POLITIEK OVESZICHT.
GEMENGD NIEUWS.
te eten, zeggende„ïk zou je danken
dien visch te eten, die zoo lang in den
buik van dien dooien walviseh gezeten
heit. Vijftigduizend hebben ze eruit ge
haald en werkelijk, ze meende het j
De directeur der firma Van
Gend Loos, de heer J. R. te Olden-
zaal heeft plotseling die gemeente ver
laten, naar men zegt met achterlating
van een aanzienlijk tekort in zijn kas.
[Zw. Cri.)
Op 3 Februari 11. zijn in
eene brievenbus te Enkhuizen ter be
zorging per post gestoken twee brieven,
ieder inhoudende een bankbiljet van
f ioo, gesloten in een wit couvert,
klein lormaat, met lak, respectievelijk
geadresseerd aan J. H. Siekmann te
Arnhem en W. A. Siekmann te Zuid-
Scharwoude, welke brieven niet aan de
adressen zijn bezorgd. De officier van
justitie te Alkmaar verzoekt inbeslag
neming en bericht.
De Raad van beheer der
's Gravenhaagsche Schouwburg-maat
schappij heetteen uitvoerig adres tot
den Raad gericht, waarin het schouw-
burgvraagstuk andermaal wordt behan
deld en ten slotte het volgende wordt
verzocht
io. het bestaande gebouw gedurende
het tijdvak, bij de oprichting der Maat
schappij bepaald, in gebruik te mogen
verkrijgen
20. machtiging te verleenen tot den
bouw van een schouwburg, naar een
der bij het adres gevolgde ontwerpen,
desverlangd onder toezicht van de door
den Raad aan te wijzen gemeente-des
kundigen
30. te verleenen eene garantie voor
rente en aflossing van eene door de
Maatschappij te sluiten geldleening groot
ƒ400,000 op de door den Raad te be
palen voorwaarden, en
40. eene jaarlijksche subsidie van
ƒ60.000 (welk bedrag circa 8000
minder is dan het gemiddelde cijfer,
door de gemeente in de laatste jaren
aan den schouwburg ten koste gelegd),
waarbij de Maatschappij zich, ingevolge
art. 22 harer statuten verplicht tot uit-
keering aan de gemeente van 50 pet. der
uit de exploitatie te behalen winsten.
Een gedetineerde die Don
derdagochtend voor de arrondissements -
rechtbank te 's Hage had terechtgestaan
wist bij zijne overbrenging naar den
celwagen te ontsnappen. Bij de poort
van het Buitenhof werd de vluchteling
door een heer tegengehouden en door
den veldwachter, die hem nazat, weer
naar zijne enge woning teruggevoerd.
Woensdagnacht is door de
politie aan het strand te Scheveningen
gevonden het lijk van een onbekend
man, die even te voren in zee was
verdronken.
De man was gekleed in dubbele
overjas, zwart fantasie-pak, half hemdje,
wit overhemd, rood baaien gezondheid,
flanellen borstlap, wit tricot borstrok
gemerkt A. L., wit keper onderbroek,
lange witte kousen, lage schoenen met
hoefijzers onder de hakken, zwarte
fantasie-hoed en zwarte das. Op het
lijk is gevonden eene groene beurs,
waarin 0,52!^, eene blanco notitie
boekje en een overhemdsknoopje. Het
signalement van den man luidt55
60 jaar oud, 1.72 M. lang, hoog voor
hoofd, grijs haar, di'O wenkbrauwen,
blauwe oogen, gewone neus, mond en
lippen, slechte tanden, spitse kin, don
kergrijze bakkebaarden, rond aangezicht,
gewoon postuur en geen bizondere
keDteekenen. Men meent dat de man
een Israëliet is.
De commissaris van politie, belast
met het beheer der centrale afdeeling,
verzoekt ten spoedigste inlichtingen om
trent dit lijk.
Bij den aanbouw der nieu
we hervormde kerk te Apeldoorn, is de
broeder van den aannemer, door een
misstap, van een steiger gestort. H ij
werd zwaar gekneusd.
