NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Donderdag 6 Maart 18D0.
No 2047»
S F A I) S N S E II S.
BIN N X L A X I).
IN DEN VREEMDE.
7e Jaargang,
HAARLEM'S DAGBLAD
ABOHHIMEUTSPRIJSf;
Voor Haarlem per 3 maanden ƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummer»-0.03.
Dit blad verschijnt dagelyk», behalve op Zen- en Feestdagen.
BureauKleine Houtstraat No. 9, Haarlem. TelefooBiKauBimer S32.
ADVERT ITTlSï:
van 15 regels 50 Cent»; iedere regel meer 10 cents_
Groote letter» naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertenties worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en conrantiere.
Direatsuren-Uitgeverg J. C. PEEREBOOSI en J. B. AVIS.
hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Getwrale de Publicity Btrangere G. L. bDAJJBB Sg Co., JOBB F. JONBS, SuccPoryt 31tis Faubourg Montmartrc.
Haarlem, 5 Maart 1890.
Examens nuttigo handwerken, te
's-Gravenhage op 4 Maart. Geëxami
neerd 10 cand., toegelaten de dames:
J. J. W. Theurer, G. Fol, A. S. Sporre,
en B. v. d. Kodde, allen van Velzen
L. J. Hartog, A. L. Selkers en M. E.
Lelsz, allen van Haarlem.
Het teekencollegie Kunst zij ons Doel"
alhier gaf Maandagavond een kunstbe
schouwing met aqurellen van ,/Pulchri
Studio" te 's-Iiage. Evenals altijd munt
deze collectie weder uit door frischheid
en nieuwheid. Er waren prachtige stuk
ken onder, met name van Ëilders van
Bosse, Hoinck van Papendrecht, van
Borselen, Mesdag, Nakken, A. v. Rap-
pard, Dekker, van der Hoeven, Eerelman,
Koster, Rooseboom, Hermine van dei-
Haas, Elchanon Verveer, Wolbers, Op-
penoorth, Schipperus, Neyhuys, Wijs
muller e. a. Tal van leden met hunne
dames kwamen deze merkwaardige expo
sitie bezichtigen.
Mej. J. A. S. Laadré, concertzangeres
alhier, zal eerstdaags hier ter stede een
concert geven met medewerking van den
heer Orelio en de beide heeren Haag
mans (piano en viool).
Mej. Landré zal binnenkort te Arnhem
optreden op een coneert van Kwast
en ook zal zij zich te Bergen-op-Zoom
doen hooren.
Een vergissing deed ons in het vorig
nummer, achter den naam van het stuk
dat het Nederl. Tooneel Donderdag hier
ter stede geeft, vermelden „La Dame
aux Camélias".
Adrienne Lecouvreur is een drama
van Srcibe en Delavigne.
gastheer een schilderij, door hem gepen
seeld, ten geschenke heeft ontvangen.
(Aop.)
De heer Rosier Faassen en mevr.
1 Faassen, geb. Van Velzen, zijn dit jaar
veertig jaren in dienst der kunst werk-
zaam geweest. Dit dubbele jubileum zal
18 dezer in den Grooten Schouwburg te
Rotterdam gevierd worden met eene too-
neelvoorstelling te hunner eer Platijn
Co.).
i Inhoud Nederl. IllustratieGeïll.
Nieuws v. d. Dag no. 10, (F. B. van
Ditinar Utr.)De brand van den Schouw
burg te Amsterdam Inleiding Samuel
CosterDe SchouwburgDe brand van
1772 De Schouwburg op het Leidsche
PleinL. W. v. MerkenNa 1774De
brand Na den brand, (met 3 illus. en het
portret van dr. Coster). Aardigheden op
i wetenschappelijk gebied. Nachtlichtjes
van wilde kastanjes. Geïllustreerde
Novellen. Een werkstaker, door A. A.
Geerling3 (met 3 illustraties). (Bekroond
met de kleine zilveren medaille.) Het
venertaansche fee3t te Dublin (met illu-
stratie). Graaf Julius Andrassy (met
j portret). Voor dames. Twee vra-
j gen beantwoordt door pater Famillias en
F. W. Drijver. Kunst en letteren.
Een nieuw roman van Leo Tolstoï.
Onze illustratie-premie-oproep. Humor
en satyre (met 3 illustraties). Mede-
deeling. Correspondentie. Schaak
rubriek. Advertentiën.
Dinsdag waren er op de paardenmarkt
te Sloten slechts 35 paarden aangevoerd,
de handel was stil, de prijzen liepen van
f 40 tot f 230.
Letteren en Kunst.
De heer L. Simons Mz. zal, wegens
drukke werkzaamheden, met het eind
van den loopenden jaargang de leiding
van het orgaan van het Tooneelverbond,
Het Tooneelneerleggen.
