BINNENLAND.
Twee inbrekers gearresteerd.
besterad om een groot publiek te trek
ken en voor een groot deel daarvan is
de tentoonstelling van het allergrootste
gewicht. Wij hebben hier speciaal op
het oog de ambachtslieden. Zeer zeker
niet voor hen zeiven, voor heD is de
gelegenheid om een school als deze te
bezoeken, eene opleiding als deze te
ontvangen, voorbij, maar voor hunne
kinderen kan de aanstaande ambachts
school te Haarlem van nauwelijks te
overschatten gewicht wezen. Om die
reden bevelen wij dan ook iederen
ambachtsman, die er prijs op stelt dat
zijn zoon een degelijke opleiding in
zijn vak zal ontvangen, een bezoek aan
de Ambachtsschool ten zeerste aan.
Van de scholen die wij nog niet
hebben besproken, is voorzeker die van
Rotterdam de voornaamste, hoezeer
deze school voor hare expositie ook
niet de grootste plaatsruimte heeft mogen
erlangen.
De leeftijd van de leerlingen in deze
school loopt van 12 tot 18 jaar, hun
aantal was ten vorige jare, zooals uit
het verslag blijkt, niet minder dan 230.
Op geen enkele andere inrichting van
dien aard worden zóóvele vakken onder
wezen. Men vindt in het verslag mel
ding gemaakt van bankwerkers, vuur-
smedentimmerliedenhuisschilders,
meubelmakers, modelmakers, loodgie
ters, metaaldraaiers, pianomakers, koper
slagers en instrumentmakers, benevens
een leerling voor elk der vakkenli
thograaf, boekdrukker, boekbinder, za
delmaker en wagenmaker. Alleen de 4
laatstgenaamden konden niet geheel op
de school worden gevormd en ontvin
gen welwillende opleiding bij particu
lieren, natuurlijk alleen voor het prak
tisch gedeelte.
Een enkel staaltje van wat er van
eeuige leerlingen werd. Reeds 12 leer
lingen voldeden aan het examen voor
machinist-bankwerker en zijn allen als
machinisten geplaatst op fabrieken, boo
ten of sporen.
Wanneer wij de tentoonstelling
van Rotterdam bezien, dan treffen
ons onmiddellijk twee dingenten
eerste, dat ook op deze school het
prijzenswaardige beginsel voorzit, om
op ware grootte te werken en ten
tweede merken wij op een collectie
teekeningen, vervaardigd door de leerlin
gen, die allen op een zelfde spil zijn
opgezet en dus gemakkelijk gedraaid
kunnen worden Hierdoor verkrijgt men
gemakkelijk een overzicht van den ge-
heelen leergang, zonder verplicht te zijn
den hals te rekken en het hoofd scheef
te zetten in het turen naar platen aan
den wand.
Hoe beknopt de expositie van Rot
terdam ook zij, zoo was er toch veel
dat onze aandacht trok. Vooral van het
smeedwerk wordt veel werk gemaakt
en wij zagen nevens de gewone pro
ducten van de eerstbeginnenden een
allerliefst brandkastjeallerlei kleine
maar zorgvuldig gearbeide werktuigjes
en dergelijke, alsmede een paar keurige
haardstellen.
Ook van hout- en marmerschilderen
zijn zeer goede staaltjes tentoongesteld
en op het portaal buiten de deur von
den wij een paar deuren, geschilderd op
een manier, die ons bewondering af
dwong. Van timmermanswerk zijn er de
moeilijke boom- en leuning wrongen
uitmuntend door zuiverheid, een stuk
van een balkonleuning enzoovoorts, ter
wijl een koperen eandelabre getuigenis
aflegde van de bekwaamheid van een
leerling in het koperslagersvak.
Toen wij uit Rotterdam gingen, zijn
wij zuidelijk afgedaald naar Goes, dat in
het sousterrain is geborgen. Natuurlijk is
het verschil groot en het zou dwaas
heid wezen, een parallel te willen trek
ken tusschen een stad als Rotterdam
en een plaatsje als Goes. Hier mag
geen vergelijking worden gehouden maar
moetalles op zichzelf worden beschouwd.
