iroofe Vauxhal
I!
MUZIEK
ISPCBIi,
IEMAND,
Advertentiën.
HAARLEM TE HUUR.
(ffiHNGD NIEUWS.
een flinke JONGEN.
Depart Haarlem
der Ms- tot Nut van 't Algemeen
J. J. WENTING,
Jongste Bediende.
HAAREM,
TWEEOAAQSCH
„VEREENIGIIG",
Societeit-Sportterrein
DE PÏÏOEmx"
bevatten zij echter weinig belangrijks,
maar geven wel den indruk, dat Bis*
marck zyne afdanking als kanselier niet
kan verkroppen.
Het laatste in Duitschland opzienwek-
kende berichtje over Bismarck dat de
ronde doet, is de mededeeling, dat hij
tijdens de kanseliers-crisis den invloed
van keizerin Frederik tot behoud zijner
betrekking zou hebben ingeroepen. Deze
zou hierop het koele bescheid hebben ge
geven, dat hij beter dan iemand wist,
dat zij geen invloed op haar zoon uit
oefende.
Intusschen moet volgens de Saalezei-
tunggelijk een particulier telegram
meldt, de keizer door de bedoelde uit
latingen van prins Bismarck pijnlijk zijn
getrofien en van een ziekelijken toestand
van den geest hebben gesproken, waarin
de aigetreden staatsman zou verkeeren.
De New-York Herald maakt bizonder-
heden openbaar omtrent een komplot,
hetwelk ten doel heeft de losmaking van
beneden-Calitornië van den mexica-iin-
schen staat, en de vorming van eene
zelfstandige republiek, welke later bij
Noord-Amerika zou worden ingelijfd.
Het komplot zou uitgaan van engelsche
kapitalisten, bij de International Com
pany of Mexico betrokken. Zij zou
den 100,000 doll, hebben bijeengebracht,
waarvoor reeds wapenen op groote
schaal zouden aangekocht zijn. Het
hoofdkwartier der samenzweerders
San Diegohet plan bestond 1 Aug.
met een wapenkorps binnen te rukken,
Ensenada te bezetten, de republiek uit
te roepen en eene voorloopige regeering
te vormen.
De amorikaansche regeering heeft ge
last, dat een aantal oorlogsschepen in
de Behringzee zullen kruisen, om elke
onwettige canadeesche vischvangst te
beletten, de vaartuigen en de bemannin
gen die zich er schuldig aan maken op
te brengen en te arresteeren. De engel
sche gezant te Washington drukte zijn
vrees voor verwikkelingen uit, als deze
orders uitgevoerd werden. Canada ge
looft, dat de vischvangst in de Behring
zee volkomen geoorloofd is, en zijne
visschervloot is reeds uitgezeild.
De limes meldt uit Lissabon, dat de
oud-minister Carvalho in Juni vertrekt
naar Mozambique als regeeringscommis-
saris, om dc kolenmijnen en de goud
mijnen te onderzoekeneene andere
commissie vertrekt in Aug. om eene
kolonie aan de Brithe te stichten.
In den omtrek van Tiaret
Algiers zijn 3000 arbeiders aan het
inzamelen van eieren van sprinkhanen.
Een groote boeveelheid, omstreeks
25,000 gallons, is reeds ingezameld.
INGEZONDEN.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie
zich niet aansprakelijk.)
Aan den heer G. S. Reehorst^
te Bergen-op-Zoom
Ik heb geen lust om met u een twist
geschrijf te openen tegen uw gevoelen
over de zaak der familie de Bourbon enz.,
doch ik stel u voor, als u eens in Haar
lem komt, mij met een bezoek te ver
eeren en kennis te komen nemen van de
ojjicieele en ojficieuse stukken, welke in
mijn bezit zijn, waaruit u zal blijken,
dat al wat ik schreef, waarheid was.*)
Waarschijnlijk zult u daarna mijne
gevoelens in deze zaak deelen.
J. J. VAN BREDERODE.
Haarlem23 Mei 1890.
Lees inmiddels met aandacht
Otto Friederichs «Un Crime politique",
JHérisson /,Autour d'une Révolution",
Graaf de Duranti/,Un roi mort qui vit"
en dezeljde «Recherches sur Louis XVII."
BURGERLIJKE STAND.
