KQIMIEN.
POLITIEK OVERZICHT.
Uit Baarn wordt gemeld:
Maandag heeft de heer Y. met
echtgenoote en nog drie andere personen
een zeer merkwaardigen en zeldzamen
tocht ondernomen. Het gezelschap bracht
namelijk per arreslede een bezoek aan
Marken.
Om kwart voor 9 uren ging men de
Eem af naar de Zuiderzee, om verder
op het kompas de reis voort te zetten.
Dat men echter nog al een weinig uit
den koers is geraakt, bewijst wel dat
men eerst te 3 uren tot verbazing van
de Markera don zeedijk overstak en
dwars over het eiland heen cp de
Goudzee aanhield naar Monnikendam.
Over Broek en Schouw zette men de
reis voort tot Buiksloet, waar het paard
en de slede achterbleven, omdat door
voortdurenden dooi het niet raadzaam
was, den tocht voort te zetten.
De reizigers keerden Maandagavond
per trein in goeden welstand terug.
Men Bchrijft uit Utrecht
aan de N. R. Ct.
Of de langdurige winterkoude de oor
zaak is dat de gewone brutaliteit onzer
bedelaars nog een weinig is toegenomen,
weet ik niet, maar zeker is het dat zij
in den laatsten tijd al zeer brutaal zijn.
Voor de uitoefening van hun bedrijf
kiezen zij in den regel de niet al te
drukke straten ea het duistere na-den-
etens uur, waarop zij berekenen kunnen,
dat de heer des huizes afwezig is.
Op zulk een tydstip kwam, niet lang
geleden, in de Stationsdwarsstraat een
man en schelde aan een der bovenhui
zen aan. De deur werd van boven van
de trap opengetrokken, en d8 man trad
binnen met de vraag of meneer thuis
was. Toen die vraag outkennend beant
woord was, deed hij de deur achter zich
dicht, schoof er met eenig vertoon de
knippen op en verklaarde dat hg eenigen
onderstand verlangde. De verschrikte
vrouw riep een trap hooger naar eën
denkbeeldigen //Gerrit" of die ook eenig
klein, geld had en haaste zich daarop
den indringer, die reeds een paar treden
had opgeklommen te gemoet en was
blijde dat zij hem door middel van een
kwartje de deur uitkreeg.
Een huis verder zette dit heer zijne
exploitatie van alleeQ thuis zijnde vrou
wen voort, maar daar trof hg eene
vrouw, die, uit quasi bezorgdheid voor
hem, zich de trap sfspoedde en hem
toeriep//Kerel, maak toch dat je weg
komt, mijn man is van de politie en kan
ieder oogenblik thuis komen."
Dat scheen hem toch wat gevaarlijk
en hij maakte zich snel uit de voeten
om echter reeds in eene naburige straat
hetzelfde te beproeven. Daar was ochter
behalve mevrouw ook de meid thuis, en
terwgl deze laatste met don man in ge
sprek was, riep mevrouw uit, het venster
luidkeels om hulp, waarop hij zich met
min of meer versnelden pas verwijderde.
Ofschoon door verscheidene voorbijgan
gers achtervolgd, mocht het niet geluk
ken dit volhardende en brutale individu
te vatten.
Eenige onlangs genomen
proeven tot opruiming ve.n het ijs op
's rijks werf te Hellevoetsluis, welke
geschiedden onder leiding van den luit.—
ter-zee le klasse P. C. W. de Viguon
van de Veldehadden de volgende
uitkomst
Bij de eerste proef werd onder het
ijs, dat eene dikte had van ruim
dM,, op 8 dM. daar beneden eene aar
den kruik opgehangenongeveer een
stoop inhoudende en gevuld met 2.5
K.G. buskruit no. 3 (jachtkruit). In
deze kan was tevens een gloeiicgspa-
troon geplaatst van het systeem, bij den
marine-torpedodienst in gebruik, welke
door middel van eene batterij Lecianché
elementen werd ontstoken.
De uitslag was, dat een rond gat van
ruim 5 M. middellijn in het ijs werd
geslagen van dit gat liepen over eene
lengte van 5075 M. doorgaande scheu
ren in verschillende richtingen, terwijl
het uitgeworpen ijs in zeer kleine stuk
ken was verdeeld.
