ff. G. Iteii fin Privaatonderwijs „De Tentoonstelling in Arti" POLITIEK OVERZICUT. lUlRGEiiMJKS Sim. Advertentie». ENGLISH GEMENGD NIEUWS. Jb. WESTENDORP, TE H UUR: Letterlievende Vereeniging „J. J. CREMER". hertog, die Maandag aldaar zul aankomen, AaDgaaude de koorts kan worden mede gedeeld dat zij later optrad dan in Ber lijn bij een der ge\ allen eerst elf uur na 'de inspuiting. Voorzichtigheidshalve werd bij deze eerste inspuitingen op advies van dr. Delprat slechts de helft der te Berlijn gebruikelijke dosis toege diend. Bij den lijder aan blaastuberculose werdén den dag na de injectie reutel- geruischen waargenomen aan de long toppen. TJit Par ij 8 wordt d d. 4 D e c. geseind De lijkdienst voor de rust van Koning Willem III werd door eene zeer tal- rijko menigte bijgewoond. Aanwezig waren, behalve de nederlandsche gezant en de legatie-secretarissen, generaal Brugère en de officieren van het mili tair huis des presidents en alle vertegen woordigers van vreemde mogendheden in groot uniform. De minister Ribot was vergezeld van de kamerleden Cogordan, Barbey enz. In drie redevoeringen werd hulde gebracht aan 's Konings nage dachtenis en aan zijne groote hoedanig heden. De predikant Stoffard zeide, dat Koning Willem steeds de eerste burger van zijn land en de eerste dienaar des staats geweest is. Hij verzocht den aanwe zigen de toegenegenheid, welke zij voor den Koning koesterden, over te brengen op de jeugdige Koningin en hare achtens waardige moeder. Aan het weekblad van het Ned. Tijdschrift voor Geneeskunde ont- leenen wij het volgende Woensdag, 3 December, werden in het Binnen-ga8thuis te Amsterdam in tegenwoordigheid van eenige hoogleeraren, het geneeskundig staatstoezicht van Noord-Holland en andere belanghebben den door dr. W. van Hoorn de eerste inspuitingen met Koeh's (direct van dr. Libbertz ontvangen) ver richt. Het verdient melding dat de ge lukkige bezitter van het bedoelde ge neesmiddel Berlijn niet alleen thans niet heeft bezocht maar zelfs vroeger nooit aldaar is geweest. Bij gelegenheid van den terugkeer van dr. Tilanus uit Berlijn vernam dr. Van Hoorn, dat tot dusverre het geneesmiddel alleen strekt kon worden die er mede experimenteeren wilden. Hg schreef daarop onmiddellijk naar Berlijn en beriep zich in zijn brief alleen op een veeljarige werkzaamheid bij prof. Forster in het hygiënisch laboratorium te Amsterdam en op de policliuiek voor huidziekten van het algemeen zieken fonds te Amsterdam, waarvan hij chef is. Dinsdagmorgen te half negen, minder dan een week na de verzending van zijn schrijven, ontvi- g dr. Van Hoorn een fleschje uit Berlijn inhoudende 5 c. g. der vloeistof. Begrijpende dat alleen de relatie met het hygiënisch instituut hem deze anders onbegrijpelijke voorkeur had verschaft, achtte hij zich verplicht alleen in over leg met prof. Forster daarvan gebruik te maken. Het fleschje werd daarom naar het hygiëniseh instituut gebracht en het zegel in tegenwoordigheid van prof. Forster verbroken. Het middel werd daarop in bewaring gegeven aan genoemden hoogleeraar, die met de meeste bereidwilligheid op zich nam eigenhandig de noodige verdunningen te bereiden. De hoogleeraren Tilanus, Van Haren Noman, Korteweg en dr. De Ranitz, directeur van het kinderzieken huis te Amsterdam, verwittigd van de ontvangst der lang gewenschte vloeistof, stelden dadelijk lupus - patiënten be-, schikbaar. Volgens de gebruiksaanwijzing werd gedurende één dag om de drie uren de lichaamstemperatuur bepaald. Daarom werd eerst op Woensdag het tijdstip van de eerste inspuitingen vastgesteld. Inmiddels had de patient