NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
9e Jaargang.
Donderdag 21 September 1891.
No. 2522
A BOü N EM EU TSPR1J 8
ADVERTEN TIEN:
STADSNIEUWS.
Letteren en Ennst.
BINNENLAND.
WEDSTRIJDEN.
FEUILLETON,
IE I &EYAHHZ5 Mil.
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers. 0,05.
Dit biad ver.ciiynt dagelyks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau Kleine Hontst.raat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
«5®»
van 1—5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cent».
Groots letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanxienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentie® worüan s&ngöaomoB door
onze agenten es door alle boekhandelaren ee conrzatieiB.
Directeuren-Uitgevers 3. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagentevoor het Buitenland: Comjpaqnu Générale dr Publiriu.i ÏÏtrangh*
f-i J'-HP V. JOK Sur,91 hi> Pa^hn^e
Haarlem, 23 September 1891.
De Stct. (n°. 222) bevat de statuten
der alhier gevestigde naaml. venn. „De
Haarlemsche Hypotheekbank.", aange
gaan voor 100 jaren. Kapitaal 1 mil-
lioeD, in 2 serieen van 500,000 waar
van de eerste serie is uitgegeven. Op
de aandeelen is aanvankelijk 20 pet.
gestort. Voor de eerste maal zijn be
noemd tot commissarissen, de heeren
jhr. mr. J. W. G. Boreel van Hoge-
landen, J. H. Broekman Jr., H. F. Bult
man, dr. D. de Haan, E. de Lanoy,
jhr. mr. A. J. Rethaan Macaré, mr A.
A. van der Mersch, mr. L. U. de Sitter,
A. H. van Slooten, jhr. mr. F. X. A.
Verheijentot leden van den raad van
toezicht de heeren H. F. Bultman, E.
de Lanoy, jhr. mr. A. J: Rethaan Ma
caré tot directeur de heer A. Bertling.
Door het bestuur van de kweek
school voor onderwijzeressen van het
Nut alhier, is verslag uitgebracht
over het jaar vaD 1 Mei 1890 tot 1 Mei
1891. Daarin wordt met dankbaarheid
vermeld dat de school weder in het bezit
van een rijkssubsidie is gekomen, ofschoon
de gevolgen van het gemis er van zich
nog doen gevoelen. Immers de verhooging
van het schoolgeld gedurende eenigen
tijd is niet zonder invloed gebleven op
het getal kweekelingen. De nieuwe cursus
werd 1 Mei geopend met 28 internen
(voor wie kost- en schoolgeld thans
weder ƒ400 bedraagt), en 43 externen
(die J 60 leergeld betalen).
In het onderwijzend personeel is eene
groote verandering gekomen; want niet
alleen heeft de school sedert 1 Juni jl.
een definitief directeur aan het hoofd
gekregen, den heer H. Bussemaker uit
Kampen, die tevens in enkele vakken
les geeft, maar niet minder dan drie
dames leeraressen zijn vertrokken
waarvan twee tengevolge van huwelijk.
Ook de heer L. Obermtlller heeft de
school om redenen van gezondheid
I moeten verlaten. Het onderwijzend per
soneel bestaat thans uit de heeren G.
de Haan, R. Broere, mr. F. A de Graaff,
E. H. van Sonsbeek en W. B. Weidner,
en uit de damesmej. J. C. Landré,
M- C. Petri, E. van Orden, B. Wes
terveld. M. C. de Vries en E Koetje.
De heer A. C. Kruseman. een der
1 oprichters van de school, en van den
1 aanvang af voorzitter van het bestuur,
i zag zich in den loop van den zomer
zeer tot zijn leedwezen en tot leedwezen
j van zijne medebestuurders en van allen
die aan de school verbonden zijn, om
redenen van gezondheid genoodzaakt,
[zijn ontslag te nemen. In zijn plaats
[werd tot lid van het bestuur de heer
mr. A. J. Heshuysen benoemd, terwijl de
heer C. Druijvestein president werd.
