S T A D S N 1 E U S.
B I ft ft K ft L
Aft
„Weldadigheid Raar Vermogen"
lijk het te dragen gewicht voor de wag
gons aanzienlijk verminderen. In de
tweede plaats moet er naar gestreefd
worden, dat de locomotief geen rook uit
werpt, maar dien zelf of door een andere
machine weer verteert, anders zou na
tuurlijk de plaats, waar de gepantserde
trein zich bevindt, spoedig verraden zijn.
Door den aanleg van den door mij
beschreven spoorweg vermeen ik, dat wij
een stap nader zullen komen tot de ver-
dedigbaarmaking van onze kust en teveus
tot een goede regeling van ons redding
wezen, wat zeker voor het eerste niet
behoeft onder te doen.
R. O.
Haarlem, 20 Mei 1890.
De commissie van Financiën, rapport
uitbrengende over het bekende voorstel
van B. en W. ten aanzieD van het ver
wijderen van de scholen voor lager en
middelbaar onderwijs, van leerlingen wier
ouders of voogden hun hoofdverblijf niet
in deze gemeente hebben; en tevens om
het schoolgeld te verhoogen de comm.
van Fin. is niet met die denkbeelden in
genomen.
Zij is eenparig van oordeel, dat tot
den eersten maatregel (verwijdering van
leerlingen) niet moet worden overge
gaan, omdat de Rijkssubsidie zou wor
den ingetrokken en het vermeende voor-
deelig saldo van 6000 van den maat
regel, een nadeelig van duizend gulden
worden zou, maar ook en vooralomdat
het billijk is, dat kleine gemeenten ge
nieten van de subsidie, welke de Staat
voor verder strekkend onderwijs aan
grootere gemeenten toekent.
In het voorbijgaan merkt de Comm. op,
dat door het Rijk voor eene eventueel op
te richten nieuwe school, eene evengroote
subsidie zou worden verleend en dat die twee
(H. B.) scholen volstrekt niet tweemaal
zooveel behoeven te kosten als eene, om
dat de parallel klassen der eene zouden
kunnen worden opgenomen in de andere
en het leeraarspersoneel niet zou behoe
ven te worden verdubbeld.
Verder vestigt de Comm. de aandacht
op de voordeelen welke de ingezetenen
genieten door de verteringen der kinde
ren die hier om het onderwijs zich ko
men veBtigen of dagelijks van buiten
komen. Men kan die voordeelen breed
uitmeten of verkleinen, weg te cijferen
zijn ze niet.
Tegen eene algemeene verhooging van
het schoolgeld heeft de Comm. deze ern
stige bedenking, dat er te velen door
getroffen worden die thans reeds het
uiterste doen om hunnen kinderen eene
goede opvoeding te bezorgen. Wel wenscht
de Commissie eene evenredige echoolgeld-
heffing, en zoude zij eene overeenkomst ge
troffen willen zien over de kinderen van
naburige gemeenten, met de besturen van
die gemeenten.
Art. 16 van de wet op het lager on
derwijs veroorlooft dat, en eene derge
lijke overeenkomst zou ook kunnen wor
den gemaakt voor de scholen voor mid
delbaar, zelfs van hooger onderwijs.
De comm. komt alzoo tot het volgende
advies
lo. niet aan te némen het voorstel van
Burgemeester en Wethouders om, met uit
zondering van het Gymnasium en de Op
leidingsschool voor meisjes, alle openbare
scholen met ingang van 1 September 1890
slechts toegankelijk te stellen voor leerlin
gen, wier ouders of voogden binnen deze
gemeente hun hoofdverblijf hebben, en
2oin ernstige overweging te nemen eene
evenredigè schoolgeldheffing in onze ge
meente in te voeren.
Binnen eenige dagen zal het vijf-en-
zeventig jaren zijn geleden dat zonen
van Nederland hun leven waagden op
het slagveld van Waterloo, om de ver
kregen onafhankelijkheid van het vader
land te verdedigen jegen vreemde over-
heersching.
