aandag 11 Augustus 1S90,
No. 2179.
Bil lasser Bestaat uit twee bladen.
De Familie Causson.
a V 'Q' *K~ 12 F
A'.,. iii v «ft tfft' «iü c&. wi *V «X>f iif I
Voor lïasrJeiö per 3 maasden 1.20.
Ifraaco door bet gebeele Kijk, per 3 maanden. -1.65.
A fzonderlijke nujniaere
-005.
Dit bind verschijnt d&gelyks, behalve op Zon- en Feestdagen.
j$iijxmn: Kleine Housstoraat No, 9, Haarlem. SJ-ggs.
AD VERTEN'
\v} ;*$V- - Ly®( ^s"lw \0.3
i
iffSgw^lfcs
ADVBBTESTTIÉ»:
▼en 15 regel» 50 Centn: ieders regel meer 10 cents
Groote letter» naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnemente» en Advertentie* wordea a&ngenomej: door
ouse agenten e» door alle boekhandelaren ea couratónrr.
Dii'GctöTsren-IJitffsvsra J. C. PEEREBOOM w J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor hei Buitenland: Compagnie Générale de Füblicité Etrangb's GL' BAHM CoJOHN F. JONBB, Bncc^ Farijt 3low Faubourg Jéontwimtru.
EERSTE BLAD.
STADSNIEUW S.
Haarlem 9 Augustus 1890.
Heden vertoefde hier ter stede de Her
tog van Aumale met gevolg. Z. H. de
jeuneerde in liet Grand Hotel Fuackler
alhier, bezichtigde o. a. het Museum op
het Stadhuis en maakte vervolgens een
rijtoer.
I)e verzameling gekleurde platen van
de meest belangrijke muurschilderingen,
die gedurende deze eeuw uit do lava
waaronder Pompeji bedolven lag, eijn te
voorschijn gehaald, zullen Zondag den
lOn Augustus nog in hei, Museum van
Kunstnijverheid alhier te bezichtigen
zijn. Zondag is de toegang vrij.
Aan eene der opleidingsscholen alhier
worden verlangd:
lo. een onderwijzer 2e klassemet
hoofdakte en die voor de iransche t«al.
Jaarwedde ftiOO, na 5 jaren dienst
850, na lo jaren dienst /'900.
Aangezien het onderwijs in de fraasehe
taal zal worden opgedragen, kan eene
verhoogiog der jaarwedde met 100
's jaars worden verwacht.
2o. een onderwijzeres 2e klasse, met
hoofdakte en die voor de fransche taal,
op gelijke jaarwedde als boven vermeld.
3e. een onderwijzer en eene onderwij
zeres 3e klasse.
Jaarwedde bij aanstelling beneden 20
jarigen ouderdom ƒ500, bij aanstelling
boven 20jarigen tot en met 28jarigen
ouderdom 550, e« bij aanstelling
boven 23jarigen ouderdom 600, met
uitzicht op verhoogingen tot een maxium
van 650.
Bij bezit of verkrijging van eene hoofd
akte wordt eene verhooging van jaar
wedde van f 100 toegekend, alsmede eene
van gelijk bedrag, wanneer bij bezit der
akte voor het fransch het onderwijs daarin
wordt opgedragen.
4e. aan de Burgerschool oor Jongens
en Meisjes eene onderwijzeres 3e klass®
op dezelfde jaarwedde en verhooging als
onder oe is vermeld.
Voor de betrekkingen, sub 3 en 4
vermeld, genieten zij de voorkeur, die
eene akte voor de fransche taal bezitten.
Verzoekschriften op gezegeld papier
en stukken vrachtvrij aan dea burge
meester vóór of op 20 Augustus e. k.
Door den heer H. Stoel, onderwijzer
te Soerabaia, is andermaal aan de Ryks-
kweekschool voor onderwijzers te Haar
lem ten geschenke gezonden eene fraaie
collectie opgezette insecten uit de indische
bossehen afkomstig.
