BINNENLAND.
Letteren en Smut*
POLITIEK OVERZICHT.
DE CHOLERA.
üe taal der Apen.
De gewone audiëntie van
den minister van oorlog zal 8 dezer niet
plaats hebben.
De senaat der universiteit
van Amsterdam is voornemens het stu
diejaar 189293 te openen in eene
openbare vergadering op Dinsdag 20
September a. s., des namiddags te 3 uur,
in de Aula der Universiteit. In die ver
gadering zal de rector magnificus ver
slag doen van de lotgevallen der uni
versiteit in het afgeloopen studiejaar en
aan zijn opvolger, prof. C. M. Kan,
zijne waardigheid overdragen. Tot het
bijwonen hiervan worden alle belang
stellenden in het hooger onderwijs uit
genoodigd.
Sedert eenigen tijd zijn on
derhandelingen gevoerd tusschen de
gemeentebesturen van Sloten en Am«
sterdam voor eene wenschelijke verla
ging der tolbrug te Sloterdijk. In de
laatst gehouden raadsvergadering van
Sloten werd door den voorzitter raede-
gédeeld, een schrijven te hebben ont
vangen van den Raad van Amsterdam,
waarbij deze zich verbond den bouw
der brug a 5000, voor zijne rekening te
nemeD, plus de kosten van onderhoud,
tegen eene jaarlijksche vergoeding van
de gemeente Sloten van f 250, mits Slo
ten dan ook de bediening der brug be
kostigde.
De raad van Sloten heelt zich met
deze bepalingen vereenigd. Men hoopt
dus dat spoedig eene draaibrug de thans
bestaande gevaarlijke brug zal vervan-
gen-
Op de „U r a n i a" die te IJmui-
den in quarantaine lag, hebben zich
onder de bemanning, sedert het sterf
geval op 29 Augustus, geen ziektever
schijnselen voorgedaan. Het stoomschip
is Zaterdagavond van de quarantaine
ontslagen, waarna het onmiddellijk naar
Amsterdam opstoomde.
Naar aanleiding van een
vroeger bericht over de uitbetaling op
het postkantoor te 'sHage van post
wissels, die vervalscht waren, wordt ons
thans medegedeeld, dat de daarvoor
gebruikte stempels in Duitschland zou
den zijn vervaardigd en dat aan onze re
geering daarvan zou kennis zijn gegeven,
ten einde een onderzoek dienaangaande
in te stellen. (D.)
De vicepresident van het
uitvoerend comité der Scheveningsche
Sporttentoonstelling, de heer Van der
Oudermeulen, is tot president en het
lid de heer Ruijs, tot vicepresident van
dat comité benoemd.
De commissie voor het ge
zin van den verslagen agent R. v. d.
Berg te Rotterdam, heeft tot dusver
ontvangen f 2062.
Voor het geneeskundigon-
derzoek van reizigers, komende uit
Duitschland, zijn de officieren van ge
zondheid Sleeswijk en Van der Harst
tijdelijk gedetacheerd te Groesbeek en te
Zevenaar, ten einde aan die grens sta
tionsdienst te doen.
In beide deze plaatsen wordt voor
rijkskosten een barak in gereedheid ge
bracht, ten einde choleralyders of hen,
die verdacht worden aan die ziekte te
lyden, onmiddellijk te isoJeeren en te
behandelen. Het verder reizen van zoo
danige reizigers is verboden.
Daar er te Deventer her
haaldelijk 's avonds groote volksoploopen
plaats hebben en Vrijdagavond zelfs
ruiten werden ingeworpen, waardoor de
openbare orde in de gemeente is ver
stoord, heeft de burgemeester, ingevolge
art. 187 der gemeentewet, eene veror-
ordening vastgesteld en doen afkondi
gen, waarbij het verboden wordt deel
te nemen aan volksoploopen en samen
scholingen, en met meer dan vijf per
sonen tegelijk over de openbare straat
te gaan. Het houden van openbare
vergaderingen zonder bestemming van
den burgemeester wordt mede verboden.
De verordening is terstond in werking
getreden.
(Da wanordelijkheden moesten hoofd
zakelijk worden toegeschreven aan de
vijandschap tusschen socialistische en
anti-socialistische werklieden, waardoor
herhaaldelijk ernstige vechtpartijen
dreigden.)
Vr ij dagavond kwamen per
trein van Gladbach, bestemd voor Ant
werpen, te Roermond voorbij 100 land
verhuizers uit Hongarije. De maréchaus
sees begeleidden hen van de Pruisische
tot de Belgische grenzen. Aan de tus-
schenstations werd hun belet den trein
verlaten.
Iemand uit Hamburg die
te Smilde bij zijne familie kwam logeeren,
is daar onder quarantaine gesteld. Het
huis, waar hij eerst zijn intrek had ge
nomen, is ontsmet.
