NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
9e Jaargang
Donderdag 15 October 1891.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
IS o. 2540
HAARLEM'S DAGBLAD
A BON N EMEN TSPRIJS
Voor Ht.rlem per 3 maanden1,20.
Franco door het geheels Rijt, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummer». 0,05.
Dit blad rer.chfyut dagelyka, behalve op Zon- en Feestdagen.
Korean Kleine Hontetraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122,
A l> VEKTENTIÊN:
Tr,n i5 regelt 50 Centsieder» regel meer 10 Genie.
Gro-té letter» naar plaataruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat;
Abonnementen ea Advertentie» worden aangenomen door
onze agenten ea door alltgboobbandelarea en ooorantien.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagente» voor het Buitenland: Compagnie Générale ie Bublieite Strangbe 6. L DAUBS Co., JOHN JONNB, Sum, Partje 8151» Jaabourf Montmartre
Haarlem, 14 October 1891.
Aan den voor het O. I. leger bestem
den apotheker 2® kl. J. W. van Eek
alhier, is tot voortzetting zijner studiën
een buitenlandsch verlot van 3 maanden
verleend naar Jena.
Men verzoekt ons het bericht te rec-
tificeercn, als zoude de ie luit. Mensing
benoemd worden tot directeur van de
Mil. School alhier. Daarvan is nog geen
sprake, daar eerst eene benoeming cot
kapitein zou behooren vooraf te gaan,
alvorens er aan zou kunnen worden
gedacht den heer M. te benoemen.
Vanwege Teylers Stichting zal gedu
rende dezen winter een cursus worden
gegeven in populaire sterrekunde aan
onderwijzers, onderwijzeressen en jonge
lieden, ouder dan 16 jaar, die tot het
geven van onderwijs zich bekwamen.
Zij die aan dezen cursus wenschen
deel te nemen, wenden zich vóór i°
November, schriltelijk, met opgave ran
hun adres, tot dr. E. van der Ven.
Wedstrijd „Cremer".
Dinsdagav ond opende de letterlievende
vereeniging „J. J. Cremer" in den
Nieuwen Schouwburg den wedstrijd door
haar ter gelegenheid van haar tienjarig
bestaan uitgeschreven, met de opvoering
van „Emma Berthold", tooneelspel in 7
tafereelen, van J. J. Cremer.
Het strijkorkest van den heer Kriens
opende den avond en gaf een tweetal
fraaie nummers ten beste, als ware het
om ons te prepareeren op hetgeen verder
volgen zou.
Daar ging het scherm op en aan
schouwde men op het tooneel een groep
gevormd door de bestuurs en werkende
leden, allen stemmig in 't zwart. Het
orkest hief toen een „feestmarsch" aan,
voor deze gelegenheid gecomponeerd
door den heer Kriens en opgedragen
aan het bestuur en de werkende leden
van de letterlievende vereeniging „J. J.
Cremer". De heer Kriens heeft in deze
compositie weder alle gaven ontwikkeld,
die hem als musicus stempelen. Fraai
genuanceerd en in een vlug marschtempo,
maakte deze vrij uitvoerige compositie
een verrassenden, aangenamen indruk.
Met de meeste aandacht werd zij aan
gehoord en een warm applaus beloonde
den kunstenaar voor zijn verdienstelijk
werk. Nog schooner hulde werd hem ge
bracht in den vorm van een krans, welke
hem door Cremers president namens het
bestuur en de leden werd overhandigd.