Den 1311 October e k zal de letter
lievende vereeniging „J. J. Cremer" eene
openingsvoorstelling van den door haar
uitgeschreven tooneelwedstrijd geven Zij
voert dan op Cremer's tooneelspel in 5
bedrijven, „Emma Beithold".
Daarop volgt den 3» November e. k.
de tooneelvefeeniging „Melpomène"
van Rotterdam met „Vriend Frits"
van Erckmann Chatrian en „Tooneel",
studiën" door Justus van Maurik.
Op 24 November treedt op de too
neel- en letterkundige maatschappij „De
Burgersvrienden", van Borgerhout, bij
Antwerpen met „De Familie Rantzau",
drama naar Erckmann Chatrian en „De
Duivel op het Dorp" door H. v. Peene.
Deze wordt den 22» December gevolgd
door „Excelsior", van Sliedrecht, die
„Galeotto", drama van José Echegaray
en „Siska van Rosemael" blijspel door
H. van Peene, zal opvoeren. Hierna op
12 Januari 1892 de vereeniging „Nieuw-
land", van 's-Hage met „Zijn meisje
komt uit", tooneelspel door mr. P. Broos
hooft en „Het Gansje van Linden hof",
blijspel naar Bayard. Op 2 Februari
treedt op de rederijkerskamer „De Ge-
nestet", van Utrecht, met „De Bruid
daarboven", tooneelspel door Multatuli
en „Een kop thee", blijspel door A. L.
J. Landré. Op den 15E Februari wordi
een gemaskerd bal gehouden, toegan
kelijk voor H.H. donateurs, werkende
leden der aan den wedstrijd deelne
mende vereenigingen en leden der ver
eeniging „Cremer". Daarna treedt den in
Maart op de rederijkerskamer „Jan van
Beers", van Utrecht met „Mejuffrouw
de la Seiglière", tooneelspel door Jules
Sandeau en „Een man van Principe",
door G. J. Kolff en ten siotte geeft de
feestgevende vereeniging „Cremer" op
1 April eene slot voorstelling waarvan
de stukken nog niet bekend zijn. Op
dien avond hebben plaats het verslag
van de jury over den wedstrijd en
feestelijke uitreiking der prijzen. Daarna
groot bal
Het verzekeringwezen is een uitvloeisel
van den geest des tijds. Tegenwoordig
kan men (en wie die het niet waar
deert alles assureeren zijn leven, zijn
huis en inboedel, zijn hypotheken, zijn
spiegelruiten, zijn verzendingen, zijn
kinderen voor militieplicht, zijn werk
lieden tegen ongelukken.
In ons blad zal men thans eene an
nonce aantreffen van een naar wij mee-
nen te weten, in Haarlem tot dusverre
onbekende verzekering, n.l. de assu
rantie tegen schaden, veroorzaakt door
duin-, gootsteen regen en closetwater
tegen eene zeer lage premie.
In de moderne, vaak niet al te hechte
en niet al te weldoortimmerde huizen,
die wij tegenwoordig bewonen, kan
zulk eene assurantie goed zijn. Wie er
meer van wil weten, riekte zich tot den
i Hoofdagent der maatschappij „de Lu-
tèce," den heer Fruitier de Talma, Oude
Groenmarkt 24 alhier.
Iu het Ütrechtsch Dagblad lezen wij,
dat de heer G. Ribbiu* Peletier Jr. te
Utrecht, eigenaar is geworden van het
kasteel „Het Huis te Linschoten" met
de ambachtsheerlijkheid van Linschoten
en Mastwijk met alle daarbij behoo-
rende rechten, hofsteden, bosschen,
wei- en hooilanden, gezamenlijk groot
321 hectaren.
Deze belangrijke bezitting werd voor
hem voor ƒ499400 gekocht door den
heer G. Loenis, van Haarlem.
Dinsdag is door de politie alhier aan
gehouden en ter beschikking van de
militaire autoriteit gesteld, een milicien
plaatsvervanger van het korps ponton
niers in garnizoen te Dordrecht, die op
10 dezer was gedeserteerd.
