De heer H. de Clercq Gzn. merkt op, dat van het jaar 1840—50 in Amster dam eene ambachtsschool is geweest, van E. Hana, gesteund door de waalsche en doopsgezinde diaconiën. De heer jhr. mr. A. J. Rethaaa Ma- care vindt in 's sprekers betoog, toegepast op Haarlem een leemte. Spreker heeft verschil gemaakt tusschen de zuiver praktische richting (op de werkplaats) en de opleiding aan een ambachtsschool, wat ik zou willen noemen de theorie. Nu hebben we in Haarlem een stelsel, dat het midden houdt tusschen die twee. Wij trachten hier theorie met praktijk hand aan hand te doen gaan we heb ben hier drie inrichtingen hieromtrent: allereerst de burgeravondschool. Ia den regel, zegt spr., is die niet goed inge richt, dezo te Haarlem voldoet echter zeer goed; dan is hier de uitmuntende kunstnijverheidsschool en die welke ver bonden is aan de Hol). Spoor. Op de burgeravondschool tracht men te voorzien in het theoretische gedeelte en daaraan wordt voldaan op de wijze, die spreker aanwijst. Het ambachtson- derwijs wordt gegeven door personen, die dagelijks in de praktijk zijn, ia ma- chineteekenen, bouwkundig- en lijntee- kenea. Wanneer de jongelui op die school (die 160 jongens bezoeken), bewijs geven van goede ontwikkeling, dan kunnen zij plaats vinden op de kunst nijverheidsschool. Verdient nu ons stolsel afkeuring, ook in het oog houdende, dat vele arbeidsgezianen het geld moeilyk kunnen missen, dat de jongens op de werkplaatsen verdienen De heer S. J. Graaf van Limburg Stirum vestigt de aandacht er op, dat in Arnhem een avondschool bestaai, die veel beter bezocht wordt dan de Bur geravondschool alhier, en wel omdat jongens, die het niet betalen kunnen, gratis worden toegelaten. De kosten dier school zijn niet zeer groot, in 1888—89 gaf de gemeente eene subsidie van 5525 gulden. Wat doet men aan het theoretisch onderwijs op de ambachtsschool? M. i. doet mea daaraan te veel op de bur geravondscholen. De heer D. do Clercq vraagt hoeveel Bchoolgeld er geheven wordt en wat de begrooting van de school is, zoomede hot aantal leerlingen? De heer Van Campen zou wel gaarne weten, hoe de school te Leeuwarden tot stand is gekomen. Spreker meeat, dat die door het Ne- derlancisch Werkliedenverbond is opge richt. Hier hebben de werkliedenvere nigingen het ook getracht, maar het is spaak geloopen. Voor onze kinderen is de burgeravondschool te duur. Ik roep den bestand dezer vereniging in om een ambachtsschool te verkrijgen. De heer van der Weijden had ver wacht ook wat over het schildersvak te vernemen, daar hot daarmee treurig is gesteld. Geen 20 percent der schilders kan een deur van het begin tot het einde afschilderen. De heer Macaré zegt, dat het school geld op de Burgeravondschool 4 be draagt. Ja, zegt de heer Van Campen, maar er komt in do 1ste klasse nog zoowat ƒ18 bij. Het schoolgeld te Arnhem, zegt de heer Van Limburg Stirum, is veel hoo- ger dan te Haarlem. Do heer G. E. L. Hijmans zou gaar ne willen weten, hoo oud de jongens zijn bij de toelating, of ze gratis worden toegelaten, of ze geregeld des cursus afioopen, hoeveel jongens er zijn, en hoe de resultaten zijn. De heer mr. Joh. Enschedé is van meening, dat men op de Burgeravond school nog veel verder moet gaan in de praktijk. Is werkelyk het onderwijs aan een ambachtsschool voldoende, om een flink werkman tc vormen? Ik denk, dat er ook wel patroons zijn, die toezicht houden op do jongens. Is het niet een fout van de ambachtsscholen, dat men er te veel overgaat van het eene op het am dere en z.odoende niets in den grond leert De heer de Groot beantwoordt de Aan