NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
W
BERICHT.
9e Jaargang
Maandag 8 Februari 1892
No. 2636
A BONNEM ESTSPRIJ8
ADFEETEN TIÉN;
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
STADSNIEUWS.
De Rederijker.
BINNENLAND.
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor H aariem per 3 maanden f 1,20
Franco door het gebeele Rijk, per 3 iB«raden 1,65.
Geïllustreerd Zondageblad 3 0,30.
afzonderlijke nummers 0,05.
Dit blad verechjjut dageiijke, bahalre op Zon- en Feestdagen.
Hurcan Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 12S,
yfcS/.'A jM sr
Directeur-Uitgever Jf. C. PBBHSBOOM,
ras 5 regslr 50 Centsieders reg-.i meer 1 Cob»
Groete letters naar piaaUT.ï&te.
Bij Aoonneueai aanzienJiji rabat.
Aboanosenten ©e Adrerteatië, words* aangsaoaa. door
oma agents» «r door alle boekbaedela:», oonr.ntJ'-
Hoofdagenten eoor iet Buitenland: Compagnie Gén er ale de Tullkill Mtrnngir, 6 L BjtSBd Co., JOH* 1. JOHMli. Snee er#» 81 lit U uiourg Montmartre,
EERSTE BLAD.
Bij dit Nummer der" Courant wordt
aan heD, die op het Geïll. Zondagblad
inteekenden, No. 6 van dat tijdschrift
toegezonden.
De Directeur- Uitgever
J. C. PEEREBOOM,
Wij deelen onzen lezers mede, dat
in het nummer van Maandagavond
een begin zal worden gemaakt met
een nieuw, zeer boeiend feuilleton.
Haarlem, 6 Februari 1892.
In de rotonde van het Museum van
Kunstnijverheid te Haarlem is thans
eene verzameling afbeeldingen van ta
pijtwerken tentoongesteld, die zeer zeker
de belangstelling van het publiek zal
wekken.
Men vindt er de reproductien van
vloer en wandbekleed;ngen van ver
schillende tijdperken en stijlrichtingen.
De arabische perzische en indische ta
pijten met hunne rijke kleuren-combi
natie, de oud noordsche welker naïve
voorstellingen in het bizonder de aan
dacht trekken, de hongaarsche met hun
eenvoudig lijnenspel, de franschë en
nederlandsche Gobelins met historische
en allegorische voorstellingen en vele an
dere zijn vertegenwoordigd,door welk ge
heel wij eenig denkbeeld krijgen van
de groote verscheidenheid die op dit
gebied bestaat.
In vroegere eeuwen werden ook in
Nederland zeer merkwaardige stukken
vervaardigd, thaDS vinden wij hier te
lande rog slechts ei-kele fnbrieken, die
het op het gebied der vloerkleeden op
eenige hoogte gebracht hebben.
In Oostenrijk worden ernstige pogin
gen aangewend om dfezen tak van
kunstnijverheid weder op te heffen. In
Weenen is eene bizondere school op
gericht, waar jonge meisjes uit Bosnië
en Herzogewina, waar in vroeger tijden
de tapijtweverij tot de nationale kun
sten behoorde, de oude modellen komen
bestudeeren, ook te Serajevo werd op
staatskosten een groote fabriek ingericht,
ierwijl in het vorig jaar te Weenen eene
belangsijke tentoonstelling van tapijten
gehouden werd, waartoe het Weensche
hoi de adel en verschillende museas
en liefhebbers zeer kostbare exemplaren
hadden ingezonden. Men vond circa
200 oude en 300 nieuwe tapijten, die
een volledig overzicht gaven van het
fabricaal en de artistieke opvatting der
samenstelling van kleur en teekening,
die groote verscheidenheid aantoonde.
Onder de historische stukken trok
vooral de aandacht een perzisch tapijt
6.90 M. lang en 3-20 M. breed, uit de
16e eeuw, dat door Peter den Groote
aan Keizer Karei VI werd aangeboden
Het uit goud en zilverzijde geweven
tapijt, stelt een rijk met borduurwerk
omgeven jachtscène voor, en kan als een
wonder van weefkunst worden be
schouwd.