van prof. Korteweg verklaard dat zij haar huid ziekte wilde laten behandelenzoodat alleen op de andere genoemde afdeelin- gen de inspuitingen werden verricht. De eerste patient die werd ingespo ten, was een lupus-lijder, die ter plas tische operatie naar de afdeeling van prof. Tilaiuus was overgeplaatst. Overal schenen echter kleine lupus-knobbeltjes nog in de litteekons te bestaan, zoodat de inspuiting tevens moest uitmaken of de ziekte werkelijk reeds genezen was, De tweede patient was een lijder aan blaastuberculose, die jaren geleden door dr. Van Hoorn, toen nog assistent van prof. Van Haren Noman, wegens tuber culose van den bijbal naar prof. Tilanus was verwezen, die het zieke orgaan had weggenomen. Toen later de blaas ziek v.f-fi, had de patient v/ec-r de hulp' van dr. Van Hoorn ingeroepen, die eerst onlangs er in geslaagd was den „messenschuwen" patient te bewegen zich weder op de afdeeling van prof. Tilanvs te laten opnemen. De derde patient was eene krachtige jonge vrouw op de afdeeling van prof. Van Haren Noman, die reeds sinds acht jaren lij dende was aan //lupus" van de wang en ook op andere plaatsen van het lichaam oude litteekens en nog bestaande effloreseentie vertoonde. De patient in het Kinderziekenhuis was een jongentje van vijf jaar met //lupus" aan de bil en ia het gelaat. Bij alle patiënten waren de longen door dr. Delprat vooraf nauw keurig onderzocht, doch zonder dat ver schijnselen van long-tuberculose werden waargenomen. Den volwassenen /,lupus"- patienten werd elk 5 milligram van het middel ingespoten. De lijder aan blaastuberculose kreeg slechts drie milligram het jongetje in het Kinderziekenhuis slechts 0.6 milli gram bij alle patiënten werden de ge wenschte reactie-verschijnselen waarge nomen en bij de lupus-lijders waren die, op de aangetaste plaatsen, ook zichtbaar. Het heette: //de wandelaar van Haar lem's Dagblad is dood; hij schreef immers in zijn laatst kort schrijven, waarin hij zijne ingenomenheid te kennen gaf met de opgerichte Verfraaiïngs-vereeniging, dat zijn taak nu was afgeloopen Dit laatste deed de onderstelling wet tigen, dat de wandelaar dood en begraven was, doch hij kan iedereen gerust stellen met de mededeeling, dat hij zich in een goede gezondheid mag verheugen en bij het schrijven //dat zijne taak was afge loopen" alleen op bovengenoemde ver- eeniging doelde. Deze kan thans reeds over zooveel goede ea bekwame leden beschikken, dat men er zonder den wan delaar ook wel zou komen. Niemand, hoopt hij, zal 't hem kwalijk nemen, zoo hij nu en dan eens op iets wijst, op iets attent maakt op het gebied der schooue kunsten, dat waardig is ge zien te worden, dat velen een ruimeren blik geeft in de zaken aan kunst en smaak gewijd. Hy zal zich dan ook maar bepalen tot een enkele vluchtige opmer king, daar, om 'n goede oritiek te leveren, men minstens professor in de aesthetica moet zijn. Wanneer hij dan met een enkel woord over de Tentoonstelling in z/Arti et Amicitiae" zal spreken, is er natuurlijk geen sprake van, de 230 stukken elk afzonderlijk te behandelen, evenmin of de gemaakte opmerkingen, hoe eerlijk ook gedaan, immer die waarde hebben, daar hij zich niet op het standpunt van een kunst-criticus wil stellen. Om nu de stukken te bespreken volgens den rang en beroemdheid der schilders, eene geenszins heusche bejegening der hee- ren critici van de minder bedeelden, dezen weg zullen we niet volgen, liever het merkwaardige uit elke zaal opge noemd, hetgeen dan tegelijk een herin nering is voor hen, die deze tentoonstel ling bezochten en gemakkelijker te volgen dan door