NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD.
9e Jaargang.
Dinsdag 11 Augustus 1891
No. 2484.
A BON N EMEÊN TSPKIJS
ADYBRTENTIEN:
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
FEUILLËTON-
PSYCHE.
Voor üanrlem per 3 maandenJ 1,20.
franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Dit bi ad verschijnt digel\jks, behaive op Zon- en Feestdageo.
HnrcfiiiKlein. Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnnmter (3S.
tm 15 regel* 50 Cent*; iedere regel meer 10Cents.
Groote letter* near plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
«iEa
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEKEBOOM en J. B. AVIS,
Abo-xinaiaenfceii ge Advertenties worden aangenomen door
oix7* agenten en door alle boekbsDdelösron es eon ran tiers.
.tloo fdag.enten voo r
hei BuitenlandÜonii'UgnU Uhteru'U .-ij
Jd J(.'jYJ6l$, Su-cc., ï'xrps Sióü Jatsb&wg Mo*t»»értr$.
Haarlem, io Augustus'1891.
Aan het toelatingsexamen voor de Rijks
kweekschool voor Onderwijzers alhier
Siebben 31 adspiranten deelgenomen.
Allen werden geneeskundig goedgekeurd,
en 21 werden geplaatst, waarvan één
opeigen kosten en 20 onder het genot
[van een rijksbeurs.
I Hunne namen zijn, alpbabetisch ge-
lanschikt, de volgende:
I E. Boevé, van Rotterdam, G. J. Bur
ner, van Stolwijk, S. Dalmeijer, van
Waal op Texel, H. van Dijk, van Doom,
Jï. de Heer, van Puttershoek, J. van
per Hout, van Schiedam, J. B.Keizer, van
'Vestgraftdijk, M. Kramer, vae Midlum,
G. Kruijswijk, van Maartensdijk, J.
htt, van Venhuizen, J. D. van Rams-
jiorst, van Amerongen, C. B. van Sckra-
lyendijk, van Leimuiden, J. Tolsma, van
dinnertsga, E. J Visser, van Putters-
fiioek, P. Walig, van Krommenie, L.
•Veiling, van Scheveningen, M. Zwaag-
llijk, van Zwaagdijk, A. Zijderveld, van
H, I. Ambacht, J- Zijstra, van Hei
töenschap en H. J. Zijlstra, van Am
sterdam.
De heer Verkuijl, wiens Inrichting
[oor Opvoeding en Ondersvijs in de
acobijnestraat wij eenige dagen geleden
lochten bezichtigen en waarvan wij
>en met zooveel lot melding maakten,
Verzoekt ons thans het teleurstellend
bericht te plaatsen, dat hij, wegens het
geringe aantal ingeschreven leerlingen,
let raadzaam oordeelt zijne jongens-;
;hool op iu September niet te openen,
nieuwe orgel in de R. K. kerk aan het
Spaarne, op Woensdag a. s. ten 7 ure.
N°. 1. Inleiding Improvisatie „Ad te;
jlevavi"; N°. 2. Fuga in g., BachN°. 3.1
Sonate n°. 2. Mendelssohna. Gra.ve
b. Adagioc. Allegro Maestoso e Vi-
vace d, FugaN°. 4. IntermezzoN°.
j 5. Offertoire, Lefebure WelyN°. j
6. Cantilène pastorale. Guilmant; N°.
7. Marche triomphale, Lemmens. j
De miliciens der lichting 1888 zijn, j
tot bijwoning van de a. s. groote ma- j
noeuvres, heden onder de wapenen ge-
komen.
Het detachement van het alhier in'
garnizoen zijnde bataljon inf.. dat aan
gewezen is om het Kamp bij Zeist in
gereedheid te brengen, vertrekt den 1411
Aug. a. s. van hier onder bevel van
den i« luitenant K. A. Enklaar.
De tentoonstelling van Ambachts
scholen gehouden in den „Kraton," werd
Zondag door 175 en heden door 112
personen bezocht.
meester sympathie te betuigen voor al
hetgene, wat Z.E.A. voor de gemeente
had gedaan en uitte daarbij den wensch,
dat mr. Engelberts nog vele jaren aan
het hoofd der gemeente zou blijven
staan.
De minister van Binnen
landsche Zaken brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat met 1 October
e. k. te vervullen is de betrekking van
leeraar in het hand- en rechtlijnig tee
kenen aan de rijks hoogere burgerschool
te Roermond. Jaarwedde ƒ1600.
Zij, die voor deze betrekking in aan
merking wenschen te komen, gelieven
zich vóór of uiterlijk op 24 Augustus
e. k. aan te melden bij den inspecteur
van het middelbaar onderwijs, dr. W.