De tweede proef werd op eenigszins
grootere schaal genomeneen viertal
mijnen als bij de eerste proef werd ge-
plaatRt in een vierkant van 16 M. zijde;
de ijsdikte was 4 dM.de kruiken wer
den 9 dM. onder het ijs geplaatst. De
patronen der vier mijneu waren in eene
doorloopende geleiding geplaatst, zoodat
de ontsteking tegelijkertijd plaats vond.
Het resultaat, was, dat in het ijs vier
gaten, elk van 5 M. middellijn, werden
in van die gaten af liepen weder
in alle richtingen groote scheuren. Het
vak, begrepen tusschen de vier mgnen
was echter niet in kleinere stukken ver
deeld, zooals verwacht werdwel werd
het bewijs geleverd, dat met betrekke
lijke geringe kosten (10 K.G. buskruit,
4 patronen en 4 aarden kruiken) over
een oppervlakte van plm. 100 M2 bet
ijs geheel verbrijzeld werd.
Wanneer de mijnen dus dicht genoeg
bg elkaar gelegen zijn, zal het gc
kelijk vallen de schollen ijs, die daar-
tusschen ontstaan, te verwijderen. Bij
het plaatsen der mgnen werd de voor
zorg genomen eerst een gat in het ijs
te maken, waardoorheen de kruik ging.
Vandaar een zaagsnede in het gs van
plm. 2| M. Iengt8onder het einde
daarvan werd de mijn opgehangen, zoo
dat bij het springen de vrij groote ope
ning, door welke de kruik gegaan was.
niet recht daarboven kwam, waardoor
de uitwerking belangrijk grooter was.
Dinsdag maakte te Tesael de
stoomboot Ada van Rolland zich gereed
om naar het Nieuwediep te stoomen.
De westenwind had het ijs van de kust
weggevoerd. De post werd reeds vroeg
tijdig roet de ijsvletten overgebracht.
het aanzetten van de machine der boot
brak een der voornaamste deelen, zoodat
do tocht niet volbracht kon worden.
'8 Namiddags werd het stil, en liep het
geheele vaarwater weer vel ijs.
Van het eiland Tolen wordt
geschreven
Wij verkeeren hier niet, dank zij de
diehtbevroren Eendracht, in een totaal
geïsoleerden toestand. Reeds sinds een
drietal weken liggen de uplanken" over
het Toolsche Veer, d. w. z.: men loopt
er over. Evenwel brengt zoo'n echt
ouderwetsehe winter heel wat ODgerie-
felijkheden, wat betreft de expeditie van
de benoodigde levensbehoeften. Zoo heeft
hier een algemeene steenkolennood ge-
heerscht. Door den onverwacht ingeval
len en blijvenden winter was geen vol
doende voorraad voor het seizoen aan
wezig, De verzending per scheepsge
legenheid was naluurlgk onmogelijk'
geworden, en hoe het overal per trein
ging, weet men.
In af achting van bedoelde brandstof
zag men hier en daar weer het oud-
hollandsch hout- en turfvuur lustig op
vlammen aan ds //haardplaat".
Met den voorraad petroleum was het
eveneens treurig gesteld. Menige winke
lier was verleg.'n om de menschen ook
aan verschillende andere artikelen te
blijven helpen.
Thans zijn de steenkolen, de petroleum
enz. gearriveerd, altijd in beperkte hoe
veelheid en met beduidende prgsver-
hooging. De transportkoeten zijn maar
te hoog. Het gansche land van Tolen
moet thans over het Toolsche Veer zijn
goederen ontvangen en de diehtstbijge-
legen gemeente is 1 uur, de overige zyn
van 2 tot 4 uur van dit punt verwijderd.
Er komt dus behalve de vracht voor
spoor, tram en veer nog vervoer per
vrachtrijdersgelegenheid. Om de laatste
onkosten te besparen, werd dezer dagen
een wagen, een boerenwagen, geladen
met steenkolen, door eenige mannen ge
trokken. Deze lading was bestemd voor
eene gemeente, die ruim 2 uur van
Tolen gelegen is.
De veerman te Tolen schijnt de alle-
daagsche zegswijze//Pik in, 't is win
ter in practijk te brengen. Daar het
ijsgang is, heeft hij krachtens het regle
ment recht om dubbel veergeld te eischen
of 15 ct. per persoon en per keer. In
Holland gaat men over een dergelijk
peuterig veertje voor nog minder dan
de helft.