hier en daar een greep uit te doen. Wil men de schilders langzamer hand naar hun werk goed kennen, ver geet dan niet een oatalogus te koopen, daar het zien van een schilderstuk zonder den maker te kennen, gelijk staat met een opera te hooren zonder den tekst te lezen. Het eerste stuk, waarop men al vast de aandacht vestigt bij het binnen komen der eerste zaal, is een doek van C. Kuipers, //Najaar", een fraai bosch gezicht, waarin het stille en sombere recht goed zijn uitgedrukt en een stuk dat ons, wanneer we het in den zomer zien, een onaangenaam gevoel geeft van de korte donkere dagen, die de herfst medebrengt, gepaard aan die kille en vochtige winden die ons doen huiveren. Naast dit stuk hangt een groot doek van Jac. van Looy, mooi van toon, rijk aan kleur, maar waarom het stuk heet //Uit het Oranjefeest" is me niet recht duide lijk, evengoed had het een laatste Car- nevalsavond, een Carmagnole-partij kun nen zijn, misschien omdat zooveel heeren en dames op dit stuk roodgekleurde kle dingstukken dragen! Over het algemeen moet men het anders niet te ernstig met de onderschriften der schilders nemen; zoo zal niemand in de vier vieze, vuile vrouwen eenige //zindelijke" zandvoort- sche vi8sehersvrouwen herkennen, zooals Rraëls ons die meent te moeten weer geven. Vooral deze schilder kan vreemd soortige etiketten aan zijne stukken hech ten, zoo b. v. het in het Rijksmuseum geplaatste stuk «Een man van het oude volk", een oude slordige, ongeschoren, bovendien met zeere oogen behepte man, een type van het volk der Makabaeën Niemand zal 'c gëlooven en on3 dankt de schilder ook niet. Wanneer men van een man van het oude volk spreekt, zal men zich eerder een oosterschen Sieg fried dan zoo'n oud mannetje met een rommelwinkel tot achtergrond kunnen voorstellen. Frankfort met zijn Talmu disten had dan ook een betere opvatting van wat hij moest schilderen. HIn den hooitijd" van R. Ives Browne is een mooi stuk, flink en correct geteekend, doch nog fraaier is het stuk van David de la Mar, Verpoozing", bijna van ge lijke opvatting, hier een echte gezonde boerenmeid die uit een kan melk schenkt, om zich te laven bij het koronlezen alles op dit stuk is zon, kracht en ge zondheid. De commissie tot aankoop der Kon. Subsidiën heeft zich van dit stuk onmiddellijk meester gemaakt. Iets verder op hangt een goed geslaagd stuk van W. Maris wAan een plas", toont hier deze meester dat toch iets meesterlijks kan voort zonder een gelikt of spiegelglad olieverfstukje te levereD. Het eenige wat in dit stuk eenigszins, doch in zijn ander schilderij //In de melkbocht" wel wat veel, hindert zijn de soms wat bonte kleuren, het vreeselijk grillige in bat groen, waarnaast het lichtste hemel blauw afwisselt. In dezelfde zaal hangt een stuk van Hoynck van Papendrecht, dat alleen daarom noodig is op deze tentoonstelling, om met twee stukken, ook militaire on derwerpen, van Breitner, het verschil eens te laten zien. Bij deze laatste moet ook meer aan studiën dan aan goed afgewerkte stukken gedacht worden, de heide op 't eene stuk heeft meer de kleur van een chocolade taart, en de lucht: een stuk gewitten muur «.et een dosis blauwsel er in. Misschien ligt het aan den opmerker, maar dan moest hij zijn groot stuk wPiein by avond" ook ongunstig critiseeren, en toch meent hij, daargelaten het onderwerp, dit als een der beste van de geheele tentoonstelling te moeten beschouwen. Zooals ons hier een plein vertoond wordt op een vochtigen, mistigen avond, met hier en daar de Schelde, kleurige tramlichten, de sylhouetachtige figuren, de dampige paarden voor de tramwagens