GEBOORTEN:
23 Mei. C. H. Ligtvoet-Dorsman z. -
A. Asma-Russ z. (levenloos).
OVERLEDEN:
23 Mei. W. J. Kamp 18 mnd. z.,
C. M. Liettink-Meijer41
Rozesteeg. - J. Lieftink 2 dagen z.,
- J. J. G. Habes 5 mnd. d.,
Oranjestr. J. J. Klijn 6 mnd. z., Tulpen
straat. - 24. P. J. Steenkist 44 j., Lange
Raamstr. - W. de Ridder 50 j., Groot
Heiligland.
bekend met Fransch, Engelsch en
Duitsch, goed schrijvende, zoekt
administratieve bezigheden.
Fr. br. lett. C. W.aan den Boek
bandelaar D. J. VAN DER WILK,
Gr. Houtstraat 105.
Zie vervolg Advertentiën in
het Tweede Blad.
Een modern Heerenhuis, niet
6 K. en Tuin, ƒ550.—, b k. Station
gelegen. Mede een dito Burgerh.
met 5 K. en Tuintje, ƒ300,—Te
bevr. b d. Architect D. STORM,
Haarlem.
Een twaalftal hamburgsche
dames was nieuwsgierig om prins Von
Bismarck te zien en toog eenige dagen
geleden op weg naar Friedrichsmhe in
de hoop, dat de gelegenheid zich zou
voordoen om haar nieuwsgierigheid te
bevredigen. Werkelijk zagen zij na een
paar uren aan den ingaDg van het park
gewacht te hebben den «ijzeren man"
naderen. Toen schenen de dames echter
met haar houding verleger: en maakten
zich uit de voeten. Andermaal moest ge-
ruimen tijd gewacht worden tot de prins
van zijn wandeling terugkeerde en toen...
ja, toen bleven zij staan, omsingelden
den ex-rijkskanselier en boden hem een
fraai bouquetje aan, dat hij gracieus
accepteerde en medenam naar zijn kas
teel.
Sücietüit „DE FHDEMIX".
CONCERT op Maandag 26 Mei, des
avonds ten 8 uur, door het Orehest
van het Paleis voor Volksvlijt, Directeur
JOH. M. COENEN.
PROGRAMMA.
1. Marche Militaire.
2. Ouverture Egraond. Beethoven.
Fantaisie op de Kreut-
zer SonateBeethoven.
(Arrangement Joh. M.
Coenen).
4. Alia Stella Confidente. v. d. Bogaerde
(Soli voor Piston door
den Heer Anthonis-
sen).
5. La Muette de Portici. Auber.
Ouverture: Wilhelm
Teil Rossini.
7. Paraphrase sur les Ra-
meauxFaure.
(Air Bekker).
a. Aubade Printanière. La Combe.
b. Les Gnómes R. Eilenbery.
Fantaisie op motieven
van Meyerbeer's ope
ra «Le Pardon de
PloërmelJoli. M.
«^==33 -
Heden herdenken onze ge
liefde Ouders
CHRs. COBELENS
en
G. M. BONGAERTS, g
hunne 25-jarige Echtveree- g
niging J
Hunne dankbare Kinderen
J. G. COBELENS. I
C. L. COBELENS. f
Haarlem, 25 Mei 1890. s
gg .-=* «<=ga> \ggg 83
DB
vraagt voor eenige maanden, des
namiddags van 5 tot 8 uur
IEMAND, hekend met kantoor
werkzaamheden.
Aanmelding in persoon aan het
kantoor.
TERSTOND GEVRAAGD
JUL. WULFF Co., Stoomver-
veiij,
Op Zaterdag 31 Mei 1890,
des middags ten 12 uur, zal door
den Architect D. E. L. VAN DEN
AREND, namens zijnen principaal
in het Café «het huis Ter Hart«,
bij den Heer W". Coppée te Halfweg
worden aanbesteed:
Het bouwen van eene Tasch
met Woonhuisin den
Houtralepolder, hoek Mid
denweg en Machineweg
Kavel 13, afdeeling B.
Het gedrukte bestek is verkrijg
baar bij de Boekhandelaars DE
ERVEN LOOSJESte Haarlem
tegen betaling van ƒ1,per exem
plaar.
De teekeningen liggen ter inzage
in het Café bovengemeld te Halfweg
en in het Café «Montagne», Groote
Houtstraat, te Haarlem.
Aanwijzing in loco op Donderdag
29 Mei, des middags ten 12 uur.
Nadere informatiën zijn te beko
men bij den Architect bovengemeld.
