NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
DE WERKBAAS.
9e Jaargang.
Donderdag 22 October 1891.
i\ O. 2546
A BON N EMENTSPRIJS
ADVERTENTIÊN:
STADSNIEUWS.
Letteren en Kunst;
BINNENLAND.
FEUILLETON.
HAARLEM
DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummer». 0,05.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Korean Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 121,
..VU';!
▼an 15 regel» 50 Cent»; iedere regel meer 10Cent».
Groete letter» naar plaatsruimte;
Bij Abonnement aanzienlijk rabat!
Abonnementen
onie agenten ei
n Advertenties worden aangenomen door
door allegboekhandelarea en courantieri.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten eoor het buitenlana-. Compagnie Gfnéralt de FMiciU Biranghrt ff. I Tij UBS Co., JOHN F. JONES, Suce,, Faryi SlèU Imubonrg Montmarirt.
Haarlem, 21 October 1891
Bij het naderen van den winter, wordt
van vele zijden er werk van gemaakt,
om in de nooddrult van onze behoeftige
stadgenooten, gedurende het koude jaar
getijde zooveel mogelyk te voorzien.
Onder de instellingen, die reeds sedert
jaren in die richting werkzaam zijn,
noemen wij de commissie ter spijsuit
deeling aan behoeftigen, wier inrichting
vroeger in een gemeente-gebouw op het
Klein-Heiligland, en thans in een eigen
gebouw in de Jacobstraat is gevestigd.
Dat die instelling welke reeds sedert
ongeveer een eeuw bestaat en die vroe
ger bekend was onder den naam van
„commissie t«t aanmoediging van ar
beidzaamheid" zich in de sympathie
der ingezetenen mag verheugen, is het
vorig jaar ten duidelijkste gebleken,
toen voor de stichting van het nieuwe
gebouw ongeveer ƒ8000. noodigwas,
welke som in korten tijd voor verreweg
het grootste gedeelte, door vrijwillige
giften werd bijeengebracht. De goede
inrichting van het gebouw is dezen win
ter ten duidelijkste gebleken en zoowel
de nieuwe stoommachine als de kook-
ketels hebben uitstekend voldaan.
In het laatste seizoen is de hulp der
commissie weder zeer noodig geweest
aan niet minder toch dan 489 gezinnen
met 2678 personen werd gedurende 13
weken van 15 December 1890 tot
14 Maart 1891 geregeld twee malen
's weeks warm en krachtig voedsel uit
gereikt. Bovendien stelde de commissie,
daartoe gesteund door milde bijdragen,
gedurende de koude winterdagen, zeven
weken achtereen, de gelegenheid voor
ieder open, die zich daartoe aanmeldde,
om in de kookzaal het middagmaal te
nuttigen gemiddeld 220 personen daags
maakten daarvan gebruik, waarvoor
iï.575 portiën spijs noodig waren.
Gedurende den winter werden in het
geheel uitgereikt 85.400 portiën, ter be
reiding waarvan noodig waren, 9760
kilo gort, 630 kilo haverdegort, 1727
kilo rundvleesch en 764 kilo zout, ter
wijl bovendien aan Israelietische gezin
nen 676 portiën droge gort werden ver
strekt.
Wanneer nu binnenkort de commissie
weder de gelegenheid opent, om zich
aan te melden voor ondersteuning ge
durende dnn aanstaanden winter, dan
laat het zich aanzien, dat het getal aan
vragen ditmaal niet minder groot zal zijn
en gaarne zoude de commissie allen
willen helpen. Fondsen heelt zij echter
niet, hare uitgaven moeten geheel ge
dekt worden door bijdragen van de
meergegoeden en wanneer de commissie
door middel van rondgezonden circu
laires thans evenals vorige jaren een
beroep doet op de weldadigheid van
hen, die wat missen kunnen, dan is het
voorzeker te hopen en te verwachten,
dat het haar ook dit jaar aan den noo-
digen steun niet zal ontbreken.
