Lettsren en Kunst
WEDSTRIJDEN.
POLITIEK OVERZICHT.
ÖEMEN9D NIEUWS.
mannen ze te grypen en naar het strand
te brengen.
Met groote inspanning werd onder
leiding van de artsen A. de Niet Mz.
en Keuchenius aan het strand een paar
uren lang al het mogelijke beproefd
om de levensgeesten weder op te
wekken, maar zonder succes.
De politie bracht des avonds de
lijken per brandcard naar de ouderlijke
woning. (Fad.)
Woensdagochtend, om
streeks half zes, ontstond te Gouda
eene felle, uitslaande brand in het per
ceel aan de Bogen, waarin spekslagerij
wordt uitgeoefend. Het pand brandde
geheel uit.
De brand zou zijn ontstaan, doordien
de huiskat het theelicht zou hebben
omgeworpen.
De vrouw van den bewoner werd
met moeite gered, terwijl de brand een
oogenblik noodlottig dreigde te worden
voor eene gebrekkige bovenbewoonster,
de wed. Hamerslag, die ook niet zon
der bezwaar uit haar verblijf werd ver
wijderd. Haar inboedel was gelukkig
verzekerd.
Minder goed kwam mej. wed. Nobel
er af. Door den schrik bij het zien van
den brand uit bed gevallen, is zij daar
door op verschillende plaatsen van het
lichaam zoodanig gekneusd, dat zij ge
neeskundig moet worden verpleegd.
Het huis was verzekerd, terwijl de
inboedel, waarvan maar weinig is gered,
zeer laag was geassureerd. (G. C.)
Als een bewijs dat descheep-
vaart langs de Vecht, ook na de opening
van het Merwedekanaal, nog wel van
eenige beteekenis schijnt te zullen blij
ven, kan dienen, dat in de week van
op 14 Augustus jl. nog 210 schepen
de Vechtbrug te Nederhorst den Berg
passeerden.
Terwyl Maandagmorgen
op de Merwede bij Dordrecht de schip
per M. de Haan met zijn vaartuig
Dirfoc laveerde, scheurde door een
rukwind het zijwand, waardoor tevens
de mast brak en .terecht kwam op het
hoofd van den schipper, die op het
boeisel von het gangboord viel en tus-
schen het boeisel en den mast beklemd
geraakte. Hoewel zijne beide zoons on
middellijk hulp verleenden, is de man
kort daarop aan de gevolgen overleden.
Tegen L. d. V. te Winscho
ten is door den wachtmeester der maré-
chaussée te Muntendam proces-verbaal
opgemaakt, omdat hij jl. Zaterdag ge
dreigd heeft den burgemeester van
Muntendam te zullen verdrinken.
Men meldt aan de/*. Ab. C
uit Kaatsheuvel d. d. 17 dezer:
Gisteren voormiddag, circa 10 uur,
was men hier niet weinig verbaasd, een
paar vrachtkarren te zien, ve -gezeld van
den heer Balbian van Doorn, notaris te
Utrecht, als rentmeester van een ge
deelte der Sprangsche tiend, twee ma-
réchaussées te voet en een 300-tal
Sprangsche ingezetenen, voor het groot
ste gedeelte schoenmakersknechts. Het
werd genoemden notaris, die te Sprang
bezig was met tienden en het nagaan
der velden, welke oogst er op gestaan
had, zoo lastig gemaakt, dat hij onder
bescherming der bijzij nde politie verster
king kwam vragen. De maréchaussées
te paard waren direct hiertoe bereid, en
toen vertrokken met den notaris 5
maréchausées te voet en 3 bereden naar
Sprang. Een dichte drom volks versperde
hier den publieken weg; na driemaal
gesommeerd te zijn, zich te verwijderen,
werd de menigte door de paarden uit
elkaar gedreven. Enkele sabelhouwen
zijn daarbij uitgedeeld.