Naar wij vernemen, zullen de bureau's
van den Hollandschen Spoorweg, afdee-
ling mouvement, welke in de bovenloka
len van het station alhier gevestigd zijn,
op een nader te bepalen tijdstip naar
Den Haag worden overgebracht.
De laatste opvoering van ,/De jonge
Gardedoor het gezelschop van de
heeren Van Lier zal Zondag 10 Aug.
plaats hebben. Maandag d. n. v. zal
j worden gegeven „de Bittere Pil" van
den geviorden schrijver Justus van Mau-
rik en tot slot een van Fritz Reuters
bekende novellen „Jochem Pezel, wat
I beu jij voor een ezel,* door den beken-
j den duitschen karakterspeler Aug. Jun-
kertnann tot etc blijspel omgewerkt en in
den afgeloopen winter hier met groot
succes gegeven.
Wie zich kostelijk wil amuseeren, zal
zeker niet nalaten, deze voorstelling bij
te wonen.
Openbare Leeszalen.
Wij lezen in de Volkevriend'.
In Amerika en Engeland bestaan reeds
jaren inrichtingen als bovengenoemde,
doch in ons land bestond er voor korten
tijd, voor zoover mij bekend is, geen en
kele. Het voorrecht 't eerst een //Open
bare Leeszaal" te hebben bezeten, komt
in Nederland aan Haarlem toe. Op ini
tiatief van den heer D. De Clercq wer
den in 't begin van dit jaar vertegen
woordigers van verschillende vereenigin-
gen en ook eenige partieulierou bijeen
geroepen ten einde de wenschelijkheid
en de mogelijkheid van bet daarstellen
der genoemde gelegenheid te dezer stede,
te bespreken. Al dadelijk sprak men
algemeen zich voor de wenschelijkheid
onzer Openbare Leeszaal uit, een
voorloopig bestuur werd benoemd, leden,
commissarissen, begunstigers traden toe,
en, de mogelijkheid van de daarstelling
zou blijken
Het bestuur toog aan den arbeid. Aan
het departement van ,/'t Nut" werd om
steun gevraagd, bij de vereeniging //We
ten en Werken" klopte men aan tot
verkrijging van een lokaal in haar go-
bouw, en, na eenige briefwisseling, werd
de lokaliteit afgestaan, en werd er van
wege 't Nut financieele steun toegezegd.
Voor vijf avonden in de week ,fs Zon-
dags en 's Maandags niet" stond een niet
I meer in gebruik zijnde teekenzaal in
z/Weten en Werken" voor het opgegeven
doel ter beschikking.
Hoe nu aan de gewcnschte lectuur te
komen
Per circulaire wendde men zich tot
alle uitgevers van dag- en weekbladen
om de gratistoezending h«nner bladen
voor de Leeszaal te verkregenmet dit
gevolg, dat niet weinigen daaraan aan
stonds voldeden, anderen ons meldden
tegen vergoeding der port hun blad ons
te willen toezenden zeer weinigs
uitgevers kwamen ons, ook na herhaalde
aanvrage, in 't geheel niot te geaaoet.
bovendien ontving *lo //Leeszaal"
onderscheidon boek- eu plaatwerken ten
geschenke.
Voor dit jaar is zij financieel gedekt.
Volgens een vastgesteldoa rooster moe
ten twee commissarissen op eiken lees-
avond tegenwoordig zijn. Natuurlijk is
't goed en behoorlijk als zij trouw hun
functie vervullen, doch tot handhaving
der orde als anderszins hebben zij tot
hiertoe nimmer behoeveu op te treden,
als gewone lezers konden zij ter hand
nemeu wat van hunne gading was. Iemand
die tegen een kleine vergoeding daartoe
is aangesteld, zorgt voor het ophangen
der couranten, het ordenen en rangschik
ken der brochures en maandwerken op
de leestafel, tevens is hij belast met het
schoonhouden van het lokaal, het op
steken der lichten, e* wat er verder voor
de //Leeszaal" te doen is.
