NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD.
IN DEN VREEMDE.
Te Jaargang.
Woensdag 26 Februari 1890.
No. 2040»
ABONNEMENTSPRIJS';
Voor Haarlem per 3 maanden1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers-0.03.
Dit blad verschynt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat Ho. Haarlem. ^eBcfoontiuniBte? 335£.
ADVERTENTIES:
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en eonr&ntier*.
Directeuren-Uitgevers J. C. FEEBEBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Fublicite Mr angere G. L. 2) A UBB êp Co.t JOHN FJONESSucc., Parijs 31 bis Faubourg Mont-ma? tre.
Een Gemeentebelang'.
I.
[In gezonde n
Wanneer men let op de gunstige lig
ging van de stad Haarlem, aan land
en waterwegen en te midden van Ge
meenten waar land- en tuinbouw of vee
teelt wordt uitgeoefend, dan moet het
wel eene zeer gerechtvaardigde verwon
dering wekken, dat diezelfde stad niet
kan bogen op het bezit van een zeer
bloeiende markt. De feitelijke toestand
van die markt is op dit oogenblik be
paald treurig te noemen. Des Maandags
uitstalling van enkele land- of' tuinbouw
producten, deels op de Turfmarkt, deels
op het Verwulft; de Botermarkt, een
deel van het Verwulft en de Ged. Oude
Gracht worden ingenomen door stalletjes,
waarin verschillende eetbare waren of
huishoudelijke- en andere artikelen, oude
boeken enz. den kooplustigen worden
aangeboden. In een verloren hoekje van
diezelfde Botermarkt vinden wy een i n-
steekje, waar eenevan boter ver
kocht wordt, een treurige terugslag op
den naam van het marktplein zelf, een
naam die voorzeker wel ontleend is aan
dat voor ons land zoo belangrijke han
dels- en consumptieartikel.
Hel deel van de Ged. Oude Gracht,
gelegen in de nabijheid van het Ver
wulft, dient dien dag tot standplaats
voor paarden en rijtuigen aan de eene
zijde bijwijze van vergoeding, gedra
peerd met een kleine uitstalling van
bloemen. Afgescheiden van het minder
frissche idee van deze, zij het dan
ook tijdelijke, stalling in de open lucht,
vermeen ik ook dat deze zeer primitieve
wijze van handelen voorzeker niet tot
versiering strekt van eene der flinkste
straten onzer stad. Wij geven dan ook
in ernstige overweging, hieraan voor
eens en voor altijd een einde te maken.
Tot stalling van paarden en berging
van rijtuigen is voorzeker gelegenheid
genoeg bij daartoe meer speciaal inge
richte herbergiers of stalhouders hier ter
stede. Evenwel schijnt deze wijze van
y/Stallen in de open lucht" velen land
bewoners uit den omtrek eigen te zijn
op de Krocht b. v. zien wij nu en
dan dergelijke, onbeheerd staande, aan
gespannen rijtuigen van kerkbezoekers,
terwijl zij vooral des Woensdags op de
Groote Markt te vinden zijn.
Dat deze wyze van handelen terug
doet denken aan die tijden, dat Haarlem
een klein provinciestadje was, is zeker
maar eene andere vraag is of Haar
lem nog in dienzeffden toestand verkeert
wij meenen van niet.
Langs een deel van het Spaarne vin
den wij verder boomenbloemen en
heesters uitgestald en op de Riviervisch-
markt, Klokhuisplein en Oude Groen
markt, aan de zijde van de Groote- of
St. Bavokerk de «oudroestmarkt".
Des Woensdags kunnen wij op een
der meest tochtige plaatsen der stad, op
een deel der Oude Groenmarkt en Klok
huisplein, zeer enkele koeien, schapen,
varkens en paarden zien staan. Het is
voorzeker geen wonder, dat, als de vee
houders hunne beesten op zulk eene zoo
zeer ongeschikt gelegen marktgelegenheid
moeten ten verkoop aanbieden, Haarlems
veemarkt op dit oogenblik zoo goed als
niet beteekent. Dat dit echter met een
weinig goeden wil, anders kan en moet
worden, is zeker.