Gisteren namiddag is uit de toon
banklade bij den winkelier E. in de
Spaarnwouderstraat ongeveer zes gulden
ontvreemd. De sleutel die op de lade
stak, heeft den diefstal weder gemak
kelijk gemaakt.
Aan het stoomgemaal Cruquius te
Haarlemmermeer, is door onbekende
personen inbraak gepleegd. Door het
verbreken van een grendelslot, zijn ze
een kantoor binnengedrongen, hebben
een lessenaar geopend en daaruit eenig
geld ontvreemd. De politie doet onder
zoek.
Gisteren avond is door de duister
nis een oppassend werkman in het
Noordzeekanaal bij den Houtrakpolder
geloopen en verdronken.
De heer Ludwig Schwarz heeft het
directeurschap der duitsche opera te
Amsterdam reeds nedergelegd. De voor
naamste leden van het gezelschap heb
ben zich nu verbonden de zaak voort
te zetten en de heeren zijn begonnen
den koristen de achterstallige gage te
betalen. Het gezelschap zal vermoede
lijk met eenige krachten worden ver
meerderd.
Uit Amsterdam deelt men ons mede,
dat de heer Brondgeest, de echtgenoot
van mevrouw Theo Freükel-Bouw-
meester, binnenkort in een paar voor
stellingen van „Het Nederl. Tooneel"
als gast zal optreden, en wel in de
rollen van Armand üuval in Margai eiha
Gautieren als Loris Ipanowin Fedora,
twee der beste rollen van mevr. Brond
geestBouwmeester. (N. P. C.)
Bedrog f De heer Jan Veth
schrijft in het weekblad De Amster
dammer „Het kan van belang zijn
omtrent sommige in omloop zijnde
werken van Bosboom uit later tijd eene
mededeeling te doen. Bosboom had
een arm schilder aan de hand, dien hij
voorthielp, een stadsgezichtschilder.
Hij teekende hem motieven voor om
uit te voeren. Die losse project-teeke-
ningen in O.-I. inkt zijn prachtig. De
ander maakte daar een schilderij naar,
dat dan door Bosboom nog weer een
beetje opgeschilderd werd en om het
verkoopbaar te maken met zijn B ge-
teekend werd. De naam van den zoo
genereus geholpen schilder begon ook
met een B. Enkele van deze schilderijen
zijn in omloop als Bosbooms, terwijl
Bosboom aan wat zij zijn toch maar
een gering aandeel had."
Woensdag is te Amsterdam de
eerste heipaal geslagen voor de fun
deeiiug van den „Artis-Schouwburg."
Voor het daar op te treden operet-
tengezelschap hebben zich thans tegen
primo Mei 1892 verbonden de dames
Buderman-v. Dijk, E Heilbron, Joh.
Terhoeven, Angèle Gorez, Marie v.
Westerhoven, Kiehl Hieselaar en Kelly-
Wolff, en de heeren Kreeft, Buderman,
Kelly, Kiehl, S. van Beem, Jos. Wil-
iemse en M. C. J. Albers. Als orkest
directeur zal de heer J. J. Renard op
treden. Verder wordt nog met holland-
sche artisten van naam onderhandeld.
De haagsche correspondent der
Prov. Gr011. Ct. vertelt het volgendeDe
leden van Pulchri Studio hadden allen
met de gjpotst'e onbaatzuchtigheid eene
teekening, schets, schilderstudie of
schilderij afgestaan, ten bate van het
ondersteuningsfonds hunner bent. Deze
verzameling zou in den loop van Oct.
tentoongesteld en zooveel mogelijk ver
kocht worden ten behoeve van genoemd
fonds. Doch wat gebeurt? Men komt
in aanraking met een kunstkoopér, die
de gansche verzameling voor tien duizend
gulden koopt. Pulchri slaat toe, want
dit was de som, welke het destijds, als
kapitaal in het fonds ten behoeve van
den koop van het huis, zich zeiven geleend
had. Zoo weten schilders zich te helpen!