De Commissie voor de Volks-
zangschool is voornemens een zang
les te openen voor jonge lieden
van 13—18 jaar, die vroeger de
Volkszangschool hebben bezochten
lust gevoelen die oefeningen daar
voort te zetten.
Belanghebbenden wordt verzocht
zich vóór 1 Juni a. s. schriftelijk
aan te melden bij den Heer JENNY
WEIJERMAN, Keizerstraat 2, On
derwijzer aan de Volkszangschool.
Namens de Commissie voornoemd
P. J. PRINSEN GEERLIGS,
Voorzitter.
H. M. J. VAN LENNEP,
Secretaris.
Groote Houtstraat 86.
STQ6MVAARTBERHCH7ËH.
Het stoomschip Amsterdamder N. A.
S. M., van New-York, arriveerde den
23en Mei te Amsterdam.
Het stoomschip Edamvan de N. A.
S. M., van dc Plata-rivier naar Rotter
dam, vertrok Donderdag 22 Mei van
St. Vincent.
Het stoomschip Spaamdamvan de
N. A. S. M., van Rotterdam naar New-
York, arriveerde aldaar 22 Mei.
Het stoomschip Fr ins Maurits vertrok
18 Mei van Paramaribo naar Amsterdam.
Het stoomschip Borneo is 18 Mei van
Amsterdam te Paramaribo en 22 dito te
Demerara
CHANT.
Une Dame mariée, Diplomée du
Conservatoire Royale de Bruxelles,
désire quelques éleves pour donner
des lecons de Chants et Pianos
a un prix modéré. Ecrirej aux ini
tiates S. NV. bur. RaarlrJDagMad
Ondergeteekende is dagelijks te
ontbieden met tarieven en om in
lichting-en.
Agent,
Jansstr. 89, bid Gr. Markt.
Ten Kantore van de Haarlemscbe
Katoen-Maatschappij kan geplaatst
worden een
Vereischten zijn: bet schrijven
van een goede hand en kennis van
de Fransche taal.
Zich aan te melden in persoon
aan het kantoor van bovengenoem
de Maatschappij, van 's morgens
—12 ure.
IIAAULEMMJ5U HALLETJES-
Esn ZatsrdagaYondpraatje.
LXXIX.
Sedert de laatste jaren is de stroom
vau men8chen van het platteland naar
de steden zonder ophouden aan het vloeieD.
Ieder die het eenigszins met zijn werk
of met zijn beurs kan overeenbrengen,
verlaat zijn dorp en vestigt zich metter
woon in de naastbijzijnde stad. Vandaar
eene kolossale toeneming der bevolking
in die groote centra, vandaar groote uit
breiding der stad, en wederom vandaar
groote behoefte aan werkvolk om al die
huizen te timmeren en to metselen.
Terwijl dus de flinke, breede straten
der steden in aantal toenemen, bleek er
ook behoefte te zijn aan arbeiderswo
ningen. Fluks werden ze neergezet, niet
bij twee maar bij twintig tegelyk. Of ze
beantwoordden aan de hoofdvereisch-
ten der hygiëne werd niet gevraagd
en de bouwverordeningen van dien tijd
waren niet zóo scherp en streng, dat
eene kleine tekortkoming aan de eerste
en grootste behoeften der menschen, werd
opgemerkt. Op deze wijze ontstonden er
rijen huizen, die zich den naam van straat
aanmatigden, ook al was er geen sprake
van een behoorlijk plaveisel; huizen,die
met den fransehen slag als neergeworpen,
al de kenteekenen droegen van hunne
al te voorspoedige geboorte.
Wanneer men spreekt van Londen,
dan denkt men in de tweede plaats
zoo niet in de eerste, aan de geheele
wijken van donkere, sombere woningen,
waarin nooit een zonnestraal vermag
door te dringen en waar nooit een
frisache wind de ongezonde dampen ver
waait. Wij voor ons weten ook wel,
dat er zelfs in het veel kleinere
Amsterdam gaten en holen zijn, die
men woningen noemt, goed genoeg
misschien voor een varken, maar niet
voor een mensch. Maar wy Haarlem
mers, vermoeden ternauwernood, dat er
ook in onze eigen stad huizen zijn, zoo
treurig ingericht, dat men zich niet be
grijpen kan, hoe een mensch er gelukkig
en gezond in kan leven.
