanwezig gezien, hetgeen zeer
zeker het feest meer luister zou hebben
bijgezet; maar dan ook zou het wensche-
lijk zijn geweest dat de niet-militaire
leden der sociëteit in een overeenkomstig
tenue zwarten rok en witte das
op het feest waren verschenen.
Het spijt mij dat bij de afbrekende
critiek van Urbanitas geen woord van hulde
is gebracht aan den eenigen cavalerie-
officier, die hot feest, in groote tenue, door
zijne tegenwoordigheid opluisterde.
Zou het bij eene gelegenheid, waar
de commandant der d.d. schutterij een
feest in groot ornaat bijwoont, niet wen-
schelijk zijn, dat de luitenant-kapelmees
ter in uniform verschijnt?
U bij voorbaat dankzeggende voor het
plaatsen dezer regelen, noem ik mij
Hoogachtend Uw dio. dr.
VERITAS.
Geachte heer Redacteur
Met belangstelling las ik het ingezon
den stuk van //Urbanitas", voorkomende
in uw blad van 21 Eebruari jl.
Hierin gaf schrijver als zijne meening
te kennen, dat het Bestuur der sociëteit
Vereeniging zich gegriefd, moest gevoe
len door de slechte opkomst der officie
ren en het verschijnen van sommigen in
politiek. Hoewel eigenlijk de kool de sop
niet waard is, kan ik niet nalaten op te
merken, dat het Bestuur der Vereeni
ging zich ook niet ontziet sommige In
dische officieren te grieven, door hen
zonder eenige redenen niet op het feest
Yerrassing van Zaltbommel
door ds Gelderschen in 1511,
DOOR
F. ALLAN.
(Slot.)
//Hoezeevoor IJzerenJan!" galmde
het door de vrij ruime gelagkamer en
zingend voegde men er aan toe:
«Ons Gelder, neen, 'tkan niet vergaan,
Zoolang er bommelsche jongens bestaan!"
De burgemeester stond nogmaals op en
gaf te kennen, dat ook hij nog iets had
te zeggen, en dit bracht, tenminste voor
eenige oogenblikken, wat kalmte in de
opgewonden gemoederen.
z/Van harte gaarne," dus liet het
hoofd van Bommels burgeren zich hoo-
ren, «van harte gaarne drinken we allen
op het welzijn van IJzeren Jan, den
gelderschen held, en even hartelijk wil
len we ook hem danken, voor 't geen
hij voor ons en de onzen deed; maar,
zegt mij, mannenWaar is onze kloeke
landsman? Wijst hem mij, opdat we ook
hem de hand drukken en hem-zelf zeg
gen kunnen, hoe innig diep, hoe leven
dig we gevoelen, wat we vooral ook aan
hem zijn verplicht: Eere, wien eere
toekomt!"....
«Jan Van O pijn en, want dat;
was de eigenlijke naam van IJzeren
Jan, «Jan Van Op ij n en is hier
niet, burgemeester'Ik ken hem en weet
waar hij zich bevindt," dus sprak een
der aanwezigen, «hij heeft de voorkeur
gegeven aan ander gezelschap, dan hij
hier vinden kon: hij bevindt zich in de
achterkamer van onzen hospes, bij
Gijske en hare moeder.
Gijske is zijn lief, en, we weten 't
immers wel, zulk een trekpleisterke is
vrij sterk klevend!"
«Dat men hem dan hier roepe," klonk
het als uit één mond;" Van Doorn!
och, zoo onze held zich bij de uwen be-
vïndr, ei, roep hem dan, als ge wilthij
mag hier niet ontbreken."
Van Doorn verwijderde zich, doch
kwam eenige oogenblikken later terug
met het bescheid:
«Jan zegt, dat hij van geen drukte
houdt en dus maar blijven zal, waar
hij is."
«Blijven, waar hij is?".... onderbrak
de Burgervader onzen hospes, «neen,
Van Doorn! dat kan, dat mag niet;
Jan moet hier komenik-zelf zal hem
gaan roepen. Heer Van Haeften!
Hopman Dee nik! Komt, helpt me een
handje; ge hebt me vandaag immers zelf
gezegd, dat Jan geen kat is om zonder
handschoenen aan te vatten
«Heel gaarne, burgemeester!" ant
woordden de aangesprokenen, «we gaan
met umaar, zeg eens Van Doorn!
ge gaat toch mede, niet waar, om ons
den weg te wijzenwe kunnen toch
maar niet zoo plompverloren, zoo onaan
gediend een kozend paartje storen!"