De heer Desuiten is voor het speel
seizoen 1890,91 wederom benoemd tot
directeur der Fransche Opera te s' Hage.
Wij vernemen, dat Mad. Sigrid
Arnoldson Zondag-avond op de soirée bij
den heer Mesdag te 's Hage, van haren
Naar wij vernemen, zijn de
stukken, betrekking hebbende op de
wetsvoordracht tot regeling van den
dienstplicht, thans naar het Loo opge
zonden. (N. R. C.)
De heer Domela Nieuwen-
huis, lid der Tweede Kamer, is uit het
buitenland te 's-Hage teruggekeerd.
Uit eenen particulieren brief,
den 4en Februari te Medan geschreven,
verneemt het Handelsblad hoe daar den
28en Januari het chineesche schip Chow
C/too Foo uit Hongkong aankwam, bege
leid door Zr. Ms. Prins Hendrik der Ne
derlanden, onder commando van den kapt.
ter zee Buyskes.
Wat was geschied?
De Chow Choo Foo had 248 emigran
ten aan boord, bestemd voor Deli. Eenige
belhamels, waarschijnlijk in dienst van
coneurreerende agenten, hadden oproer
gestookt onder de koelies, die zich van
het schip meester maakten, dreigende het
in brand te steken en de bemanning te
lijf gaande.
Evenals geschiedde door de muiters op
de Kielwilden zij het schip te Singa
pore binnenbrengen, doch ze verstonden
geen navigatieZe waren het oproer be
gonnen op de hoogte van Kaap Padaran
(Cochin China) en de kapitein gebruik
makende van regenachtig weder, wist
Singapore ongemerkt te passeeren en
hield recht op Riouw aan. Daar lag Zr,
Ms. Prins Hendrik der Nederlanden op
de reede, op weg naar Atjeh. De uitkijk
was goed. Aan boord werd bespeurd dat
er op de Chow Choo Foo met vlaggen
geseind werd en dat er waarschijnlijk
onraad was op het chineesche schip. In
een oogenblik werden een paar sloepen
gestreken, die, op bevel van kolonel
Buyskes, een officier met 20 mariniers
aan boord van de Chow Choo Foo brachten.
Het oproer werdt gedempt en de belha
mels ten getale van 27 gearresteerd.
De commandant van het nederland-
sche oorlogsschip bood toen zijn geleide
aan, en geëscorteerd door Zr. Ms. Prins
Hendrik der Nederlanden kwam het schip
met koelies veilig te Medan aan. Eere
de nederlandsche Marine voor haar kra
nig optreden
De muiters werden aan de overheid
te Medan overgeleverd, die hen waar
schijnlijk naar Hongkong terug zal zen
den, opdat ze aldaar mogen terechtstaan.
Het gehalte der koelies die direct te
Deli worden aangevoerd, vermindert in
den laatsten tijd, vooral die welke uit
Amoy afkomstig zijn. De moeste planters
willen deze koelies niet meer hebben.
Men leest in het Hbl.:
Onder voorzitterschap van den burge
meester vergaderden Maandag ten stad-
huize eenige kunstlievende en vermogen
de amsterdamsche burgers, ten einde te
rade te gaau op welke wijze de hoofd
stad van Nederland weder zal komen in
het bezit van een schouwburg barer
waardig.
Zijn wij wel ingelicht dan bleek ten
duidelijkste van de offervaardigheid om
niet den geheelen last van een nieuwen
schouwburg te leggen op de schouders
der gemeente. Er kan gerekend worden
op don steun van particulieren als het
gemeentebestuur op hen een beroep mocht
doen, om hetzij op het Leidscheplein,
hetzij aan de Weteringschans, een kunst
tempel te doen verrijzen. We gelooven,
dat de gevoelens dienaangaande niet zeer
uiteenliepen, behoudens natuurlijk het
oordeel van den gemeenteraad, die in de
hooge instantie is geroepen te beslissen
als de plannen en voornemens zóóver
zijn uitgewerkt, dat eene voordracht kan
worden ingediend.
Zeker is het echter, dat van het plan
om het Panoramagebouw te hervormen
tot een schouwburg is afgezien. De
teekening des heeren Gosschalk werd
aan de vergadering voorgelegd, de finan-
cieele zijde van het vraagstuk besproken.
De voorstanders wenschten dat het be-
noodigde kapitaal zou worden bijeenge
bracht door particulieren, met een waar
borg voor rente en aflossing door de ge
meente, tot een bedrag niet hooger dan
de voormalige schouwburg der gemeente
per jaar heeft gekost. De Panorama-
Maatschappij zou in de nieuwe vennoot
schap aandeelhouder worden door inbreng
van haar gebouw.