Dit merkwaardig stiik berust thans
in de collectie van het Habsburgsche
huis.
Ofschoon de tentoongestelde repro-
ductiën de schoonheid der origineele
niet geheel weergeeft is een bezoek aan
deze tentoonstelling toch zeer leerrijk.
Des Zondags is de toegaDg tot het
Museum vrij.
Op het Koloniaal Museum in het
Paviljoen alhier zijn thans ten
toongesteld 10 Buitenzorgscne matten,
van verschillende kwalitei', grootte en
patroon. Deze flinke matten waarvan de
grootste 4 M. breed en 1230 M. lang
is, de kleinste 3 M. lang en 3 M. breed
kunnen op alle gewenschte maten ge
leverd worden. De matten werden ge
maakt in de KampoDgs Dramaga en
Baroe (Residentie Buitenzorg).Vooral die,
vervaardigd in deze laatste Kampong,
worden geroemd wegens de groote soli
diteit. De Heer J. G. A. Muhlnickel
te Buitenzorg neemt op deze matten
bestellingen aan, terwijl monsters, prijs
en vrachtberekening in het Museum aan
wezig, aan alle belangstellenden, die een
proef met den invoer zouden willen
nemen, gaarne ter kennisneming worden
afgestaan.
Aanstaanden Zondag 7 Februari zal het
Museum weder geopend zijn.
De minister van Oorlog heeft goed
gevonden, voor dit jaar ten behoeve
van het leger hier te lande, het navol
gende aantal plaatsen bij de Hoogere
Krijgsschool open te stellen als
a. Krijgskundige studiën, 6 voor het
wapen der infanterie; 1 voor het wapen
der cavalerie2 voor het wapen der
artillerie, en 1 voor het wapen der
genie.
Studiën voor den Intendance dienst,
3 plaatsen.
Door den spoed, waarmede het artikel
over de Staaiwaterbron in ons vorig
Nummer moest worden geschreven is de
heer van Eijndhoven genoemd als ont
dekker van de bron. Dit is onjuisthet
was de heer Veenendaal, die de bron
het eerste opmerkte.
Het eerstvolgende Bach concert alhier
zal gehouden worden in Maart. Dit zal
worden gegeven door het orkest van
den heer C. Coenen te Utrecht, met
medewerking van den heer G. Veerman
(viool) en Wally Schauseil (zang).
i.n Mei ©f in het begin van Juni zal
een tweedaagsch muziekfeest worden
gegeven, ter viering van het 20 jarig
bestaan der Bach-vereeniging alhier, welk
feit den i6den Dec. jl. werd herdacht.
Dan zal den eersten dag optreden
het orkest van den heer W. Kes uit Am
sterdam, met medewerking van den heer
L Schlegel, (piano) met een door hem
gecomponeerd concert, en van den een
of anderen zanger of zaDgeres. Den twee
den dag zullen eenige celebriteiten op
treden.
Op het programma van Van Zuijlens
oorspronkelijk blijspel „de Rederijker",
dat Vrijdagavo -d door het gezelschap
van den Tivoli-schouwburg in ons
theater werd gegeven op dat pro
gramma was te lezen een uittreksel van
eene recensie, gegeven door het Vader
land, en waarin dit voorkomt„Bij
eene voorstelling als die van tisteren
(van „de Rederijker" n.l) kam een
ontwikkeld mensch, als hij niet aan
zwartgalligheid of pedanterie lijdt, zich
uitstekend vermaken."
Dit is een goed woord op een goede
plaats. O, de menschen van tegen
woordig zijn zoo overmarig ernstig.
Wat is er al niet over „de Rederijker"
als stuk gezegdHet was geen stuk
van Molière, zei de een, geen hooge
kunst, vertelde een ander, hoe durlde
Van Zuylen? vroeg een derde.
Sedert Ibsen zijn wij al heel erg uit
den sombere geworden. Ontleding van
den menschenziel elkaar psycholo
gische raadsels opgevenziedaar de
naargeestige liefhebberij van dezen tijd.