Zijn er nog getuigen van dien voor
Oranje en Nederland zoo roemrijken dag
iu leven? Zoo ja en zijn er onder
die gerechtigden tot het dragen van het
Zilveren Kruis ook minder bemiddelden,
dan wil de ondergeteekende, wiens vader
op het slagveld sneuvelde, gaarne de be
hulpzame hand bieden om de schoone
herinnering aan den 18en Juli 1815 voor
hen in 1890 een blijde dag te doen zijn.
Wie wil hem opgave doen van hen
die daarvoor in de termen vallen en aan
wie eene kleine ondersteuning op dien
dag welkom zal zijn?
Om daarvan eenige spoedige mede-
deeling te mogen ontvangen, houdt hij
zich bizonder aanbevolen.
Jonkheer B. van Merlen,
Gepensioneerd Generaal der Cavalerie
gerechtigd tot het dragen van het
Zilveren Kruis van Waterloo.
Haarlem, 17 Mei 1890.
Door den minister van Oorlog is aan
het bestuur van den Nederlandschen
Postduivenbond, onder voorzitterschap
van den heer H. Jung alhier, eene sub
sidie van ƒ200 toegekend voor het
dienstjaar 1890.
liederen met piano-begeleiding, cn de
heer Joh. Wagenaar te Utrecht, voor
een z. g. salonstuk voor piano en 3 fan
tasiestukken voor viool en piano. Aan
de bekroonden wordt een premie toege
kend hun werken zullen voor rekening
der N. T. V. (in het jaar 1890-91) ge
drukt en daarvan aan ieder lid der
Vereen, kosteloos en franco een exem
plaar worden toegezonden, terwijl de
werken in den handel worden gebracht.
Het grootste gedeelte der uit het café
van Brinkmaan ten nadeele van een
reiziger gestolen goederen is terugge
vonden op den openbaren weg onder de
gemeente Schooten. Een landlooper was
aldaar in het bezit van die goederen ge
zien en heeft nog te vergeefs getracht
de handschoenen te verkoopen.
Zondagnamiddag is een 8-jarige knaap
spelende in den Heerensingel gevallen
maar spoedig gered door een ouderen
jongen genaamd Cornelis Potgus, die
zieh daartoe gekleed te water heeft be
geven.
Zondagavond is aan een persoon die
in beschonken toestand op een bank aan
het Statenbolwerk was gaan slapen, een
gouden horloge met ketting ontrold.
Bij de Vereeniging
hebben zich de volgende personen voor
werk aangemeld
Een voor stalknecht. - Twee voor oppasser.
- Een voor ziekenoppasser. - Drie voor
kantoorlooper. - Een voor portier. -
Een voor schoenmaker. - Een voor met-
selaarskecht. - Een voor broodbakkers
knecht. - Een voor koper- en metaalgieter.
- Twee voor tuinmansknecht. - Een voor op
zichter. - Vijf voor aardwerkers of los
werkman. - Tien voor werkster of' schoon
maakster. - Een voor burgerwaschvrouw.
- Een voor hulpkookster. - Drie voor
burgernaaister. - Drie voor breister. - Twee
voor mangelwerk. - Een voor strijkster.
Particulieren en werkgevers, die van
ze aanbiedingen wenschen gebruik te
makenwordt beleefd verzocht zich
sehriftelijk tot het Bestuur der Vereeni
ging te richten, (bus Stadhuis of Doelen).
Zr. Ms. torpedoboot groot model
Batok, onder bevel van den luitenant
t/zee le kl. S. K. Sijbrandi, is Maandag
voormiddag van Nieuwediep te IJ muiden
aangekomen en vervolgens naar de in-
schietplaats in Zijkanaal F. vertrokken
tot het inschieten van visehtorpedo's.
Letteren en Kunst.
Er zouden op dit oogenblik in ons
land ruim zevenhonderd beoefenaars zijn
van Mundolinco, een wereldtop of liever
spraakmiddel samengesteld uit vereen
voudigde italiaansche taaldeelen en zeer
gemakkelijk aan te leeren. Bovendien
is Mundolinco zeer welluidend.
In de Zaterdag te Deventer gehouden
algem. verg. der Nederl. Toonkunste
naars-vereen. is o. a. medegedeeld, dat
op de bij wijze van prijsvraag uitge
schreven inzendingen van kleinere com-
Het denkbeeld isgeopperd
om ter herinnering aan den veldslag op
de Mookerheide in 1574, en ter eere
van de graven Lodewijk en Hendrik van
Nassau, die bij dien veldslag sneuvelden,
een eenvoudig gedenkteeken op te richten.
