NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
7 e Jaargang.
Donderdag 27 Februari 1890.
AEONHEKENTSPRns;:
IN DEN VREEMDE.
No. 2041.
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden/1.20.
Franco door het gelieele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers-0-03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bnreau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. TrcEefoostniBEiaBEes' 122.
ADY1ET1ITIËI:
van 1—5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiön worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Directeuren-Uitgevers J. C. HEEREBOOM en J. B. AVIS.
hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Genérale dt Fubliciti Etrangère L. BA IJ BB CoJOHN F. J0NE8Succ.t Barys 3 lbit Faubourg Montmartre
STADSNIEUWS.
Haarlem, 26 Febr. 1890.
Examens te 's-Hage. Nuttige hand
werken geslaagd de damesM. S.
C. Wijsmuller, P. J. Boon, A. C. Boon
E. C. de Graaf, L. H. Thai Larsen en
E. M Smit, allen van Haarlem.
Fraaie handwerken, geslaagd me}. H.
Bergsma, van Spaarndam.
Het expeditie-kantoor der firma vaa
Gend ea Loos alhier, wordt met Mei o.k.
verplaatst van de Anegang No. 21 naar
de Ged. Oudegracht No. 100, terwijl een
pakhuis aan het Klein Heiligland veor
opslag en berging der expeditie-goederen
zal worden ingericht.
Bij de boekhandelaars Mul, van Cit-
tert en Post alhier bestaat gelegenheid
tot onderteekeaiag van het adres van den
Vrouwenbond aan de Tweede Kamer,
inzako de prostitutie-kwestie.
In het ingezonden stuk, voorkomende
in het nummer van 25 dezer, valt een
zinstorende drukfout te herstellen. Regel
21 en 22 van de eerste kolom, gelieve
men te lezen: //een ideetje van e8n
markt waar boter verkocht wordt" enz.
De toestand van den wachtmeester der
huzaren Haatsma is thans niet ongunstig te
noemen. Men koestert gegronde hoop op
zijn herstel.
Baclivereeniging.
Tengevolge van den nooit volprezen
maatregel van het bestuur gingen Dins
dagavond twee minuten na den aanvang
van de Symphonic No. 1. B dur van
Schumann, de groote deuren van de
concertzaal onverbiddelijk dicht en bleef
een aantal heeren en dames, het slacht
offer van de vogue" om steeds op een
concert te laat te komen tot groote
ergernis van de reeds zittenden en luis
terenden of en dat is al even
ergerlijk 't is een beleediging voor
de concertgevers het een kwartier
vroeger te verlaten dan de anderen. En
waarom hebben die kunstminnaars en
minnaressen zoo weinig en zooveel haast?
op 't laatste zouden wij antwoorden
Waarschijnlijk trachtten ze op die wijze
aan 't gedrang te ontkomen, dat ge
woonlijk bij 't verlaten van de concert
zaal niet bestaat. Maar nu vraag ik: is
dat geen gruwelijk egoïsme? Als allen
er zóo over dachten wel dan liep de
geheele zaal leeg en Coenen en de zijnen
speelden voor leege stoelen oef't is
er uit, wat me den geheelen nacht en
van morgen in 't hoofd maalde en nu 'k
zoover ben valt 't me makkelijker om
wat van het concert zelve te zeggen.
Zoolang verkoudheid, jicht en koort
sen op onze diluviale gronden blijven
heerschen, zullen er nog dikwijls storin
gen in de programma's onzer concerten
worden teweeggebracht, maar met welke
van de drie ongesteldheden onze ge
vierde Rogmans behebt is, zeer zeker
zullen we den ruil met onzen niet min
der grooten Messehaert niet betreuren.
Het kwam mij voor, den heer Mes
sehaert van de talrijke malen dat ik van
zijne gaven mocht genieten, nog zelden
zoo schoon te hebben hooren zingen als
in de //Aria uit de Schepping." Deze
zanger is en blijft hetzelfde genre van
altijd. Bij hem is de school alles en van
daar dat hij, zoo hij bij de eerste
kennismaking al geen overweldigenden,
op den duur toch wel een mach
tigen blijvenden indruk weet te vestigen
een eigenschap, die men hem zal
moeten toeschrijven, wanneer men het
voorrecht heeft gehad om hem dikwijls
te hooren. Vrij van alle gemaaktheid,
zonder een zweem van effectbejag, zingt
hij naar alle regelen der kunst, met die
benijdenswaardige vastheid, die hem nooit
verlaat en met een voordracht, die alles
wat van hem komt welsprekend maakt.