gespannen, het is alles waarheid. Of ru een tramwagen of liever een collectie als hier vertoond, een sierlijk en beval lig onderwerp is, laat ik aan het publiek over te oordeelen. In dezelfde zaal hangtj een schoon werk van Blommers, //Het afscheid' waarop een visscherman zijn jongste kind op moeders arm goeden dag zien kussen. Het geheele verschiet wo*dt door de pink ingenomen, die in de branding voor anker ligt. Dit werk boeit en trekt tegelijk aan door zijne grootte der figu ren ten opzichte der geheele ruimte, maar doet tocb onwillekeurig een photografie denken, waarvan het chassis te klein was om het geheel op te nemen. Rechts in de zaal vinden we een gezicht op Amsterdam, van H. W. Jansen, de //Kattenburgergraeht", een van de weinige stadsgezichten, welke deze tentoonstelling ryk is. Het schijnt wel dat de schilders zich in dit genre niet meer wagen, niettegenstaande de firn cieele uitkomsteB, iets waar de mannen der kunst helaas ook rekening mede moet houden, en waarvan Springer, Klin kenberg, Schipperus en nog enkelen kunnen gewageD, zeer goed te noemen zija. Deze compositie, //de Kattenburger gracht", is breed opgevat en voldoet zeer, doch zooals reeds gezegd is, worden er niet veel andere werken op dit gebied gevonden en is een vergelijking ditmaal uiet te maken. Terwijl wij nog even langs de vuile zandvoortsche vrouwen gaan, die voor het bagatel van veertien duizend gulden te koop zijn, zoo moet nog even Roelofs' inzending bezichtigd worden. Het stelt de Gemeen te-weide te Does burg voor vol vee, met den snelstroomenden IJsel als voorgrond. Wat de landschap pen met vee betreft, zoo zijn deze als elk jaar goed vertegenwoordigd. We be zitten dan ook weinig dieren, die zoo teekenacutig, zoo hoekig, zoo krachtig tegelyk zich voordoen als het rund. En wat een kleurenverscheidenheid rood, zwart, wit in alle nuanees. In dit genre treffen we goede stukken aan zoo als reeds is opgenoemd van W. Maris. Roelofs, en verder als goede bekenden Wolbers en anderen. Wolbers' „iu de melkbocht" voldoet bi zonder en juist de hooggeplaatste horizont geeft de groote weidevlakte beter terug en dient tevens om de runderen beter na voren te doen komen. Wat groepeering betreft zoo ziet men dit weer beter bij Savrij, die daar een bizondere handigheid in heeft, maar bovenal uitmunt mot in al zijne stukken het, juiste barakter van het holland8che landschap weer te geven. We behoeven niet te vragen voor wie mej. Thèrese Schwartze voortdurend werkt; wie eens do aristrokatisehe kin derkopjes van haar gezien heeft, weet dat de bocht van de Heerengracht haar voortdurend werk verschaft. Ieder schil der of schilderes is niet zoo gelukkij maar ontegenzeggelijk behoort men groote gaven te bezitten om het zoover te kunDen brengen. Het slot van mijne wandeling geef ik in het volgende nummer. Uw dio. dienaar EEN WANDELAAR. Een compromis is Donderdagavond fot stand gekomen tusschen Parnell de iersche parlementspartij, waarbij be paald is dat Parnell de leiding zijner partij zal nederleggen, zoodra de liberale engelsche leiders aan de iersche parle- mentsparty de verzekering geven, het eventueele ontwerp betreffende Home Rule, de controle over de politii in Ierland aan de iersche regeering de landkwestie aan het iersche parlement zal overlaten. Er is terstond een comité benoemd om over die zaak te handelen met Glad stone, Morley en Harcourt. In het Lagerhuis heeft Fergusfcon me degedeeld, dat eene uit de Kaap ontvan gen dépêche bevestigt, dat er eene bot sing heeft plaats gevonden tusschen de Portugeezen en de Zuid-afrikaansche Compagnie. genomen, strekkende