Hoe weinigen behalve diegenen die er
tehuis behooren, zetten ooit een voet in
deze buurtenÓch, het is niet zoo ver
wonderlijk, wij denken er niet om. Men
ziet het den werkman (en dat is geluk
kig voor hem) dikwijls niet aan dat hij
zijn verblijf houdt in een huisje, dat bij
lange na niet groot genoeg is voor hem
en zyn gezin. De Anegang, de Groote
Houtstraat en de Kruisstraat zijn luch
tig en frisch en breed genoeg, maar
buiten de Amsterdamsclie poort wandelt
geen sterveling voor zijn plezier.
Wie eens wil gaan kyken naar den
toestand van arbeiderswoningen, zal ge
woonlijk komen tot het resultaat dat hij
het liefst verkrijgen wil. Hij die meent
dat de toestand ellendig, diep treurig en
oahoudbaar is, zal, zonder het zich be
wust te zyn, de slechtste woningen op
zoeken, de goede voorbijgaan en eindelijk
thuisgekomen, een rapport opmaken dat
den meest optimitischen mensch ter we
reld, de handen zou doen ineenslaan
met den uitroep«Wie zou gedacht
hebben, dat het zoo erg is?"
Anders zal degene doen, die van opinie
is, dat de arbeider het nog zoo kwaad
niet heeft. Hij gaat binnen in de we
ningen die hem het meest lijken, ziet
het goede wel maar het kwade niet al
te spoedig en maakt, voor zyn schrijf
tafel gezeten, een verslag op, dat juist
de tegenvoeter is van het rapport van
zijn pessimistischen mede-onderzoeker.
En datzelfde is bijna altijd te bemerr
ken in alles, wat over den arbeider en
zijn lot gezegd wordt of geschreven. Er
zijn er velen die beweren, dat de werk
man een uiterst gezegend bestaan heeft.
Hij verdient wel geen schatten, maar
heeft ook geen zorgen zooals zijn patroon,
op iaanthg 20 Mei 1890,
(2e Pinksterdag).
Aanvang 's avonds ten 8 ure.
Entrée ƒ0.25.
F. PRINSEN.
van wiens ijver de bloei van de onder
neming afhangt. Als hij thuis is, dan
legt hij met zijn werkpak ook alle ge
dachten aan zijn dagwerk af, hij is vrij
van zorgen en kan aan zijn gezin den
ken en aan alles wat hem persoonlijk
belang inboezemt.
Anderen kijken door een zwarteren
bril. Moet men hen gelooven, dan is de
arbeider een slaaf, een citroen die men
uitknijpt, een machine die geen levens
genot kan smaken, kortom iemand die
met geen mogelijkheid onder de bestaande
omstandigheden huiselijk geluk en voor
spoed vinden kan.
Maar beide dezer beoordeelaars hebben
zich aan fouten schuldig gemaakt bij het
opzetten hunner redeneering. De een is
het slechte en do ander is het go
voorbijgeloopen. En al hebben zo dat
niet met opzet gedaan, geschied is het
en eenzijdigheid is een kwaad, dat veor
een mensch moeilijk te vermijden, maar
daarom toch nog niet te excuseeren is.
Eenige jaren geleden heeft de afd.
Haarlem van do «vereeniging voor volks
gezondheid" eene enquête ingesteld naar
den toestand van de arbeiderswoningen
hier ter stede. Het resultaat daarvan is
in druk verschenen.
Wie vroolijke lektuur zoekt, hij vindt
die niet in dat rapport. Met termen die
zouden getuigen voor de waarheid van
het gezegde, ook al stonden de namen
der verslaggevers ons daarvoor niet borg,
wordt daarin een reeks van woningen
aangewezen, welke ongeschikt werden
geacht om te bewonen. En toch als
men dit moeilijk en lastig onderzoek
moest beoordeelen naar de directe resul
taten ervan, dan zeer zeker zou men
kunnen beweren, dat de onderzoekers
een vruchteloos werk hadden verricht.
Maar het indirecte gevolg van dit ge
schrift is geweest, dat men over de zaak
is gaan denken, en dat volksvrienden
rijen van flinke gezonde, prettige ar
feiüchippij tot bevorderiny
der Toonkunst.
Afdeeling HAARLEM.
m de Muziekzaal van de Sociëteit
op 6, 7 en 8 Juni 1890.
?5
Maandag 26 Mei,
aanvang 12 uur.
's Avonds 8 uur.