Veel te veel zijn wij geneig-I tot afbre
kende kritiek, evenals de man, die van
Van Zuylen's Rederijker zei, dat het
toch Molière niet was. 't Is waar, 't is
Molière niet en Langendijk ook niet
en Breêroo ook niet. Maar 't is Van
Zuylen dat wil zeggeneen aardig
blijspel, onschuldig en vlot geschreven,
en goed vertoonbaar. Is het geen geluk,
dat er nog menschen zijn, die een stuk
maken waarin niet angstvallig en lang
dradig aan een „menschelijke ziel" wordt
gepeuterd
Wij gunnen den Ibsenieten de ver
goding van hun hypochonderen mees
ter van harte, mits zij ons veroorloven
schik te hebben iu een eenvoudig, maar
prettig en ontspannend stuk als „de Re
derijker." En vooral wanneer het zoo
goed wordt gespeeld. Van Zuylen, die
zich zoo uitstekend grimeert, blonk
natuurlijk boven allen uit als de goed
hartige, eeuwig met zijn vrouw overhoop
liggende schoonvaderWillem Brink
man (de heer Royaards)speelde beschaafd
maar sprak aan het einde van het eerste
bedrijf radder dan wenschelijk was.
Mevrouw van Biene—Poolman en Mevr.
van Rossura deden respectievelijk de
rollen van dochter en moeder goed uit
komen. Voor laatstgenoemde werd
wegens hare heeschheid, de toegevend
heid van het publiek ingeroepen.
Joop, de kelderknecht (Alex. Faassen)
en Regina (Mevr. van Korlaar) hielpen
den goeden indruk bevestigen.
Het nastukje, „een Partij Piket," too-
neelspel in een bedrijf, werd zeer ver
dienstelijk vertolkt door Mej. W. van
Zuylen en de heeren W. van Zuylen,
A. L. van den Heuvel Jr. en Jos. van
Biene.
De Schouwburg was zeer goed bezet,
he-t gezelschap van „Tivoli" begint in
Haarlem het burgerrecht te verkrijgen.
De Commissie tot kostelooze uitdee-
ling van koffie en brood verzoekt ons
te willen melden dat zij hare werk
zaamheden heeft gestaakt. Het verslag
daarvan hoopt zij de volgende week
te kunnen mededeelen.
De volgende giften zijn nog ingeko
men: bij den heer H. Kolkmeijervan
Mej. B. 60 cent en N. N. ƒ2,50.
Bij den heer v. d. Vaart, N. N. f 2.
Bij den heer H. v. Niel Hz. Groote
Houtstraat 90, Let. V. 100.
Bij den heer B. Serné, W. L. 10.
Hedenmorgen maakten voor de laatste
maal van de uitdeeling gebruik 1142
kinderen en 338 volwassenen.
Door den heer J. C. van der List,
photograaf alhier, zijn portretten ge
maakt van Sequah in mexicaansch
kostuum, (zie advertentie in dit num
mer), waarvan een veigrooting bij den
heer A. J. Dijkstra, Zijlstraat, te be
zichtigen is.
Vrijdag namiddag werd in de Kleine
Houtstraat door een agent van politie
een aanspreker in tenue aangetroffen
die in het aangezicht was verwond; al
spoedig bleek dat hij te veel aan Bacchus
had geofferd en daardoor was gevallen.
Onder groot gejuich der schoolkinderen
is hij naar zijne woning in de Gast
huisstraat overgebracht.
De opbrengst der Noord-Zuid-Hol-
landsche Stoomtramweg-Maatschappij
Haarlem—Leiden, bedroeg in Januari
1892 ƒ6547.544, in Januari 1891
/545°-7i'.
Met 1 Mei a. s. zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat dr. Kaulbach te Velzen
zijn praktijk als geneesheer daar begon.
Eenige ingezetenen var, IJmuiden heb
ben het voornemen opgevat dien dag
niet onopgemerkt te laten voorbijgaan.
