NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
9e Jaargang.
Donderdag 30 Juli 1891.
No. 2474.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIE»;
STADSNIEUWS.
Coups voor AffiMtsoiÈrwijs,
BINNENLAND.
FEUILLETON,
PSYCHE.
I
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden1,20.
franco door het geheele Rijk, psr 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers. 0,05.
Dit blsd verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
tturnan Kleine HoutatraRt No. 9, Haarlem. 'fclefooaiminiHer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertenties worde» aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantierf.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland'. Compagnie Générale de Publicity Mtrang&re L. DAUB# Co.. JOHN F JGKX8, SuccParijs Slbit Faubourg Montmartre.
Haarlem, 29 Juli 1891.
t Door het bestuur der Vereeniging
„de Ambachtsschool" alhier, wordteen
dringend beroep gedaan op de alge-
meene medewerking zijner stadgenooten.
Ofschoon er reeds veel ontvangen is, is
de toegezegde steun nog onvoldoende
om de voorgestelde taak naar behooren
te volbrengen.
'i Ieder, die zich doordrongen gevoelt
- van het ontwijfelbaar nut van een der-
.i^gelijke inrichting voor deze gemeente,
izal het bestuur den zoozeer gewensch-
ten steun niet onthouden.
1 De tentoonstelling van Ambachts-
scholen gehouden in den „Kraton," werd
heden door 19 personen bezocht.
lieden waren wij in de gelegenheid
een bezoek te brengen aan de Inrichting
voor Opvoeding en Onderwijs, van den
heer J. A. Verkuyl, gevestigd Jacobijne-
straat 15. De reeds bestaande lokalen,
vroeger in gebruik door den heer Prin
sen Geerligs, zijn onder aanwijzing van
den architect den heer van der Steur,
door den heer Beccari aanmerkelijk ver
beterd en hebben thans een aangenaam
uiterlijk verworven.
De flinke sierlijke voordeur geeft
toegang tot een ruime, irissche vestibule,
waarnaast zich rechts het gymnastiek
lokaal bevindt, doelmatig en naar de
Sfeischen der hygiene ingericht. Deze zaal,
die vroeger twee schoollokalen vormde,
is 14 M. lang, M. breed en 4 M.
hoog, inderdaad een flinke lokaliteit
Langs twee breede stevige trappen, die
in de vestibule uitkomen, komt men
op de bovenverdieping met de eigen
lijke schoollokalen, drie in getal en
eveneens trisch en doelmatig ingericht,
•rj.goed verlicht, geventileerd enz. enz.,
terwijl het uit den aard eenigszins so
mbere schoolmeubilair aan alle eischen
^van den tegenwoordigen tijd voldoet.
I Des avonds wordt het licht gegeven
door de zoo gunstig bekende gas-Wen-
ham lampen. Achter de school is een
ruime speelplaats, vei scheiden meters
lang en breed, en als een bizon derheid
mag wel gemeld worden, dat deze speel
plaats geheel overschaduwd wordt door
een prachtigen ouden kastanjeboom, een
zeldzaam exemplaar van die soort, welke
boom daar al vele jaren staat.
Het plan van den heer Verkuyl is,
•om de school, die tot voorbereiding
strekt van H. B. S- en Gymnasium,
zoowei tot dag- als kostschool te be
stemmen. In de door hem verspreide
circulaires, die natuurlijk op aanvrage
verkrijgbaar zijn, zet hij doel, conditiën,
enz uiteen.
De heer Verkuyl mag voor onze
onderwijzerswereld hier ter stede een
waren aanwinst worden genoemd. Hij
beschikt over een uitmuntenden naam,
en heelt een groote liefde voor zijn vak,
in welks praktijk hij zich mocht be
kwamen in het bekende instituut van
onderwijs van den heer Jelgerhuis Swil-
dens, te Amsterdam. Geen twijfel of de
oude inrichting Jacobijnestraat 15 gaat
met nieuw bloed en versche krachten
een schoone toekomst tegemoet.
te houden te Haarlem, op Maandag 3 Angustua
1891des voormiddaga te 9% uur.