Naar aanleiding van bovenstaand
ongeluk, wordt aan de Amsterdammer
van daar gemeld, dat het steigerwerk
om den toren zeer onvoldoende is.
Langs een lange ladder komt men op
den eersten steiger; om van hier op
den tweeden steiger te komen, moet
men steeds van losse ladders gebruik
maken, terwijl het werk boven den
tweeden steiger slechts langs touwen of
langs haken in de steigerpalen te be
reiken is.
De inspecteurs van den arbeid, die
belast zijn met het toezicht op de maat
regelen ter bevordering van veiligheid
gezondheid in werkplaatsen en fa
brieken, mogen bij den kerkbouw in
Apeldoor wri eens een kijkje gaan
nemen.
Terwijl door het comité der
friesche Volkspartij is besloten ia plaats
van eene provinciale meeting op 1 Mei
eenige kleine meetings te organiseeren
zal van wege de sociaal-democratische
afdeeling Leeuwarden op 1 Mei te
Leeuwarden eene nationale meeting
worden gehouden. Als sprekers zullen
optreden de heerenDomela Nieuwen-
huis, Fortuyn, Van Emmenes, Hels -
dingen en Luitjes (Travailleur).
Uitlevering is gevraagd
door de pruisische regeering van August
Wild, geboren 6 Febtuari 1845 te Neuss
Piuisen, laatst woonachtig te Wittenj
provincie Westfalen, lang 1.70 meter,
gestalte gezet, haar, wenkbrauwen, kne
vel en bakkebaarden zwart, gelaatskleur
bleek. Hij wordt verdacht van valsch-
heid in geschrifte. Opsporing en aan
houding wordt verzocht en onmiddellijk
bericht aan het departement van justi
tie.
KOLONIËN-
BATAVIA, 29 Januari.
Aan het verslag der voornaamste
gebeurtenissen in het gouvernement
Atjeh en Onderhooiigheden,loopendevan
3 tot en met 26 Jan. 1892, wordt het
volgende ontleend
Groot-Atjeh. Het beschieten van onze
versterkingen, van de stoomtram en van
patrouilles hield aan.
Op den 8steu Jan. werd het bestuur
over de aideeÜDg Groot-Atjeh door den
benoemden adsistent resident dier af
deeling H. P. A. Bakker aanvaard.
Den 14011 daaraanvolgende begaf de
civiele en militaire gouverneur zich op
reis naar Segli en, vergezeld door den
waarnemend assistent resident der West
kust, naar Melaboeh.
Onder hoor ig heden. Noordkust. Onze
versterking te Segli werd af en toe zwak
beschoten.
In den vroegen morgen van 5 Jan.,
ongeveer 3 uren, werd bespeurd dat
eene vijandige bende van ongeveer 25
man zich onder het bruggehoofd aan
den linkeroever der Segli-rivier bevond.
Zij werd spoedig door eene patrouille
aangegrepen en veijaagd, 4 dooden met
hunne wapens in onze handen achter
latende. Volgens latere berichten heeft
de vijand bij die gelegenheid grootere
verliezen geleden en was het hem gelukt
eenige dooden en gewonden op zijne
vlucht mede te voeren.
De strijd tusschen de Pedirsche hoe-
loebalangs duurt steeds voort en het
schijnt dat thans ook de pretendent-sul
tan daarin zich wil mengen.
roode vlag vertoond en nu en dan werd
een schot gelost op onze versterking te
Melaboeh en op den oppasser aldaar.
Er viel veel regen, gepaard met zware
winden.
De gezondheidstoestand was over het
algemeen ongunstiger.
Het gemiddelde ziektecijfer per dag
in het groot militair hospitaal te Kota
Radja was 24 6 tegen 14.4 en dat der berri
berri 12.1 tegen 8.8 gedurende den
vorigen verslagtijd.
Het sterftecijfer was lager.
Bij besluit van 22 Jan, n0o 10 is
aan F. W. de Rijk vergunning verleend
voor den aanleg en exploitatie van een
stoomtramweg in de residentie Madoera,
loopende van Kamal over Baagkalan
naar Tondjoeng.