den heer Macaré deelt Dij mede dat jaarlijks de school f 1200 opbrengt aan werkstukken mijne grieven tegen de Burger-avondscholen, sijn ver meld in het rapport van de Maats, van Bouwkunde, een teekenonderwijzer komt niet zoo goed op de hoogte van alle vakken als een leeraar vaa een Burger avondschool, zy het dan ook een architect. De avondschool te Arnhem is de vrucht van de werking der ambachtsschool. Wat de kosten betreft, die zijn 10400 gulden, en het geld der verloting wordt afzonderlijk gelegd, om allengs ook het schilderen er bij ta kunnen nemen, Aan deri heer van Campen moet ik antwoorden, dat het initiatief tot de school genomen is door dr. Zaayer eri eenige anderen. Aan meneer Hijmans antwoord ik, dat toelating verleend wordt op een briefje van het schoolhoofd, mel dende, dat de aspirant de school heeft afgeloopen. Het schoolgeld is nietsde behoeften krijgt de leerling. Op 13-jarigen leeftijd komt de leerling school. In de klassen blijven zitten, is zeer zeldzaam. Aan de Voorz. antwoord ik dat door het voortdurend schaven, kappen enz. zeer weinig gelegenheid is tot het doen van heter werk. Ik ben zelf bij het tim- meren geweest, en wel bij twee bazen in Haarlem :r.en gaat juist in dat ruwe werk op. De heer E. von Saher merkt op, dat op de school voor kunstnijverheid veel moeite is gedaan, om het onderwijs prak tisch te doeu zy'u. Wat de Burger-avond school betreftgeloof ik, dat als men zoo voortgaat, men zeker een goed resultaat zal hebben. De heer Beijnes zegt, dat hij zeer zeker amicaal en goed met zijn werkvolk omgaat. Bij ons komt de jongen dadelijk bij den besten knecht, om van dien te leeren. Ik heb zelf met veel succes de Burger avondschool in mijne jongelings jaren afgeloopen, ik heb er zelfs eenige prijzen behaald. Wij nemen jongens alleen aan op voorwaarde, dat ze de Burger-avondschool bezoeken. Onzo toe standen zijn hier nog zoo slecht niet. De vergadering eindigde te 11 uur. nadat de Voorz. dank heeft betuigd aan den spreker en aan het bestuur der ambachtsschool te Leeuwarden, dat zoo welwillend was geweest zoo tal van tee- keningen en werkstukken af te staan. deelea. Het diende slechts alles om te beletten dat de verstuikte of ontwrichte deelen niet zouden verergeren of scheef groeien. Thans kwam aan do orde de verbran ding. Hierbij werd door dr. H. in het bizonder gewezen op de vele ongelukken die men in den laatsten tijd te betreuren had en waarvan de couranten bijna iede re n dag spreken en wel verbranden door ongelukken met petroleum. Vooral de vrouwen waarschuwde hij ernstig om toch zeer voorzichtig met dit gevaarlyke goedje om te gaan en het «iet aan kinderen toe te vertrouwen, die ook vaak met lucifers spelen. Wordt iemand door de vlammen aan getast, zoodat de kleederen geheel ver branden, dan is het 'l beste den bran denden persoon op den grond te werpen en hem of haar met kleederen, dekens of' matten te bedekken, om zoodoende het vuur te dooven. Eerst dan moet het slaohtoffer met water begieten, om verder schroeien geheel te beletten. Men moet vervolgens de overblijfselen der kieeren voorzichtig trachten door te snijden of te knippen, daar losscheuren zeer gevaarlyk is, omdat de kleeding- stukken aan de verschroeide plekken zouden kunnen kleven, die men daar door erger zou maken. Blaren die men aan het lichaam ont dekt, zouden mee een naald kunnen worden doorgeprikt om het vocht daaruit te verwijderen, doch nimmer mag men de huid er af trekken. (Slof in het volgend nummer.