Aan het Spaarne, bij het Waaggebouw,
vinden wij de Kaasmarkt", die ook met
het oog op de gunstige ligging van
Haarlem, tot aanvoer van dit belangrijke
handelsproduct, slecht bezocht mag ge
noemd worden.
Zoekt men in het kort naar datgene
wat eigenlijk op de markt van eene stad
als Haarlem te vinden moest zijn, b. v.
keur van land- en tuinbouwartikelen, de
laatste vooral uit de tuinderijen van
Aalsmeer, Beverwijk enz., flinke aanvoer
van vee,- goede partijen kaas en boter
enz. enz., dan komt men tot de treurige
gevolgtrekking, dat het een nóg slechter
vertegenwoordigd is dan het ander.
Er moet een reden bestaan, die de
landbouwers, tuinders, veehouders, zui-
velboeren in den omtrek van Haarlem die
met zeer weinig moeite of kosten, haar
gemakkelijk kunnen bereiken, weerhoudt
hunne waren, hun vee enz., daar ter
markt te brengen. Als noodwendig ge
volg hiervaD, is het marktbezoek dan ook
zeer gering, een en ander tot schade van
velen onzer ingezetenen.
Zou die reden ook hierin kunnen ge
legen zijndat aan de marktgelegen-
heden in Haarlem feitelijk zeer weinig
zorg besteed wordt, dat er m. a. w. ge
legenheden ontbreken, waar de verschil
lende uitgestalde waren, vee enz. enz.
zoodanig kunnen geplaatst worden, dat
zij tot hun recht komen?
Voor eene flinke, goed bezochte dage-
lijksche markt in land-, maar vooral in
tuinbouw-voortbrengselen, is het eerste
vereisehte, dat er voor gezorgd worde,
dat de verkoopers hunne waren kunnen
uitstallen zooals het behoort". Om dit
doel te bereiken, moet er gebroken wor
den met den nu bestaanden primitieven
toestand en dient er op het breedste
gedeelte der Turfmarkt een wel zeer één
voudig ingerichte, maar in ieder geval
overdekte, hal of marktgelegenheid,
alleen en uitsluitend bestemd voor de
uitstalling en den verkoop van land- en
tuinbouwartikelen, geplaatst te worden.
Wat de eischen betreft, te stellen aan
een veemarktdie door de veehouders
en veehandelaars gezocht zal worden,
verwijs ik naar drie hoofdpuntenlo
naar eene gunstige ligging en wel zoo
veel mogelijk buiten de bebouwde kom;
2o naar eene doelmatige inrichting, waar
voor voorzeker voorbeelden genoeg zijn
te vinden en 3o naar behoorlijke ruimte
en flink onderhoud; allen vereischten, die,
naar ik meen en vertrouw, in onze stad
met eenigen goeden wil gevonden zullen
kunnen worden, ten bate van stad en
ingezetenen.
Wat de op- en inrichtingskosten van
deze twee marktgelegenheden betreft,
meen ik geene gewaagde onderstelling
te doen, zoo ik beweer, dat die in be
trekkelijk zeer korten tijd uit de op
brengst van tegen matigen tax te heffen
z/marktgelden", zullen gevonden worden.
En dat het marktbezoek, zoo slechts de
,/inaiktgelegenkeden" doelmatig ingericht
zijn, bepaald steeds zal toenemen, daar
toe meen ik, geeft de zeer gunstige lig
ging van Haarlem gereede aanleiding.