Dinsdagnamiddag waren
een heer en zijn zestienjarigen zoon aan
het hengelen in de veenplassen van den
Bullewijkerpolder. Door een ongeluk
kig toeval geraakte de zoon te water
en verdween in de diepte. Eenïgen tijd
later werd het lijk opgehaald door den
vader, die zich daartoe gekleed te water
begaf en door een paar te hulp gesnelde
veenwerkers. Dr. Kinderman, inmiddels
gewaarschuwd, kon niet anders dan den
dood constateeren.
Door nu wijlen den heer
mr. A. Looxraa Ypey is aan de, aan
de provincie Friesland gedane making
van zijne verzameling porselein en anti
quiteiten toegevoegd het aanzienlijke
kapitaal van f 50,000 voor de inrichting
der kasten tot berging enz. dezer kost
bare verzameling.
Verder is nog door hem vermaakt
2000 aan het Diakonessenhuis en f 500
aan het Genootschap van Moederlijke
Weldadigheid te Leeuwarden.
Aan de Ned. Hervormde Diakonie
te Bergummerheide is door hem de som
van f 15,000 vermaakt.
Men leest in het Abld, v. d.Boekh.
„Gedurende de werkzaamheden van
de jury op onze tentoonstelling, heeft
zich het volgend zeer onaangenaam
geval voorgedaan. De heer F. Cham-
penois, wiens atelier voor chromo-litho-
graphie een europeeschen naam heeft,
vond onder het door de firma Jos. Vas
Dias Co. tentoongestelde, eene repro
ductie van ee- door hem uitgegeven
kleurendruk naar eene schilderij van
Jan van Beers. Hij had aan den kuns
tenaar een belangrijke som moeten
uitkeeren voor het recht van repro
ductie. Geen wonder dat hij onaange
naam werd getroffen, toen hij bemerkte
dat men hier zich aan zijn eigendom
had vergrepen. Hem was evenwel nog
eene aangenamer verrassing bereid bij
het ontdekken van de adreskaart van
de heeren Vas Dias Co. (nefas
Dias!), waartoe zij eenvoudig de zijne,
'een meesterstukje van goeden smaak,
hebben gecopieerd!
v Wanneer er iets als persoonlijk
eigendom in den handel moet beschouwd
worden, dan zeker in de eerste plaats
eene versierde adreskaart, die immers
gelijk staat met het handelsmerk eener
firma."
Het bestuur der Boekhandelaars-
Tentoonstelling te Amsterdam, verzoekt
ons opname van nevensgaand artikel
Men kan de tentoonstelling van den
boekhandel in het Paleis voor Volks
vlijt te Amsterdam beschouwen van
twee standpunten van een technisch en
een aesthetisch standpunt.
In beide opzichten geeft deze ten
toonstelling heel wat te leeren.
Men behoeft slechts de groote zaal
van het Paleis even door te wandelen
om overtuigd te worden, dat het boek-
drukkersbedrijf in de laatste jaren met
reuzenschreden vooruit is gegaan. Schier
alles, wat vroeger door de vaardige
hand van den werkman moest geschie
den, wordt nu langs machinalen weg
tot stand gebracht.
Alleen den zetter heeft de machine
nog niet kunnen verdringen. Wei zijn
herhaaldelijk proeven genomen met een
zet- of distribueer-machine, maar deze
bleek geen practische resultaten te heb
ben. Dit is ook zeer gemakkelijk na te
gaan, als men weet welke verschillende
lettersoortea, randen en vignetten in het
z. g. smoutwerk worden gebruikt,
En waar blijft men met den smaak,
die ook op het drukwerk zijn stempel
moet drukkenkan men dit aan de
machine overlaten
De letterzetter^ is nagenoeg op de
zelfde hoogte blijven staan, waarop zij
reeds voor vele jaren stond, Wel heeft
zij eenige verbeteringen ondergaan en
is zij in het bezit gekomen van nieuwe
hulpmiddelen, maar van een vooruit
gang als dien der boekdrukkerij is geen
sprake. Men zou zelfs eene met al te
gewaagde stelling verkondigen, wanneer
men beweerde, dat de zetterij eer ach
teruit dan vooruitgegaan was.
En uit een aesthetisch oogpunt be
schouwd, is deze stelling zeer goed te
verdedigen.