Nu zijn de tienduizend gulden weder in
het zakje, en Pulchri is die zelfde som
rijker.
„Mijn bericht dat de leger-
wet gereed ligt ter verzending aan den
Raad van State, wordt door het Vader
land tegengesproken, 't Is inderdaad
mogelijk, dat de handteekening of de
puntjes op de i's er nog aan ontbre
ken en Het Vad. dus naar de letter
gelijk heeft."
Aldus de haagsche corr. der zwolsche.
Tegenover deze quasi-geestige opmer
king, moeten wij herhalen, dat het
bericht geheel uit de lucht was gegrepen.
Wanneer de nieuwe legerwet gereed
zal" zijn, is nog onmogelijk te voorzien.
Het zou trouwens een treurigen indruk
geven van den ernst des Ministers, als
hij nu reeds gereed was, of als, gelijk
de corr. mede te verstaan gaf, zijn ont
werp slechts eer.igszins zou afwijken
van het door hem zoo heftig en zoo
herhaaldelijk veroordeelde ontwerp Ber-
gansius. Vad.)
Nader vernemen wij, dat
het maximum-bedrag van de voor te
stellen staatsgeldleening zal bedragen
40 millioen gulden, hoofdzakelijk te
gebruiken tot consolidatie van vlottende
schuld en tot dekking der uitgaven
wegens de overname van de Rijnspoor
weg maatschappij. (IV. P. C
De haagsche correspondent
van de Zutph. Ct. deelt mede
Ben ik goed ingelicht, dan zal de
minister Pierson binnenkort komen met
een omvangrijk plan, waardoor o. a. een
einde zal worden gemaakt aan het pri
vilegie van het roerend vermogen. Te
vens is in bewerking eene nieuwe be
lasting op het personeel.
Omtrent de divisie oor
logsschepen onder bevel van den kapt.
t. z. IC. A. Stakman Bosse, verneemt
men, dat Hr. Ms. Van Galen bij het
stormweder in het Kanaal reeds averij
bekwam aan de voelhorens en de sche
pen in het algemeen eenige schade
moesten herstellen, waartoe de divisie
Donderdag in Portland Harbour binnen
liep. In den nacht van Donderdag
op Vrijdag raakte de Johan Willem
Priso los van het anker en werd; drif
tig, waardoor hij tegen de Van Galen
kwam, die daarbij schade aan ver
schansing, boegspriet en davits beliep
en nu ook het anker liet glippen, met
het gevolg, dat de Van Galen tegen
de engelsche bark Mysterious Star
kwam. Er is een eisch tot schadever
goeding ingesteld, waarvan het gevolg
zal zijn, dat de divisie nog eenige
dagen in Engeland zal moeten vertoe
ven, alvorens de reis te kunnen voort
zetten. Persoonlijke ongelukken zijn niet
te betreuren.
Het particulier vermogen
in Nederland.
In de jongste aflevering van de Eco
nomist geeft de bekende staathuishoud
kundige de heer G. M. Boissevain uit
Amsterdam eene berekening van het
particulier vermogen in Nederland.
Uit een vergelijking van de nalaten
schappen, die in de jaren 1880 tot '84
en in de jaren 1886 tot '90 zijn aan
gegeven, blijkt in de eerste plaats, dat
de eindcijfers voor beide perioden on
geveer gelijk zijn, namelijk gemiddeld
253 millioen. Let men evenwel op de
bestanddeelen der nalatenschappen, dan
ziet men, dat de verhouding der on
roerende zaken tot de roerende in het
eerste tijdvak was als 41.83 tot 6939;
in de jaren '88—'90 echter als. 36,04!
tot 7S 52- l^e conclusie hieruit is, dat'
in den laatsten tijd de totale waarde der
onroerende zaken vrij aanzienlijk is
verminderd, maar dat tengevolge öf van
waardevermeerdering der roerende be
zittingen óf van nieuwe kapitaalsvor
ming, het gezamenlijk particulier ver
mogen toch geen verlaging ondervond.