B. J, van Eyk, te 's Plage.
S #t
schi
AMBACHTSSCHOOL
Zaterdag werd de tentoonstelling be-
jcht door den heer M. Dijckmeester,
referendaris van onderwijs bij het mi
nisterie van Binnenlandsche ZakeD, den
heer mr. Mees, lid van de Tweede Ka
mer dei Staten Generaal en den heer
Piepers, ingenieur v.h stoomwezen in
de provincie Zuid-Holland.
Onder geleide van de heeren H.
Figée Jr. en J J. F. Beijnes werd door
genoemde heeren geruimen tijd in het
tentoonstellingsgebouw vertoefd en de
geëxposeerde voorwerpen met belang -
bezichtigd.
Bedankt voor het beroep naar Haar
lem door dr. A. J.. Th. Jonker, predi-
kant te Ellekom.
Programma der orgelbespeling ter
gelegenheid van de inwijding van het
Gisteren, laatsten kermiszondag, zijn
alhier alleen uit Amsterdam ongeveer
10000 personen aangevoerdvan andere
kanten was dit getal omstreeks 1000.
Per brancard zijn naar het St. Eliza
beths Gasthuis alhier overgebracht een
Amsterdammer die bij het stappen uit
een draaimolen aan de Turfmarkt is
gevallen en een been heeft gebroken
en een andere .Amsterdammer, die aan
de Ged. Oude Gracht is mishandeld en
belangrijk aan het hoofd verwond.
Door de politie alhier is proces-ver
baal opgemaakt tegen W. P. de B.,
directeur van een café chantant, ter zake
het verkoopen van sterken drank in het
klein zonder de daartoe vereischte ver
gunning, in het lokaal „Felix Favore",
dat hij tijdens de kermis gehuurd had.
De politie alhier heeft Zondag handen
vol werk gehad. Vele arrestatiën heb
ben plaats gehad en viermalen is door
haar geneeskundige hulp ingeroepen voor
verwondingen aart verschillende kermis
gasten toegebracht, waaronder eene zeer
belangrijke.
OFt lOlEMiïï BERICHTEN.
Bij kon. besluit ziju benoemd tot
kantonr.-plaatsverv. iu het kanton Al
melo mr. P. J, G. Van der Muelen,
adv. en proc. te Almeloo, en mr. G.
Jannink, mede adv. en proc. te Almelo.
Bij kon. besluit is benoemd tot i0
klerk bij het parket van den procureur-
generaal bij den Ho Ogen Raad der
Nederlanden H. Schnepper, thans .20
klerk bij gemeld parket.
Bij kon. besluit is benoemd tot nota
ris binnen het arrond. 's Bosch, ter
standplaats de gemeente Gennep, H.
G. M. Teulings, thans notaris te Affer-
den, met bepaling dat de door deze
benoeming ontstane notarieele vacature
te AfFerden, gemeente Bergen, onver
vuld zal blijven.
Bij kon. besluit is L. Huisman be
noemd tot burgemeester der gemeente
Ijlst.
Bij kon. besluit is, met ingang van
1 Sept., benoemd tot onderwijzer aan
de rijkskweekschool voor ondèrwijzers
te Middelburg, W. H. Hasselbach, te
Breda.
Op voorstel van de heeren Groenen
Kauffmann besloot de raad der gemeente
Zandvoort in zijne openbare vergadering
van 8 Aug. jl. met algenteene stemmen
eene straat den naam te geven van
„Burgemeester Engelberts-straat". De
raad ging daartoe over om den Burge
Het rapport dercommisse
van onderzoek inzake de handelingen
der amsterdamsche politie in den avond
van 1 Juli jl. (het taptoe-schandaal) is
gereed.
De heer F. C. Catalan o, met
koninklijke machtiging tot vice-consul
der Nederlanden te Catania benoemd,
is als zoodanig door de italiaansche re
geering erkend.
f D e h e e r B. E. S c h 1 e i f e r, b ij
j koninklijk besluit benoemd tot consul
der Nederlanden voor het koninkrijk
j Servië te Belgrado, is als zoodanig
i door de Servische regeering erkend.
De c i v i el-in g e n i e ur A. P h.
K. D. van Malsen is, met ingang van
1 Augustus jl., voor den tijd van 3
maanden geplaatst bij den alg. dienst
van den Waterstaat, ten behoeve van
j de herziening van het amst. peil.
Ter beschikking van den
j goeverneur-generaal van Nederlandsch-
j Indië kunnen worden gesteld eenige
onderwijzers en onderwijzeressen, om te
worden geplaatst als onderwijzer der
13e klasse en als hulponderwijzeres bij
het openbaar lager onderwijs voor Euro
peanen en daarmede gelijk gestelden
daar te lande.
Voor uitzending kunnen in aanmer
king komen zij, die in het bezit zijn
der hoofdakte en van eene akte voor
de fransche taal.