Vervolgens sprak deze den aanwezigen in
welgekozen bewoordingen toe. Ofschoon
die taak zeide hij eigenlijk den
heer F. Allan, eere-voorzitter der rege
lingscommissie, toekwam, was hij wel
genoodzaakt in zijne plaats te treden,
wegens eene lichte ongesteldheid van
den heer Allan, welke hem helaas ver
hinderde, dezen avond tegenwoordig te
zijn. Spreker bracht dank aan alleu,die
de vereeniging door hunnen zedelijken
en financieelen steun in de gelegenheid
hadden gesteld, den wedstrijd uit te
schrijven en drukte zijne waardeering
uit aan den hooggeachten beschermheer
der vereenigiug, den HoogEd.Gestr.
heer J. T. Cremer, uit 's-Hage, voor
diens tegenwoordigheid, alsmede aan de
dames Cremer, dochters van den over
leden schrijver, wiens naam de vereeni
ging draagt, daar ook zij waren gekomen
om bij de opening van het feest van
het tienjarig bestaan tegenwoordig te
zijn. „Moogt gij," zoo sprak hij, „den
indruk uit onze gemeente medenemen,
dat de naam van den beminden over
ledene, in Haarlem ten hoogste wordt
gewaardeerd." Een welgemeend applaus
der talrijke aanwezigen getuigde van
hunne instemming met deze woorden.
Daarmede verklaarde de voorzitter
den wedstrijd voor geopend. Hoewel
de vereeniging zelve natuurlijk buiten
concours blijft, was toch weder het
loffelijk streven merkbaar om eene ver
tolking, zoo onberispelijk mogelijk, van
bovengenoemd stuk te bieden.
Men genoot dan ook van het begin
tot het einde- De verschillende rollen
zijn meest alle dankbare. We hebben
een warm woord van hulde te brengen
aan de dames, die de rollen van Emma
Laura vervulden en verder aan de
heeren, die van Wilsveld, Eduard, Cas
per Baks en Harmen vertolkten. Het
spel dezer vier, hoe verschillend van
aard ook, miste hare uitwerking niet,
terwijl het spel der overigen zich daarbij
uitstekend aansloot.
In het vijfde tafereel trad het kwartet
Loreley, in tiroolsch costuum op, en
gaf een tweetal „Alpenlieder" ten beste,
die verrukkelijk schoon klonken en den
goeden naam van dit viertal zangers
weder niet weinig luister bijzetten.
Inderdaad gaf deze avond veel schoons
op 't gebied van kunst te genieten. De
pauzes werden aangevuld door de fraaie
muziek van het strijkorkest, dat o. a.
de „Sérénade des Mandolines", van
Desormes moest bisseeren.
Het zoo goed ingezet concours doet
ons verder den schoonsten en meest
bevredigenden uitslag verwachten; zooals
men weet, treden de deelnemende ver-
eenigingen achtereenvolgens op de na
te noemen data op3 November, 24
November, 22 December, 12 Januari
en 2 Februari 1892.
Men meldt uit Den Haag
aan de ProvOv. en Zwolse he Courant
Eene nieuwe legerwet, die in de
hoofdpunten eenigszins van de vorige
afwijkt, is geheel gereed om naar den
Raad van State verzonden te worden.
Hiermede wordt niet bedoeld het
noodwetje, maar de legerwet, zooals die
door den minister Seyffardt aan de
Koningin zal aangeboden worden.
0FFBUEELE BERICHTEN.
Bij beschikking van den minister van
fiinnenlandsche Zaken zijn benoemd in
de commissie, in 1891 belast met het
afnemen der examens in de fransche
taal, in December en zoo noodig in
November dezes jaars te's Hage te hou
den, voor het middelbaar onderwijs
L. Chatelain, leeraar aan de hoogere
burgerschool met 5-jarigen cursus te
's Hage
A. Bourquin, leeraar aan het gymna
sium te Utrecht
N. L. Verlint, leeraar aan de rijks-
hoogere burgerschool te Utrecht
E. J. Sommer, leeraar aan het gym
nasium te Groningen
J. S. Piquet, leeraar aan de rijks—
hoogere burgerschool te Zwolle;
L. M. Baale leeraar aan de tweede
hoogere burgerschool met 3-jarigen cur
sus te Amsterdam
en tot leden-plaatsvervangers
F. Rode, leeraar aan de handelsschool
te Amsterdam
H. C. P. Dirks, leeraar aan de kweek
school voor onderwijzers en onderwij
zeressen te Amsterdam
A. Gauthey, leeraar aan de hoogere
burgerschool te Zaandam
Tot lid en voorzitter dier commissie
is benoemd dr. A. G. van Hamel, hoog
leeraar aan de rijks-universiteit te Gro
ningen.