En in de werkelijkheid is de loop
der zaken ook zoo geweest. De onge 1
bouwde eigendommen en de gebouwde
voor een deel, zijn in waarde achter
uitgegaan, terwijl de fondsen (b.v. ta
baksondernemingen) in geldswaarde zijn
gestegen. Zonderling is hec, merkt de
heer Boissevain op, dat het verhoudings-
cijfer der Nederl. staatsschuld als be
standdeel van het particulier vermogen,
geen verhooging onderging, terwijl toch
het bedrag der staatsschuld niet onaan
zienlijk is vermeerderd
Uit de successie-statistiek berekent
de schrijver nu het particulier vermo
gen, nalatenschappen beneden 300
buiten rekening latend. Hij komt op
een cijfer van 10700 millioen gulden.
Aan onroerende zaken bedraagt het
o. a. ƒ4,160,000,000 aan rentegevende
schuldvorderingen 1,862,400,000, en
aan buitenl. fondsen 2,770,200,000.
Het bedrag der staatsschuld is
f 583,000.000 Dat dit cijfer sedert
1880'84 stationnair is gebleven schrijft
de heer Boissevain toe aan het toene
mend bezit van onze staatsschuld in het
buitenland en in de doode hand.
Te Rotterdam heeft zich
eene commissie gevormd, om aan den
afgetreden burgemeester Vening Mei-
nesz. een blijk van hoogachting te
geven. Met goedkeuring van den heer
Memesz zal de kunstschilder Josselin
de Jong zijn portret maken, dat in het
Museum Boymans een plaats vinden
zal. Een album met de namen der
deelnemers zal daarbij worden aange
boden.
Ook t e G r 0 n i n g e n i s t h a n s
een publiek telefoon station in inter
communaal verkeer.
Te Amsterdam is op zeer
hoogen leeftijd overleden de heer S.
Mendes da Costa, die een groot aantal
jaren secretaris en administrateur is ge
weest van de Nederlandsche Bouwmaat
schappij. Tot kort vóór zijn overlijden
nam hij nog met ijver deze betrekking
waar, waarin hij, indertijd als medewerker
van dr. Sarphati, een belangrijk aandeel
heeft gehad in de uitbreiding der hoofd
stad. De heer Mendes da Costa was
algemeen geëerd als een ijverig, nauw
gezet en tevens bescheiden man.
Te Amsterdam is het plan
gevormd om de geneeswijze van Sequah
op den duur toe te passen. Naar ons
wordt medegedeeld, heeft een consortium
f 120,000 beschikbaar gesteld voor een
sanatorium, dat aldaar zou verrijzen en
zou staan onder de leiding van een
hier gevestigd masseur, die dan op meer
„wetenschappelijke" manier dan Sequah
de olie zou inwrijven.
De uitvoering van dit plan zou echter
afhangen van de „Sequah Company,"
daar de ontwerpers met den alleen-
Naar het fransch
van
CHARLES DESLYS.
HOOFDSTUK I.
Het Gevecht.
Omstreeks 60 jaar geleden, had er op een geringen afstand van
Parijs een gevecht plaats tusschen de straatjongens van Villette
en die van Belleville. Zij hadden elk een leger gevormd en waren
voorzien van houten sabels, bogen en slingerwerktuigen.