Volgens bericht van den resident
van Benkoelen werden in den voormid
dag van 4 dezer te Kroë eenige lichte
schokken van aardbeving in de richting
van Oost naar West waargenomen, die
een paar seconden duurden.
Uii Oleh leh wordt a. d. 18 Jan.
aan de Deli Ct. het volgende gemeld
Gisteren (Zondag) werd wederom voor
de zooveelste maal eene bijdrage gele
verd van de verregaande brutaliteit, waar
mede in den laatsten tijd door de Atjehers
wordt opgetreden.
Omstreeks 9 uur in den morgen kwam
een Atjeher de poort te Pendetie binnen.
Voor het wachthuis, in de onmiddellijke
nabijheid van genoemde Ipoort: zaten
op een bank 2 inlandsche fuseliers,
Europeesch fuselier- en 1 inlandsche
politie-oppasser, terwijl op een paar
Vassen afstand van bedoeld viertal de
Europeesche sergeant wachtcommandant
op een stoel had plaats genomen. Als
naar gewoonte werd door den inl. politie
oppasser aan den Atjeher verzocht zijn
pas te vertoonen; deze tastte in zijn gordel,
doch in stede van een pas kwam daaruit
een rentjong te voorschijn, waarmede
hij bliksemsnel een der inlandsche fuse
liers, vervolgeus ook den tweeden en
daarna den Europeeschen wacht-com-
maodant, die inmiddels was ter hulpe
gesneld, zwaar verwondde. Laatstge^
noemde rolde, worstelende met den
aanvaller, in de greppel achter het
wachthuis, zoodat de schildwacht in het
verhoogde schilderhuis pl. m. 15
passen van het wachthuis verwijderd
niet durfde schieten, uit vrees den ser
geant te zullen treften. Twee niet gewonde
fuseliers namen oaarop hunne geweren
en vatten achter hei wachthuis post, en
zoodra de Atjeher eenigszins van den
sergeant vrijkwam en het hazenpad wilde
kiezen, werd hij door hen neergeschoten,
juist op het oogenblik dat hij het hek
weder wilde uittreden. Een schot in de
hersenpan maakte hem voorgoed on
schadelijk.
De 2 inlandsche fuseliers hebben eenige
kans op genezing, doch voor den Euro
peeschen sergeant, die behalve dat een
zijner polsen doorgesneden is, ook nog
een steek in de long ontving, bestaat
niet veel hoop op behoud van zijn
leven.
De uitspraak in de zaak Menger
te Noo^dwolde is dat Sake Bosma tot
1, Johannes Bosma tot 2, Willem Veld
tot 6 en Jan Veld tot 8 jaar gevange
nisstraf zijn veroordeeld.
De rechtbank te Utrecht, kamer
van burgerlijke zaken, heeft Woensdag
uitspraak gedaan in het geschil tusschen
J. K. Koch en de M. t. E. v. SS., over
de vaststelling van den sohadestaat in
het proces, door den eischer, een der
slachtoffers van het spoorwegongeluk bij
Ruinerwold, de gedaagde Maatschappij
aangedaan en waarin zij tot schadever
goeding veroordeeld is.
De rechtbank heeft, op grond van
het door de deskuudigen uitgebrachte
rapport, als vaststaande aangenomen,
dat de eischer door het ongeluk minder
geschikt geworden is voor het drijven
van eene handelszaak en dat geen vol
ledig herstel Voor hem mogelijk is, ter
wijl hij bovendien beperkt is in de
keuze van eene nieuwe betrekking en,
wat zijn geestestoestand betreft, ge
noodzaakt is een rustigen werkkring te
zoeken.
In die omstandigheden acht de recht
bank het billijk, dat de schadevergoe
ding aan den ei6cher worde bepaald
in den vorm van eene uitkeering levens
lang, die door haar wordt vastgesteld
op ƒ1000 per jaar. Mitsdien wordt het
bedrag van de door de maatschappij
tot op den dag der uitspraak van dit
vonnis te betalen schadevergoeding be
paald op ƒ7244.70 en voorts op 100©,
telken jare op 2 Januari levenslang uit
te keeren.