Zondagsrust op de spoor-
wegenMen dringt aan op de Zon
dagsrust voor het spoorwegpersoneel, en
waarlijk, dit komt aan de menschen wel
toe. Maar zoo vraagt de Arnhem
se he Courant in verband met dit
vraagstuk verdient toch de vraag over
weging, of er geen verband bestaat
tusschen Zondagsrust en spoorweg
rampen.
Het spoorwegongeluk bij Saint-Mandé,
waarbij 50 personen het leven verloren
en iso gekwetst werden, had plaats op
een Zondag.
Zondag den 1211 Juli had het ongeluk
plaats op den Noorderspoorweg in
Frankrijk.
De ramp van MönchensteiD, waarbij
120 menschen ontkwamen, geschiedde
op een Zondag.
Te Groenendael in België was even
eens de Zondag de dag des onheils.
Den 3" September 1882 ontspoorde
de trein bij Freiburg en werden er 60
personen gedood en 150 gekwetst. Ook
die dag was een Zondag.
De grootste ramp van den jongsten
tijd was die bij de brug over de Tay
op Zondag 28 December 1879.
Ongelukken van kleiner omvang had
den eveneens op Zondag plaats.
Zoo dit geen reden mocht zijn om
de Zondagsrust beter te betrachten, het
is toch wel een wenk om op dien dag
geen buitengewone diensten van het
personeel te vorderen en, wil men in
het financieel belang der Maatschap
pijen zulke extra treinen laten loopen,
men korte dan liever iets op de aan
staande winst en stelle voldoende per
soneel aan, dan het leven in gevaar te
brengen van hen, die van deze Zon
dagstreinen gebruik maken.
Uit 's Bosch wordt gemeld:
Bij het bestuur dezer gemeente en bij
het gemeentebestuur van Breda is in
gekomen een plan met begrooting en
toelichtingen voor eene tweede, in Ne
derland als commanditaire vennootschap
op te richten koolteerstokerij, als con
currente van de eenige hier te lande
bestaande fabriek van dien aard, n.l.
die der Maatschappij voor chemische
industrie te Amsterdam, een en ander
uitgaande van de gemeente-gasfabrieken
der voornoemde steden in samenhang
met die te Arnhem, Dordrecht, Utrecht,
's Hage, Zwolle, Leiden, Groningen en
Schiedam. Het voornemen bestaat om
alsdan in eigen beheer daarin haar te
produceeren koolteer te destilleeren, op
grond dat de te Amsterdam gevestigde
maatschappij, in vereeniging met de
belgische teerdestillateurs en deze laat-
sten weder met die in de Rijnprovincie,
een syndicaat hebben gevormd, waarbij
de nederlandsche en buitenlandsche
gasfabrieken, wat hare koolteer betreft,
onderling zijn verdeeld geworden, ten
einde daarna in gemeen overleg de
teerprijzen hier te lande en in het bui
tenland te drukken.
Van de gemeenten 's Bosch en Breda,
of wel van hare gasfabrieken, wordt in
het benoodigde kapitaal, groot f 250,000,
eene gezamenlijke bijdrage van f 15,000
gevraagd, onder bepaling dat, bij amor
tisatie van dat bedrag in 10 jaren, eene
rente van 5 pet. van het gestorte be
drag zal worden betaald, terwijl de
beide gasfabrieken in het eerste jaar
reeds een verhoogd bedrag van ƒ3700
voor haar koolteer zullen ontvangen.
De atd. Zuid-Holland van
den Alg. Ned. Wielrijdersbond liet
Zondag een wegwedstrijd over 50 Km
van Leiden uit houden. De uitslag was,
dat de heer Witteveen won in 1 u. 49
m., Bayer in 2 u. 3 m. en v. d. Kolk
in 2 u. 10 m.