om over te gaan tot de beraadslaging over de artikelen van het wetsontwerp betreffende den aankoop van grond in Ierland. De be raadslaging werd echter uitgesteld tot den 22sten Jannari. De consul van Peru te Liverpool heeft een telegram ontvangen van den peruaanschen minister van Buitenland- scbe Zaken, meideode, dat er een klein oproer heeft plaats gehad te Lima, het welk door de troepen onderdrukt werd, waarna de rust hersteld bleet. De Donderdag door den duitschen keizer gesproken woorden #dat alle zoo genaamde hongercandidaten, in het bizon der de heeren journalisten, meestal ver- loopen gymnasiasten zijn", wordt door de Freisinnige Zeitung beantwoord met de lakonieke opmerking dat men, om een goed journalist te zyn, vry wat meer bekwaamheid en kundigheden moet be zitten, maar dat dezulken dan ook beter bezoldigd worden, dan in eanig ander vak waarvoor eene academische voorbe reiding vereischt wordt. Ongeschikte lieden worden nergens zeo gauw aan den dijk gezet als bij de journalistiek. Het tegenwoordig gemakkelijker, een in vloedrijk beambte dan een invloedrijk journalist te worden. De National-Zeitung en de ReichsboU laten zich uit in gelijken zin. Het treft eigenaardig, dat juist op den- zelfden dag, waarop de keizer deze rede voering hield, 61 professoren van de universiteit te Bonn, aan welke de kei zer gestudeerd heeft, zich vdor het onbe perkte behoud van het humanistische gymnasium hebben verklaard in een adres dat den minister van Onderwijs z. toegezonden werd. Het slot van 's Keizers redo over hot schoolwezen kwam op het volgende neder Om den gymnasiast recht te geven op eenjarigen dienst, zou een eind-examen noodig zijn, ea voor de reaalscholen een etuigenis. Het woerd van Hinzpeters wie opleiden wil, moet zelf opgeleid zijn", kon van het gansche leeraarsper- 8oncel niet geiden. De jongalisg moest gevormd worden voor het praktische, en de man moest niet door den bril van anderen, maar met eigen oogen de we reld beschouwen. Ook de kwestie der school hygiëne behoorde in de voorberei ding der onderwijzers te worden opge nomen. Verontrustend noemde de Keizer het toenemen der bijziendheid. //Bedenkt," zeide hy, welke nakomelingschap er voor de verdediging des lands noodig is. Ik zoek naar soldaten. Wij willes een krach tig geslacht hebben, dat ook ala geeste lijke aanvoerders en beambten het vader land kan dienen." De Kizer vertelde dat hy als leerling op het gymna sium te Kassei in eene klasse 21 mede scholieren had, van wie er 18 eea bril droegen. Bij de beraadslaging over de begroo ting van ontvangsten heeft do fransche Kamer artikel 4, strekkende tot verhoo ging van de belasting op roerend bezit met 1 pet., aangenomen. De Groote Raad heeft een# Constituante benoemd voer het kanton Tessin, dat verdeeld is in 17 kringen de afgevaar digden zullen verkozen worden door toe passing van bet proportioneel stemrecht. De verkiezingen zijn bepaald op dea llen Januari. De Groote Raad heeft vervolgens eene regeeriDg voor het kan ton benoemd, welke is samengesteld uit 8 conservatieven en 2 liberalea. Telegrammen uit Rangoon bevestigen het bericht, dat er eene uitbarsting van onlusten in Birma nadert. De nieuwe kroonpretendent, Kauiaing genaamd, is met groot gevolg te Manwain aange komen om een veldtocht tegen de engel- schen te openen. Het heet dat de Chi- neezen met hem samengaan. Vyfhonderd hunner waren te Talawgong aangeko men. Het stoomschip Burgemeester den Te» van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 4 December te Genua en zette denzelfder dag de reis voort. Het stoomschip Speelmanvan