Vroeger had iedere voorname druk
kerij hare eigene lettersoorten en ver
sierselen, zoodat elke drukkerij als 't
ware haar eigen karakter legde in het
werk dat zij drukte.
Leg maar eens een kenner het een
of ander oude boekje voor; hij zal
onmiddellijk, zonder het titelblad te
zien, weten te zeggen, dat het boekje
in die eeuw en daar of daar afge
drukt is.
Tegenwoordig is dat geheel anders
geworden. Dezelfde lettergieterij levert
dezelfde lettersoorten aan meerdere
boekdrukkerijendaardoor is het in-
dividueele karakter van het boek ver
loren gegaan, en vertoont zich slechts
nog in eenige kostbare prachtuitgaven,
zooals die nu en dan nog wel eens
verschijnen.
Toch openbaart zich hier en daar
nog een streven om den stijl te blijven
huldigen, dat wil zeggen om eenheid
en harmonie te brengen in de uitmon
stering van het boek, deze in overeen
stemming te brengen met den inhoud
ervan en met het doel, waarvoor het
moet dienen.
Het is niet vleiend voor onze nationale
kunstnijverheid, maar de verklaring kan
hier met achterwege blijven, dat aan
onze Nederlandsche uitgaven in 't alge
meen dat karakter ontbreekt, cn in dat
opzicht doen wy niet voor onze
Duitsche naburen onder.
Hetzelfde verschijnsel evenwel kan
men niet alleen waarnemen bij ons boek-
drukkerswerk, maar ia by na alle voort
brengselen onzer kunstnijverheid ver
toont zich dat gebrek aan stijl en karak
ter. In 't algemeen laten wij teveel aan
het toeval over, zonder rekening te hou
den met de eischen van den goeden
smaak, met de aesthetische regelen, door
de verschillende stijlen voorgeschreven.
Vergelijk eens den stylaal behandel
den „Alaaanach des amateurs de reliurer
(Fransche atdeeling) met zijn fraaien
geciseleerd lederen band in den stijl der
15de eeuw, met zoovele smakelooze,
overladen stempelbanden, waaraan de
Nederlandsche afdeeling buitengewoon
rijk is.
Wat in de architectuur het geval is,
geldt in zekeren zin ook voor het boek.
Evenals een gebouw, moet ook een boek
den stempel dragen zijner bestemming.
Wat bijvoorbeeld te zeggen van een
Franschen spoorweg- en reisgids in groot
kwarto uitgave
Wat te zeggen van de dikwijls on
handige formaten, waarin onze Holland -
sche romans soms verschenen 1
Wat eindelyk te zeggen van sommige
kinderprenteboeken, met kleine letter
gedrukt en voorzien van een band, co
quet behandeld met teere kleuren, waar
van de bekoorlijkheid door een enkel
vlekje ontsierd wordt?
Dit zijn slechts enkele voorbeelden
uit de vele, welke deze tentoonstelling
oplevert.
De zin voor het schoone, gepaard
aan dien voor het practische och,
die voorbeelden zijn zoo schaarsch.
Den Franschman vergeven we gaarne
zijn buitensporig groote reisgidsen, want
in vele andere opzichten toont hij zijn
zin voor het practische.
Evenals de Engelschman als 't ware
met een krant geboren wordt, zoo is
de Franschman geboren romanlezer.
Geen land ter wereld, waar die romans
zooveel aftrek vinden als in Frankrijk.
Een Franschman leest overal: aan tafel,
op reis, in zijn schafttijd, zelfs in bed
bij kaarslicht.
Het is dus niet meer dan natuurlijk,
dat de uitgevers zorgden voor een
handig formaat, waardoor een boek ver
kregen wordt dat men overal kan meê-
nemen.
Vandaar, dat de meeste Fransche
romans nagenoeg hetzelfde formaat heb
ben, post-octavo, terwijl onze Hollaud-
sche uitgevers, wat het formaat betreft,
op de meest willekeurige wijze te werk
gaan.
Ook ten opzichte van de leerboeken
valt hetzelfde verschijnsel waar te
nemen. Onhandige formaten, ondoel
matige omslagen, waarvan de stevig
heid niet in verhouding staat tot het
veelvuldige gebruik dat er van gemaakt
moest worden.