Tot s t ij ving van het fonds
voor vacantie-kolonies te Amsterdam,
zal 1 Maart a. s. een groot avondfeest
plaats hebben in het Concertgebouw.
Uit het bestek en de voor
waarden voor den bouw van den nieu
wen Stadsschouwburg te Amsterdam
blijkt, dat het hoofdgebouw van den
schouwburg eene gevellengte van 45
Meter heeft, zoowel voor als achter, en
dat de beide zijgevels eene lengte heb
ben van 48.60 M. Voor den voorge
vel komt een avant-corps dat 11.40
M. lang en 26.10 M. breed is.
Het halve oppervlak der fundeeringen
aan de achterzijde, moet vóór of op
15 April 1892 voltooid zijn; voor ot
op 15 Mei moeten de geheele fundee
ring en de twee waterloopen gereed en
opengesteld zijn; terwijl voor of op 1
December het geheele achtergebouw,
dus al wat achter den tooneel-afsluit-
muur is gelegen, onder dak moet zijn
gebracht en waterdicht afgedekt; tege
lijk moet het overige gedeelte van het
gebouw tot op de hoogte van 1 M.
boven den beganen grond zijn opge
werkt.
Het werk moet op 1 December 1893
volledig worden opgeleverd, en op 1
Mei 1894 in goed onderhouden toe
stand finaal worden opgeleverd.
De aannemer is bovendien verplicht
alle onderbazen, opzichters en werk
lieden niemand uitgezonderd te
gen ongelukken te verzekeren. Hij moet
vóór den aanvang van het werk de
polis der verzekering aan de directie
overleggen en bij het verschijnen van
eiken belastingstermijn het bewijs too-
nen, dat de tot dat tijdstip verschul-
.ligde premiën aan de verzekerings
maatschappij zijn betaald.
Onvoorzichtig had te Am
sterdam eene vrouw een fleschje, waarop
met rood etiket geschreven stond
„vergif" tot uitwendig gebruik, in het
bereik laten staan van een vierjarig
kind, dat van het vergif heeft ingeno
men en eenige oogenblikken later aan
hevige krampen overleden is.
Wij lezen in het Va d.:
In een bericht uit Scheveningen in
een der bladen wordt medegedeeld,
dat reeds vele appartementen zjjn ver
huurd, en in het Van Stolkpark op
éen na alle villa's. Men verzoekt ons
dit bericht tegen te spreken als onge
grond. En in het dorp èn in het Van
Stolkpark bestaat er nog zeer ruime
gelegenheid om voor dezen zomer te
huren.
Volgens adv. in dit nummer
wordt te Rotterdam de oprichting voorbe
reid van eene naamlooze vennootschap
welke z;ch ten doel zal stellen in Engeland
koolzuur fabrieken te exploiteeren, ge
bouwd volgens het systeem der berei
ding van koolzuur en cokes, gelijk het
toegepast is bij de (eveneens aan eene
daar gevestigde nmlvennootschap
toebehoorende) fabriek van vloeibaar
koolzuur te Erkner bij Berlijn. De maat
schappij zal in de eerste plaats in het
leven worden geroepen voor het exploi
teeren eener reeds te Londen bestaande
fabriek, welke thans een productie-ver
mogen heeft van 240 k 250 cylinders
per dag, elk inhoudende 12 kilo vloei
baar koolzuur, doch zoo gebouwd is
dat er slechts een gering kapitaal noodig
zou zijn om het productie-vermogen te
verdubbelen. Het aandeelen-kapitaal der
maatschappij zal worden gesteld op
600.000 (uit te geven door een syndi
caat onder leiding van de Disconto-
Maatschappü teRotterdam)terwijl er eene
obligatie-leening zal worden uitgegeven
van 240,000.
Directeur der maatschappij aldaar zal
zijn de heer E. L. C. Schiff, terwijl zich
bereid hebben verklaard als commissa
rissen op te treden de heeren F. A.
Vriese, te Amsterdam A. A. H. Boon
Hartsinck (firma: Atnherasehe Bankver-
eeniging Boon Hartsinck Pliester), te
Arnhem J. J. L. Heldring (firma Hel-
dring Pierson), te 's GravenhageS.