Om ook eene, Haarlem waardige, bo
ter- en kaasmarkt te verkrijgen, zoude
eene overdekte hal voor de plaatsing
van die artikelen de meeste aanbeveling
verdieneD, daar zulk eene overdekking
de aangevoerde producten ea dus zoowel
verkoopers als koopers tengoede moet
komen. Te dien einde vestig ik de aan
dacht op de Vleeschhal of, beter ge
zegd, op het gebouw dat eens tot
vleeschhal diende en dat, in weerwil van
de daartoe in de laatste twee jaren aan
gewende pogingen, blijkbaar niet meer
als zoodanig voldoet. Verder zoude dit
gebouw voor een dagelijks te houden
melkmarkt bestemd kunnen worden
eene zaak, die ik in een afzonderlijk ar
tikel wensch te behandelen en die, zoo
als ieder zal blijken, van het grootste
belang is.
Voorzeker zullen deze ideeën omtrent
verbetering van het //marktwezen" in
Haarlem, bij velen tegenkanting vinden,
vooral bij hen, die zich nog steeds in
weerwil van alle mogelijke teekenen, die
wijzen op geheel veranderde toestanden,
krampachtig vastklampen aan hetgeen
vroeger bestond. In weerwil van al die
betoogingen, die er op doelen, «dat het
altijd zoo geweest is," //dat al die nieu
wigheden maar geld kosten," //dat Haar
lem zoo dieht bij Amsterdam gelegen is"
en wij dus m. a. w. daar ter markt
kannen gaan en dergelijke, geef ik ech
ter als mijne meening, die, naar ik hoop
en vertrouw, door velen zal gedeeld wor
den, te kennendat de Raad onzer ge
meente in de allereerste -plaats rekening
dient te houden met de behartiging van
de belangen der ingezetenen, vooral der
neringdoenden. En zoo vraag ik nu
zouden die bij een verbeterd marktstelsel,
waardoor de //Haarlemsche Markt" in den
geheelen omtrek gezocht zal worden, niet
ten zeerste bevorderd worden Dat onze
melk-, vee-, boter- en kaas-, groenten-
en vruehtenmarkten tot een der belaag
rijkste in ons land zijn op te voeren,
staat bij mij vast. Juist de nabuurschap
van Amsterdam is een der hechtsten
meest afdoende argumenten in deze
onze markten rroeten als het ware de
keurmarkten voor die stad worden, voor
alles wat betreft artikelen van eerste
dagelijksehe behoefte. En dat het vroeger
hier altijd zoo geweest is als het nu is
nogmaals moet ik dan de vraag doen:
is Haarlem nog steeds dat kleine pro
vinciestadje van vroeger? Ik wijs slechts
op de uitbreiding der stad en de ver
meerdering van het aautal inwoners in
de laatste tien jaren op de zeer be
langrijke pogingen, die aangewend wor
den om ook het //handelsverkeer" voor
Haarlem belangrijker te doen worde»
en zoude daarbij alles wat verbetering
en uitbreiding enzer marktgelegenheden
betreft, moeten //doodgezwegen" worden
Ik herhaal met betrekkelijk kleine
nnaneieele opoffering, die echter gaande
weg weer in de //gemeentekas" terug
vloeit, zoude niet alleen de stad zelve,
maar zouden ook tal van ingezetenen
een zeer groot voordeel genieten bij
eene ingrijpende en afdoende verbete
ring van ons nu bepaald treurig //markt
wezen". Daarom hopen wij dan ook ten
zeerste, dat dit hoogst belangrijke onder
werp de belangstelling van velen moge
wekken en voor hen, die door de bur
gerij geroepen zijn ©m de belangen van
Haarlem vóór alles te behartigen, eene
kleine vingerwijzing voor wat hun in
deze te doen staat.
M. BOKMA DE BOER.
Haarlem. Februari 1890.
STADSNIEUW S.
Haarlem, 25 Febr. 1860.
Het bestuur van de afdeeling Haar
lem der Maatsehappij tot Bevordering
der Toonkunst heeft op verzoek van vele
leden van het Koor besloten, het Ora
torium //la Damnation de Faust" van
Berlioz, niet op het aanstaande muziek
feest uittevoeren, maar te vervangen door
een ander werk.
Geslaagd voor nuttige handwerkea
mej. M. L. v. d. Linden, alhier.