Het zijn alweer de Franschen die in
dit opzieht een goed voorbeeld geven.
De studieboeken, door de meeste Fran
sche uitgevers in den handel gebracht,
zijn voorzien van eon stevigen kartonnen
band met linnen rug, zoadat het niet
noodig is de boeken na een gebruik
van een paar weken te laten inbinden.
Op deze tentoonstelling, maar vooral
in de Fransche afdeeling, valt voor ons
veel te leeren. 't Is te hopen dat onze
uitgevers er hun voordeel mee zullen
doen.
Het reeds vele jaren gevormde plan
van eenige hollandsche cricketspelers,
om aan de Engelschen, die jaarlijks in
Nederland aan de cricket wedstrijden
komen deelnemen, .een contra bezoek
te brengen, zal eindelijk worden ten
uitvoer gebracht. Het elftal, dat uitslui
tend uit hjllandsche amateurs besta*tt
en dat zich Zaterdagavond te Rotter
dam hoopt in te schepen om den vol
genden middag te Huil te arriveeren
en dan de reis met den treio tot Scar
borough voort te zetten, is als volgt
door den N. C. B. gekozen C. Posthu
ma, P. Tromp ae Haas, leden der
haarlemsche cricketclub „Rood en Wit'
J. C. Schröder, Kttpfer en dr. H. Gor
ten, leden der Amstei Crioket-club uit
Amsterdam; F. van den Bosch en C,
de Groot, leden der cricketclub „Oiym
pia" uit Den Haag; H. M. van Oos
terzee. E. Harrison en C. Nolet, leden
der haagsche cricketclub, en A. Eyken.
lid der utrechtsche cricketclub „Her
cules".
Aldus samengesteld, zal het holland
sche elftal zeker geen slecht figuur ma
ken. Dinsdag 23 dezer zullen de wed
stryden vermoedelijk 5 in getal
aanvangen en Zaterdag d. a. v. eindigen,
Het hollandsche elltal zal staan onder
leiding van den heer C. Nolet uit
's Hage.
Zijn de berichten juist, dan zou het
tentoonstellingsplan in Berlijn voor een
niet gering deel zijn afgesprongen op de
onverschilligheid van de mogendheden.
Zelfs de bondgenooten wilden niet mee
werken: zoo heeft de minister van Bui-
tenlandsche Zaken in Italië op de ver
trouwelijke uitnoodiging tot deelneming
geantwoord, dat Italië onder de gegeven
fioaneieele omstandigheden niet dan op
zeer bescheiden wijze aan de tentoon
stelling zou kunnen deelnemen.
Woensdag, aan het feestmaal in het
officieren casino te Berlijn van het
ie regiment dragonders der garde, in
welke bijeenkomst beroemde veldslagen
werden herdacht, bestond er gelegenheid
dat de keizer en graaf Herbert von
Bismarck elkaar zouden ontmoeten, daar
graaf Herbert vroeger bij dit regiment
heeft gediend en nog tot het kader
officieren behoort. De keizer heeft echter
bij ontvangst eener boodschap eensklaps
het feest verlaten, naar men beweert
om eene ontmoeting met graaf Herbert
te ontwijken.
Natuurlijk zijn in Engeland de mee
ningen over het nieuwe kabinet zeer
verdeeld. Terwijl een deel der liberalen
liever wat meer radicale elementen in
het ministerie had gezien, prijzen de
conservatieven het in Gladstone, dat
hij enkel mannen van ervaring heeft
gekozen. De Times is ontevreden ec
beweert, dat al de ministers onderge
schikten zijn van Gladstone en dat er
geen mannen van eigen initiatief en van
energie zijn te vioden geweest.
Deelnemende aan een officieel ban
ket van de Luxemburgsche landbouw-
maatschappij, heeft koning Leopold
Woensdag avond den op hem uitge-
brachten heildronk beantwoord met deze
woorden: „Dat België welvaart geniet,
keeft het daaraan te danken, dat het
steeds met beleid en voorzichtigheid
te werk is gegaan. Het waren edelmoe
dige en vaderlandslievende gedachten,
die de ontwerpers der grondwet van
1830 bezield hebben, en het is te ho
pen dat diezelfde geest degenen bezie
len moge, die zich thans met de her
ziening der hoogste staatswet bezig hou
den."