Vrijdag a s. viert Gerrit Barends de
Jong, thans te Aalsmeer woonachtig,
zijn honderdsten verjaardag, Hij werd
den 2511 September 1791 te Drachten
op een schip géboren, en heeft 75 jaar,
deels als knecht, dééls als schipper, op
een vaartuig doorgebracht.
Hij is 70 jaar gehuwd geweest met
Geertje Jans Leena, die te Haarlem op
9ojarigen leeftijd is gestorven. Het echt
paar had acht kinderen, waarvan er nog
zeven in leven zijn. De oudste daarvan
is 76, de jongste 60 jaar oud. Voorts
zijn er nog in leven meer dan 50 klein
en achterkleinkinderen.
De Jong geniet eene volmaakte ge
zondheid, is in het bezit van al zijne
geestvermogens, en slijt zijn ouden dag
genoeglijk bij zijne dochter en zijn
schoonzoon.
Men berekent dat alleen in Haar
lemmermeer de arbeiders ongeveer
ƒ30000 minder verdienen aan de bieten
dan 't vorige jaar.
In de volgende maand zal te Alkmaar,
onder leiding van den muziekdirecteur
Otto, worden opgevoerd de opera Nelly
gecomponeerd doof* d«n heer Carel
Bouman. DordrCt.)
Naar wij vernemen, is men sinds
eenigen tijd begonnen met het hernieu
wen van de bibliotheek van Het Ned.
Tooneel, die bij den brand van den
Stadsschouwburg een prooi der vlammen
werd Het vertalen van de klassieke en
moderne stukken, in die bibliotheek
vroeger aanwezig, zal een arbeid van
verscheidene jaren vorderen.
Pad.)
De kroonprins van Italië
zal gedurende zijn aanstaand bezoek
te 's-Hage zijn intrek nemen ten huize
van markies de Malispina, secretaris
van het italiaansch gezantschap alhier.
OFFICKEELK BEKICIITEX.
Bij kn. besluit is de heer A. F. In-
singer erkend en toegelaten als vice
consul van België te Amsterdam-
Bg kon. besluit is aan D. F Boogers,
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
uit zijne betrekking van bode aan het
departement van buitenlandsche zaken,
en is als zoodanig benoemd de vaste
knecht J. M. E Schoonemeijer.
Bij kon. besluit is aan F E. K.
Stoelman, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als burgemeester van Doesburg.
Bij kon. besluit zijn i°. bevorderd
tot kap ter zee, de kapt. luit. ter zee
J. A. Snoek, H. J. de Wal en O. O.
A. J. Moreau; 20. de kapts. ter zee C.
A. Ie Bron de Vexela en J. A. Snoek,
op pensioen gesteld, eerstgenoemde op
zijn verzoek, wegens langdurigen dienst.
Door den minister van Bin
nenlandsche Zaken is de volgende cir
culaire gezonden aan de Commissarissen
der Koningin „De waarnemende direc
teur van het Statistisch Instituut te
Amsterdam deelt mij mede, dat van
wege dat Instituut een onderzoek zal
worden ingesteld naar den toestand van
het armwezen ten onzent en dat te
dien einde vragenlijsten zullen worden
gericht tot de besturen der instellingen
vin weldadigheid betreffende de wijze
en voorwaarden, waarop onderstand
verstrekt wordt, den omvang der werk
zaamheden en, zoo mogelijk, de resul
taten daarvan. Hij roept mijne tus-
schenkomst in, ten einde de voor dat
onderzoek noodige medewerking der
openbare instellingen van weldadigheid
te verkrijgen.
„Daar het voorgenomen onderzoek
mij, ook voor het algemeen rijksbe
stuur, van groot belang en nut toe
schijnt, wensch ik gaarne aan het ver
zoek van den waarnemenden directeur
te voldoen.
„Ik heb mitsdien de eer U.H.E.G.
uit te noodigen, uwen invloed bij de
verschillende besturen van voormelde
instellingen in uwe provincie aan te
wenden, om te bevorderen, dat bedoelde
vragenlijsten nauwkeurig en volledig
door die besturen worden beantwoord."
De staats com missiën voor
den landbouw zijn heden weer te 's-Hage
bijeenkomen tot afdoening van het on
derwerp betreffende het pachtwezen.