IA. Maas, te Schiedam en C. G.
Rommenhöller, te Rotterdam.
Kleine oorzaken hebben
dikwijls grooie gevolgen. Dat onder-
vindt men thans te Schiedam,
j In het najaar van 1891 werd op het
terrein der stedelijke gasfabriek gevon
den een groote partij cokes, welke daar
sedert jaren lagen opgehoopt en ge
heel en al met koolteer doortrokken
waren.
Voor den geregelden verkoop waren
deze cokes niet meer geschikt. Men
besloot ze toen op te ruimen voor 10
ct. per hectoliter. Men kan begrijpen,
dat van dit koopje door zeer velen
werd gebruik gemaakt. Maar toen men
de cokes in kachels en in fornuizen
ging stoken, verspreidde zich een hoogst
onaangename koolteerlucht. In de ge
heele stad kon men dezen onaaDgena-
men reuk opmerken.
Evenwel had het verspreiden van
dien koolteerdamp een hoogst gunstige
zijde, want men schrijft het daaraan
toe en mogelijk niet zonder reden
dat Schiedam bevrijd bleef van de
influenza, een feit toch is het, dat de
ziekte, welke thans bijna overal woedt,
daar slechts sporadisch voorkomt.
Aldus een bericht aan de Tijd. Ge
heel onmogelijk is deze veronderstelling
niet. Men weet toch hoe vroeger bij
het heerschen van epidemiën van wege
gemeentebesturen bevel werd gegeven
teertonnen te branden.
Bij de opvoering van „D e
Doofpot" te Utrecht door het gezel
schap van den Salon des Variétés te
Amsterdam, had het weinig gescheeld
of er was een ongeluk gebeurd. De
dame, die de „rol" van de hollandsche
maagd vervulde en die geruimen tijd
onbewegelijk op een hoog voetstuk
moet staan, werd op haar verheven
standpunt door een lichte ongesteld
heid bevangen en dreigde naar beneden
te storten.
Gelukkig dat het „Dampubliek" het
merkte. Het scherm werd neergelaten
en de dame kon ongedeerd naar be
neden gedragen worden.
Eigenlijk had men haar best naar
beneden kunnen helpen voor het oog
van het publiek. Men zou aan een
nieuwen „truc" van de auteurs hebben
gedacht!
H. van B., wegens het ver
spreiden van een smaadschrift tegen en
het beleedigen van den commissaris van
politie te 's-Bosch, veroordeeld tot 2
maanden gevangenisstraf, is Donderdag
namiddag naar Dordrecht overgebracht,
ten einde die straf in de gevaügenis
aldaar te ondergaan.
Uit Maastricht wordt
meld
Donderdag verkondigde het plechtig
klokgebrom van de groote Servatiusklok
(welke alleen bij hooge feesten geluid
wordt) dat er een kerkdienst plaats had
ter bestrijding van de influenza.
Menschrijft uit Scherpen-
zeel aan de Ar?ih. Ct
Zaterdag vervoegde zich bij H. van
Bruggen een persoon, gepensioneerd
O. I. militair, met verzoek aldaar als
kostganger f 5 per week te worden
aangenomen. Volgens zijn voorgeven
had hij bij den betaalmeester te Utrecht
twee kwartalen van zijn pensioen
te goed en bovendieu nog eenig geld
en kleederen in zijn kist, die hij aldaar
had achtergelaten. Door mooie praatjes
wist hij Van B. te bewegen hem in huis
te nemen en nog ongeveer 7 te lee-
nen. Van B., die de zaak niet te best
vertrouwde, onderzocht inmiddels by
den betaalmeester alsmede bij den bur
gemeester van Maasland, waar hij woon
achtig was geweest en volgens zijn zeg
gen de akte de vita geteekend had.
Doch in Utrecht had hij slechts ƒ25
in plaats van ƒ110.13 te goed, terwijl de
burgemeester van Maasland van niets
wist. Dinsdag is hij na een 4daagsch ver
blijf vertrokken onder voorgeven van
ge-