De Koning eindigde met op den
voorspoed van Luxemburg te drinken.
Naar uit Budapest bericht wordt, is
prins Ferdinand van Bulgarije voorne
mens in de volgende maand naar Cou-
stantinopel te gaan en zijne opwachting
bij den Sultan te maken. Dit doet den»
ken aan een soort verbintenis, die Bul
garije met Turkije zou wenschen tegen
over rassiscke invloeden.
Naar men verneemt, heeft de regeerings-
commissie te St. Petersburg voor de
granen in de op Maandag gehouden
vergadering zich verklaard voor de
opheffing van alle nog bestaande maat
regelen tot verbod van uitvoer van
granen.
De openbaarmaking van het desbe
treffende besluit wordt eerstdaags tege
moet gezien.
Aan de Her aid wordt uit Caracas
geseind van den 6ea dezerDe vijf
westelijke staten van Venezuela hebben
zich tot een zelfstandigen bondsstaat
vereenigd, waarover de generaal Eleazer
Indante zich tot dictator heeft doen uit
roepen.
Wij maakten er reeds mel
ding van dat de heer Charles, de
belgische consul en directeur der tram-
omnibussen te Florence, te Livorno door
een onbekend persoon gekwetst is
gewerden. Nu echter is de schuldige
ontdekt, het is een schoenmakersknecht.
De reden van zijne daad was, dat zijn
kind, toen dit op de tram wilde springen,
daarin verhinaerd was geworden;
viel en zich ernstig bezeerde. De lief
hebbende vader had teen geen beter
middel geweten, dan zich op den di
recteur van die maatschappij te wreken.
Zondagmiddag isdeketel
van eene in het Katten dij ckdok te Ant
werpen liggende fransche stoomboot
gesprongen. De stukken vlogen bijna
dertig meter in de hoogte en verbrij
zelden, in het nederkomen, een in de
nabijheid liggend Rijnschip. De hof
meester en een der machinisten van de
boot zijn deerlijk gebrand, doch niet
gevaarlijk. Andere persoonlijke onge
vallen zijn er niet bij voorgekomen.
De brusseische afdeeling
van het Leger des Heiis heeft Zondag
gepoogd, onder aanvoering van majoor
Booth, den zoon van den generaal,
eeueu optoeht met muziek door de
stad te houden. Dit voornemen werd
echter verijdeld door eene kwaadwillige
menigte, die de heilsoldaten eerst met
scheldwoorden en vervolgens handtas
telijk vervolgde. De politie moest hen
eindelijk in bescherming nemen en
bracht hen naar hun vergaderlokaal op
den boulevard Boudewijn terug.
Omstreeks 2 0,00 o scheep s-
timmerlieden aan de Tyne en Wear
zullen waarschijnlijk het werk staken,
De scheepsbouwmeesters zijn gedwon
gen de loonen met 5 pCt. te vermin
deren. De werklieden hebben in eene
vergadering te Sunderland besloten, lie-
Zij stelde mij voor aan haar dochter Lucy, een meisje van negen
tien jaar, met een brutaal klein neusje. Het deed mij zeer veel
genoegen met Lucy kennis te maken. Ik meende, dat zij mij
wellicht van dienst zou kunnen zijn, hetgeen later bleek het ge
val te zijn; op het oogenblik maakte ik echter weinig vorderin
gen. Het was zeer moeilijk iets uit te lokken zonder mij te
verraden.
Ja zelfs zag ik zeer spoedig in, dat het onmogelijk was, zoodat
ik weer hetzelfde standpunt ging innemen als bij de vrouw, in
wier huis de moord was gepleegd. Waarom ook niet Dien dag
moest alles worden opgehelderd. Binnen vier en twintig uur zou
Austin Harvey alle bizonderheden weten van mijn onderhoud
met juffrouw Hopkins. Alvorens die vier en twintig uur waren
verloopen, moest ik beslist weten of Austin Harvey de moorde
naar was of niet.