} Maandagavond hield dr. Haremaker in HVolksbelang" zijne derde voordracht over het verleenen van de eerste hulp bij ongelukken. Deze voordracht, welko zich evenals de beide voorgaande kenmerkte door zake lijkheid en duidelijkheid, werd met zeer veel aandacht door de talrijk opgekomen toehoorders, waaronder ook vele vrou welijke, gevolgd. Thans werden besproken arm- en been breuken, hetgeen weder door afbeeldin gen werd verduidelijkt. Men kan deze breuken verdeelen in 2 soorten. Enkelvoudige en samengestelde. Enkelvoudige zijn zulke, waarbij al leen het innerlijke been wordt gebro ken, doch geen uiterlijke wonden ont staan; terwijl bij samengestelde breuken de huid door de scherpe kanten van het been die naar buiten dringen, wordt be schadigd en alzoo bloeding ontstaat. De laatste zijn gevaarlijker dan de eerste, omdat bij bloeding eene wond ontstaat, waarin vuil zou kunnen komen. In beide gevallen is het natuurlijk een eerste vereischte onmiddellijk geneeskun dige hulp in te roepen. Is echter direkt geen geneesheer bij de hand, dan moeten de volgende voorschriften worden in acht genomen: Het gebroken deel moet vol komen rust hebben en dit kan men ook bij vervoer het beste geven door het te spalken. Hulpmiddelen zijn daarvoor in elk huis te vinden, zooals linialen, lat ten, poken, tangen, verder op het veld takken, kousen opgevuld met gras, ©j het slagveld geweren, bajonetten, sabel scheden enz. Dit alles kan met zakdoe ken, halsdoeken, dassen, stukgescheurde kleedingstukken, stroo enz., aan de ge broken deelen worden vastgebonden. Verder werden behandeld verstuiking eo ontwrichting, waarbij op dezelfde wijze moet worden gespalkt als bij gebroken BINNENLAND. De Zwitserse he Bondsraad heeft aan den Nederlandschen Raad van State zijn diep leedwezen betuigd over het instorten van den Kening en zij oprechtste weaschen doen overbrengen voor diens spoedige volkomen geuezin. TOESTAND DES KONINGS. De Staatscourant van 11 November bevat het volgende bericht omtrent den toestand van Zijne Majesteit den Koning Gedurende de laatste veertien dagi heeft de toestand van Zijne Majesteit deu Koning weinig verandering ondergaan, De stoornis der geestvermogens blijft dezelfde. De gemoedestemming van Zijne Majes teit is afwisselend, nu een kalm, dan weer eens opgewondenhot laatste vooral als de nacht slapeloos is door gebracht. De lichaamskrachten, ofschoon onge twijfeld verminderend, blijven toch vol doende. V'oor het leven van Zijne Majesteit den Koning dreigt op bet oogenblik geen gevaar. Paleis het Loo, 10 November 1890 Br. S. S. Bosenstein. Br. Vinhhuyzen J. Vlaanderen Cz. Bij kon. besluit van den 7e Nov. ji., no. 51, is ontbonden de bij kon. besluit van 22 Nov. 1879 no. 26 benoemde staatscommissie tot herziening van het wetbcek van koophandel, onder betuiging van den bi'zonderen dank en de hooge tevredenheid der regeering aan den voorzitter mr. J. G. Kist, president van den Hoogen Raad, den secretaris mr. W. L. P. A. Molengraaf!, hoog leeraar in de rechtsgeleerdheid aan de rijks-universiteit te Utrecht, en de ver dere leden mrs. T. M. C. Asser, raad adviseur bij het departement van bui- tenlandsehe zaken, advocaat en buiten gewoou hoogleeraar in de rechtsgeleerd heid aan de universiteit te Amsterdam. M. J. Pijnappel, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, advocaat en procureur te Amsterdam, voor den door hen volbrachten arbeid. De directeur der spoorwe gen, de heer N. Th. Michaëlis, zal met 1 Januari 1892 zijne betrekking neder- l.ggen. (N. R. C.) Aan Z. M. den Koning is een adres gericht van den volgenden in houd Geeft met ver=iehuldigden eerbied te kennen, Het Centraal Bestuur van het Algemeen Nederlandsch