Mej. S. v. d. Velden alhier is be
noemd tot onderwijzeres aan eene bizon-
dere school te Rotterdam.
Het Indisch Genootschap te 's-Hage zal
Dinsdag 4 Maart eene vergadering hou
den, waarin de heer jhr. D. F. van Al
phen van Haarlem,de landrente zal bespre
ken, in verband met den economischen
toestand van Java.
Maandagavond werd alhier in de bo
venzaal der sociëteit //Vereeniging" eene
openbare meeting gehouden van de af
deeling Haarlem der Nederlandsche Ver
eeniging tegen de Prostitutie. Als spre
kers traden op mevr. Klerck van 's Hage
en de heeren J. Klein en W. L. Schram
alhier. De vergadering, die goed bezocht
was, werd gepresideerd door den heer
D. de Clercq. Slechts door óen mannelijk
persoon werd van de gelegenheid tot
debat gebruik gemaakt. Hij drong aan
op wettelijk onderzoek naar het vader
schap en de verplichting tot onderhoud
der ongehuwde moeder.
Door velen werd het adres ondertee
kend van den Vrouwenbond aan de
Tweede Kamer.
Rechtszaken.
Door de rechtbank alhier is Dinsdag
in staat van faillissement verklaard Hil-
lebrand Reverda, wagenmaker, grofsmid
en koopman, wonende te Zaandam, met
ingang van 24 Febr j.l. en zijn benoemd
tot rechter-commissaris Mr. S. de Ciercq
van Weel en tot curator jhr. Mr. F. W.
van Styrum, adv.-proc. alhier.
Door de politie alhier is aangehouden
een 14jarige knaap, die zich in de laat
ste dagen aan vier verschillende oplich
tingen had schuldig gemaakt, terwijl een
17jarige jongen is gevat, die voortdurend
brood ontvreemd heeft uit karren die op
straat stonden.
Bij de Vereoaiging
„f ëiMotaiil aaar ïsrwp»"
hebben zich de volgend© personen voor
wsrk aangemeld
Een voor koetsier. - Twee voor oppasser.
- Ee» voor ziekenoppasser. - Vier voor
kantoorlooper. - Twee voor portier. - Een
voor schrijfwerk. - Een voor boekbin
der. - Een voor schoenmaker. - Twee
voor sehildersknacht. - Twee voor met-
selaarskeeht. - Een voor timmermans-
knealit. - Een voor broodbakkersknecht. -
Een voor koper- en metaalgieter. - Twee
voor tuinmansknecht. - Een voor opzich
ter. - Een voor loodgioterskneeht. - Zes
voor aardwerkers of los werkman. - Tien
voor werkster of schoonmaakster. - Een
voer burgerwasehvrouw. - Een voor
hulpkoekster. - Drie voor burgernaai
ster. - Drie voor breister. - Een voor
mangelvrerk.
Partieulieren en werkgevers, die van
deze aanbiedingen wenschen gebruik te
maken, wordt beleefd verzocht zich
schriftelijk tot het Bestuur der Vereeni
ging te richten, (bus Stadhuis of Doelen)*
FEUILLETON.
Naar het engelsch.
VAN
EDNA LYALL.
34)
HOOFDSTUK XVII.
Frances was verscheidene jaren jonger, zij was nu ongeveer
acht-en-twintig jaar oud, ofschoon zij er door hare blanke gelaats
kleur en weelderig goudblond haar veel jonger uitzag. Zij was
ongetwijfeld niet sterk van gestel, hare scherpe gelaatstrekken
spraken van lichamelijk lijdenhare oogen waren evenals die van
hare zuster lichtgrys maar terwijl uit die van lady Worthington
de vroolijkheid u tegen blonk, drukten hare oogen een stil geluk
en kalme bedaardheid uit.