Punten van behandeling: t. Opening van het
congres door de commissie van organisatie. 2.
Verkiezing van een hestnur voor het congres.
Voorgesteld en in te leiden door den heer S.
Baron, te Leeuwarden F, Het onderwijs van
ambachtsscholen mag nimmer dienstbaar worden
gemaakt om werkstukken te maken voor parti
culieren, en slechts bij booge uitzondering voor
industrieelen; 4. a. Het onderwijs aan ambachts
scholen moet, evenals de leermiddelen, kosteloos
worden verstrektb. Meergegoeden Kunnea tot
dit onderwijs worden toegelaten, in dien zin, dat
de geldelijke bijdrage voor den leerling worde
geregeld naar den maatstaf van de welgesteldheid
der oudersc. Bij genoegzame verstandelijke ont
wikkeling hebben onvermogende jongens bij
plaatsing aan de school de voorkeur.
Voorgeste.d en in te leiden door den heer
Berghuis te Arnhemfi. Rijkssubsidie voor am
bachtsscholen is noodig; 6. Ook het praktisch
onderwijs ia eene zaak van louter onderwijskun
digen aard; 7- Op welke grootte moet er in de
praktijk gewerkt worden; 8. Wat is het hoofd
vak op de ambachtsscholen.
Voorgestold en in te leiden door den heer
J. J. Beijnes, te Haarlem9. Tot welke
vakken moet het ouderwijs op de ambachtsscholen
zich bepalen
Voorgesteld en in te leiden door den heer E.
von Ssher, te Haarlem: 10. De aesthetische ont
wikkeling der leerlingen moet met het praktisch
onderwijs hand aan hand gaan.
Voorgesteld en in te leiden door den heer
Adr. J. van Achterberg, te Leiden: IJ. Het
leerlingstelsel in de bouw-ambachten, getoetst
aan de werkelijkheid.
De commissie voor de ambachtsschool-tentoon
stelling bestaat uit de hh Hk. f'igee Jr. Voor
zitter, J. Merens, Secretaris.
Ter bespreking is verder voorgesteld door den
heer Adr. J. van Achterberg, to LeidenEen
wettelijke regeling van Eet ambachtsouderwijs.
Eenheid van het ambachtsonderwijs, geregeld naar
de plaatselijke toestanden en zonder sctiade voor
de individualiteit van den onderwijzer.
De commissie lieeft bovenstaande vraagpunten
woordelijk van de voorstellers overgenomen, zon
der zich verantwoordelijk te stellen i oor redactie
of strekking.
Het congres is toegankelijk voor leden, dona
teurs, donatrices van de Ned. M. t. b. v. N.,
directenrtn, leeraren en leden van besturen van
ambachtsscholen.
De commissie beeft het recht belangstellenden,
uiet woonachtig te Hasrlem en omliggende ge
meenten, die zich vóór den len Aug. 1891 hij
den Secretaris der commissie aanmelden, te in-
trocudeereu.
Het bestuur van het congres zal bestaan uit
een voorzitter, een onder-voorz;tter, een lste
secretaris, twee secretarissen-rapporteurs, twee
leden.
Reglement van orde Aan de inleiders wordt
voor elk te behandelen punt 15 minuten toegestaan.
Niemand raag over hetzelfde onderwerp meer
dan tweemaal hef woord voeren en telkens niet
langer dan 10 minuten, tenzij op voorstel van
den voorzitter, met goedkeuring der vergadering.
Besluiten worden bij volstrekte meerderheid van
stemmen genomen. Bij s aking van stemmen
wordt de vraag onbeslist gelaten.
Blijkens achterstaande advertentie is
de eritrée-prijs tot het bezoek aan het
merkwaardige dwergenpaar in de Zijl
straat, ihans tot de |elit teruggebracht.
Velen zullen zich thans nog gedrongen
gevoelen den kleiner, heer en dito dame
met een bezoek te vereeren.