Zulke gevechten werden gewoonlijk op de heuvels van Chau-
mont geleverd. Zij, die tegenwoordig het prachtige wandelpark
bezoeken, dat daar sedert kort is aangelegd, kunnen zich niet voor
stellen, dat er zulk eene geheele gedaanteverwisseling heeft plaats
gehad- In den tijd, waarvan wij nu spreken, vond men daar
dorre heugels, vlakten met rotskloven, modderpoelen en rots
spleten. Straatwegen waren er niet; eenige voetpaden slingerden
zich door het kreupelhout en voerden tót aan de heuvel
toppen
In de richting van de voorstad, op de plaats waar de galg
van Montfaucon gestaan had, zag men niets dan bouwvallen van
groote huizen en loodsen. De grond zag er, evenals zijne bewo
ners, eenigszins woest en wild uit. Hier en daar zag men roof
nesten, die voor de bewoneis min of meer gevaarlijk waren. Op
klaarlichten dag was die streek geheel verlaten; 's nachts was
het veiliger en beter zich er niet te wagen.
Voor personen, die de eenzaamheid zochten of een schilder
achtig plekje wilden zien, had deze streek veel bekoorlijks door
het woeste landschap en de vele landelijke genoegens. Menige
vlieger werd hier opgelaten; talrijke geiten zag men er huppelen
en balspelers hunne kunsten verrichten. Er waren vele herbergen
en het was dus niet te verwonderen, dat deze Zondags vele
menschen lokten. Dit was ook het geval op den mooien Zondag
in het begin van September, waarop ons verhaal begint.
In Parijs is er geen schouwspel, dat geen toeschouwers lokt
en vooral niet, als men er gratis van kan genieten. Stel u dus
eene groote menigte nieuwsgierigen voor, die zich in de nabij
heid van de plaats bevinden, waarop het gevecht tusschen de
straatjongens van la Villette en Belleville geleverd zal worden.
Deze laatsten waren in een zeer opgewonden, ongeduldige
stemming. Hun bevelhebber liet op zich wachten.
Reeds hoorde men hen allerlei verwijtingen en scheldnamen
aan zijn adres uiten.
„Verraadhij is een deserteurdie lafaardwij zullen hem
degradeeren, weg met den kapitein
Eensklaps kwam de kapitein met groote stappen van een na-
burigen heuvel afhollen en ging onverschrokken te midden van
zijne oproerige soldaten staan.
„Hier ben ik. Wie twijfelt nog aan kapitein Barnabin, bijge
naamd Rataplan?"
Het was een echte parijsche straatjongen, mager, levendig
met een onbeschaamden wipneus, heldere oogen en lange, kas
tanjebruine haren, die in den wind fladderden. Zoowel zijn gang
als de uitdrukking van zijn gelaat, toonden schranderheid en eene
vrijmoedigheid, die aangenaam waren om te zien.
In zijn wijde kiel, die zijn hals geheel bloot liet, zag men
menige scheur en vlek, aan zijn gordel hing een soort van
degen, terwijl zijn hoofd bedekt was met een bordpapieren
shako met dito gouden rand, waarop een groote roode pluim
wapperde.
Hij kwam geheel buiten adem aan.
De geheele bende juichte hem toe.
„Ik dank u, mijne kinderen, ik dank u," zeide hij. „Gij moet
niet boos op mij zijn, want het was mijn moeders schuld. Die
arme moeder! Zij had mij op de vierde verdieping opgesloten.
Maar ik heb de gordijnen en dekens te baat genomen en ben
als een kat langs de goot naar beneden gekropen. Mijn eer was
er ook mee gemoeid."
De geheele bende riep dadelijk uit
„BravoLeve Barnabin leve Rataplan leve de kapitein."
Terwijl Rataplan met een plechtig gebaar de geestdrift deed
bedaren, zeide hij
„Nu hebben wij genoeg gepraat. Het oogenblik tot handelen
is gekomen. Nu zal ik mijn arendsblik eens over het slagveld
laten gaan."
Hij hield zijne beide handen boven de oogen om beter te
kunnen zien en nam zoo de plaats, waar de strijd zou beslecht
worden, en die nu door de zon beschenen werd, in oogen-