Werkliedenver bond, dat in de laatstgehouden algemeene vergadering van dat Verbond bespre kingen zijn gohoudon over den toestand waarin de woningen der lagere klassen zich bevinden dat bij die gelegenheid met eene reeks voorbeelden is aangetoond, dat die toe stand vrij algemeen slecht is dat hot in die woningen in den regol ontbreekt aan voldoende ruimte, licht en lucht dat dit in groote mate het geval is met de oud® woningen en in geringer mate met de nieuwe wat de eerstgenoemde soort wo ningen aangaat, in byna alle gemeenten maar vooral in da greote ruimten verblijven worden gevonden, die veeleer bergplaatsen dienen te heeten dan wonin geD, bergplaats ener en wel die iemand ii de allerlaatste plaats zou kiezen voor voor werpen waaraan hij eenige waarde bocht dio hij voor bederf wil gevrijwaard zien, verblijven die voor de gezond hoid hoogst nadeelig, veelal kweekplaat sen van besmetting zijn, waarin de een voudigste voorschriften, ter bevordering van reinheid en ter voorkoming van ziekto, niet kunnen worden toegepast, waar elke gelegenheid ontbreekt tot geregelde» afvoer van zooveel wat zoo spoedig mogelijk uit de woning en hare onmiddellijke omgeving dient te worden verwijderd dat dergelijke ruimten, voor woning bestemd of gebezigd, daarvoor alfchan3 verhuurd, allerminst strekken tot bevor dering der zedelijkheid en aankweekit g van andere deugden dat zij meestal afschuwwekkend zijn en alles ontberen wat de gezelligheid en het huiselijk en familieleven bevorder lijk kan zijn dat zij voorname oorzaken zijn van uithuizigheid, kroegloopen en drankmis bruik dat de goede kiemen van opvoeding en beschaving, die de onderwijzer in het kindergemoed tracht te planten, onder zulk een verwaarloosd huiselijk en familieleven veeal verstikken dat onder die omstandigheden, bij een zeer groot deel d«r Jagere klassen, geen sprake kan zijn van het z>o ge- wenschte verband tusschen huisgezin en school, zoodat de eene aanvult wat de andere ongedaan moet laten dat een en ander mede een van de voorname redenen is, waardoor het onderwys, waaraan millioenen worden besteed, niet de vruchten afwerpt die er van mogen worden verwacht en de ontwikkeling der lagere klasse dienten gevolge op een peil blijft, zóó laag, dat er tot ernstige bezorgdheid voor de too- komst alle aanleiding bestaat dat spoedige opruiming dier verblijven en de vervanging ervan door andere, die aanspraak mogen maken op den naam van woöing, dringend noodig i iu het algemeen belang, tor bevordering van gezondheid, zedelijkheid, beschaving maatschappelijke welvaart en orde dat de 2e soort, de nieuwe woningen wel is waar in een beteren toestand verkeeren dat dit vooral te danken is aan de verordeningen op het bouwen van woningen, die in verschillende gemeen ten gelden dat in vele gemeenten zulk eene ver ordening echter nog ontbaeekt dat in andere gomeenten, waarin zij bestaat, eensdeels de gestelde voorwaar den te gering zijn om eene goede wo ning te waarborgen, en anderdeels aau de uitvoering zóó ongenoegzaam de hand wordt gehouden, dat de bouwonderne mers, wier eenige drijfveer gewoonlijk winstbejag is, er weinig last van heb ben. Redenen waarom obs Centraal Bestuur tot Uwe Majesteit het dringend ver zoek richt, Hare regeering aan te spo ren lo. van rijkswege een onderzoek te doen instellen naar den toestand dor eerstbedoelde verbl\iven en naar de mid delen om die, op de geschiktste wijze, in verschillende gemeenten te doen ver vangen door woningen, voldoende huu de noodigste eischen voor gezondheid en zedelijkheid en aan zulke andere, we ke miastgenomen