Dit wil evenwel niet zeggen, dat
Goes niet de moeite waard zou we
zen. De trappen die er zijn (timmer
werk heeft het leeuwendeel van de ex
positie) zijn 0. i. zeer goed, evenals de
vensters, hoewel het ons opviel, dat de
laatste op zoo kleine
uitgevoerd. Natuurlijk kan men be- de energie zou verminderen en te groote lof voor zijn moedige daad, hij stónd toch
alléén tegenover twee boeven, en zou,
wanneer zij gewapend waren geweest
of met hen in een worsteling geraakt,
misschien het onderspit hebben moeten
delven. Het is dan ook te hopen, dat
deze moedige daad niet onbeloond
blijve, daar bij de bekende voorlaatste
zwaarlijk trappen en kappen op ware uniformiteit veroorzaakt zou worden,
groote vergen, maar voor ramen is datDe heer J. J. F. Beijnes zegt een
zeer wel doenlijk en het komt ons voor,warm woord ter aanbeveling der
dat de leerling wanneer hij in de prak- ambachtsscholen en beveelt de nieuw
tijk van het dagelijksch leven een vensterop te richten ambachtsschool te Haar-
maken moet, nog te worstelen zal heb- j lem in de protectie der aanwezigen aan.
ben met te geringe afmetingen wanneer Thans en ook na de pauze ontstaat
hij daarnaar in zijne leerjaren heefteene zeer uitvoerige discussie over het aanhouding drie man tegen over één
gewerkt. j nut van de ambachtsscholen. Hieraanstonden en de aanhouders alle erken-
Het aantal leerlingen bedraagt 38. j nemen o. a. deel de iieeren A. W. lelijkheid van het publiek en autori-
Van smedenwerlc zagèn wij sloten,Stortenbeker, J. J. van Nieukerken, de j teiten ondervonden.
scharnieren en vooral gereedschap, zoo-Groot, C R. van Ruijven en mr. Johs.:
als Schaven. Het eenige groote werk-Enschedé Jr. Tot hoogheemraad van Rijnland, prov.
stuk op het gebied van het smidsvak; Thans wordt de volgende slotsomi Noord- en Zuid-Holland, is bij kon.
is een bloemenmand, maar dit is dan j voorgesteldHet Congres besluit, aan besluit benoemd de heer H. F. Bult-
ook een meubel, waarvan niemand zich j de Algem. Vergadering te verzoeken te man, te Haarlemmermeer,
het bezit zou behoeven te schamen. 1 besluiten dat deze zich wende tot de
Brengen wij ten slotte een klein bezoek i Regeering met het verzoek de regeling
aan de afdeeling Leeuwarden. Ook hier j van het vakonderwijs ter hand te nemen
neemt het timmervak een verbazendin dien zin, dat de financieel© steun
groote plaatsin, ja men zou zeggen dat de j van het Rijk worde verkregen,
expositie van het smeedwerk er onder j De heer Hk. Figée stelt de volgende
heeft geleden. Waarschijnlijk komt dit j motie voor, geamendeerd door mr. H.
daardoor, dat op de school te Leeuwarden Ph. de Kanter.
het aantal leerlingen voor het timmer- De vergadering, gehoord de verschillen-
vak het grootst is. Men vindt in de j de sprekers, zegt de sprekers dank en be-
groote zaal, die deze expositie bewoont, j sluit de verdere behandeling te verdagen
een uitgebreide collectie trappen, kap-j tot het aanstaande Congres voor Am-
pen, kroonlijsten en zoo voorts. Tot j bachtsnij verheid, en dat de conclusiën
zelfs in den tuin en op het bordes daar-1 van dat Congres aan directeuren zullen
voor vindt men producten der leeuwar- worden medegedeeld, opdat dezen zich
densche timmerkunst. j zoo noodig zullen wenden tot de Hooge
Op het portaal bij deze afdeeling Regeering.
vonden wij een groot en een kleiner buf- j De heer mr. Joh. Enschedé Jr. stelt
fet,die zeer mooi waren afgewerkt en daar eene motie voor, strekkende hiertoe, dat
staan als ernstige protesten tegen de door
elen vooropgestelde opinie, dat op een
ambachtsschool niets dan knutselen wordt
geleerd. Wat wij nergens elders vonden,
troffen wij hier aan een paar eenvou
dige stoelen met rieten zitting en een
huiskamertafel.