Op 24 Februari daa opende de heer
D. de Clercq in tegenwoordigheid van
vele commissarissen onze eerste //Open
bare Leeszaal"; hij hoopte dat mmaig
werkman zich hier zoa komen verpoozon
en ontwikkelen, en er een trouw gebruik
van deze nieuwe gelegenheid zou worden
gemaakt, waar het bezoeken der kroeg
den werkman armer en moreel miader
maakt, daar kan hij hier, door het lezen
van vakbladen en door zich op de hoogte
te komen stellen van het maatschappe
lijk leven, wellicht financieel ook gebaat
worden.
Sedert de opening zijn bijaa vijf maan
den verloopen, ongeveer twaalfhonderd
bezoeken aan de //Leeszaal" gebracht.
Het aantal bezoekers was op sommige
avonden meer dan dertig. Op geen en
kelen avond kwamen in 't geheel geen
lezer». In den regel is op Zaterdagavond
het bezeek 't minst. Aaa des ingang der
zaal har/gt een bus, waarin ieder bezoe
ker kan offeren, doch de toegang is ge
heel kosteloos. Tegen betaling van ƒ0.25
in 't jaar kan men lid worden, een be
gunstiger draagt ƒ2.50 en ean commis
saris ƒ1 per jaar by.
Onze //Leerzaal" heeft thans negen en
dertig commissarissen, benevens eenige
leden en begunstigers. Aan lektuur van
allerlei aard is geen gebrek. Meer dan
zestig dag- of weekbladen van verschil
lende richting en kleurpryken aan
de wanden, terwijl de tafel ia het midden
der zaal steeds rijker schat van maand
schriften en illnatratiw heeft te dagen
en, en ook niet weinig klein goed. Al
kan men bier, koffie en chocolade in de
zaal bekomen, de schel voor den kaste
lein gaat hoogst relden.
De vraag kan gedaan worden, de op
merking is alreeds uitgesproken, dat door
het openstellen van Leeszalen de onhui-
selijkheid bij den werkman zal toenemen
of geboren worden. Men kan preeken en
voorhonden
„In huis, bij ouders, vrouw en kin
eeren behoort rte jongeling en man zijn
vrijen tijd te slijten, daar is zijn plaats,
daar alleen."
Hun die zoo spreken zou ik dit willen
toevoegen
//Hoeveel jongo menschen en vaders
hebben geen eigen tehuis, en moeten,
waar zy den kost voor zich en de hunnen
elders moeten verdienen, in hnn vrijen
tijd d® voeten onder eene vreemde tafel
steken? Vooral in onze steden is hun
getal «iet gering. Geldt uw beuzeltaal
over hniselykhcid ook hen En dan,
zoolang zoo velen onzer werklieden in
krotter, in plaats van menschelijke wo-
ningon moeten verblijven, en, zooal
niet in krotten, in een vertrekje, waarin
gezeten, gegeten, geslapen, ja letterlijk
alles in geschieden moet, zoolang de
werkman niet evenals wij, in een fris-
scho ruime huiskamer zyn boek en cou
rant kan opnemen, zoolang zal elke ge
meente in Nederland gelukkig zijn te
prijzen, waar jren, in stede van in een
kroeg, in een ,/Openbare Leeszaal" dat
kosteloos kan doen. Ontspanning, ont
wikkeling blijft een behoefte, een levens-
eisch voor den menseh, ook voor den
werkman, en, waar deze zoo menigmaal
in eigen huis en woning niet kan plaats
vinden, moet men die wel in goede ge
legenheden daarbuiten traehten te ver
schaffen. Men vergete niet, dat echter
ware huiselijkheid nog iets anders is dan
altijd in huis zijn.