Men verzoekt on3, alsnog te willen
melden, dat niet deadj.-ond Balabrega
te Utrecht vuur commandant van onze
kader afdeeling was, maar de ie luit.
kwartierm. W. F. Roosdorp. Doordien
de schietkaart eerstgenoemden naam
vermeldt en dit later is veranderd,
maakten wij ons onwillekeurig aan deze
minder juiste medeaeeling schuldig.
plaatsverv. griffier bij de kantongerech
ten in het 3e en 4e kanton aldaar.
Bij kon. besl. is aan H. Th. R.
Struck, geboren te Peine (Hannover),
vergunning verleend de geneeskunst uit
te oefenen op nederlandsche zeeschepen,
met uitzondering van oorlogsvaartuigen,
onder voorwaarde, dat hij de wettelijke
bepalingen omtrent de uitoefening der
geneeskunst in Nederlandstiptelijk
nakom e.
De gewone audiënties van de minis
ters van Financiën en van Oorlog op
Donderdag, die van Marine en van
Koloniën op Vrijdag en die van Binnenl.
Zaken op Zaterdag zullen niet plaats
hebben.
In de eerste dagen van Augustus
komt te Aalsmeer in kwartier eene rij
dende pontontrein, oestaande uit 125
manschappen en 30 paarden.
De oefeningen zullen bestaan in het
leggen van bruggen over de Ringvaart
van Haarlemmermeer.
M. C., eene oudej.ventster in winkel
waren te Hoofddorp, kwam dezer dagen
tot de treurige ervaring, dat al haar
goud en zilver door eene onbekende
was ontvreemd.
Spoedig viel haar vermoeden op eene
kennisse, die haar dikwijls met een be
zoek „vereerde".
De politie ontdekte weldra de dade-
rés, die dan ook bekende, het gestolene
in Haarlem voor 22.50 verkocht te
hebben, waarvan nog slechts 10 in
haar bezit werd gevonden.
Zaterdagmiddag was jhr.
mr. F. J. J. van Eysinga, lid der Eerste
Kamer en oud-president van dat staats
lichaam, van een tot vijf uur ten paleize
„Het Loo".
Hij dejeuneerde ten paleize en had
daarna een langdurig onderhoud met
H. M. de Koningin-regentes.
OFFICIEELS KERICHTES.
Bij kon. besl. is benoemd tot substi
tuut-griffier bij de arr.-rechtbank te
Amsterdam mr. L. J. A. van Lidt de
Jeude, adv. te Amsterdamtevens
Door den rijks-ingenieur
der mijnen is weder in Zuid Limburg
eene steenkolenlaag ter dikte van 135
centimeter, geconstateerd.
Voor het te Utrecht gehou
den examen ter verkrijging van de akte
voor engelsch 1. o., waren opgekomen
12 vrouw, en 10 mann. cand. Geslaagd
de dames L. Asscher van Amsterdam
Gericke en S. M. Kohier van Rotter
dam; S. M. Middelkoop, van Leiden;
M. C. J. Scharff, van HaarlemT.
Tanja, van Amsterdam J. Schar ten,
van AmsterdamC. H. Raket, van
Maarsen; H. van der Goes van Berg
en Dal, GroesbeekA. S. Bijl, van
Steenwljk; en de heeren C. Vrij, A. van
der Schaa, en G. P. Derksen, van Am
sterdamH. de Groot van Schiedam
J. E. Jurgens van Kralingen; M. W.
Karstens, van Leiden en J. C. C. Rupp
van Oosterbeek.
D e A lgem. Nederlandsche
Wereldtaalvereeniging" Balif Mckom
Valüdizal hare algemeene vergadering
Woensdag 5 Augustus te één uur in het
„Hotel du Soleil" te Arnhem houden.
Het Nederlandsch School-
museum te Amsterdam ontving, blijkens
het verslag, in het jaar 1890 vele aan
zienlijke schenkingen, vooral op het
gebied van aardrijkskunde, ook uit het
buitenland.
De hulpmiddelen voor het teekenen
en voor de geographie zijn thans tot
eene zeer groote volledigheid gebracht.
Van het subsidie, door de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen geschonken,
is aangekocht eene volledige verzame
ling natuurkundige instrumenten, be
staande uit 120 nummers.