De groote meerderheid der vergade
ring was van meening, dat de ligging
buiten het centrum der stad niet zeer
geschikt was voor een schouwburg, wel
ke feitelijk den officieelen stadsschouw
burg zou vervangen, en dat het beter
ware een oorspronkelijk plan op een
goed terrein uit te voeren, al zou het
tot stand komen dan ook iets langer
duren.
Deze bijeenkomst had dus vooralsnog
allóén tot uitslag, dat het Panorama
blijft wat het is.
Uit Amsterdam wordt ge
meld
Naar aanleiding van de moeielijkheden
die sommige bepalingen voor gebruik
making van het abattoir aan de varkens
slachters opleveren, waardoor de handel
in varkens zeer is achteruitgegaan, is
hier opgericht eene Amsterdamsche
Varkensslachters-vereeniging, met het
doel om elkander tegen schade en nadeel
te vrijwaren erf®te trachten de varkens-
markt weer in bloei te doen toenemen.
Morgen te 4 uren houdt deze vereeni-
ging in de //Roode Leeuw" hare eerste
openbare vergadering, waarin ook ver
scheidene vereenigingen uit verschillende
provinciën vertegenwoordigd zullen zijn.
Door de rechter-commissa-
ris te Amsterdam is een onderzoek naar
do oorzaak van den brand in den Stads
schouwburg aldaar opgedragen aan een
drietal deskundigen, n.l. de heeren G.
G. van Kleeff, aannemer; J. W.Meijer,
architect en oud-officier van de brand
weer, en C. van der Bijl Pz.
Bij het detachement uit
Oost-Indië teruggekeerde militairen dat j
Zaterdagavond per stoomschip Prins van
Oranje te Amsterdam is aangebracht,
bevonden zich 4 soldaten, welke zich te
Genua aan rebellie en beleediging van
den consul-generaal te dier plaatse had
den schuldig gemaakt.
In plaat3 van aan hen het paspoort uit te
reiken, werden zij naar Harderwijk over
gebracht, om voor eenen krijgsraad te
rechtgesteld te worden.
Maandagochtend is aan de
Bloemmarkt te Amsterdam zekere C. H.,
j wonende te Leisse, dood in zijne schuit
gevonden, waarin hij des nachts verblijf
had gehouden. Zondagavond moet hij
vuur gehaald en daarop doove kolen
aangelegd hebben hoogstwaarschijnlijk
is hij door kolendamp gestikt. De man
laat eene weduwe met vijf jonge kin
deren achter.
Pen windvlaag. Een goedge-
spekten beurs op zak te hebben heeft
zijn benijdenswaardig voordeel zeker
edoch.... er is eene schaduwzijde!
Zoo bijvoorbeeld, wanneer het onge
lukkig toeval wil dat men meergenoemde
volle portemonnaie in de eene hand heeft,
een rukwind den hoed van het hoofd
slingert en men, elders zijn hoofddeksel wil
lende redden, den kostbaren inhoud in
gevaar brengt van een prooi der winden
te worden.
In die hachelijke positfe verkeerde
Zondagochtend een wandelaar op de
Nieuwe Heerengracht te Amsterdam.
Hij zag zijn fonkelnieuwe cylinder
wentelen over de zeer onmaagdelijke
straatstcenen. De heer li. vliegt hem
achterna en ziet plotseling.... twee bank
biljetten de lucht invliegen, als vogel-
kens die hun nestje ontvlieden. Eene
keuzo was niet meer mogelijk. De cy
linder werd prijsgegeven voor het briefje
dat //aan toonder dezes" het een en an
der te vertellen heeft.
Maar driemaal wee
Nu hielden hoed en bankbiljet ('t was
er een van f 25) elkaar gezelschap en
stortten, broederlijk vereend, in de troe
bele golven der Nieuwe Heerengracht.
De heer H. sprang onmiddellijk op
een schuit en kreeg, na lange en woeste
pogingen, zijn geliefden drenkeling terug.
Hoe 't met den armen cylinder is af-
geloopen, vermeldt de geschiedschrijver
er niet bij.
De rattenplaag aan boord
van het aan de rotterdamsche Lloyd toe-
behoorend stoomschip Noord-Holland was
zoo groot, dat het de directie deed be
sluiten, een //beroemden ergelscnen rat
tenvanger" herwaarts te doen komen, en
dit had het succes, dat ruim 200 ratten
door hem gevangen werden. De manier
waarop dit geschiedt, 13 geheim, terwijl
de uitoefening van dat bedrijf alléén bij
nacht te verrichten is.
(N. R. C.)
Door de politie to Utrecht
is de hand gelegd op zekeren B. als
verdacht oplichting gepleegd te hebben
ten nadeele eener firma te 's-Hage,
waarheen B. Dinsdag geboeid werd
overgebracht.