[N. R. C.)
Dinsdag vierde de oudste
ingezetene van Groningen, de heer
Boomgaard, oud-scheepsgezagvoerder,
zijnen 103" verjaardag. In het doopboek
der hervormde gemeente te Groningen
werd hij den 23" September 1788 in
geschreven als Geert Adriaansz Boom
gaard is de later aangenomen familie
naam zoon van Adriaan Jacobs en
Geesje Geerts, wonende buiten de Heere
poort.
De door het stoomschip
Adria aan de spoorbrug nabij Sluiskil
toegebrachte schade, geschat op ƒ5000,
is door de directie betaald, waarna het
schip zijne bestemming, Antwerpen,
heeft kunnen volgen.
Trekken de voormiddag-
bijeenko.msten van Sequah te Amsterdam
minder de aandacht, de avond-vertoo
ningen worden steeds drukker bezocht.
Ook Maandagavond was er weder zóó
veel tumult, dat na behandeling van
een patient de gasvlammen uitgedoofd
moesten worden' om de groote menigte
uiteen te krijgen. De geheele vertooning
duurde een half uur.
internationale wielerwedstrijden te
Amsterdam.
In do tweede af deeling komen uit: P. de
Waardt, Rotterdam; L. Houwen8, ölooraendaal
A. J. Spruijt, Rotterdam A. Bosch, Amsterdam
C. YVitteman, Den Haag.
Er is meer strijd dan in de vorige afdeeling.
Ronvrens heeft eerst de leiding, daarna Spruijt.
Bosch en Wittemau tooncn de beste te zijn de
laatste rijdt zeer op zijn gemak. Dc uitslag is
dat Bosch de eerste i3 in 2 m. 54s., Spruijt
in 2 m. 6s 5 s. (2), en Wittemau in 2 m.
56% s; (3).
Beslissing. Alle z°8 gerechtigden komen op.
Het is een vroolijk gezicht de strijders met eeu
schijnbaar llinken gang goed bij elkander te zien
rijden. Een mooie kamp ontstaat tusscben Stroet-
liofF, die lang één blijft, Bosch, Bayer en Witte-
inan; die ten voordeele van Bosch uitvaltWit-
'eman wordt tweede cn Stroethoff derde. De tijden
rijn 3 m. 5% 9-, 3 m. 6 s., 3 m. 6% s.
No. II. Wedstrijd op driemeiers (internatio
naal.) I eng. mijl van meet 804.5 meter (2
ronden pl. 1.8 M.) Prijzen gouden, zilveren en
b onzen medaille.
Deelnemers H. E. Meulman, Amsterdam M.
Echal'é, Parijs; Adler, Amsterdam. Het gelijkt
wel of de rijders heel wat werk te verrichten
hebben, zoo langzaam gaan zij af. cn bet is toch
n et meer dan 2 ronden. Adler blijft heel trouw
achter den Franschman hangenliet mag hem
bij den eindpunt niet gelukken hem voor te
komen, zoodat Echalié één is in 1 m. s.
j Adler in l m. 3 s (2); beiden denzelfden tijd.
No. III. Internationale wedstrijd op hooge
tweewielers. Afstand 2 kilometer met voorgift
j ronden 8 meter). Prijzen ter waarde van
60, 30, ƒ20.
Deelnemers: H. Roosdorp, Amsterdam, J.
121)
HOOFDSTUK IX.
„Stel je nu eens voor, dat gij zoo rijk waart, en beproef dan
eens te begrijpen wat het zegt, rijk te zijn. Ik geloof, dat een
verlangen naar grooten rijkdom het meest gewone verlangen ter
ereld is. Hebt gij er nooit eens over nagedacht, wat gij doen
oudt, als gij rijk waart?"