Zooals wij zeiden, is het smeedwerk
op de tentoonstelling niet ruim tentoon
gesteld. Toch trokken o. a. een paar
zeer fraaie haardstellen en een zeer
keurig geconcipieerde en uitgevoerde
teekening van een ijzeren hek onze zeer
belangstellende aandacht.
C O N li E s
VAN DE
Maatschappij tot bevordering der ffijve
Woensdagmorgen 10 uur werd het
Congres aangevangen door den heerE,
J. "VV. Juta met eene inleiding over het
onderwerp: Wat kunnen wij doen tot
opheffing van de nederlandsche nijver
heid in Suriname en wat kunnen wij daar
toe leeren van de Engelschen?
Spreker acht kolonisatie van Javanen
en Maleiers noodig, het verleenen van
concessiën aan groote Maatschappijen,
praktisch onderwijs aan de Landbouw-
de vergadering zich over het nut der
ambachtsscholen niet uitspreekt, maar
een onderzoek wenscht naar de resul
taten van de opleiding in de werkplaats.
De motie Figée-de Kanter wordt aan
genomen.
De motie Enschedé wordt verworpen.
Daarna begaven zich de aanwezigen
naar de Kookschool, waar zij door het
bestuur werden rondgeleid en vervolgens
naar net etablissement van de firma
E. H. Krelage Zoon.
Voor den openbaren speeltuin zijn
in dank ontvangen van mevr. v. d. P.
zes springtouwen en van den heer M.
een hobbelpaard voor 12 kinderen te-
gelijk.
Tegen eene 36 jarige weduwe met 3
kinderen is door de politie alhier proces
verbaal opgemaakt ter zake diefstal van
een paar gouden breidoppen ten nadeele
van eene dame bij wie zij de vorige
week had gewerkt.
Letteren en Kunst.
De koninklijke vereeniging het „Ne-
derlandsch Tooneel" heeft zich als lid
aan haar gezelschap verbonden mej.
Martha Coerdes, die met het einde
van den jongsten cursus de tooneelschool
verlaten heeft.
- Bij de Dinsdag te 's Hage gehou
den examens der Nederlandsche Toon
kunstenaars-Vereeniging zijn geslaagd;
van 5 candidaten voor piano (Jager
onderwijs), mejuffrouwenJ. M. van
Gulik, te Grouw (FrlS. H. Simons,
H. W. B. vam Embden, beiden te
's Hage, en H. M. M. Frackers, te
Bergen op Zoom, de laatste met al:
meene stemmen.
De Provinciale Staten van
Overijsel hebben het verzoek van be
stuurders van het krankzinnigengesticht
te Deventer, om een renteloos voor
schot van 300.000 uit de provinciale
fondsen, voor het bouwen van een
nieuw gesticht, aangehouden tot de na
jaarsvergadering.
Van Vrijdag opZaterdagnacht zijn
te Heemstede aan de Mannepadslaan
school te Wageningen in de vakken die I een tweetal inbrekers, welke Duitschers
voor Suriname's ontwikkeling noodig
kunnen zijn.
Aan de Maats, van Nijverheid de
taak om de belangstelling voor de fraaie
kolonie Suriname op te wekken en
levendig te houden.
Aan den inleider werden door ver
schillende personen vragen gedaan.
Thans komt aan het woord de heer
F. W. Van Eeden, tot inleiding van
het onderwerp: De Ambachtsnijverheid
in Nederland.
Spreker acht het voor de Maatschappij
een goed werk om op te wekken de
oude kunstvakken, zooals plateelbakkerij,
drijven van goud- en zilverk, het hout
snijden en het meubelmaken. Dat dit
succes kan hebben, bewijst de herrezen
fabricage van Delftsch aardewerk, die
een europeeschen naam heeft. Zoolang
de opleiding van den ambachtsman op
de werkplaats zooveel te wenschen
overlaat, geett spreker de voorkeur aan
ambachtsscholen. Zeer gewenscht zou
het zijn, wanneer de onderwijzers op
de lagere scholen Slöjd onderwezen en
zoo de kinderen liefde voor het am
bacht inboezemden.