Gelukkig dat het programma, wat het
instrumentale gedeelte betrof; geen wijzi
ging had ondergaan, vooral omdat ik mij
niet gaarne //Bruehs vioolconcert G. Mol"
had zien ontsnappen. Cramer is een
hoogstaand, zeer gewaardeerd violist en
de avond van gisteren deed dit weder
uitkomen. Een breede gemakkelijke streek,
veel techniek en een fijne opvatting zijn
wel zyne hoofddeugden. Toonde hij door
zijn spel in dit nummer in de geheimen
der klassieken doorgedrongen te zijn, in
de drie stukken //Largo", //Berceuse
Slave" en //Moto perpetuo", resp. van
Leclair, Neruda en F. Ries, bleek hij
ook deze drie meesters door en door te
kennen. Met de meeste bereidwilligheid
beantwoordde hij het warme applaus, dat
hem ten deel viel, raet de innig schoone
z/aria op de G-snaar" van Bach.
De heer Messehaert gaf nog een drie
tal liederen van Schubert //Litaney", //der
Zwerg" en //Dithyrambe", die met veel
gevoel vertolkt, de toehoorders in verruk
king brachten.
Als toegift zong hij //An die Musik"
mede van Schubert. Door de taktvolle
begeleiding van den heer L. Schlegel
kwam de schoonheid dezer liederen nog
meer uit.
Gaarne zoude ik nog uitweiden over
het symphonie-orkest uit Utrecht en zijn
talentvollen dirigent, met ingenomenheid
spreken over den vollen warmen toon,
dien het ontwikkelt, gaarne aan instru
ment voor instrument den lof toezwaaien
die het toekomt. Vooral troffen mij de zui-
verheid van het koper, de edele klank
van den hoorn, den koning van het ko
per, die blijkbaar in Coenen3 orkest een
paar uitmuntende bespelers heeft. Ook
het hout werd blijkbaar met voorliefde
bediend; dit kwam vooral uit in het G
Mol concert. Eenheid heerschte er in de j
magnifieke feest-euverture van Rietz en
de //naselnde" fagot in de //Ouverture de
carnaval" van Meetor Berlioz, was on-1
danks zijn onsympathieken klank
gisteravond een instrument, dat applaus
ontlokte ea ia mijne achting steeg. Dank j
aaa het bestuur van Baeh voor dezes
zeldzaraen avond
De flaarlemsche „Openbare Leeszaal",
Den lezers van ons blad is hot bekend,
dat voor eenigen tijd door eenige inge
zetenen hier ter stsde pogingen in het
werk zijn gesteld, em eene leeszaal
op te richten voor het volk. Al spoedig
werden die pogingen met een gunatigen
uitslag bekroond: een aantal personen
verklaarden zich bereid mede te werken
en de voreeniging //Weten en Werken"
stond gratis eene harer zalen, de vroeger
genaamde teekenzaal, voor het be
oogde doel af.
Hiermede was de grootste moeilijk
heid overwonnen. Een lokaal toch, dat
men eiken avond gebruikt, eischt aan
huur een grooter som dan eene open
bare leeszaal, die gratis wordt opengesteld,
kan betalen. Een ander bezwaar bleef
echter nog over. Hoe zoude men erin
slagen, de noodïge lectuur bijeen te ga
ren zonder op groete kosten te stuiten?
Maar ziet, aan de aanvrage om een gratis
exemplaar werd door zoovele uitgevers
van dag- ea weekbladen en tijdschriften
voldaan, dat men thans reeds op het
bezit van een goed gestoffeerde leestafel
mag bogen.
Onder deze periodieken, die natuurlijk
geregeld worden doorgezonden, bevinden
zich bladen van allerlei kleur en richting
en ook vele vakbladen. Dit bewijst reeds,
dat de haarlemsche //Openbare Leeszaal"
niet is hot uitvloeisel van eene bizondere
partij, maar eene onderneming, die het
heil van het volk voor oogen heeft.
Wat tech is het doel van de leeszaal?
Dat is om den werkman, vooral den
jongen werkman, die dikwijls als com
mensaal bij vreemdeD, geen aangenaam
tehuis heeft, terug te houden van het
bezoeken van de herberg, door hem in
een goed verlicht en verwarmd lokaal,
dagblad- of andere lectuur te geven.
Niemand dringt er op aan, dat hij iets
gebruiken zal; maar koffie, thee en bier
zijn voor dengene, die het verlangt, te
verkrijgen. Van sterken drank is na
tuurlijk geen sprake.
De leeszaal is gratis toegankelijk. Wil
men iets bijdragen, voor een kwartje is
men lid en heeft stem in de vergaderin
gen. Sommigen meenden, dat dit gratis
openstellen der zaal, voor den goeden
w erkman een reden zou zijn, om er van
daan te blijven, maar de meerderheid
oordeelde, dat kostelooze toegang beter
was en men ook geen gevaar zou hebben
slechtgezinde personen in het lokaal te
zullen krijgen, omdat het hun daar wel
spoedig zou vervelen. Bovendien zijn
altijd een of twee commissarissen tegen
woordig, die het toezicht uitoefenen.