De oproeping gaat uit van de heeren
mr. P. W. Alstorphiu3 Grevelink, oud
hoofdinspecteur bij het ministerie van
justitie, te Ellekom, B. W. Wttewaall
van Wickenburgh, oud vrijwillig jager
van 1830, te Utrecht, J. C Gijsberti
Hodenpyl, kapt. der genie, te Haarlem,
ec A. J. Meerburg Snarenborg, predi
kant te Heumen, Malden en Mook.
Zij deelen mede, dat het Z. M. den
Koning behaagd heeft HDs. ingenomen
heid met dit plan te betuigen.
Ter vervanging van den
overleden ingenieur Elffers, is door het
tran8vaalsche goevernement de bouw van
de groote brug over de Vaalrïvier te
Standerton opgedragen aan den heer D.
E. Wentink, van Schalkwijk, die in
Februari 11. met jkr. mr. T. A. J. van
Asch van Wijck naar Transvaal vertrok.
De achttiende algemeene ver
gadering der Noord-Hollandsche Ver
eeniging Het Witte Kruis zal gehouden
worden op Dinsdag 20 Mei eerstkomende,
des voormiddags 10/i ure, in het gebouw
Krasnapolskg te Amsterdam.
De agenda bevat, behalve de punten
van huishoudelijken aard, het volgende:
Reglement voor het Herstellingsoord
te Hilversum vast te stellen door de
algemeene vergadering, ingevolge art.
38 jo. art. 2 sub der statuten.
Art. 1. Het Herstellingsoord te Hil
versum, opgericht en geëxploiteerd door
de Noord-Hollandsche Vereeniging Het
Witte Kruisheeft ten doel om aan
minvermogenden, wier herstelling
ziekenhuizen of elders moeielijk tot stand
zou komen of langen lijd zou vereischen,
door opneming en verpleging in het
gesticht de voordeelen te verschaffon
eener zuivere en versterkende buitenlucht,
van goede voeding en van gunstige levens
voorwaarden.
Art. 8. Eigenlijke zieken, wier toe
stand eene geregelde geneeskundige be
handeling vereischt, worden niet opge
nomen.
Art. 9 Voorioopig worden slechts
vrouwen, en kinderen van acht tot twaalf
jaren opgenomen.
Art. 10. De kosten van verpleging
zijn één gulden per dag. Voor rekening
van de kas der afdeelingen kunnen ech
ter verpleegden worden opgenomen
tegen betaling van vijftig cent daags
deze genieten de voorkeur boven ande
ren; de commissie zal echter bij drei
gend plaatsgebrek rekening houden met
het ledental der afdeelingen.
Art. 11. Bij de opname wordt een
bedrag, voldoende voor eene verpleging
van zes weken, gestort. Het te veel be
taalde wordt later verrekend.
Art. 12. De duur van het verblijf der
verpleegden wordt op ton hoogste zes
weken gesteld. De commissie heeft ech
ter het recht dien duur naar omstandig
heden te verlengen.
De commissie van beheer over het
Herstellingsoord, dat den 30 April a. 8.
zal worden geopend, bestaat uit de hee
ren: G. J. De Clereq, te Hilversum,
voorzitterA. van Gelder, te Hilversum
seceretaris; P. J. van Eldik Thieme, te
Overveen, penningmeester: dr. P. An-
Het Witte Kruis zal eene gezondheids
enquête instellen in Noord-Holland.
Bet hoofdbestuur stelt aan de alge
meene vergadering voor: eene commis
sie van drie personen te benoemen, die
zal onderzoeken of, en zoo ja, op welke
wijze en op wélke schaal eene enquête
omtrent de ziekenverpleging en de maat-
n tot bevordering van den alge
meene gezondheidstoestand, in de provin
cie Noord-Holland genomen, mogelijk is;
over welke punten zij zou moeten loo-
pen, welke de kosten zouden zyn, enz.,
en aan de volgende algemeene vergade
ring zal rapporteereD.