Am sterdam naar Batavia, is 4 December te Padang aangekomen. Het stoomschip Soendavan Amsterdam naar Batavia, arriveerde 4 December te Padang. Het stoomschip Sumatravan Amster dam naar Batavia, vertrok 4 December van Genua. Het stoomschip Van Diemcnvan Bot terdam naar Batavia, vertrok 4 Decem ber van Colombo. Het stoomschip Zuidholl&ndvan Java nuar Rotterdam, vertrok 4 Dec. Port-Said. Het stoomschip Samarangvan Rot- terdam naar Java, vertrok 4 Dec. van Suez. F mwmmmm dit db VERSCHILLENDE DAGBLADKN. GEBOORTEN 5 Dee. H. WagenaarWormser d. Leeuwarden. GEHUWD: G. P. H. Cassteelen en P. H, van Gelder. Araet. OVERLEDEN: 12 Nov. Wed. A. M. C. Boshart— van Essen 65 j. Hoorn. - 29. C. Rijke 15 j. Wageningen. - 1 Dec. J. E. Haeser Egas 26 j. Harainxveld. - 2. 0. Bosker 68 j. Wieringen. - A. Dekkers 76 j. Apeldoorn. - Wed. E. Vaarberg— Rijsdam 92 j. N.-Amstel, - 3. J. K. Weiman 68 j. Amst - G. J. de Vries— Gockinga 66 j. Leiden. - H. Fortgens 46 j. Amst. - Wed. W. LansSiderius 77 j. Amst. - M. P, J. A. vandenBor Nix 35 j. Amst. - Wed. P. de Boer Zwart 66 j. Edam. - 4. A. v. Velzen 4 j. 's-Hage. - M. LutzNieuwenhoizen 79 j. 's-Hage. - J. Scholten Gz. 65 j, Almeloo. - Wed. M. Fortuin—Du Mosch, Amst. - W. Hillonius 75 j. Otnieschild, - C. L. van der Straal 67 j- Apeldoorn, - Wed. G. J. Grey Hulstijn 73 j. Arnh, - 1. J. C. Palier 55 j. Utrecht. GKBOORTEN 4 Dec. C. Steetskamp-v. d. Vliet d. - 5. E. Andréa-v. Dantzig d. - J. Blom- maert-Bounsan d. O VERLEDEN 5 Deo. G. B. Hanseier 4 md. d. K. Heereastr. - P. J. Hersman 18 md. z. Oudeweg. - 6. W. Vooges-Smit 71 j. Lange Boogaartslraat. Zie vervolg Advertentïèn in het Tweede Blad. Voor de vele blijken van be langstelling, ondervonden bij onze Vijf en twintigjarige Ecbtvereeni- ging, brengen wij bij deze onzen hartelijken en welgemeenden dank, A. v. d. WAALS M. C. v. d. WAALS- v. Maanek. acquired in London, quickly and thoroughly taught by an experien ced lady-teacher. Terms moderate. First rate references. Apply MUNK Esq. No. 100, Bookseller Aneganj Haarlem. Fen nuttige vin ding. Een Frauschinau, zekere De la Place, heeft een toestel uitgevonden, dat hij Schizo- fon noemt en dat dienen moet om iu MietaalstukkeE blazen te ontdekken. Volgens de beschrijving, die het tijd schrift La Nature er van geeft, bestaat de inrichting uit een microfoon, in ver binding gebracht met een klopper en een telefoon. Bij het onderzoek wordt de klopper over het metaalstuk bewogen. Zoodra deze nu op een plek komt, waar een blaas in het metaal zit, ondergaat de toon een verandering, die door middel van de microfoon zeer duidelijk aan de telefoon is waar te nemen. By een on derzoek van rails voor een fransche spoorbaan, heeft men door het breken der rails proefondervindelijk aangetoond dat op de aangegeven plaatsen werke lijk blazen aanwezig waren. STSOMVAARTBERICHTEN. Het stoomschip Coenvan Amsterdam naar Batavia, arriveerde 5 December te Het Lagerhuis heeft eene motie aan-[Padang. in de Hollandsehe vakken, enl de Fransche, de Duitsche en de Engelsche Taal, gedurende de ochtend- en middaguren, bij de leer lingen aan huis of aan onderstaand adres. Kinderhuisvest, hoek Zijlstraat 1- Met lo. Mei a.s. moderne Hee renhuizen, op zeer goeden sta huur ƒ650 en ƒ550 'sjaars; een Huis ƒ300 en een Benedenhuis voor ƒ250, allen met Tuin, Gta- en Duinwaterleiding. Te bevr. b/d. Architect D. STORM, te Haarlem. De lezing van den Heer van Arnhem, zal plaats hebben op Woensdag XO Dee. as. Programma en Toegangskaart van 26 Nov. jl., dienstbaar. HET BESTUUR.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1890 | | pagina 2