De eischer, die op een onderdeel van
zijne vordering in het ongelijk is ge
steld, is veroordeeld in der proces
kosten en de gedaagde maatschappij in
de overige kosten. D
RECHTSZAKEN.
Het is licht te begrijpen, dat de
duitsche pers niet ingenomen is met
de rede, die de keizer te Brandenburg
heeft gehouden en die wij gisteren heb
ben medegedeeld.
Alleen de conservatieve Reichsbote
stemt er mede in, maar de andere
bladen zwijgen er over, omdat zij zich
den toorn van hooggeplaatsten niet op
den hals willen halen, of beoordeelen
de rede op scherpe wijze. De Vossische
Zeitung zegt, dat wanneer alle mis
noegden het land uitgingen zooals de
Keizer dat zou wenschen, de kleinste
helft zou overblijven en het Berliner
Tageblatt berekent het getal van hen,
die dan zouden moeten emigreeren, op
26 millioen. Sedert het edict van Nantes,
zegt een ander blad, heeft geen vorst
ter wereld aan die onderdanen welke
het niet met hem eens waren, verzocht
om het land maar uit te gaan.
Natuurlijk wordt de rede ook in a.>
dere kringen druk besproken Een so
ciaal-democraat leverde er de volgende
parodie op„Ik ben een opperhoofd
van eenen socialistischen stam van roode
Indianen. Op den top van eenen hoogen
berg staande, zie ik beneden mij liüks
een zee van bloed en ellende, vrucht
van het kapitalistisch wanbeheer. Ter
rechter hand echter strekt zich de kalme
Tusschen dezen en de arbeiders kwam
het nu tot eene botsing. De politie
moest zelfs een oogenblik van de
sabel gebruik maken; toen werden
eenige personen gearresteerd en de
beide troepen uit elkander gejaagd.
De 3000 werklieden besloten, aan
den burgemeester te verzoeken, de
particuliere aannemers te gelasten voor
stadswerk berlijnsche werklieden in hun
dienst te nemen en niet goedkoopere
werkkrachten van buiten. Wil de bur
gemeester dat niet bevorderen, dan zal
men zich wenden tot den minister van
arbeid en vervolgens tot den Rijksdag.
Toch staat deze betooging niet in
rechtstreeks verband met de rede van
den Keizer. Het plan voor de vergade
ring was er al lang en zij strekte alleen,
om den >nood van de arbeiders in het
licht te stellen.
Des avonds herhaalden zich de op-
loopen. Telkens kwamea er kleine troe
pen betoogers, die de politie uiteendreef.
In sommige stadskwartieren, vooral in
het Noö.den en Oosten, we/den ernsti
ge ongeregeldheden begaan. Men richtte
schade aan in herbergen en winkels,,
wierp het brood uit eenige bakkerijen
op de straat en plunderde een kleine
bazar. Het ergst was in de Weissen-
burger, Köpniker en Andreas straten.
De geheele politiemacht was in de weer
en kon op verschillende plaatsen, alleen
orde verkrijgen door met den blanken
sabel er op in te gaan. Tal van perso
nen zijn gewond en de gearresteerden
zijn niet te tellen.
Het mag de vraag heeten, of dit een ge
val van voorbijgaanden aard dan wel
de voorbode van meerdere ongeregeld»
heden zal wezen. Zeker is het, dat
Duitschland op dit oogenblik een poli-
lieken crisis doorleeft, waarvan de uit
slag niet te voorspellen is.
Uit Parijs wordt bericht, dat van het
Ministerie Rouvier niets kan komen. De
radicalen hebben zich teruggetrokken
en daarop ook de Freycinet. Rouvier
heeft ten slotte van de taak afgezien
en de president heeft Bourgeois de op
dracht gegeven.
De verleden jaar uitgestelde behan
deling der zaak van H. G. F. B., stu
dent te Leiden, die in September a. p.zee uit van de sociaal-democratie, met
aan de Wittebrug logeerde en een paar j tal van veilige havens". Een gouden
jonge mannen, die uit naam van hunne regen, verzekerde deze spreker verder,
patroons om geld kwamen, dreigde deis tot dusver op de bouwondernemers
trappen at te gooien en ook werkelijk nedergedaald, terwijl het den arbeiders
een der knapen met een stok afransel- j als misdaad werd aangerekend zich zat
de, werd Donderdag voor de arrondis-jte willen eten.