In de jury hadden zitting de heeren
A. F. H. v. d. Stok te Leiden, voor
zitter; C. A. A. Dudok de Wit Jr.,
AmsterdamK. J. Blok van Laer,
HaarlemReballio, Rotterdam, en W„
A. Roest, Den Haag.
Donderdag zal er tusschen
de twee beste weg wedstrijders Del
Baere en Koning op den weg Amers
foortEede overgereden worden, om te
beslissen wie de sterkste is.
Men zendt ons het regie-
ment en de naamlijst der leden van de
Nederlandsche Phytopathologische Ver
eeniging (September 1891), waarvan het
doel is den bloei van den Nederland-
schen landbouw, tuinbouw en houtteelt
te bevorderen, dooi de bestrijding van
de ziekten en vijanden der gekweekte
plantensoorten. Het bestuur bestaat uit
de heeren J. H. Krelage, Voorzitter, P.
F. L. Waldeck, Onder Voorzitter, Prof.
Hugo de Vries, dr. J. Ritzema Bos, A.
Koster Mz., L. Max, R. Dojes, dr. H.
W. H. Heinsius, ie Secr. te Amersfoort,
dr, H. J. Calkoen, 20 Secr.-Penningm.
te Haarlem, en het Dagelijksch Bestuur
J H. Krelage, te Haarlem, prof. Hugo
de Vries, te Amsterdam, dr. H. J. Cal
koen te Haarlem.
Dinsdagnamiddag te 3 uren
werd door den heer Vening Meinesz
in het stadhuis aan verschillende ge
meente-ambtenaren gelegenheid gegeven,
om vóór zijn vertrek naar Amsterdam
afscheid te nemen. Door ongeveer 20
ambtenaren van verschillende takken
van dienst werd hiervan gebruik gemaakt,
o. a. door den hoofdcommissaris en de
vier commissarissen van politie, benevens
de twee hoofdinspecteurs, een enkelen
inspecteur en een onder-inspecteur van
politie, den havenmeester, opzichters
van de gemeentewerken, de directie der
gasfabriek, de ambtenaren ter secreta
rie enz. (N. R. C
Uitslag akte-examen voor
het huis- en schoolonderwijs in de vrije
en orde-oefeningen der gymnastiek te
Amsterdam op 13 October. Toegelaten:
C. W. Muchall en A. Slagman van
Arasterdam J. Bruin van Hilversum
K. W. Muchal van Heer-Hugowaard
J. Kromhout van EdamK. Boot, A.
Tonneman en C. J. Reiziger, allen van
Alkmaar; V. Ch. Korfage van Ursem,
en G. Bakker van Westzaan. Van de
6 dames zijn geslaagd A. Koopman
van Egmond a/d. Hoef; J. de Vries
van AlkmaarA. C. Lugten van Eg-
mond aan zee; G. W. Vrouwe van
Haarlem, en A. Reitsma van Nieuwer-
Amstel.
FEUILLETON.
Ill BIVAIOI MAI.
38)
HOOFDSTUK XV.
De hemel bood het prachtige schouwspel van de opkomen
de zon aan. „O, Nettie, Nettie, de nieuwe dag begint. Ga nu
een beetje liggen slapen en laat mij aan den nieuwen dag en
aan de kinderen denken. O, Nettie, schrei toch niet. Het is nu
voorbij, ik ben eindelijk vrij man; ik denk het ten minste,"
mompelde hij bij zichzelven. „Maar ik twijfel er aan. De duivel
is zeer slim."
HOOFDSTUK XVI.