De onderwijzeressen moeten in staat
zijn, practisch schoolonderwijs in den
zang te geven.
Onder de koloniale troepen,
die dezer dagen na volbrachten dienst
tijd naar Nederland terugkeerden, be-
vond zich een Duitscher, die tien jaar
geleden van Rotterdam vertrok. Bij zijn
vertrek overhandigde hij aan een vriend,
die in behoeftigen toestand verkeerde,
een 1/20 lot in de Staatsloterij, waarop
de prijs van 100,000 viel, kort nadat
de Duitscher zee had gekozen. De vriend
begon met dit geld een zaak, welke zich
in bloei mag verheugen. Toen nu de
Duitscher voet aan wal zette, werd hij
door zijn vriend opgewacht, die hem
naar huis medenam en hem daar de
ƒ4000 overhandigde. 'tWas voorzeker
een aardig buitenkansje voor den ge-
pensionneerde. Maasb.
Onder de belangrijke wer
ken, die in den laatsten tijd voor de
spoorwegen in Nederlandsch Indië door
het ministerie van Koloniën aanbesteed
en hier te lande uitgevoerd werden, be-
hooren in de eerste plaats te worden
genoemd de ijzeren viaducten over de
Tjiherang en de Tjihangkrong voor de
staatsspoorwegen op Java, ter lengte van
144 en 128 meter.
Deze viaducten bestaan uit eene aan
eenschakeling van bruggen, rustende op
pijlers, waarvan de grootsten de aan
zienlijke hoogte van 26 meter berei
ken.
Ten einde zeker te zijn, dat alle
deelen juist passen, hetgeen voor eene
spoedige plaatsing in Indië ten zeerste
gevorderd wordt, is bij de aanbesteding
de voorwaarde gemaakt, dat de pijlers
en bruggen vóór de uitzending geheel
opgebouwd moeten worden.
Aan dezen eisch is voldaan, en thans
staat het bovenvermelde werk in zijn
geheel opgesteld aan de fabriek van de
naamlooze vennootschap Pletterij, voor
heen L. I. Enthoven Cie., te 's Hage,
aan welke firma de uitvoering van
dit grootsche werk werd opgedragen.
In het bizonder vormt de pijlergroep
met de nederlandsche vlag in top een
zeer interessant geheel, zelfs voor den
leek, hoeveel te meer dus voor den
j vakman, die zich rekening weet te ge
ven van de eischen, welke voor eene
dergelijke constructie moeten gesteld
worden.
Het is dan ook de moeite overwaard
vooral voor deskundigen, van de zeld-
1 zame gelegenheid 0111 zoodanige con-
structie te bezichtigen gebruik te ma-
I ken.
j De pijlers en bruggen werden in hun
geheel samengesteld in den tijd vijf
maanden, een zeer geringe tijd voor
i een werk van zulk een omvang als het
onderhavige en hiermede is ook weder
afdoende bewezen, dat onze nederland-
sche nijverheid over zoodanige werk-
j krachten en middelen beschikt, dat zij
ten opzichte van spoedige en nauw-
keurige uitvoering niet onderdoet voor
j de groote buitenlandsche ondernemin-
gen.
De Avo 71 dpost schrijfton-
j der het opschrift „Een zaak van Eer"
Sedert de ministerieele crisis, welke
j wij doorleven, een weinig lang begon
j te vallen, is er schier geen dag voor
bijgegaan, dat niet een of ander blad
zich genoopt gevoelde een klaaglied aan
j te heffen.
j Dit nu is in zeker opzicht volkomen
begrijpelijk. Van zelf toch spreekt het,
dat het niet in 's lands belang is, wan
neer vele zaken, die op afdoening wach-
jten, moeten blijven rusten, omdat de
aftredende departementshoofden niet
i vooruit willen of kunnen loopen op de
j beslissing, welke aan hunne opvolgers
jzal zijn.
j Men had echter niet behooren te
j vergeten, dat de omstandigheden dit-
j maal de kabinetsformatie hoogst moei
lijk maakten en er in elk geval meer
waarborgen voor eene bevredigende op
lossing zijn, wanneer er lang gewikt en
gewogen, dan wanneer overijld gehan
deld is. Op de schouders van het
nieuwe ministerie zal eene zware taak
rusten; niets natuurlijker dus, dan dat
men den weg behoorlijk verkend heeft,
alvorens zich op het pad te begeven.