Ook schijnt er geen tarief meer te
bestaan voor het vervoer van goederen.
De veerman laat zich op schromelijke
manier voor het overbrengen van kisten,
koffers, vaten, pakken enz. betalen. Om
een voorbeeld te noemen Er rilden hier
veel vrachtrijders op Bergen op-Zoom. IGet. bevond zich op 14 Februari 1890
Dezen betalen bij open water 60 o. en in de Spuistraat (by het Singel), toen
nu is het gebeurd, dat er gevraagd werd
voor het overdragen van de goederen de
som van.... ƒ8. Een man met een
hondeakarretje, die anders voor 40 et.
overgezet wordt, moest bu ƒ1.50 geven.
Een reiziger, die met een pakje kwam,
heeft 60 ct. moeten betalen.
Ea gaan hier dan ook stemmen op
om stappen bij de regeering te doen ten
einde overbrugging van de Eendracht
te verkrijgen,
Als een van de merkwaar
digste tochten, die gedurende dagen in de
zen winter over het ijs plaats hadden, mag
wel worden genoemd die, welke werd
gedaan door een zestal mannen van
Leeuwarden, waarvan drie met hunne
vrouw er bij. Zaterdag ochtend ver
trokken zij van daar met eene met vier
paarden bespannen slede naar Holwerd,
en vaa daar ging bet naar het eiland Ame
land, waar zij des namiddags te 3!4 uur
aankwamen. De inwoners van het eerste
dorp, Nes, die hen uit de verte hadden
zien aankomen, begroetten hen met
groot gejuich. De oudste inwoners her
inneren zich niet, dat nog ooit zooda
nige tocht was geschied. Het vertrek
had plaats den volgenden dag, voormid
dags 11% uur, en te 6 ure was het
gezelschap behouden en wel te Leeu
warden terug. De reis was niet altijd
van gevaar ontbloot. Soms gingen de
pootea der paarden door het gs, dat
niet overal even dik wa9, doch zij
waren dan snel weder bovenop en trok
ken daarna de slede er fluks overheen,
Op meer dan ééae plaats dreven ijsschot-
sen tot eene belangrijke hoogte opge
kruid.
Uit Stavoren meldt men van
12 Januari
Heden ondernamen zeven inwoners
dezer plaats den tocht over het gs der
Zuiderzee naar Enkhuizen, waar zg
blijkens ontvangen telegram, behouden
zyn aangekomen.
Uit Heerenveen is de just
tie met een paar doktoren naar Olde-
boorn vertrokken, ten einds een onder
zoek in te stellen naar de oorzaken van
het overlyden van een kind, dat, naar
gezegd wordt, door mishandeling is om
gekomen,
Rechtszaken.
Vérspreiding van een opruiend biljet
Voor de amsterdamsche rechtbank, 4de
kamer, verschgneD Dinsdag als beklaag
den Karei Antonie Bos, oud 43 jaar, en
Cornelis Gerardus Tiemans oud 28 jaar,
beiden wonende te Amsterdam, eü be
klaagd van overtreding van artikel 132
Wetboek van Strafrecht//Hij die een
geschrift waarin tot eenig strafbaar feit
wordt opgeruid, met het ODgmerk om
aan den opruienden inhoud ruchtbaar
heid te geven of de ruchtbaarheid daar
van te verminderen, verspreidt, openlijk
tentoonstelt of aanslaat, wordt gestraft
met gevangenisstraf van ten hoogste drie
jaren of geldboete van ten hoogste drie
honderd gulden."
Te voren was door een strooibiljet
aangemaand tot een druk bezoek van de
terechtzitting en wel in deze voege
z/Groote openbare vergadering met be
perkte discussie, in het, Paleis van justitie,
sprekers o.a. Bos en Tieman."
De aanklacht van het O. M. komt
hierop neder, dat de beide beklaagden
op 14 Februari 1890, toen in de mili
tiezaal op het Singel te Amsterdam loting
voor de nationale militie werd gehot
hebben verspreid een biljet, getiteld
z/Aaa de slachtoffers der bloedwet." Het
stuk is te lang om in extenso te kunnen
worden opgenomen. Het is gericht tot
den loteling en spreekt over militairisme
en andere dingen.