„Juffrouw Hopkins," zeide ik, „ik ben detective. MissRaynell
is vermoord zooals gij weet. Mijnheer Harvey is haar erfgenaam.
Hij is waarschijnlijk volstrekt niet in den moord betrokken, maar
om dat te kunnen aannemen moet hij in ieder geval bewijzen,
dat hij dit huis niet heeft verlaten in den nacht van den
moord."
Ik zag dat het meisje ontstelde. Zij vermeed echter mijn blik,
en zat uit het venster te staren. Juffrouw Hopkins had eenigen
tijd noodig om van hare verbazing te herstellen, maar toen zij
weer over haar spraakvermogen kon beschikken, barstte zij los
in een stortvloed van uitroepen van verontwaardiging, die ik
kalm langs mij heen liet gaan. Eindelijk was zij weer eenigs-
zins tot kalmte gekomen, en vernam ik van haar de volgende feiten
Austin had des Zondagsavonds de godsdienstoefening byge-
woond. Juffrouw Hopkins en Lucy hadden er hem gezien. De
kerk was half negen uit. Daarna was in het schoolvertrek een
bijeenkomst gehouden over het zendingschap, welke door hem
en Lucy werd bijgewoond. De bijeenkomst had tot half tien of
nog iets later geduurd. Miss Luoy was dadelijk na afloop terug
gekeerd, en was voor tien uur thuis. Moeder en dochter beiden
wisten dit met zekerheid, en Austin was kort daarop terugge
keerd. Hij had aangeseheld aan de voordeur en jufirouw Hopkins
zelve had hem binnengelaten. Hij zag er vermoeid, somber en
zeer bleek uit. Op de trap had hij tot haar gezegd: „Na de
bijeenkomst ben ik een oogenblik opgehouden door een paar
menschen, die mij wilden spreken, anders had ik met genoegen
uwe dochter willen thuisbrengen. Het is nog geen half elf, niet
waar en juffrouw Hopkins had op de klok in de gang geke
ken en gezegd„Juist op slag, mynheer;" en toen zij dit gezegd
had, sloeg de klok. Dit alles herinnerde zij zich nog duidelijk
te duidelijker omdat daarna de moord had plaatsgehad. Mijnheer
Harvey had gezegd: „Nu, goeden nacht, ik ben zeer vermoeid,"
en hij was naar boven gegaan en had zich in zijn slaapkamer
opgesloten.
Deze mededeelingen waren voor mij alle zeer teleurstellend.
Naar alle waarschijnlijkheid was de moord vroeg in den nacht
geschied nog voor dat de ongelukkige vrouw zich had ontkleed.
Ik was tot deze gevolgtrekking gekomen ondanks het omwoelde
bed en het leege glas. Ik geloof, dat men door die beide feiten
het onderzoek had willen bemoeielijken. De daad was niet des
morgens begaan en moest dus voor middernacht zijn gepleegd.
WaDneer Austin er bij was betrokken, dan moest hij dus
zijne kamers weer verlaten en zich naar de Marine Parade heb
ben begeven.
Ofschoon ik de afstanden nog met juistheid moest nagaan,
wist ik reeds, dat als Austins kamers op een halve mijl afstand
van de kerk nabij het station verwijderd lagen, het huis op dt
Marine Parade minstens nog een mijl verder lag aan den anderen
kant. Het huis, waar Austin woonde, lag geheel buiten de stad
in een van de omliggende gehuchten. Het was totaal onmogelijk
om vandaar naar het huis zijner tante te gaan en weer terug in
slechts drie kwartier.
„Dat alles bewijst niets," zeide ik; „wat ik wilde weten, is of
hij den ganschen avond op zijne kamer is geweest
Weer zag ik ontsteltenis op het gelaat van de dochter.
„Natuurlijk," zeide juffrouw Hopkins verontwaardigd; „waar
Zou een fatsoenlijk heer anders zijn geweest Waarom komt gi;
toch hier ons zooiets vragen
Wjtrdi vervolgd^