Aanvrage van de afdeeling Alkmaar
om eene subsidie van j 6000 voor het
oprichten van een badhuis, waarvan de
kosten op het dubbele bedrag worden
geraamd; in Alkmaar zelf zijn ƒ500
toegezegd voor de ontbrekende ƒ6000.
Het hoofdbestuur stelt voor te be
sluiten, dat aan het hoofdbestuur worde
opgedragen bij het ontwerpen der be
grooting voor 1891, by de bestemming
van het eventueel batig saldo over 1888
en 1889, rekening te houden met de
wenschec der afdeeling Alkmaar, in dien
zin, dat voor deze afdeeling eene subsidie
zal worden uitgetrokken, die voor haar
gedurende 2 jaren zal worden beschik
baar gehouden en zal worden uitgekeerd,
zoodra het zal blijken, dat door Alkmaar
aan haar plan een begin van uitvoering
is gegeven.
Voorstel van de afdeelÏDg Zaandam
om te mogen ontvangen 2000 voor
het maken van een ontsmettingsoven en
750 voor het aanschaffen van materiaal
voor ziekenverpleging.
Het hoofdbestuur stelt dezelfde con
clusie voor als hierboven voor Alkmaar
posities voor zang (met Ned. tekst) of x u
piano, of eenig strijk- (blaas) instrumentkersmit, te Amsterdamdr. W. Koster,
met piano-begeleiding van de39 Nos. zijn j oud-hoogleeraar, te Hilversum; directricei inzendingen voor, en
bekroond de heeren L. Adr. van Tette-mejuffrouw M. Ten Bosch. I het succes der tentoonstelling verzekerd
rode te Amsterdam, Philip Loots te Voorstel van de afdeeling Zaandijkj achten.
Haarlem, Arnold Spoel te 's-Hage, voor De Noord-Hollandsche Vereeniging! Ook de financieele verhoudingen ble-
Voorstel van de afdeeling Bloemen-
daal, om haar ƒ500 toe te staan uit de
rente voor 1890 van het stamkapitaal.
Praeadvies van het hoofd
bestuur:
Bloemendaal wenscht deze 500, ter
bestrijding van de volgende uitgaven
185 voor de meerde kosten van haar
ontsmettingsoven, wegens het stijgen der
ijzerprijzenƒ200 voor eene kleine ver
grooting van het geprojecteerde desinfec-
tiegebouwtje en ƒ115 voor het transport
van den ontsmettingsoven met stoom
ketel van den jval te Haarlem naar de
plaats van bestemmiug in de duinen te
Overveen.
Het hoofdbestuur herinnert, dat de af
deeling Bloemendaal in 1889 slechts
100 vroeg en verkreeg uit de rente
van het stamkapitaal, dus verre bleef
beneden het gemiddeld beschikbare deel.
Het is niet onbillijk, dat voor de door
Bloemendaal genoemde onvoorziene uit
gaven deze afdeeling voor dit jaar het
gemiddeld beschikbare deel overschrijdt
het hoofdbestuur adviseert derhalve tot
aanneming van het voorstel.
Voorstel van het hoofdbestuur
Het Witte Kruis love voor de ten
toonstelling tot bevordering van veilig
heid en gezondheid in fabrieken en
werkplaatsen, in dit jaar te Amsterdam
te houden, eene gouden medaille uit, ter
innerlijke waarde van ƒ400, voorzien
van den stempel der Vereeniging, of
van 500 in geld, ter keuze van den
bekroonde, voor de meest voldoende en
volledige verzameling van hulpmiddelen
tot het verleenen van eerste hulp bij
ongelukken.
De kosten te dekken uit den post
voor onvoorziene uitgaven.
Maandag had te Amsterdam
de 3e vergadering plaats van het co
mité-generaal der veiligheids- en hy-
giëne-tentoonstelling. Door den voor
zitter werd een overzicht gegeven der
werkzaamheid van het comité van uit
voering, en werden de verschillende in
zendingen en platte gronden der ten
toonstelling toegelicht. Daaruit bleek dat
ongeveer 230 vereenigingen, firma's, in-
dustrieelen, ingenieurs en doctoren tot
de inzending zijn toegetreden, waar
onder een 150-tal Nederlanders. Daar
onder komen verschillende belangryke
alzoo mag men
ken gunstig, zijnde door subsidie en
vrijwillige bijdragen ongeveer 23,00(1
bijeengebracht.