Oostkust. Said Djaafar, hoofd van het seraents-reebtbank te 's Hage hervat. Andere redevoeringen van dien aard
De beklaagde beweerde, dat hij. ziek maakten de toehoorders, ongeveer 3000
te bed liggende, door de maners erger- in getal, die in de bierbrouwerij vrie-
lijk was gehinderd. drichshain waren bijeengekomen,vrij warm
Bij vonnis van den 5en October a. p. en in optocht trok men de stad in. Juist
werd beklaagde veroordeeld tot 3 we- i was de wacht voor het paleis afgelost
ken, en Donderdag vorderde het O. M.en deze werd zooals altijd, door een
bevestiging van dat vonnis. 'grooten troep nietsdoeners vergezeld.
landschap Soengei Raja, heeft zich voor
eenigen tijd naar Langkat begeven.
Hier en daar werd ter Oostkust reeds
met padisnijden aangevangen.
Westkust. Het volk van Roending
bleef nog zeer onrustig.
Af en toe werd nabij Kota Pasir eene
In een koffiehuis te Brus-
sel maakten twee belgische huzaren,
ruzie met een man, die kalm een glas
bier zat te drinken. De een nam een
bierglas, de ander een koffiepot en
daarmee ranselden zij den burger hall-
dood en liepen toen weg.
De aangevallene verklaarde, dat hij
zijne aanvallers niet kon herkennen.,
maar een andere bezoeker zei dat hij
daar wel kans toe zou zien, als men
hem de heele compagnie maar wilde
vertoonen.
Donderdagmorgen nu defileerde de
compagnie huzaren voor den auditeur
militair die den koffiehuisbezoeker naast
zich had. Deze kcos onverwijld de
twee aanvallers uit de rijen en deze
bekenden de daad en zullen terecht
staan.
In 1S70 waren de ontvang
sten van de telegraaf in Engeland
612.000 pd. st.; in 1891 bedroegen zij
2 455>664 pd. st.
De verdere huiszoekingen
die te Parijs en in de voorsteden bij
anarchisten gedaan zijn tot opsporing
van de nog ontbrekende dynamietbom-
men, die te Soisy-sous-Etiole zijn gestolen,
zijn, naar gemeld wordt, vruchteloos
geweest. Er ontbreken nog meer dan
200.
Aan de prefectuur van politie houdt
men zich overtuigd, dat een aantal dier
bommen naar het buitenland zijn ge
bracht om den eersten Meidag het ver
nielingswerk te verrichten, onder anderen
naar Spanje, om de voltrekking van het
eü hem neersloeg, ging mij zijn laatste droevige blik door de
ziel! Wie weet of hij ginds niet eene oude moeder had, die hij
moest verzorgen of eene bruid, die hem wacht, te vergeefs!"
„Maar dat was toch een dappere daad en gij hebt er menige
loftuiting voor ontvangen."
„En meent ge dan, dat zulk een armzalige loftuiting mij ver
zoenen kan met den moord van een onschuldige. Al betoogden
alle generaals van de wereld, dat zoo iets een roemrijke daad
is, dan zou ik nóg volhouden, dat het een moord is 1"
„Luitenant, in Godsnaam, zwijgzeide Karl, terwijl hij on
rustig rondzag. „Moogt ge uw leven moedwillig in gevaar stel
len? Hebt gij de belofte vergeten, die gij aan mevrouw uwe
moeder hebt gedaan
„Maar wat wilt ge dan riep Strömann opgewonden. „Ik kan
dit treurige leven niet langer zoo voortslepen, ik kan en wil
geen getuige langer zijn van die dagelijksche bloedige gevechten,
KarJ," en hij wenkte den ouden soldaat, om naderbij te komen,
„Karl, laat ons te zamen vluchten. In Belgie, bij mijne geliefde
moeder, zullen wij veilig en gelukkig zijn
Karl stond daar als door den donder getroffen, doodsbleek en
stom; het scheen alsof de schrik zijn tong had verlamd. Hij zag
Strömann aan, als een slaapwandelaar met glazige oogen en
strakke trekken, zoodat deze meende, dat zijn oppasser een be
roerte kreeg.