De beklaagden, door den voorzitter
ondervraagd, erkennen het biljet verspreid
te hebben, doch ontkennen nadrukkelijk
daarvan den strafbaren inhoud te hebben
gekend. Het feit der verspreiding wordt
bevestigd door de verklaring van den
getuige Huber, inspecteur van politie.
een heer naar hem toekwam met de
mededeeling, dat een biljet, als hetwelk
hem door dien heer werd overgelegd,
onder de lotclingen op het Singel werd
verspreid. Getuige begaf zich daarop naar
het Singel en zag daar beide beklaagden,
den laatste met een groot bord op den
schouder, bezig de biljetten te versprei
den. Get. wilde aan Tieman dieDS bundel
ontnomen, maar deze poging werd ver
ijdeld, doordat T. de biljetten wegwierp
op straat. Alsnu werden beiden aange
houden en voor den commissaris van
politie geleid. Drie agenten van politie
bevestigen in hoofdzaak deze toedracht.
Het woord was alsnu aan mr. d'Han-
st baron d'Yvoy, subaü.-officier van
justitie. Daze meent dat in het biljet de
loteliagen tol eenig strafbaar feit worden
opgeruid, nl. tot ongehoorzaamheid aan
hunne superieuren, zoomede dat bekl.
hebben gehad het oogmerk om aas den
inhoud ruchtbaarheid te gev&n. Spreker
herinnorde dat de rechtbank te Heeren-
veen de verspreiders van een dergelijk
biljet had veroordeeld, dat deze veroor-
deelisg door bet Hof te Leeuwarden was
bevestigd en het daartegen aangevoerde
cassatieberoep door den Hoogen Raad
was verworpen. Een veroordeeling zou
dus de amaterdameche reehtbauk thans
wel uitspreken. Eiseh 9 maanden gevan
genisstraf tegen eiken beklaagde.
Beiden droegen zelf hunne verdediging
voor.
Bos zeidè, dat het hem niet verwon
dert, dat hij hier staat, wanneer hij be
denkt, dat hg reeds jaren lang aan de
arbeidersbeweging heeft medegewerkt en
dat wel niet in de achterste gelederen
hem moest dus wel iets overkomen,
zoo stond hij dan hedea voor de zooge-
naamde rechterlijke macht. De straf die vnlbaan
z/deze meneer" (spr. wijst naar don amb
tenaar van het O. M. vlak tegenover
hem), gevorderd heeft, laat hem geheel
onverschilligintegendeel, juist wanneer
de sociaal-democraten in den kerker
komen, neemt het gezag van de sociaal-
democratie toe dat heeft men gezien in
Duitschlaad, dat heeft men gezien bij
ons, getuige Domela Nieuwenhuis, die
na zijn verblijf in de gevangenis, lid
der Tweede Kamer werd en die daar
niet de //geachte" afgevaardigde heet,
maar bij spr. wel. Bekl. vestigt verder
de aandacht op een vonnis der recht
bank te Rotterdam, waarbij een versprei
der van een biljet als het onderwerpe-
lijke werd vrijgesproken. Hier eischt men
nu 9 maanden is dan het recht te Rot
terdam anders dan het recht te Amsterdam?
Daarop gaat de spr. over tot de voor
lezing van het rotterdamsche vonnis.
President: „Gy kunt u die moeite
sparen, want de rechtbank alhier is
het bezit van het vonnis."
Beklaagde: //Och, mijnheer de voor
zitter, wees u dan zoo goed het vonnis
even voor te lezen, ik lees zoo slecht."
Daar aan dit verzoek niet voldaan
wordt, gaat bekl. met de lezing van het
vonnis voort en zegt dat hij, het onnoo-
dig achtende zich verder te verdedigen,
zal eindigen, om nog wat tijd tot spreken
voor Tieman over te laten.
De tweede beklaagde, Tieman, sprak
slechts een oogenblik. Hij vestigt er de
aandacht op, dat het biljet niet opruiend
ishet slaat niet op de lotelingen van
1890, maar ziet op de maatschappij der
toekomst. Do sociaal-democraten, zegt
spr., vechten niet met pistolen en sabels,
maar met geestelijke wapenen.