Nog werden 25 juryleden gekozen, en
besloten tot het houden van het congres
voor nijverheidshygiëne en reddingswe
zen in den aanvang der maand Septem
ber, waaromtrent spoedig het programma
zal worden openbaar gemaakt.
Het vereischte kapitaal (9
ton) voor den herbouw van den Stads
schouwburg te Amsterdam, was ook
Maandag nog op verre na niet vol-
teekend.
Do oudsfcrijder van Water
loo, Willem Wubbe te Leiden, is Zon
dag overleden. Hij bereikte den zeld
zaam hoogen ouderdom van 96 jaren.
Hij heeft den veldtocht meegemaakt op
18 Juni 1815 bij Waterloo en Mont
St.- Jan. Heel wat gevaren heeft hij
daar doorstaan. Bij Waterloo b. v. werd
het paard, dat hij bereed, in het heetst
van het gevecht onder hem doodge
schoten.
De brandschellen te 's-Hage
zullen volgens de denkbeelden van den
telegrafist der brandweer aldaar, den
heer P. Dekker, zoodanig gewijzigd wor
den, dat het voortaan hetzelfde is voor
het afloopen der schel, of men den knop
vasthoudt of loslaat, en het onmugelijk
is, hoe onhandig men ook trekke, om
den stroomloop in andere brandschellen
te verbreken.
Maandagmiddag had eene
dienstbode te Rotterdam de onvoorzich
tigheid eene stoof in een raamkozijn te-
zetten en daarop to gaan staan, om gla
zen te wasschen. De stoof kantelde en
het meisje kwam op de straat terecht.
Met eene ernstige wond aan het hoofd
werd zij opgenomen.
Te Nieuwerkerk a/d. 1J s e 1
is Zaterdag avond een 28-jarig persoon,
die lijdende was aan vallende ziekte, in
het water gevallen en verdronken.
Maandag ochtend kwam de
stoomtram, die ongeveer half negen van
Keppel naar Deutichem vertrekt, in
botsing met een voertuig, doordat het
paard schrikte en dientengevolge den
wagen achteruit tegen de tram aandreef
Hoewel alle moeite werd aangewend om
de tram tijdig te doen stoppen, geraakte
een wiel van den wagen beklemd tus-
schen twee goederenwagens en werd.
een eindweegs meegesleurd, waardoor
het paard achterover viel en met de
voorpooten in een passagierswagen te
recht kwam. Het voertuig werd geheel
verpletterdhet paard, dat met den kop
tegen het bovenste gedeelte van den
passagiers-wagen te land kwam, viel
bewusteloos neder, en zal waarschijnlijk
aan de gevolgen bezwijken. De passa
giers der tram kwamen met den schrik
vrij.
De persoon, die Vrijdag-
avond tusschen Vlodrop en Herken
bosch uit den trein sprong, 13 met be
bloed gezicht eene wonde aan het hoofd
en kneuzingen aan de beenen, in have-
loozen toestand onder Swalmen als land
looper aangehouden. Hij geeft op uit
Bohemen te komen, doch is verder on
verstaanbaar. Hy is voorioopig te Roer
mond in de gevangenis opgenomen.
Zondag middag sloeg de
bliksem in de boerenhofstede van den heer
J. Krol te Bergum en veroorzaakte een
begin van brand, die spoedig kon worden
gebluscht.
De dochter des huizes werd getroffen
en tegen den grond geslingerd, maar
bleef gelukkig ongedeerd.
Zaterdagnamiddag gingen
te Franeker 3 knapen van 10 a 11
jaren zonder verlof hunner ouders baden.
Twee verdwenen terstond in de diepe
Schalsumervaart. Op het hulpgeschreeuw
van deu derde, die nog op den wal
stond, kwam iemand ijlings toeschieten
en het gelukte dezen vrij spoedig de
drenkelingen op het droge te brengen,
maar de laatste dien hij ophaalde, het
lOjarige zoontje eener weduwe, was reeds
dood.
waarnaar de menschen gaarne luisterden, en die hun doel niet
misten; in korten tijd had de deken zich dan ook van de eerbied
en liefde der bewoners van Rilchester verzekerd, die hem vroeger
in zijne dagen van afzondering en zelfzucht steeds waren ont
houden.