aan eene woning in (jyn tegenwoordigen tijd en ter bevordurin» van beschaving en wolvaart onder de klasse, kunnen worden gesteld 2®. haren invloed te doen gelden bij geia«#nfceböstur«n, tot het maken van verordeningen op het bouwen van wo- nirigea en waarborgen gevende dat do te bouwen woningen gezond zijn, voldoende ruinate bevatten, dat zy net noodige licht kunnen ontvangen en behoorlijk kunnen worden gelucht. Hetwelk doende enz. Uit Amsterdam wordt ge mald De Vereeniging tot oprichting van een herstellingsoord voor drank- zuahtigen zal Zaterdag 22 November alhier in het gebouw //Ziekenfouds" eene coastitueerende vergadering hou- dea, tot welka vergadering o. a. de plaatselijke comités door het bestuur zijn opgeroepen. In deze vergadering komen o. a. do statuten aan de orde en moeten dii> bestuursleden worden gekozen. Naar men verneemt, keeft de politie te Amsterdam de band gelegd op een 5-tal jongelieden van 15 tot 18 jaren, verdacht van diefstal met inbraak in den naeht van Vrijdag op Zaterdag jl. in den aGtiquiteiton-wiwkel van den heer Etienne Dalaunoy, Kalverdraat aldaar. Een paar vermiste zilveren voor werpen zijn reeds opgespoord, zoodat de politie thans vermoedelijk eene geheele bende dieven en medeplichtigen voor geruimen tijd onschadelijk kan maken. De vrouw, die verdacht wordt den diefstal bij de firma Hirsch Co. to Amsterdam te hebben ge pleegd, is wel voorloopig op vrije voe ten, om redenen van gezondheid, doch tevens is zij onder toezicht van de po' litie gesteld. De waarde van het ont vreemde wordt op ongeveer ƒ500 ge schat. Het meisje, dat deze weak te Baarn bij ongvluk door een revolver schot werd getroffen, is aan de bekomen wonden overleden. Den herbergierszoo n H'A, te Tagelen, die wegens eone liefdesge schiedenis zekeren J. H. aldaar in den vorifen nacht opwachtte, werd door laatstgenoemde met een revolver een schot in de keel toegebracht. Da gewon de werd dadelijk naar het R. K. gast huis te Venloo overgebracht, terwijl de dader werd aangehouden en Dinsdag naar Roermond is overgebracht. Leger en Vloot. De op het gebied der wapentechniek zeo gDnstig bekende prof. Hebler wijdt in de Sckieeiz. Milit. Z. een opstel aan de humbug, die men in den laatsten tijd leest over verschillende geweer- en mu nitiesoorten, en geeft voorts zeer belang rijke gegevens voor de eischen, waaraan geweer en munitie moeten voldoes, om geheel op de hoogte te zijn van den tegenwoordigen tijd. lo. kaliber 7 5 m.M. 2o. kogel (met vernikkelden stalen mantel) van 13 a 13,2 gram 3o. vier trekken pl. m. 24 c.M. spoed4o. een slanke patroon zonder rand, met 2 brandgaatjes en pl. m. 3)£ c.M*. kruitruimte, zooals bij de niuuwe Hebler-patroon model 1890 5o. rook- zw,ak gekorreld kruit 6o. geheel gevulde huls7o. repeteergeweer met grendel- sluiting en pakjeslading (gewicht 3.8 a 4 K.G.)8o. magazijn voor 8 patronen; 9o. geen uitstekend deel aan het geweer, waardoor het dragen bemoeilijkt wordt; lOo. geen z. g. gradzug -grendel, doch een draaiende grendelllo. een mantel of dergelijke inrichting, om den loop, zoodanig dat men na een hevig- snelvuur het geweer nog behoorlijk kan hanteeren zonder de vingers te branden deze mantel moet zoodanig zyn ingeriekt, dat de loop zich vrij kan uitzetten, en ge lijkmatig en ongehinderd kan afkoelen; 12 o. geen magazijnssper meer, daar het wapen daardoor onnoodig ingewikkeld wordtbovendien krijgt men daardoor het voordeel, dat de minutie stoeds op zoeken. Ik zou het doen. Wat stoorde ik mij aan de meening dermen- gchenAan do bijtende kritiek van de buitenwereld zouden wij ons daarom