«'k Ben tot uw dienst, Seigneur!"
antwoordde de hospes, die de Heeren den
gang door naar zijne huiskamer leidde,
en, de deur van dat vertrek openende,
de noodiging er bijvoegde: «as-je-blieft,
Heerengaat binnen, doch staat mij toe.
dat ik u voorga".
Onvoorbereid als zij waren op dit hooge
bezoek, stonden, of liever sprongen vrouw
Van Doorn, Gjijske en Jan verrast
op. Immers, de burgemeester trad binnen,
en dat reeds wilde zeker al vrij wat
zeggen, en dan nog hopman Deenik
en dan nog de heer Van Haeften,
welke laatste vooral bij elk Bommeiaar
hoog stond aangeschreven. Waarlijk,
't was dien eenvoudigen lieden niet euvel
te duiden, dat ze zich ietwat bedrem
meld en wel ietwat onbeholpen, maar toch
beleefd genoeg, den burgemeester en de
beide andere «vreemde" heeren ontvin
gen met een«Mijn lieve hemelHee
ren wat mag het zijn, dat u naar
hier voert; er is immers geen onraad of
zwarigheid
«Stelfcju gerust vrienden!" antwoordde
de burgemeester, «van onraad of zwarig-
heid is geen sprakewe hebben u niets j
dan goeds te zeggen. We zijn eigenlijk!
hier gekomen om u, Jan Van O p ij- j
nen! uit te noodigen in het gezelschap j
te komen, dat in de gelagkamer hun-
kerend wacht naar het oogenblik, waarin j
het persoonlijk kennis met u zal mogen
maken, met u, die zich op dezen dag
voor Bommel zoo recht verdienstelijk
heeft gemaakt. Kom, ga met ons, voer
uw lief Gijske met u, en neem dan
meteen moeder de vrouw op sleeptouw
men wacht u met ongeduld; kom!"
«'t Spijt me, burgemeester! maar ik
gevoel op dit oogenblik al zeer weinig
lust om aan uwe vriendelijke noodiging
gehoor te geven," antwoordde J a n op
somberen toonterwijl hij te vergeefs J
een traan trachtte weg te pinken, die
in zijn open, flink mannelijk oog parelde;
«Waarlijk", dus ging hij voort, «waar
lijk, heeren! ik voeg thans niet daar,
waar zooveel ongeveinsde en onvermengde
vreugde heerscht."
«Maar hoe," dus viel de burgemeester
onzen held in de rede, «hoe hebben we
't nu met u, Jan! Gij droefgeestig
en dat op zulk een gelukkigen dag?"
«Voor velen, althans hier ter stede,
een gelukkige dagvoor mij, helaas
niet," sprak deze, als tot zich zei ven.
«En waarom dan voor u niet, myn
vriend!" dus waagde de heer Van
Haeften te vragen; «Zeg ons, wat
deert u en zoo ik u
«Als het, met uw verlof mag, heeren
dus mengde vrouw Van Doorn zich op
zeer bescheiden toon in het gesprek, dan
wil ik u wel zeggen, wat Jan thans
drukt en hem zoo erg hindertwant
ook mij loopt het hart over van verdriet
en mijn lief Gijske heeft van daag ook
al vrij wat bittere tranen geschreid,
och arme
«Maar vrouw!"
«Neen, Van Doorn! val me niet ia
de rede.
Mag ik spreken, Heeren
«Wel zeker, vrouw Van Doorn!"
antwoorde Van Haeften, «spreek vrij
uit en zeg ons, wat er aan scheelt; ge
zult er ons zelf zeer door verplichten."
«De zaak is eenvoudig deze, Heeren
dus vervolgde onze hospita, «Jan heetfc,
al ruim een jaar geleden, om Gijskes
hand gevraagd. Jan en Gijske ver
staan elkaar en, wat mij betreft, 'k ge
loof wel, dat ze malkander passenJ a n
is soms wel een beetje kort, maar zijn
hart, Heeren! zijn hart is van goud
«Ja, ziet ge, Heerenmyne vrouw"....
«Neen, Van Doorn! laat me eerst
uitspreken.... Maar wat is nu het onge
luk, Heeren; mijn man, ja, gij Van
Doorn!..... mijn man, die er aan