Van ,/Openbare Leeszalen" en het be
zoeken van deze door den werkman heeft
de goede toon in huis, het frissche op
gewekte leven in de woning, de omgang
met de huisgenoeten niets te vreezen, meer
te hopen I Tegeuover den slechten in
vloed van het kroegenbezoek komt iets
deugdelijks te staan, dat zich naar buiten
moet en zal vertoonen!
Voor onze Vereeniging, voor den Volks
bond, t Nut', ja nog menig andere
vereeniging of kring ligt hier een byna
nog geheel onontgonnen terrein ter be
arbeiding, dat men toch niet drale!
In iedere plaats van eenige beteekenis
is des avonds wel een lokaal dat niet
gebruikt wordt, zyn er wel eenige man-
Den die, al verschillen zij op kerkelijk
en staatkundig gebied, toch voor een
goede zaak als deze, wel de handen ineen
j willen slaan Zoo heeft men te Haarlem
gedaan, zoo uoe men spoedig elders op
dat in onze groote steden meerdere, in
kleinere gemeenteD spoedig ééne //Open
bare Leerzaal" geopend worde!
W. L. SCHRAM Az.
Bij de Donderdag te Houtrijk en Po-
lanen gehouden keuring vanwege de
vereeniging //Het NederlandschPaarden
stamboek" van drachtige merriën, wer
den de aanhoudingspremiën, twee ad ƒ100
en éen ad ƒ50 toegekend aan Meijerink
Meijer te Haarlemmermeer, J. de Clercq
te IJpoldcr en T. G. J. Timmermans
te Haarlemmermeer.
Zondag 10 Augustus a. s. zal door de
leden van den Al/em. Nederl. Wielrij-
dersbond, wonende in Noord-Holland, een
afdeelingstocht worden gehouden over
een afstand van ongeveer 55 KM. goeden
grind- en straatweg, van Amsterdam
over Hoofddorp en Heemstede naar
Hillegom, ontmoeting en aansluiting al
daar met de Zuid-Hollandsehe rijders en
verder gecombineerde tocht over Venen-
bnrg naar Lisse, waar koffie wordt ge
dronken. De amsterdamsche leden zullen
van Lisse over Haarlem en Halfweg
naar Amsterdam terugkeeren.
Een der grootste indusfrieelen van
Rijnland en Westfalen de heer Haniel
uit Ruhrort is met tal-ijk gezin en
gevolg met een extra salon rij tuig te
Zandvoort aangekomen en aan hot Hotel
z/Kurzaal" afgestapt.
i! 1 N S H S l ,i 3i>.
H. K. H. Prinses Sophie,
Groothertogin van Saksen-Weimaris
van Eisenach naar Helgoland vertrokken.
De veiligheidstentoonstel
ling in het Paleis voor Volksvlijt te
Amsterdam is tot heden door ongeveer
60,000 personen bezocht.
Letteren en Kunst.
Inhoud Sempervirens No. 32Cnze
Rotstuin, III.Rhopaloblaste hexandra,
met een afbeelding. Sancbezia nobilis
in den vollen grond. Twee nieuwig
heden uit Limburg. Uit do bergstre
ken van Indie, VI. De Saxifraga
sarmentesa, als middel tegen hoofdpijn.
De invloed van de vorst op het
kiemen van zaden. Hoe komt het
toch dat Timotheegras heet? Een
schoone oude beuk. Beplanting van
wegen met vruobt- en sierboomen.
Nederl. Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde, afdeeling Leiden en omstre-
Jb Ui U 1 L L E T O N.
Naar het franschvan Adolphe Belot en Jules Bautin.
64
TWEEDE GEDEELTE.
HOOFDSTUK XI.
Man en vrouw.
Den ganschen dag doorkruiste hij Parijs om zich te kwyten
van de verschillende opdrachten, die Maheurtier hem had gedaan.