Toch was haar leven tot dusverre volstrekt niet zonder tegen
spoed geweest. Als een zwak sukkelend kind was zij opgegroeid
en het mocht een wonder genoemd worden, dat zij was blijven
leven; de eene ziekte voor, de andere na had zij moeten door
worstelen, totdat zij tenlaatste er eenigszins boven op was gekomen,
hoewel zij altijd zwak bleef. Wat zij aan lichamelijke kracht te
kort kwam, werd haar dubbel in geestkracht vergoed. Bijna allen,
die haar kenden, gaven zich blindelings aan haar oordeel over;
zij bezat eene onvervalschte waarheidsliefde en streefde met ernst
naar het goede, daarom ook boezemde zij iedereen vertrouwen in.
Dit gevoegd bij een helder oordeel en een diep gevoelig hart,
maakte haar algemeen bemind, zoodat haar invloed grooter was
dan die van lady Worthington, met al hare goedheid. De twee
zusters arbeidden altijd met haar beiden, maar ieder had haar
eigen roeping; lady Worthington zeide van Frances Neville, dat
zij eene //hemelsche" roeping, zijzelf echter eene //aardsche" roe
ping had. Dit alles was natuurlijk niet bereikt, dan nadat zij
menigen strijd hadden moeten voeren; Frances had nog dikwijls
met moeielijkheden te kampen, terwijl zij nu en dan in twijfel
verkeerde; zij kende nu echter reeds jaren lang het geheim van
een gelukkig leven en ofschoon zij eene uiterst scherpe lijn had
getrokken tusschen goed en kwaad, bleef haar hart bewaard voer
bekrompenheid. Sedert den dood van hare moeder, die nu reeds
jaren geleden gestorven was, was Frances bij hare zuster komen
inwonen eene schikking, die beiden partijen best beviel. Lady
Worthington hield er van om iemand bij zich te hebben, die zij
kon verplegen en vertroetelen, en Frances, ofschoon nu juist geen
zieke, vereisehte altijd vele zorgen. Haar invloed in de huishouding
was ook groot. Haar beide dartele neven, Harry en Fred en de
kleine, luidruchtige Kathie waren altijd vriendelijk ©n bedaard,
wanneer «tante Fanny" in de kamer was, en zij scheen het in
hare macht te hebben, om hen door haar voorbeeld tot het goede
op te wekkende beide jongens zoowel als het kleine nichtje
hielden dol veel van haar.
Toen lady Worthington de kamer had verlaten scheen alle
vroolijkheid van het gelaat van Frances weggewiseht. Zij was zeer
vermoeid en met kloppend hoofd en vermoeide leden vleide zij
zich op de sofa neer, terwijl zij eene vraag tot zichzelf richtte,
die zy reeds meermalen had uitgesproken.
Wat veor goeds leverden de bezoeken op, die zij dien middag
had ontvangen? Was haar namiddag niet verspild? Zij had zich
voorgenomen om zooveel te doen om haar werk voor de armen
gedeeltelijk af te maken, te studeeren op de piano en naar de
middagkerk te gaan en dit alles werd haar belet doordat er on
ophoudelijk bezoek kwam. Welk genoegen hadden die menschen
haar verschaft en welk genoegen had zij hun wederkeerig ver
schaft? vroeg zij zichzelf af. Hadden niet bijna alle bezoekers dat
bezoek als een vervelenden plicht beschouwd en waren zij niet
dankbaar geweest, toen die tien minuten of dat kwartier voorby
waren en zij weer vry konden vertrekken En waarover hadden
zij gesproken? Over het weer, over den terugkeer naar de stad,
over de jongste huwelijken der groote wereld, over het concert in
een van de kerken in het West-End enz. Was daarvoor nu zoo
veel tijd verspild geworden
Zij moest de gevolgtrekking maken, dat morgenbezoeken nood
zakelijk en goed waren, maar zij had nog geen middel gevonden,
om ze te verbeteren, toen hare zuster terugkeerde, gevolgd door sir
Henry een slanke, flinke man met donkergrijs haar, fiere
trekken en met de houding van iemand, die gewoon is te bevelen
zijne manieren getuigden echter van groote hoffelijkheid.