„Neen, nooit, dat zou veel te dwaas geweest zijn. Vader hield
veel van om ons te vertellen wat hij doen zou, als hij eens
een groot kapitalist werd. Hij wilde dan een mooi huis met een
prachtigen tuin en een eigen rijtuig hebben. Ik geloof ook, dat
hij graag een kantoor zou willen hebben met een groot aantal
bedienden. Maar dat is zoo de gewoonte van die mannen om
over iets te denken, wat zij niet hebben, eene vrouw ziet slechts
wat voor haar ligt en beproeft er zooveel mogelijk voordeel uit
_te halen. Ik ben er zeker van, dat vele mannen zichzelve niet
precies kennen, b. v. mijn broeder Horatio."
„Ja, lieve, Horatio Patager kent zichzelven stellig niet."
„Zie je, ik vind het zoo dwaas van menschen in onzen stand
om over rijk worden te droomen. Als een jongen kantoorbe
diende wordt, dan moest hij beginnen met het goed te begrijpen,
dat hij nooit rijk kan worden."
Hij moest zich vergenoegen met fatsoenlijk te leven en zijn
plicht te doen, en hun, die beneden hem in stand zijn, een
voorbeeld geven van eerlijkheid en zedelijke beginselen."
„Je hebt groot gelijk, Nettie. Eerst sedert ik u heb leeren
kennen, heb ik het gewicht van den invloed, dien een kantoor
bediende kan uitoefenen, naar waarde leeren schatten."
„Vader is nooit rijk geweest, maar hij is altijd geëerbiedigd gewor
den. Dat kan niemand ontkennen."
„Luister eens, lieve Laat uwe verbeelding nu eens den vrijen
teugel. Als gij rijk waart, zoudt gij geen zorgen hebben. Tegen
woordig hangt uw geluk van mijne gezondheid en kracht at. Als
mij die nu ontbraken, wat dan Gij zoudt misschien niet zoo
veel aan mij denken, als gij welvarend waart."
„Dan zou ik niet zooveel van u houden, George."
„De jongens zouden de beste opvoeding kunnen krijgen, die men
maar verlangen kan."
„En ze zouden tot luiaards opgroeien en zoo tot kwaad doen
vervallen
„Gij zoudt een eigen rijtuig hebben, een grooj huis en vele
beoienden."
Nettie schudde haar hoofd „Neen, al deze zaken trekken mij
niet erg aan. Waarom weidt gij toch zoo over rijke menschen
uit George."
„Deels uit nieuwsgierigheid om eens te weten, wat gij er van
denkt, en deels, omdat wij waarschijnlijk kans hebben in beter
doen te geraken."
„O, in beter doen te komen Wel, daar heb ik niets tegen."
„Ja, en in veel beter doen ook. De directie van een courant
uit het West-End heeft mij een voorloopig voorstel gedaan om
mij aan dat blad te verbinden. Als zooiets gebeurt, dan kunt g j
u voorbereiden op eene aanzienlijke vermeerdering van ons in
komen, Nettie."
„Hoe groot is die vermeerdering wel
„Verleden jaar verdiende ik driehonderd pond. Wat zoudt gij
zeggen van zeshonderd?"
„George, dat is onmogelijk. Zeshonderd pond!"
„Onwaarschijnlijk, lieve, niet onmogelijk. Voor den journalist
is niets onmogelijk. Ik heb het woord van de directie nog we
niet, maar wij moeten de zaak eerst overwegen voor wij dit
groote inkomen aannemen. Ik heb nooit geweten, hoe goed het
is arm te zijn voor ik u huwde, Nettie."
„Wij zijn geheel niet arm, George. Maar kom nu en laat ons
aan het avondeten beginnen."
Nadat dit genuttigd was, begon George over armoede te spre
ken. Hij bleef zichzelf en zijne vrouw maar steeds als arme
menschen beschouwen, ofschoon zij het mooiste huis in Daffodil
Road bewoonden, alle kamers gemeubeld hadden en niets ge
en hoewel zijne vrouw bijna honderd pond in de spaarbank had
staan, die zij in haar huwelijk had opgespaard.
„Zie je," zeide hij, „hoe eenvoudig ons leven is, en hoe weinig
behoeften wij nu hebben. Als wij meer geld hadden, zouden wij
meer behoeften hebben en de eenvoud zou spoedig verdwe
nen fzijn
„Ik weet zeker, dat wij alles bezitten, wat wij noodig hebben.