Van een brand te Utrecht
wordt in een der bladen aldus verslag
uitgebracht
//Zondagmiddag klonk het geroep van
brand te Utrecht en weldra verspreidde
zich het verblijdend bericht, dat de
rommel van gebouwtjes achter den
schouwburg vuur gevat had, een ver
zameling die noch door processen, noch
door minnelijke schikking tot dusver is
opgeruimd kunnen worden. Tot veler
leedwezen waren politie en brandweer
er zoo spoedig bij, dat het //ongeval"
zich tot een schoorsteenbrand bepaalde
FEUILLETON.
Naar het engelsch
VAN
EDNA LYALL.
40)
HOOFDSTUK XVIII.
z/Nu Bill, gij zult die boeken toch zeker wel opzoeken; om een
meisje bijna omver te loopen, dat is niet erg beleefd
De werklieden liepen allen verder, terwijl Bill, zooals wij hem
hebben hooren noemen, bukte en de boeken opraapte.
„Ik vraag u vergeving, miss," begon hij, terwijl hij ieder boek
tegen zijn vuil buis afveegde, om de stof van de straat er af te
wrijven.
„Dank u, het beduidt niets," zeide Espérance in het fransch,
maar zich ras herstellende, zeide zij in het engelsch: „ik heb geen
letsel bekomen, dank u."
„Komt gij uit Frankrijk, miss?" vroeg de man.
„Ja," antwoordde Espérance, zeer bevreesd, dat hij daarmede
iets beleedigends zou bedoelen, „ja ik kom uit Frankrijk."
„Ik vraag het alleen daarom, miss, omdat mijne vrouw daar ook
vandaan komt en juist zoo spreekt, als gij zooeven. Goeden avond,
miss, en nogmaals vraag ik u versehooning."
Hij ging verder en Espérance vervolgde haar weg; zij vond
dit avontuur zeer vermakelijk en het verjoeg dan ook hare som
bere gedachten. Hare eerste ontmoeting met een engelschen werk
man was nog al gelukkig, wanneer allen zoo beleefd waren, dan
behoefde zij niet bang te zijn, om alleen te wandelenmaar deze
man was zoo gelukkig eene fransche vrouw te bezitten, „die hem
ongetwijfeld beschaafde manieren had geleerd." Zij zag voortaan
de eeDzame wandelingen naar het klooster niet meer met angst
tegemoet, evenmin als zij zich door de werklieden liet afschrikken,
want Bill groette haar altijd zeer beleefd en hij zou haar onge
twijfeld wel beschermen.
HOOFDSTUK XIX.
Diners waren in de pastorie gewoonlijk zeer vervelend. Deken
Collinson was geen gezellige gastheer en betreurde iederen avond
als verspild, wanneer hij ze niet in zijn observatorium had kunnen
doorbrengen. Cornelia en Bertha waren eveneens afkeerig van
gezelschap en ware mevrouw Mortlake er niet geweest, die het
volstrekt noodzakelijk oordeelde, om de naaste buren eenige gast
vrijheid te bewijzen, dar. zouden er ongetwijfeld geen diners ge
geven zijn. Niet alleen waren de gastvrouwen van deze meening,
maar iedereen, die bij vroegere gelegenheden was uitgenoodigd,
zuchtte, wanneer hij weer eene nieuwe uitnoodiging ontving. De
partijen op de pastorie waren ongetwijfeld de vervelendste, en
daarom had Espérance een zeer slechten dunk opgevat van der
gelijke engelsche feestelijkheden.
Na veertien dagen in het klooster te hebben doorgebracht, keerde
zij met weerzin naar het huis van haar oom terug en hare stem
ming werd er niet beter optoen zij hoorde dat zij dien
avond weer een van die vervelende partijen moest bijwonen. Des
namiddags zeide Bertha echter, dat sir Henry en lady Worthington
ook zouden komen, welke mededeeling Espérance natuurlijk zeer
aangenaam was.
„Komen zij van avond? Dat doet mij genoegen! En komt juf
frouw Neville ook?"
„Neen, zij is weer niet goed. Ik geloof wel, dat zij ook uitge
noodigd is. Maar waarom zijt gij zoo dol op de familie Worthington?"
„Lady Worthington was zoo vriendelijk tegen mij en ik be
wonder haar meer dan ik u kan zeggen."
„Wees maar voorzichtig, anders noemt Christabel u eene pluim-
strijkster."
Espérance begreep deze uitdrukking niet goed en gelukkig voor
haar, vroeg zij geen nadere opheldering.
Met minder weerzin dan gewoonlijk, begaf lady Worthington
zich naar de familie Collinson, want zij ging er heen met een
nuttig doel voor oogen; zij was den vorigen keer in hare onder
nemingen zoo goed geslaagd, dat zij nu vol hoop was. Toen de
dames na het diner in de receptiekamer terugkeerden, zag zij
oogenblikkelijk rond naar hare beschermelinge, die druk bezig was
om een gesprek aan te knoopen met twee jonge dames, die zee*