Nadat het O. M. had afgezien van
repliek, werden de debatten gesloten en
de uitspraak op 27 Januari bepaald.
deze te dooden, heeft toegediend meer
dere hoeveelheden rattenkruit, tenge
volge waarvan genoemde hare dochter
in den nacht van 13 op 14 October
daaraanvolgende is gestorven.
Onder de 17 getuigen, die alsdan
zullen worden gehoord, bevinden zich
twee geneeskundigen, die de lykschou-
wing hebben verricht; twee scbeikundi-
gen, die de ingewanden van he6 ver
moorde meisje hebben onderzochtde!
bode, die het rattenkruit op verzoek van
de beklaagde bij een apotLeber te Gro
ningen heeft gekocht, en de persoon, die j
in November met hot meisje in het
huwelijk zou zijn getreden, en houder
is van een koffiehois te Delfzijl.
Het Openbaar Ministerie zal worden
waargenomen door mr. W. C. A. Schol-
ten, substituut-officier van justitie, ter
wijl als verdediger van de beklaagde
zal optreden mr. J. J. Willinge, advo
caat te Assen.
bataviaache bladen van 811
Ct. tot den 13den Decern-
Vergiftiging Te Roden.
Maandag 11. is aan weduwe Hellinga,
geboren Gaaikema, gedetineerd in het
huis van bewaring te Assen, de dag
vaarding beteekecid, waarbij zij wordt
opgeroepen om Vrijdag 30 Januari a. s.
des voormiddags 10 uur, voor de recht
bank te Assen terecht te staan, ter
zake dat zij op of omstreeks 9 October
1,1. en volgende dagen, na daartoe voor
af het plan te hebben beraamd, te Roden
aan hare dochter, Grietje Johanna Hel
linga, opzettelijk, en met den wil om
(Uit
de Deli
ber jl.)
BATAVIA, 11 December.
Uit Bantam wordt aan het 2nd.
JVeekbl. geschreven
Rustig is het in Bantam volstrekt
niet en zal het er ook vooreerst niet
worden. Zoolaeg Bantam als overstroomd
wordt door hadjis en daarbij nog eene
massa ontslagen (beter gezegd wegge
jaagde) inlandsche ambtenaren komen,
om de bevolking tegen het gezag op te
stoken en huu tot den heiligen oorlog
aansporen, leven wij hier als op een
Dat er, niettegenstaande de
voor ruim is uitgestorven en
de veepest steeds heerscht, nog niets
voor de verarmde, ziekelijke bevolking
van Bantam is gedaan, is en blijft een
onverantwoordelijk waagstuk van de
regeering. Geef de bevolking renteloos
voorschot om zich nieuwe karbouwen
aan te schaffen, of geef haar karbouwen
op kredietkan of mag zulks niet van
wege de groote teeren in Nederland,
laat de bevolking dan geld verdienen
door eommuncatie-wegen aan te leggen,
öio in deze residentie zoo broodnoodb
zijn.
In de afdeeling Lebak kan men daar
mede beginnen en zelfs onmiddellijk
teekeningen en begrootingen zijn er, o.a.
van den weg van Rangkas Bitoeag over
Sadjira naar Djasinga ea de weg van
Rangkas Bitoer.g naar GoeDoeng Kent-
jana. Laat men toch niet zoolang wachten
tot dat de bevolking niet meer te helpen
ïs, of niet meer geholpen wil zijn de 1
regoariag hale do residentie Bantam
spoedig uit haar verval omhoog en zij
zal een goed werk vorricht hebben.
Wat geeft het of de resident, van
hieruit, voorstellen doet, als er te Batavia j
of Buitenzorg steeds met de oude sleur
worde gehandeld. Voor do zooveelste
maal de vraagWaarom den resident
van Bantam niet onmiddellijk een bui
tengewoon krediet toegestaan, om hel
noodige voor Bantam te doen verrichten
üp den 7en November, 's morgens
7 uur, werd op het c-xcercitieterrein te
Kotta-Radja het doodvonnis door den
strop voltrokken aan den inlandschen
fuselier Wongsódrêcó, waartoe hij ter
zake van moord veroordeeld was.
Eigenaardig is het, dat hij na zij cel
veroordeeling, wegens beri-beri naar
Padang geëvacueerd werd en, hersteld
zijnde, weer naar Kota-Radja gezonden,
om de straf des doods te ondergaaD.