Twee leden zouden wettelijke regeling
van het ambachtsonderwijs noodig achten
en gewenscht, dat de Mij. van Nijver
heid dit bevordere. De heer E. von
schaal waren Saher acht dit verkeerd, omdat daardoor
bleken te zijn, nagenoeg op heeterdaad
betrapt. Zij verlieten juist het erf van
J. Nijs, toen zij door den gemeente en
onbez. rijksveldwachter G. Krabte
Heemstede, werden bemerkt, die het
zoo vroeg opweg zijn van twee perso
nen, zooals hem later bleek vreemde
lingen, verdacht voorkwam, hen onver
saagd achtervolgde en aanhield, waarbij
zijn flinke houding hen ontzag inboe
zemde, zoodat zij zich niet dorsten ver
zetten Hij ondervroeg hen, waarop zij
zeiden dat ze naar Rotterdam moesten
en op genoemd erf den nacht hadden
doorgebracht, wat blijkbaar een leugen
was. Genoemde politiebeambte bracht
hen daarop naar den burgemeester en
stelde vervolgens een onderzoek in waarbij
alras bleek, dat zij op twee plaatsen
o. a. bij Nijs zeker en op een, in de
r. k. kerk, vermoedelijk hadden inge
broken, door middel van een beitel, die
tot inbrekers werktuig was ingericht,
terwijl op een vierde plaats diefstal door
hen was gepleegd. In een hunner werd
een oud bekende der justitie aange
troffen, die reeds drie maal gevangen
gezeten en pas 26 Juni te Roermond
was ontslagen, waar hij voor diefstal
had getucht. Deze heet Ewald Haa
semeier, is oud 22 jaar en de andere
Joseph Sommer, oud 20 jaar.
De gemeente-veldwachter verdient allen
0FFIC1EELE BERICHTEN.
Bij kon. besluit is aan H. J. Raedt,
op zijn daartoe gedaan verzoek, ontslag
verleend als kantonrechter-plaatsvervan-
ger in het kanton Steenwijk.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot
plaatsvervangers van den districts-vee
arts, wien Breda als standplaats is aan
gewezen, de veeartsen P. A. van den
Munckhof, te Boksmeer, en A. J. Vla-
mings, te 's Bosch.
Bij kon. besluit zijn benoemd tot rid
der in de orde van den Ned. Leeuw
mr. H. C. P. de Bruyn en F. E. L. A.
Abel, beiden referendaris bij het dept.
van Oorlog en resp. hoofd der ie en
hoofd der 70 afd. van dat departement.
Bij kon. besluit is B. G. van der
Have, te Ouwerkerk, opnieuw benoemd
tot lid de commissie van toezicht op de
rijkslandbouw-proefstations, en is be
noemd tot lid dier commissie S. Hui-
zinga Tzn., te Middelstum.
Bij kon. besluit is de directeur van
het post- en telegraaf-kantoor te Klun-
dert, T. A. van Heiten, op zijn verzoek
als zoodanig eervol ontheven en benoemd
tot commies der telegraphie 2e klasse.
Uit Utrecht wordt van 13
Juli gemeld: Het twintigjarig bestaan
van het Centraal Israëlietisch weeshuis
alhier werd gisteren feestelijk, doch op
huiselijke wijze herdacht. Door de re
genten was reeds den vorigen dag aan
dr. P. Q. Brondgeest, die gedurende
den tijd van het bestaan der inrichting
de weezen kosteloos behandelde, als
blijk van erkentelijkheid een stel pho-
tographieën van schilderijen van hetRijks-
museum aangeboden. Zondag kwamen
in de versierde regentenkamer de re
genten, de commissie van toezicht en
genoodigden bijeen. Van hier werd een
Daarna hield de heer Van Lier eene
rede, waarin hij de geschiedenis der
inrichting schetste en de denkbeelden,
welke omtrent weezen-verpleging door
hare stichters gekoesterd worden, ont
wikkelde.