De korte Decemberdagen gingen snel voorbij. De lange nachten
volgden elkaar op in hunne eindelooze eentonigheid, en nog bleef
Claude tot ieders verwondering leven; er kwam nog steeds geen ver
andering in dien toestand van bewusteloosheid.
De laatste avond van het jaar kwam een kalme, koude,
vriezende avond. Het was Espérance byna niet mogelijk om nog
niet het ergste te vreezen, en niet met eene huivering aan de toe
komst te denken. Zij luisterde naar de klokken van de kathedraal,
wier tonen in den stillen avond duidelijk weerklonken, en zij
trachtte moed te scheppen, maar nog nooit was het hsar zoo
moeielijk geweest om geduldig te vertrouwen. Zij sliep dien nacht
weinig eindelyk, toen zij die rusteloosheid niet langer kon ver
dragen, stond zij op, kleedde zich aan en begaf zich naar de ka
mer van haar echtgenoot, waar Gaspard op het oogenblik waakte,
daar hij voor eenige uren de verpleegster had vervangen.
De begroeting in het nieuwe jaar was zeer droevig.
/,Welk een nieuwjaarsdagZij boog zich over het bed van haar
echtgenoot en gaf hem een kus op het voorhoofd, toen wendde
zij zich af naar het venster om hare tranen te verbergen. Het
nachtlampje brandde zeer laag, zij haalde het gordijn langzaam op
en keek naar buiten.
Reeds verscheidene malen had zij den dag zien aanbreken, maar
nog nooit had zich zulk een schoon tafereel voor hare oogen ont
rold als nu.
De hardbevroren grond had eene zachtgrauwe tint aangenomen,
meer verder in de stad zag zij het zwakke, gele schijnsel der
straatlantaarns, terwijl de groote, schitterende morgenster reeds
met hare verblindende stralen drong door het grauw-groene nevel
achtige waas, dat de aarde bedekte.
Plotseling wekte Gaspards stem haar uit haar gepeins.
//Lieveling, kom hier!"
Zij haastte zieh naar het ledikant. De onregelmatige ademhaling
was iets bedaarder geworden, de armen bewogen zich een weinig,
en de oogleden trilden.
Gaspard ging de verpleegster in het aangrenzend vertrek
roepen; Espérance bleef bijna ademloos wachten, en verkeerde in
hevige spanning. Was dit de beslissing over leven en dood? Nog
een minuut en die vreeselijke spanning was voorby. Claude's
oogen dezelfde onveranderde, blauwe oogen waren onderzoekend
op haar gevestigd. Hij glimlachte, en zijne sinds zoo geruimen tijd
gesloten lippen stamelden met zwakke stem het woord //Espé
rance!"
Die blik, die glimlach, dat woord was alles maar zij was
tevreden. Zij verzocht Gaspard haar oogenblikkelijk naar haar
kamer te begeleiden, terwijl zij eenige minuten daarna het geluk
kige nieuws in de pastorie ging meedeelen en Cornelia met zich
meenam naar Espérance. De verzoening met den deken had reeds
lang plaatsgevonden, maar al had hij niet nederig vergiffenis ge
vraagd, dan nog zou Gaspard hem alles vergeven hebben, toen hij
getuige was van zijne innige dankbaarheid en vreugde, bij het
vernemen van die goede tijding betreffende Claude. Zelfs mevrouw
Mortlake drukte in een paar welgemeende woorden hare vreugde
uit, terwijl deken Collinson zoo ontroerd was, dat het zeer te be
twijfelen scheen, of hij wel zoo spoedig zijne kalmte zou herkre
gen hebben, om de godsdienstoefening van dien morgen te houden.
Hij ging er echter heen, en bracht de lange nieuwjaarspreek zon
der haperen ten einde. Het was reeds twaalf uur toen de diens
was afgeloopen; daarna spoedde hij zieh dadelijk naar het hotel
Wordt vervolgd.)