Een bericht der Soleilbetreffende eene
anti duitsche manifestatie te Toulouse,
schijnt zeer overdreven geweest te zijn.
Althans, volgens een berichtgever der
Débats aldaar bepaalde zich de geheele
zaak tot een twist tusschen een patroon
en zgn personeel over het opnemen van
een bediendenaar men meende vr.n
honger willen sterven en den dood geduldig afwachten. Katha-
rina, verscheidene vreeselijke gedachten doorkruisen mijn brein.
Veronderstel eens," zij zeide dit met fluisterende stem, «dat wij
er dadelijk eens een einde aan maakten?"
z/Neen, Lily, neen. Wij moeten hel einde geduldig afwachten."
z/Uwe woorden doen tuij werkelijk verbaasd staan, Katharina.
Zal dan niets u in opstand kunnen brengen Wanneer er in de
wereld geen plaats voor ons is. waarom zouden wij er dan nog
langer blijven? Sommige vrouwen worden teringachtig geboren
en moeten vroeg sterven. Anderen, zooals wij, worden geboren
en zijn overtollig. Dat is ook een ziekte. Vele vrouwen zijn
overtollig en wij allen lijden onder die overtolligheid. Die ziek
te is ongeneeslijk. Geen drankjes en pillen zijn er nog voor
uitgevonden. Wij zullen aan die ziekte sterven. //Gestorven op
straat bij een drempel, na lang aan overtolligheid te hebben
geleden, Lily en Katharina." Dat zou zeer aardig staan op onzen
grafsteen, nietwaar Wij zullen echter geen grafsteen hebben,
mijn kind wij zullen op kosten van het armbestuur op de
begraafplaats van de armen worden begraven, waar de graven
zoo dicht mogelijk naast elkaar zijn, en de lijken van mannen
en vrouwen tot stof vergaan en geheel worden vergeten. Dan
sluit de zee zich boven onze hoofden en zijn wij voor altijd
verdwenen. Een paar dagen later zijn wij vergeten, alsof wij
nooit hadden geleefd."
Lily's bittere woorden drongen als dolksteken in het hart van
Katharina. Zij kon verdragen, maar wilde niet in opstand
komen.
z/Laten wij de hoop nog behouden," zeide zij. //Als gij ons
d i e ook nog ontneemt, dan zijn wij werkelijk de rampza
ligste vrouwen ter wereld."
Juist op dat oogenblik werden er zachte voetstappen op de
trap vernomen. Van beneden kon men miss Augusta op de
piano hooren spelen het was liefelijke, weeke muziek. Miss
Beatrice, de troosteres was het, die de trap opkwam, om met de
meisjes wat te praten.
«Lieve kinderen," zeide zij, ik vrees, dat gij in droevige om
standigheden verkeert."
z/Ja," zeide Katharina, //Onze toestand is zeer bedroevend."
//Hebt gij nog geen werk kunnen vinden, kinderen?"
//Neen, niets."
z/Hebt gij geen vrienden of kennissen, die u kunnen helpen
z/Neen, niemand."
//Arme kinderen. Maar nog is er een Vriend. Denk aan Hem."
Lily schudde ongeduldig het hoofd.
//Hebt gij nog geld?"
„Neen, niets meer," zeide Katharina. En morgen moeten
wij liet kostgeld voor de volgende week betalen, ot anders hei
huis verlaten."
Miss Beatrice bewaarde een oogenblik het stilzwijgen, want
het is zeer moeilijk om iemand te troosten, die geen geld meer
heeft om te kunnen leven; de meeste dichters en schrijvers ver
achten het geld, en toch waren hier twee meisjes, die, omdat
zij geen geld hadden....
//Zou de directrice u geen voorschot willen geven, zoodat gijl
hier nog een paar weken zou kunnen blijven?"
//Neen, dat is legen het reglement."
Miss Beatrice spoorde hen tot geduld aan, en zeide met haar
zachte, liefelijke stem, dat God, ons aller Vader, ons altijd nog;'
onverwachts een uitweg tot redding geeft in de dingen, die ons d
onmogelijk toeschenen, mogelijk maakt, zoodat eindelijk zelfs de
in haar lijden verharde Lily bezweek en aan haar overkropt ■-
gemoed in tranen lucht gaf.
{Wordt vervolgd