Het aantal bezoekers nam toe en be
droeg in 1890 ruim 500, waaronder
enkele buitenlanders, als uit Noorwegen,
Amerika, Hongarije en Duitschland. Veel
indische onderwijzers met verlof maak
ten mede van het schoolmuseum ge
bruik. Vooral door onderwijzers en be
stuurders van het bizonder onderwijs
werd het museum bezocht, meest ter
wille van schoolmeubelen. Evenals het
voorgaande jaar zonden verschillende
inrichtingen tot opleiding voor het on
derwijs hare kweekelingen onder geleide
naar het museum, met het bepaalde
doel, kennis te nemen van de onder
scheidene leermiddelen. Vele candidaten
voor de akte voor teekenen en voor
handwerken kwamen kennis nemen van
i de aanwezige leergangen.
Van tijd tot tijd zal een gedeelte van
den catalogus door den druk publiek
worden gemaakt.
Weldra zal het thans overvolle museum
naar een ander gebouw moeten ver
plaatst worden. De handelsschool zal
eerlang de lokalen, voor den geringen
prijs van 250 'sjaars aan de directie
afgestaan, in gebruik moeten nemen.
Het bestuur heeft daarom eene com
missie uit zijn midden benoemd, om
een plan uit te denken, waardoor zeker
heid kan verkregen worden voor een
doelmatig gebouw en de financiën kon
den verbeterd worden. Voorts mag de
hooge regeering in dezen niet onaan
gesproken blijven. Ook in die richting
zullen daarom stappen gedaan worden.
Aan eene inrichting, ten bate van het
geheele onderwijs, openbaar en bizon
der, mag die steun niet onthouden
worden.
Het kapitaal moest aangesproken wor
den voor 404.66, waardoor het op
ultimo December daalde tot ƒ1317.36.
Het museum is dagelijks, Zon- en
feestdagen uitgezonderd, des middags
van 1 tot 3^ uur, te bezichtigen in de
lokalen op de Keizersgracht, tusschen
de Leliegracht en Heerenstraat 121,
gratis voor de stichters, begunstiger en
de leden van het Nederlandsch Onder
wijzers-genootschap, tegen-betaling van
25 cent voor andere bezoekers.
Maandag middag geraakte
te Loosduinen een 4-jarig jongentje be
kneld tusschen de stoomtram en een
rijtuig, met het ongelukkig gevolg, dat
het kind na eenige uren overleed aan
de bekomen verwondingen.
Te Delft zijn verschilt ende
leden van huisgezinnen meer of minder
ongesteld geworden, na gebruik van
vleesch, van een slager gekocht.
Te Zeddam, bijDeutichem
is bij den bouw eener nieuwe R. K.
kerk, Maandag een balk naar beneden
gevallen, waarbij een werkman zekere
E., uit Kilder, gemeente Berg, zoodanig
getroöen werd dat de dood, naar men
verneemt, onmiddellijk gevolgd is.
Per waarschuwingi Door
de Rechtbank te Zutfen is een 17-ja
rige jongeling veroordeeld tot twee da
gen gevangenisstraf ter zake van het
plukken van bloemen in een wandelpark.
T)
HOOFDSTUK V.
Ik zette de kaars neer in een rotsspleet en plaatste er een
stuk steen voor, zoodat de vlam slechts een flauw licht in het
hol wierp, en het arme kind hare oogen dus niet meer behoefde
te sluiten. Nu trok ik zachtjes hare handen voor haar gelaat
weg en hief haar op. Het was een slank, tenger meisje, naar het
uiterlijk nog een kind, hoewel zij in werkelijkheid achttien jaar
oud was. Haar kleurloos gelaat was lang en mager, maar hare
trekken waren fijngevormd. Zij zag er uit als een van dieteere,
zwakke planten, die in de duisternis worden gekweekt. De don
kere glans van hare oogen verleende aan dit eigenaardig, bleek
gelaat, een bovenaardsche uitdrukking, iets bovennatuurlijks, alsof
zij niet tot deze wereld behoorde. Ik kwam tot de ontdekking,
dat het oogvlies bijna onzichtbaar was en door de lange rust
niet meer in staat was om zich samen te trekken, terwijl de pupil
zich bizonder had uitgezet om het weinige licht, dat in deze
gewelven naar binnen straalde, te kunnen opvangen. Zij was ge
kleed in een soort blouse van blauwe serge, zonder mouwen
•een kleedingstuk, dat mijn grootvader, volgens zijne begrippen
van smaak, had laten maken; toch kleedde dit ruwe omhulsel
haar goed, daar het in bevallige plooien neerviel, en de lange,
blanke armen en sierlijke, bloote voetjes deed uitkomen; het
kwam mij voor, dat een kleedingstuk van meer nieuwerwetsch
model minder in overeenstemming zou zijn geweest met haar
ongewone schoonheid en het nog duidelijker aan het licht zou
hebben gebracht, dat zij niet tot deze wereld behoorde. Wij
stonden elkaar met stomme verbazing aan te staren, want ik was
door medelijden bewogen.