De belooning
De familie Patager verschilt in politieke inzichten. Daardoor
leest het hoofd der familie de Rcho> zijn zoon Horatio de Stery
waarschijnlijk wel meer om de lijst der vermakelijkheden, dan
de politiek, en Victoria's man het Avendblad. Zij lezen allen de
geheele courant gewoonlijk langzaam doer. Het is de voor
naamste, soms wel de eenigste lectuur van déze menschenhet
is hun eenig raiddel van verkeer met de buitenwereld. De
nieuwsbladen geven hen, als zij er vatbaar voor zijn, eiken dag
een les in menschenkennis; zij verschaffen hun ook veel genoe
gen, want hoe en waar zou men hun zooveel genoegen kunnen
laten genieten voor een halven stuiver?
Het hoofd des huisgezins las vlijtig en geregeld al de adver-
tentiën van het begin tot het eind; dit gedeelte bewaarde hij voor
het laatst als zijn lekkernijen, want het voldeed hem meer dan
zelfs de kolommen, die de briefwisseling bevatten. Hij stelde
veel belang in de aankondigingen van huizen, die te huur of te
koop zijn, aanbiedingen van kosthuizen aan jonge menschen, van
vacante betrekkingen of werkzoekers. Meestal schepte hij ook
behagen in de familie-advertenties. Hy las met genoegen
de bekendmaking aan H. E., dat zijne vrouw hem vergiffenis
schenkt en hem zoo spoedig mogelijk thuis verwacht; den wenk
van Queenie, dat zij Tom op een afgesproken plaats zal ontmoe
ten, het terugroepen van den verloren zoon met de belofte van
het gemeste kalt; van al deze zaken kan een mensch met eene
groote verbeeldingskracht een roman, blijspel of treurspel maken.
Wij weten, dat, wanneer H. E. tot zijne vrouw wekerkeert, hij
waarschijnlijk met zeer scherpe verwijten zal worden opgewacht,
en wij hebben er eveneens al ondervinding van opgedaan, dat
de verloren zoon gewoonlijk Diet terugkomt, zoolang hij nog één
cent bezit, omdat het gemeste kalf thuis eene schrale maaltijd
oploert, vergeleken bij dien, welken de verloren, waarvan in
den Bijbel sprake is, bij zijn terugkeer in zijn ouderlijk
huis vond.
Dezen avond las vader Patager ook eene oproeping in de
courant, die hij eerst bijna over het hoofd zag, maar die door
het opschrift zijne opmerkzaamheid trok.
„Vrouwlief," zeide hij langzaam, terwijl hij zijne wederhelft
toesprak, „dat is zeer toevallig in deze advertentie."
„Wat is er dan
„Luister maar."
„Vijftig pond belooning.
De bovenstaande som zal uitgekeerd worden aan hem, die
inlichtingen kan geven omtrent de tegenwoordige verblijfplaats
van den heer George Atheling van Atheling Court, of indien
deze heer dood is van den tijd en de plaats van zijn overlij
den. In 1887 vernam men voor den laatsten keer van hem.
De bovengenoemde George Atheling is omstreeks 28 jaar oud,
is zes voet, drie duim lang, heeft blauwe oogen en donker
blond haar; bij is breedgeschouderd en sterk, heeft een diepe,
welluidende stem en heeft nu waarschijnlijk wel een anderen
naam aangenomen. Zich te vervoegen bij de heeren Mansfield
en Wesbury, 109 New Square, Lincoln's Inn."
„Wel, groote hemel, manlief," de vrouw sprong uit haar stoel
op, „dat moet ik ook nog eens lezen. Zes voet, drie duim lang,
blauwe oogen, donkerblond haar, breedgeschouderd en a8 jaar,
wel, dat kan niemand anders zijn dan onze Nettie's George
„Neen, niemand anders dan onze Nettie's George," herhaalde
de oude Patager plechtig. „Zij sporen hem in de courant op,
wat kan dat beteekenen? De heer George Atheling van Atheling
Court, dat kan toch niet dezelide zijn als George Humphrey,
maar de beschrijving is geheel op hem van toepassing.**
„Laat het mij nog eens lezen," zeide zijne vrouw. „Ik heb