Toen hij des avonds in het hotel in de rue Montaigne was terug
gekeerd, begon hij na te denken over hetgeen hij dien dag had
verricht. Hij vond nu zijne handelwijze van dien morgen minder
mooi: George verkeerde in een toestand van opwinding en was
dus in staat om tot het uiterste over te gaan. Verondersteld dat hij
Richard van het leven beroofde, wat zouden dan de gevolgen zijn
Een nietswaardige die het geheele huis in opschudding bracht.
Hoe zou de schilder zijn aanwezigheid in den tuin op dat uur
■verklareD
//Gelukkig behoeven wij vannacht voor geen gevaar te vreezeD;
hy is te Parys. Maar later! Dan was mijn eerste plan toch nog
beter, om hem namelijk op te zoeken en hem ronduit te zeggen:
z/Ik ken u, ik weet welke verfoeilijke rol gij speelt! Het wordt
tijd, dat daaraan een einde komt!" Hij zal alles ontkennen en
loochenen, maar aan den toon, waarop ik hem toespreek, zal het
hem wel duidelijk worden, dat bij goed zal doen zijn liefdesavon
tuur te beëindigen. Wanneer het niet zoo laat was, dan ging ik er
nu heen. Maar waarom zou ik dat nu ook niet kunnen doen? Hij
is nu zeker thuis. Komaan das.
Hij verliet het hotel en liet zich krengen naar de rue Notre-
Dame-des-Champs. Mevrouw Syramin deed hem open. Het licht
van de lamp viel evenmin op haar gelaat als op dat van Iriël.
Deze verontschuldigde zich voor zyn laat bezoek.
z/Ik heb mijnheer Syramin eeno belangrijke mededeeling te
doen."
/,Hij is Diet thuis," zeide Clemence.
z/Dat weet ik, de portier heeft my dat zooeven verteld, maar ik
meende dat deze mededeeling meer zou uitwerken, wanneer gij
hem die wildet overbrengen."
De klank van deze stem deed Clómence ontstellen. Zij vroeg
den naam van den bezoeker.
„Iriël," zeide hij, „mijnheer Syramin kent my nog maar een
paar dagen.
„Iriël!...." herbaalde zy, getroffen door dien naam, welken
baar echtgenoot bij zijn vlucht had gedragen, „gij heet Iriël?"
„Ja, zeker," zeide hij een weinig onthutst.
„C, mijn God!.... zou het mogelijk zijn? die stem.... die
trekken...."
En plotseling hief zij de lamp op tot bij het gelaat van Iriël en
keek hem strak aan.
„Wat scheelt u vroeg hij zeer verbaasd.
„Ja!" riep zij uit, „hij is het!.... gy zijt het! O, mijn GodI"
De verrassing en do ontroering waren haar te sterk; zy wan
kelde, zoodat hij haar moest steunen.
„Mevrouw... wat beteekent dit alles toch?"
„Hij herkent mij niet! Ik ben het," riep zij uit, zich weer op
heffende, „Clemence!"
Cp datzelfde oogenblik wierp zij zich in zijne armen en hare
armen om zijn hals slaande bedekte zij zijn gelaat met kussen
en traneB.
„Clemence!" stamelde hij werktuigelijk.
Cok hem had dit onverwacht geluk een oogenblik de bezin
ning doen verliezeneensklaps riep hij echter uit
„O ja, gij zijt het, ja, ik herken u, dierbare Clemence!" hij drukte
haar aan zijn hart en kuste haar hartstochtelijk. „Eindelijk heb
ik u dan weer gevonden
Een oogenblik hielden zij elkaar onder een diep stilzwijgen om
strengeld. Daarna maakte zij zich uit zijn omhelzing los en sloot
de deur, welke op een kier stond.
„Kom ga mee," zeide zy, greep haastig zyn hand en ging hem
voor naar haar kamer. „Ik moet u kunnen zien, met u kunnen
spreken."
Wordt vervolgd