bekommeren Wat mijzelf aangaat, was mij de meening van het publiek niets waard in vergelijking met het geluk, dat ik met haar mijn woning zou binnentreden; en wat haar betreft was zij niet reeds een paria in de maatschappij, want in welk gezelschap zou de vrouw van zulk een schurk geduld worden De ellendige woning, waarin zij woonde en waar alles armoede aanduidde; haar schamele klee ding en haar ingevallen gelaat, waarop het gebrek duidelijk te lezen stond, bewezen voldoende, welk ongelukkig leven zij leidde; welk een scherpe tegeBBtelÜDg met de levenswijze van Andrews akijd was hij naar de laatste mode gekleed, dineerde in de beste restauraties, wandelde voortdurend Collins-Street op en neer en verscheen des avonds in den schouwburg of in de club, altijd vroolijk en opgewekt. Ik had reeds een paar schreden gedaan in de richting van de deur met do nog steeds bewusteloose vrouw in mijn armen, met het voornemen om myn plan te volvoeren. Wat deed mij stil staan, een oogenblik weifelen en vervolgens mijn dierbare last weer op dezelfde plaats van zooeven neerleggen Wat bracht mij er toe om mijn plan op te geven, haar niet voor verdere ellende te vrywaren en haar hier te laten, alle middelen te baat nemende om haar tot het bewustzijn te doen wederkeeren Het was die sympathie tusschen ods beiden, die geheimzinnige band, welke onze beide zielen vereenigde en mij in staat stelde om haar karakter geheel te kunnen doorgronden. Ik was er van overtuigd een inwendige stem zeide het mij, dat, als ik haar van hier wegvoerde, ik misbruik zou maken van haar zwakheid en van haar bewusteloozen toestand. Ik zou haar dan grievend beleedigem, zonder hoop op vergiffenis. Die prach tige, heerlijke oogen, die licht beweegbare neusvleugels van haar fijngevormden neus, die edele bovenlip van haar fraaigevormden mond die kon worden opgetrokken in toornige verontwaardi ging, maar zich ook tot een vriendelijken glimlach plooien kortom de geheele uitdrukking van haar gelaat toonde aan, welk een edele, trotsche ziel er in dat lichaam verborgen was. Zij was ongetwijfeld een vrouw, die een zuiver, onbesmet geweten verre verkiezen zou boven rijkdom, onbezorgdheid, bewondering, ja, zelfs boven liefde. Ofschoon ik er niet aan twijfelde, dat zij, evenals andere vrouwen, naar deze genoegens des levens verlangde, be greep ik wel, dat zij ze alle zou verfoeien, ze met vlammende oogen en edele verontwaardiging onder de voeten zou vertreden, wanneer de prijs, waarmee zij zieh die genoegens kon verschaffen» zou zijn haar rein en onbesmet geweten. Ik waj er van overtuigd, dat, als ik haar met mij nam, al was mijn eenig doel om baar tegen dien schurk te verdedigen, die haar bijna van het leven had beroofd, zij mij toch later zou vervloeken. Dit was dus de reden, dat ik mijn plan niet volvoerde en kalm bleef zitten cm te wachten op de dingen, die zouden gebeuren. Ik behoefde Diet bang te zijn, dat Andrews den eersten tyd zou ontwaken, want zijn luid gesnork bewees mij, dat de drank zijne zinaen nog be neveld hield en dat deze toestand van halve bewusteloosheid nog wel eenigen tijd zou aanhouden. Ik had reeds meermalen slapeii- den gezien, welke verkeerden onder de uitwerking van den drank. Een bijna leege brandewijnflesoh zonder hals, stond op de tafel en daarnaast lag de hals met de kurk er nog in. Nu werd bet mij oogenblikkelijk duidelijk wat de aanleidende oorzaak moest zijn van het vreeselijke teoneel, waarvan ik ooggetuige was ge* weest en waarin ik zelf een rol had gespeeld. (Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1890 | | pagina 2