Zij hief haar hand langzaam op, raakte mijn knevel aan
en ging vervolgens achter mij staan. Haar tred was zoo beval
lig als de sierlijke beweging van een zeemeeuw op de dausende
golven. Zij bekeek mijn hoofd, en toen zij zag, dat mijn haar
kort was, klapte zij in de handen en barstte in lachen uit. Daarna
kwam zij weer voor mij staan om mij nogmaals in het gelaat
te zien, maar toen zij zag, dat er tranen langs mijne wangen
liepen want haar lachen had mij diep geschokt, daar het mij
vertelde van een levenslange gevangenisstraf in dit hol, waar het
zonnelicht nooit binnendrong, werd zij plotseling ernstig, ook
hare oogen vulden zich met tranen, en terwijl zij onverstaanbare,
medelijdende klanken uitte, streek zij met haar hand over mijn
hoofd, alsof zij mij wilde troosten over het verlies van mijn haar,
dat volgens haar gedachte de oorzaak van mijn verdriet was.
„Kunt gij niet spreken, arme kleine vroeg ik.
Slechts de klanken waren voor haar verstaanbaar, en zij ant
woordde met geluiden, die niets dan een muzikale echo van
mijne woorden waren. Toen de kraai haar stem hoorde, begon
zij te krassen, en zij antwoordde met hetzelfde krassende geluid.
Het was duidelijk dat zij niet kon spreken, en ik kon niet de
hoop koesteren, dat zij mij zou kunnen vertellen, hoe zij hier
was gekomen, en wat daarvan de aanleidende oorzaak was ge
weest. Had zij nooit haar spraakvermogen leeren gebruiken, of
was zij daar reeds zoo lang geweest, dat zij alles uit haar jeugd
had vergeten, dat vroeg ik mij verbaasd af. Ik deed nog een
poging en sprak een paar woorden in de weinige talen, die
ik kende. Zij luisterde aandachtig en glimlachte alsof zij
het aangenaam vond een menschelijke stem te hooren;
maar uit geen enkel teeken kon ik opmaken, dat zij mij ver
stond; zij begon op haar beurt echter te zingen en maakte een
soort van muziek, zooals ik die bij de opening van den put had
gehoord een langgerekte toon, nu eens hoog, dan weer laag,
dien zij aanhield, zoolang haar adem dit toeliet. In mijn geheele
leven had ik nog nooit zoo iets liefelijks en tegelijk zoo iets
klagends gehoord. Het scheen mij toe, alsof zij daarmee meer
zeide dan met woorden; het was de bekentenis van een vreugde
loos leven, van een smachtend heimwee en een innig verdriet.
„Arm kind, arm kindzeide ik onwillekeurig.
„Arm kind, arm kindherhaalde zij op denzelfden meewa-
rigen, droevigen toon. Zij scheen de beteekenis van mijn mede
lijden te vatten en te gevoelen, dat het vriendelijke woorden
waren, welke ik uitsprak, want zij greep mijn hand en wreef die
liefkozend langs haar wang.
Ik boog mij tot haar over en drukte haar een kus op het
voorhoofd, want zij was voor mij niets meer dan een klein kind.
Het geluid van dien kus bracht haar in verbazing, en mij aan
ziende, verzocht zij mij met een gebaar om haar nogmaals te