Reeds vier en twintig personen hebben
hunne medewerking daarvoor toegezegd,
en zullen beurtelings een avond in do
leeszaal doorbrengen. Ieder die zich bij
dit corps commissarissen wenscht aan te
sluiten, gelieve zich daartoe bij den se
cretaris aan te melden.
Het lokaal is alle dagen, van des
avonds halfacht tot tien uur geopend,
uitgezonderd op Zaterdag en Zondag. Te
betreuren is het voorzeker, dat de Zondag
buitengesloten is, omdat men dan den
meesten tijd heeft en men mag hopen,
dat de belstselen, die nu nog tegen het
openstellen op Zondag bestaan, weldra
zullen vervallen.
Dinsdagavond te 8 uur opende de
voorzitter van het bestuur, de heer D.
de Clercq, de eerste vergadering der
Openbare Leeszaal. Hij bracht met een
enkel woord het doel der nieuwe ver-
eeniging in herinnering en sprak een
woord van dank uit voor de gewaar
deerde medewerking van het genootschap
//Weten en Werken", dat met applaus
werd aangehoord.
Een groot aantal bezoekers vermeide
zich reeds in de aangeboden lectuur. Het
bestuur is samengesteld uit de navol
gende heeren: D. de Clercq, president,
E. Scheltema, penningmeester, C. de
Vries,Hz. bibliothecaris enJ.C. Peerebeom,
secretaris.
Bereids ontving de Openbare Leeszaal
belangrijke geldelijke donatiën; voor meer
dere houdt zij zieh natuurlijk aanbevolen,
evenals voor toezending van gelezen tijd
schriften, boeken enz. Zoo men dit ver
langt kan men die terugkrijgen. De zorg
daarvoor is opgedragen aan den Biblio
thecaris.
Men meldt ons uit Halfweg:
Een met een 100tal handteekeningen
voorzien adres is van deze plaats gezon
den aan den raad van administratie der
Holl. IJz. Sp. Mij., waarin wordt ver
zocht trein 7 alhier te doen stoppen.
Als blijk van waardeeriog is den heer
Groskamp, burgemeester van Sloten, door
den gemeenteraad een net bewerkte inkt
koker ten geschenke gegeven.
Letteren en Kunst.
Men meldt ons uit Krommenie dat
Maandag op eene volksvergadering van
de Nutsafdeeling aldaar, zich o. a. een
tweetal verdienstelijke musici deden
hooren, zijnde mej. Betsy Moser van
Amsterdam, als zangeres en de heer G.
J. Oort van Haarlem als pianist, beiden
leerlingen van het Blinden-instituut te
Amsterdam. Van bevoegde zijde wordt
ons een hoogst gunstig oordeel gezonden
over hun beider optreden. Gebrek aan
plaatsruimte gedoogt ons echter niet de
uitvoerige bespreking daarvan in ons
blad op te nemen.
Het hoofdbestuur van het Neder-
landsche Tooneelverbond doet in een circu
laire een dringend beroep op de offer
vaardigheid van bet publiek, ten einde
degenen te helpen, die door den schouw
burgbrand te Amsterdam, nadeel leden.
Het zegt o.a.
z/Wat verloren ging aan archief, aan
bibliotheek, aan decoratief, is onherstel
baar, maar plotseling geleden geldelijk
schadeverlies aan kleedingstukken en be-
noodigdheden, door //force majeure" ont
bonden overeenkomsten, en niet het aller
minst betrekkingen niet meer te vervul
len, onnoodig geworden diensten, verval
len verklaarde weekloonen, dat alles te
zamen genomen eischt hulp, Diet alleen
van tooneelvrienden en begunstigers,
maar van alle weidenkenden, van alle
offervaaidigen, waaraan Nederland bij
zoo menige gelegenheid rijk bleek te zijn."
De internationale zangwedstrijd
door de Düsseldorfer Mannenzangveree-
niging uitgeschreven, wekt veel belang
stelling en vele groote vereenigingen uit
Bolgië en Nederland hebben hun mede
werking reeds toegezegd. Er zijn talrijke
en aanzienlijke prijzen uitgeloofd, o. a.
de Hertog-Ernst-medaille door den her
tog van Saksen-Coburg-Gotha. Het feest
heeft van 5 tot 8 Juli te Düsseldorf
plaats en men kan zich nog tot 1 April
aanmelden.
B 1N N E N L A N D.
De heer Keuchenius nam
Maandag aan het Departement van
Koloniën afscheid van alle ambtenaren
tot en met den rang van commies.
De afgetreden minister van
Binnenl. Zaken, baron Mackay, heeft
Dinsdag afscheid genomen van de hoofd
ambtenaren, chefs van afdeelingen aan
FEUILLETON.