In den loop zijner rede bracht spre
ker hulde aan de trouwe zorg van den
vader en de moeder in het gesticht, i
wien hij een stoffelijk blijk van waar
deering overhandigde. Met den wensch
dat, dank zij de daartoe aangewend
wordende pogingen, het thans nog be
taald wordende geringe verpleeggeld
gemist en tot algemeene kostelooze ver
pleging overgegaan kunne worden, ein
digde spr. zijne door de aanwezigen
warm toegejuichte rede.
Nog werd het woord gevoerd door
den heer Van Blitz, die uit naam van
oud-verpleegden een gebedenboek voor
de kerk van het gesticht kwam aanbie
den, vergezeld van een geschenk voor
den vader en moeder. Voorts door den
heer Cantor, den heer H. J. dé Beer,
en door den vader, die diep geroerd
zijnen dank uitsprak. Daarmede was de
plechtigheid, die door zang werd afge
wisseld, afgeloopen. De dag werd ver
der door de verpleegden feestelijk door
gebracht.
Men leest in U tr. Dag b l
Zaterdag vergaderden hier weder eeni
ge handelsreizigers in zake de abonne
mentskaarten voor de spoorwegen, waar
bij ook 17 patroons, als in de eerste
plaats belanghebbenden in deze zaak,
waren uitgenoodigd.
De vergadering werd door haren
voorzitter, den heer J. Vis, geopend.
Nogmaals werd door spreker het doel
van deze bijeenkomst medegedeeld. Spr
betreurde het, dat een zoo bekwaam
en practisch minister van W. H. en N.
als de tegenwoordige, zijne goedkeuring
had verleend aan den maatregel van
de Mij. tot E. v. S. S. om reeds in
gaande primo Juli de abonnementskaar
ten met 50 proc. te verhoogen voor
handelsreizigers en, van dien dag af,
alle niet-handelsreizigers op gelijke lijn
met hen te stellen.
Het meest drukkend nog is deze
verhooging voor den kleinen koopman,
den marskramer of venter. Door be
trekkelijk kleine onkosten konden die
kleine kooplieden op marktdagen in
andere plaatsen, dan waar zij woonden,
nog iets verdienen. De meesten van hen
hadden dan ook eene abonnementskaart
voor 3 maanden, omdat de som voor
een geheel jaar wel voordeeliger, doch
voor hen niet te bereiken was. Wat moe
ten nu die kleine kooplieden aanvan
gen?
Spr. deelde aan de vergadering nog
mede, dat reeds afwijzend was beschikt
door de Maatsch. op het adres der
groninger en deventer handelsreizigers
alsook op het adres van de Nederl.
handels vereen, te Rotterdam. Van den
minister had de laatste nog geen ant
woord ontvangen. De deputatie van
reizigers, uit Groningen, bij den dir.
gen. was ook onverrichterzake terug
gekeerd De voorzitter sprak dan ook
namens de geheele vergadering uit, dat
„mocht ook op ons adres, voorzien van
117 handteekeningen, van reizigers die'
in hun eigen plaats nog niet hadden
geteekend, afwijzend worden beschikt,
wat wel te voorzien is, wij dan, krach
tig en eendrachtig zullen voortgaan, ten
einde toe, door geheel het land, onze
belangen nogmaals den minister voor
te dragen. Mocht ook dit niet baten,
dan zullen wij den kamerleden beleefd
verzoeken, onze klachten der Tweede
Kamer voor te leggen, waartoe zich
reeds eenige heeren bij voorbaat hebben
bereid verklaard.
Met algemeene stemmen werd aan
genomen, niet langer te wachten op
meer handteekeningen, doch nu reeds,
direct, het bewuste adres de Maatschappij
te doen toekomen.
Vervolgens deed de heer B. van der
Hoede het voorstel, om hier eene han
ommegang door het gebouw gehoudeD,
waarbij den bezoekers in de kerk door delsreizigers-vereeniging op te richten
de weezen een gebed (Num. 24 vs. 5) j welk voorstel, na vele discussien, met
werd toegezongen. In de feestzaal ge- I algemeene stemmen werd aangenomen,
komen werd het^wekelijksche gebed I Deze Vereeniging zou dan een eigen
voor het vorstelijke huis gezongen.standpunt innemen, doch zoo mogelijk
wendde zich toen tot den kleinen George.