Eindelijk barstte hij los„Luitenant, is het u bij den hemel
in het hoofd geslagen. Vluchten deserteeren Neen, nooit zoo
lang ik dit eerekruis draag," en hij zag trotsch op het eeretee-
ken neder, „zal ik mijn land en mijn Vorst ontrouw worden.
Liever duizend dooden sterven, dan als een lafaard weg te
loopen
Hij had gesproken met het vuur der overtuiging. Zijn krachtige
borst hijgde van den on vei wachten schok, hem toegebracht door
het voorstel van zijn luitenant. Als een machine zonder eigen
gedachten en zonder eigen wil gehoorzaamde hij steeds zijnen
superieuren; hij kon zich niet voorstellen hoe iemand, wie dan
ook, een oorlog kon afkeuren, geboden door zijn Koning.
Strömann was bij de harde woorden van den ouden soldaat
van drift opgesprongen en op een zóo streDgen toon, dat deze
een stap achteruit deed, zeide hij, zonder in te zien, aan welk
een grove inconsequentie hij zich schuldig maakte: „Karl, gij
vergeet, dat ge mij eerbied verschuldigd zijt, gij pleegt insubor
dinatie Ga heen en blijf dan een slaaf, ik zal weten, wat
ik doel"
Karl bracht de hand aan den helm en giDg naar den uitgang
van de tent. Daar wendde hij zich nog éénmaal om en zeide
met eene van ontroering bevende stem„Luitenant, vergeef het
uw ouden dienaar, als hij zich heeft vergeten. Maar ik bid, ik
smeek u, bij de gedachte aan uwe moeder, zie af van dat heil
loos voornemen, dat u later zou berouwen. Denk aan uwe arme
moeder 1"
„Ik vergeef u, Karl!" zeide Strömann bedaarder, „maar mijn
besluit staat vast. Op een of andere manier wil ik die moord-
tooneelen ontvluchten, er kome van wat er wil. Kunt gij blijven,
het zij zoo, dan zal ik alléén gaan."
Met een droevig hoofdschudden salueerde Karl op nieuw en
ging heen.
Nauwelijks was hij heengegaan, of een ordonnans trad de tent
binnen. „Luitenant, de kolonel beveelt u, uwe compagnie te doen
opzitten. Binnen 5 minuten moet alles gereed zijn."
Hij sloeg aan en ging elders zijn bevelen overbrengen.
Met een somber gelaat bracht Strömann het bevel ten uitvoer,
Weldra bevond hij zich met zijne afdeeling op de open plek in
het midden van het kamp, waar reeds verscheidene afdeelingen
bijeen waren, gereed om op het signaal te vertrekken. De offi
eieren waren in een druk gesprek gewikkeld en begroetten Stro,
mann opgeruimd, toen deze naar hen toéreed.
„Wat is het doel van den tocht?" vroeg bij lusteloos aaneen
hunner.
„Weet gij het niet? De arme Richmann is door een van die
schurkachtige franc-tireurs doodgeschoten. De manschappen, die
bij hem waren, zeggen, dat ze een geheele bende hebben gezien
Wij zullen den armen kerel wreken, wees daar zeker van
Strömann antwoordde niet, de opgewondenheid van zijne mak
kers walgde zijn overprikkeld gevoel en zelfs de smart over den
dood van zijn trouwen vriend Richmann boezemde hem geen
wraakzucht in tegenover die ongeregelde fransche benden der
franc-tireurs.
Weldra klonk het„Voorwaarts en onder aanvoering van een
kolonel, reed de gansche ruiterbende, ongeveer 600 man sterki
in vluggen draf het kamp uit en over den landweg, die recht
naar het dorpje Rochemont leidde.
[Wordt vervolgd