Naar het engelsch
VAN
EDNA LYALL.
35)
HOOFDSTUK XVII.
Espérance had het in de herfstdagen dikwijls moeten hooren:
„Wanneer de Worthingtons terugkomen, dan zullen er weer onop
houdelijk diners worden gegeven", of //wanneer lady Worthington
hier is, dan zullen de dameskransjes weer beginnen te leven", en
dikwijls wanneer een van de familieleden een harer handelingen
wilde rechtvaardigen, dan heette het: //Ik weet zeker dat lady
Worthington het ook doet." Door dergelijke opmerkingen werd de
nieuwsgierigheid van Espérance opgewekt en daar zij nu eenmaal
het vooroordeel had opgevat, dat er niets goeds in de bewoners
van Rilchesler was te vinden, stelde zij zich lady Worthington
voor als eene slanke, fiere, krachtige, engelsche vrouw en hoe
meer zij haar hoorde prijzen, des te sterker werd haar afkeer voor
deze vrouw. Hot cenige wat haar nu en dan in dit vooroordeel
aan het wankelen bracht, was de herinnering aan Claude Mag-
nay. Hij had altijd met eerbied van de familie Worthington ge
sproken maar zelfs deze herinnering oefende weinig invloed meer
op haar uit, zoo cynisch was zij reeds geworden. Maar ofschoon
hare ellende met den dag scheen toe te nemen, was de redding
nabij; mevrouw Worthington was er de vrouw niet naar om tijd
te verliezen en wanneer zij eenmaal een plan had gevormd, dan
moesten, het kostte wat het wilde, alle hinderpalen uit den weg
worden geruimd om het doel te bereiken.
Het was de dag van //Allerzielen", en te midden van deze
koude menschen, was Espérance aan hare sombere herinneringen
overgegeven en gevoelde zij zich diep ongelukkig.
Een brief van Gaspard, vol van de teederste ontboezemingen,
lokte slechts een stroom van tranen uit en de onhartelijke nieuws
gierigheid van mevrouw Mortlake eB de duidelijk merkbare min
achting van Cornelia waren bijna niet om uit te houden. Nooit
was de atmosfeer haar in de zitkamer zoo drukkend, nooit was de
dag haar zoo lang toegeschenen. Zij bezat echter nog wel zooveel
geestkracht, dat zij hare gewaarwordingen kon bedwingenzij las
hare nichten overluid voor, wel is waar geheel werktuigelijk, maar
toch bezat zij nog die vastheid van wil, welke haar dwong om
hare zelfbeheersching te bewaren.
Hare gedachten waren verre weg nu op de uitgestrekte be
graafplaats van Parijs, dan weer aan het sterfbed van haar vader
of nog verder naar de kleine begraafplaats te Mabillon, waar
heen zij ieder jaar op dezen dag alle bloemen had gebracht, die
de tuin opleverde. Zouden de landbewoners er nu voor zorgen?
//Werkelijk, Espérance, uw uitspraak wordt voortdurend slechter
en slechter," zeide Cornelia verwijtend.
Daardoor werd Espéranee eensklaps uit haar gepeins opgeschrikt,
en las zij steeds voort, hare oogen vochtig van de tranen.
Een oogenblik daarna werd er gescheld. Iedere stoornis zou
haar welkom zijn en zij luisterde aandachtig naar de voetstappen,
die naderbij kwamen. Zij slaakte een zucht van verlichting, toen
de deur werd geopend en lady Worthington en miss Neville wer
den aangediend.
Of het door deze, door haar zeer gewenschte, stoornis kwam,
of omdat de verschijning van lady Worthington haar betooverde,
ia moeielijk uit te maken, maar hare vooroordeelen waren eens
klaps verdwenen en een paar minuten lang was zij bijna zoo ge
lukkig en opgewekt als vroeger. De glimlach van genoegen, waar
mee Espérance haar groet beantwoordde, misleidde lady Worth
ington zeer. Zij ging echter te werk volgens een vooraf beraamd
plan en deed haar uiterste beste om mevrouw Mortlake en Cor
nelia bezig te houdon, opdat Frances zich geheel aan Espérance
kon wijden.
In den beginne was zij zeer spraakzaam zij scheen het zeer
prettig te vinden om van Gaspard en Claude Magnay te spreken,
en door hare schijnbare opgewektheid bracht zij Frances bijna op
een dwaalspoor. Eenige minuten daarna was zij echter geheel ver
anderd; een troep straatmuzikanten, die reeds een paar stukjes
ten beste hadden gegeven, hieven nu met meer bezieling de geest
drift wekkende //Marseillaise" aan.
Alle kleur was eensklaps uit Espérances gelaat verdwenen. Zij
hield op in het midden van een zin en met deernis voor haar be-