Of zou er één verstandig Nederlander
zijn, die liever gezien zou hebben, dat
men met den franschen slag te werk
ware gegaan, alleen maar om zich ver
genoegd de handen te kunnen wrijven
over de vlugge kabinetsformatie? Wij
betwijfelen het. Wie het goed met zijn
17
HOOFDSTUK XII.
j ;Maar een belangrijker voorbereiding voor de toekomst woog
mij zwaar op het hart. Ik moest het meisje iets doen begrijpen
van de groote wereld, waarin zij zou komen als zij het hol ver
liet. waarin zij haar leven had doorgebracht de wereld waar
zij een kant en ik een anderen zou gaan want ik vreesde,
,8J] dat eene plotselinge openbaring van zulk een leven haar van
haar verstand zou berooven, evenals het daglicht haar zou kun-
nen verblinden, als ik haar oogen nu niet aan het kaarslicht ge-
wendde. Om dit te voorkomen moest ik haar leeren praten en
haar verbeeldingskracht oefenen om zich begrippen te vormen
uit de klanken der woorden.
IZij had verstand genoeg en vatte gauw het gebruik van die
woorden, die voor onze onmiddellijke behoeften noodig waren.
Zij was even begeerig om te leeren, als ik om te onderwijzen
en zat uren lang naast mij in onzen rusttijd en herhaalde de
arden, die zij gehoord had.
Meer dan drie maanden studeerde zij op deze wijze en toonde
nooit eenig teeken van ongeduld of vermoeidheid, maar daarna
kwam er eene verandering. Natuurlijk begreep zij, wat ik haar
zeide, veel beter, dan zij haar eigen meening kon duidelijk maken.
daar zij mij zelden vroeg een woord te herhalen of een zin
anders in te kleeden. Toen verminderde haar leerlust. De prik
kel om de beteekenis der woorden te leeren kennen was ver
dwenen, en zij scheen mij toe stiller te zijn, dan toen ze zonder
slot of zin kon babbelen.
Als ik er op aandrong, dat zij zou spreken, placht zij dichter
bij mij te gaan zitten, terwijl zij vleiend haar wang tegen mijn
schouder wreef en flauwtjes, maar half treurig glimlachte.
„Praat tegen mij," mompelde zij dan, „praat tegen mij, zooals
toen ik niets wist, dan wat ik in uw gezicht zag. Gij hebt zoo
veel om over te spreken; ik heb niets te vertellen, wat gij
niet weet."
Haar zinnen waren ontaalkundig en gebroken zooals die van
een kind, maar dit bedoelde ze er toch mee.
Ik praatte dus alleen, en zij was tevreden, als zij naar mij kon
luisteren. Ik vertelde haar van de ruime lucht en de prachtige
zon, die aan den eenen kant opkwam en aan den anderen kant
onderging in kleine wolken met mooie kleuren en van de maan,
die kwam als de zon verdwenen was en van de millioenen sterren,
waarvan wij er een door het gat zagen fonkelen; en verder
sprak ik van de ruime zee en de dingen, die zich er in en er
boven bevonden, van de grasvelden, die met mooie kleurige
bloemen bezaaid waren, en van de boomen waarin de vogels
veel mooier zongen dan „Kras."
Het verveelde haar nooit deze beschrijvingen te hooren, maar
zij gaven haar toch niet het verlangen om uit het hol te ont
snappen en alles, waarvan zij zoo graag hoorde vertellen, zelf te
zien en te hooren. Ik denk, dat het met haar moet geweest zijn
als met ons, wanneer wij van die beschrijvingen van het Paradijs
hooren, die wel is waar onze verbeelding prikkelen, maar die
ons toch niet opwekken om daar heen te gaan vóór de onver
mijdelijke tijd gekomen is.
De buitenwereld moet inderdaad even onbegrijpelijk voor haar
geweest zijn, als het denkbeeld van eene onbegrensde ruimte of
tijd het voor de meerderheid van gewone wenschen is. Zij kon
zich geen denkbeeld vormen van een wereld, die niet door
krijtrnuren was ingesloten.
Het scheen, dat zij er meer belang in stelde om van mannen
en vrouwen, dan van dingen te hooren spreken. Het bestaan van
andere menschelijke wezens in een ander hol was begrijpelijk,
maar zij trok haar teedere wenkbrauwen in groote verwon
dering op, als zij hoorde, dat het aantal menschen zooals ik en
meisjes zooals zij, ontelbaar was.
„Leven zij allen bij elkaar?" vroeg zij geheel verbaasd.
Ik beproefde haar uit te leggen hoe de mensshen in ge
meenten woonden, en hoe de gemeenten in gezinnen waren ver
deeld en hoe zulk een gezin onder éen dak leefde, als de kin
deren klein waren, maar verstrooid geraakte en verschillende
wegen ging, als zij grooter werden, en alleen de ouders te zamen
achterlieten. Zij kon zich niet voorstellen, dat dat goed was, en
eens op een avond, toen ik zeide, dat ik een gezin voor haar
hoopte te vinden zeide zij„Waarvoor zou het dienen, als wij
toch allen in verschillende holen moeteD leven."
Dit denkbeeld nam stellig een groot gedeelte van haar ge*