Orkest v. li. Paleis vcsr Volksvlijt.
Directeur JOH. M. COENEN.
Abonnenten met Dames toegang1
op vertoon diploma's 1890.
iüST* programma van
bet Concert is eene -wijzi
ging gekomen; in plaats van Tann-
liduser zal worden gegeven „La
Muette de Portici" van Auber.
beiderswoningen hebben gebouwd.
Zoo is nu Dinsdag jl. weder besloten
tot het stichten van 140 arbeiderswo
ningen, die oen huurprijs zullen doen van
ƒ1.80 a ƒ1.90 per week, en die na
dertig jaar het eigendom worden van
den huurder, welke steeds trouw heeft
betaald.
Het is wel eigenaardig, dat, terwijl het
vorige jaar op de gemeentebegrooting een
som van 1500 voorkwam als kosten
van reparatie van de amsterdamsche poort,
het plaveisel van die stïaten al heel wat
te wenschen overlaat. De meeste straten
(ik spreek niet van de onbestrate wegen)
vertoonen een soort van golf-vorm, die
iemand zou doen denken, dat er een
aardbevingje had plaats gegrepen. Van
geheele rijen van woningen ligt de
drempel lager dan de straat voor de
deur, zoodat men met een opstaand latje
heeft moeten voorkomeD, dat het water
in huis een ongewenscht bezoek zou ko
men maken, en als men zulk een met
spoed gebouwde straat langs kijkt, ont
waart men, meer merkwaardige dan sier
lijke, golvingen in de lijnen van deuren
en vensters.
Maar kom, laat ons eeos een dier wo
ningen binnengaan en kijken hoe het er
daar uitziet. «Mogen we je huis eens
zien, vrouwtje?" En zonder aarzelen is
het antwoord: «O jawel, komt u maar
binnen!" hoewel wij duidelijk bemerken,
dat ze niet recht weet wat ze vau onze
visite denken moet. «We komen eens
kijken vrouwtje hoe je woont, en wat
je voor huur betaalt!"
Nu is de zaak dadelijk in orde. «Men
kon niet weten, of 't niet van de be
lasting was, weet u!" Dat is het grootste
schrikbeeld voor deze menschen: «van
de belastingen" te "wezen."
Ze gaat ons voor in haar huisje. Het
is er niet netjes, verre van daar, en het
traditioneele verzoek om «maar niet op
den rommel te letten" doet ons toch niet
over het hoofd zieD, dat hare kleeding, hare
meubelen en de vloer gelijkelijk vuil zijn,
als heeft zij het eene niet boven het an
dere willen voortrekken.
Haar woning op zichzelve behoort niet
tot de slechtste. Zij heeft duinwater, twee
kamers, en een keukentje benevens een
plaatsje. Maar men behoeft geen archi
tect te wezen om te kunnen zien, dat
dit huis wat den tijd van bouwen be
treft, een «spoedhuis" heeten mag. De
deuren staan er zoowat in zooals ze er in
gevallen schijnen te wezen, de vloer
giert een beetje.... nu ja een beetje erg,
en als we vragen wat ze betaalt en wie
haar huisheer is, barst de vrouw in een
stroom van klachten over den huisbaas
uit. Nooit wordt er wat gerepareerd, de
rotten hebben, kijk,zulke gaten gevreten
in de kastjes welke zij in de keuken
heeft. En een straat krijgt ze maar niet
voor de deur! Telkens vraagt haarman
erom en dan zegt de eigenaar«ja, over
drie maanden," maar die drie maanden
duren wel laDg, want de straat is er nó
niet. En wij denken aan de 75 percent
welke eigenaars van huizen te betalen
hebben aan de gemeente ais bijdrage in
de kosten van rioleering, bestrating en
verlichting. Die straat zal nog wel een
drie maanden uitblijven.
Ze klaagt ook over water onder het
huis. Vooral in den herfst en in den
winter staat er veel water, maar nu
niet, omdat het zoolang droog is geweest.
En als ze het kelderluik optilt, komt er
een duffe lucht uit opstijgen, die schijnt
aan te duiden, dat ze hierin niet over»
dreven heeft.
Als we willen kunnen we nog veel
meer klachten aanhooren, maar we heb
ben nu gezien wat we zien wilden. En
we vinden dat dit woninkje met 42 stui
vers huur per week een hl te voordee«=
lige geldbelegging is.
Wordt vervolgd.)
Fidelio.