„Lieve George, ga eens met Nero en Rocket spelen. Kijk,
zij wachten buiten reeds op u. Ik zal spoedig bij u komen."
„Maar ik zou zelf zoo gaarne willen zien, dat gij weer beter
werdt," antwoordde de knaap.
„Doe nu, wat mama u vraagt," zeide zij.
De kleine George gehoorzaamde oogenblikkelijk en snelde door
de tuindeur naar buiten op het grasveld, waar hij door de hon
den, zijne vrienden, zoo ontstuimig werd begroet, dat hij bijna
zijn evenwicht verloor.
De squire zag Grace aan en vroeg„Wat heeft hij geschreven
„Luister," antwoordde zij, „ik zal het u voorlezen."
„Elbor Hotel, York, Zaterdagmorgen 6 A. M.
„Waarde mevrouw Studley. Sedert George's trouwe
hand de mijne hield vastgeklemd, sedert zijne woorden „Ik
schenk u vergiffenis" en „God zegene u!" mijn oor bereik
ten, heb ik geen rust gehad tot op het oogenblik, dat ik zit
te schrijven om een bekentenis af te leggen. Uw zuster
Rachel was mijn wettige vrouw. De acte van ons huwelijk,
dat een week, nadat zij u verliet, in alle vormen werd ge
sloten, zal ik mij zien te verschaffen om het dan aan u te
zenden. Ik heb haar niet verleid. Zij was mijn vrouwMijn
wettige vrouw mijn vrouw was zij, toen zij met kolonel Grand-
val huwde en ook toen zij met George Studley huwde Haar
huwelijk met uw echtgenoot was dus geen huwelijk en geheel
van onwaarde.
Wij hebben geen vier maanden met elka&r geleefd en zijn
met wederzijdsch goedvinden van elkaar gescheiden. Wij wa
ren overeengekomen om nooit weer tot elka&r te spreken en
elkaar zooveel mogelijk te vermijden. Dat is gebeurd ook.
Ik had haar geheel uit het oog verloren, totdat ik te
Duinkerken haar geringe nalatenschap onder de oogen kreeg.
Toen kwam ik tot de ontdekking, dat zij haar huwelijk met mij
geheel scheen te hebben vergeten, toen zij met kolonel Grand-
val trouwde.
Door de acte van haar huwelijk met Grandval, was onze
huwelijksacte overbodig geworden en daarin zag ik voor mij
de schoone gelegenheid om mij een engelsche wet, even
onbarmhartig als mijn eigen gedrag, ten nutte te maken. Ik be
sloot om te wachten en mij na uw dood van het bezit van uw
landgoed te verzekeren. Maar uw engelachtige reinheid, uw
goedheid voor mij, tijdens mijn ziekte, uw onverdiend leed,
uw vergiffenis, George's vergiffenis en de onschuldige woor
den van uw kind en zijn vast vertrouwen op mij hebben
mij tot inkeer gebracht. Ik heb de valsche kaarten voor
altijd van mij geworpen. Nu speel ik eerlijk spel. De kleine
George is een wettige Studley. Ik zou hem nu, al kon ik
het, niet van honderd Studley Manors willen berooven.
Uw toegenegen en berouwvolle bewonderaar,
Charles Beverley."
„Dus
meester
zijt gij mijn wettige vrouw en mijn zoon zal heer en
van Studley Manor wordenriep George uit, terwijl
hij Grace in zijne armen sloot.
Grace verborg haar hoofd aan zijn borst en schreide, maar
het waren tranen van vreugde, die uit hare schoone oogen
vloeiden.
Het duurde niet lang of de kleine George was weer bij zijn
moeder, en toen hij haar glimlachend gelaat kuste, zeide hij
„Is oom Charley niet knap
De huwelijksplechtigheid, welke George en Grace dien dag
bijwoonden, en waardoor Willie Percy en Lottie Preston man en
vrouw werden, had een diepe beteekenis voor beiden, want het
was de dag, waarop zij waren hereenigd.
De wolk was voorbijgedreven
Zij was zijn vrouw, hij haar echtgenoot weer