Omtrent het nieuwe gewrocht op let
terkundig gebied van de schrijvers van
z/De Doofpot" geheeten „De Groote
Trom" meldt het Bbld. het volgende:
Het was moeilijk voor de schrijvers
van wNaar een Eiffeitoren" en „De
Doofpot" het succes van het vorige jaar
te overtrefleu, dac nog altijd opgewekt
voortleeft in het straatgezang. Is het
thans onmogelijk gebleken
Hoe dit te zeggen na de eerste voor
stelling van „De groote Trom" in het
„Salon des Variétés", die, wat het ook
in het 3e ea 4e bedrijf te veel mogen
hebben (want gedrongenheid is niet de
fout van het nieuwe stuk) ongetwijfeld
beter in elkaar zit Er is meer samen
hang dan in de „Doofpot" en de tekst
is doorlaopcnd geestiger. De „ball.de
van den Boef" is Brederoo'sch der 19e
eeuw, en het „draailied van Foezel'
schijnt bestemd het lied te| worden, dat
het „Broodje met kaas," ja zelfs „Dien
der, diender!" kan doen vergeten.
Daarbij is de muziek, die door den
componist J. J. T. Renard samengesteld
en jgeschikt is, alleraardigst en woidt
verdienstelijk gespeeld vooral door de
heeren Poolman, Pilger, De Blauw,
Smith, en de dames Joh. Wertweijn,
Julia Ude en Poolman Huijsers.
Zooals 'tin een revue
Het is dol, 't is onzinnig, onmuzikaal,
maar verzet er u eens tegenEen geluk
is, dat de woorden die er bij gemaakt
zijn, er volkomen bij passen.
Dan nog dit. Er is nog iets uit „De
Doofpot" te voorschijn gekomen, nl.
electrisch licht. Het Salon de Variétés
is de eerste Amsterdamsche schouwburg,
die electrisch verlicht wordt.
Daaraan alleen is het te danken dat
er Zaterdagavond in het stampvolle
zaaltje niemand gesmolten is.
Inhoud van Semptrv trens van 2
September: Een nieuwe Volksbloem?
Impatiens glauduligera. Nieuwe Fuch
sia's, met een afbeelding. Gomphrc-
na's in den open grond. Aardbezie
Laxton's noble. Naweeen 's Lands
Plantentuin te Buitenzorg. Tectori-
utn. Wat de Olijfboom opbrengt
Ned. Maatschappij voor Tuinb. en Plant
kunde. Vergadering der Bloemen- en
Planten-Commissie op 24 Augustus
1892. Afdeeling Leiden en omstre
ken. Weeknieuws. Verschill. me-
dedeelingen. Vraagbord. Ontvan
gen Prijscouranten. Weêrsgesteld-
heid. JInhoud van het Nederl. Tuin
bouwblad.
Uw aller gewrochten
Mooi tot matjes gevlochten".
past, wordt alles en nog wat behandeld.
De leiddraad is reclame, belichaamd in
dr. Bambi, den dokter, de heilsoldaten.
De kwakzalverij, krankzinnigenverple
ging, vrouwenemancipatie, de midder-
naehtzending, de nieuwe belastingen,
gemeenteverordeningen (als het vroeg
sluiten der kroegen, die daarop tot
sociëteit" worden verheven) worden
gehekeld en het vinnigst wordt bij dat
alles een aanval gedaan op de Neder-
landsche bedaardheid. Of de trom ge
roerd, de belas ingea verhoogd, de dij
ken doorgestoken, ,de cafés gesloten,
toestanden veranderd maar niet verbeterd
wordende Nederlander blijft er koud
om en betaalt, verhuist, laat zich ver
drinken. „Zij pruttelen, maar ze koken
niet". Dit is overdreven, maar daarvoor
is 't ook tooneelwerk.
De populaire agent Foezel (de heer
Pilger) is onverbeterlijk. Hij komt
geheel friseh met een geheele reeks
nieuwe moppen op de planken.
Voor het verrassende reclamescherm
werd de decorateur de heer J. D. G.
Grootveld ten tooneele geroepen.
Tot de vermaarde personen, die er
een beetje bij de haren bijgesleept zijn,
behoort de roeier Ooms, die als de dij
ken zijn doorgestoken, allen redt.
Vermeld moet nog worden, dat net
zeeziekmakende „Tararaboemdiee," dat
in Londen een epidemie is geworden
en waarvan nu ook te Weenen gevallen
zijn voorgekomen, groot succes had.
RECHTSZAKEN.
Voor de rechtbank te Dordrecht ver
scheen Zaterdag op het zondaarsbankje
een echtpaar uit Charlois, beschuldigd
van moedwillige brandstichting. De
echtelieden B. hadden door achteruit
gang besloten den boel in brand tc ste
ken. Alles was bij eene Maatschappij
wel wat boven de waarde verzekerd,
Niets gemakkelijker dan petroleum,
Dat gevaarlijke vocht werd op verschil
lende plaatsen gestort, en nu was niets
meer noodig dan de olie aan te steken,
Toen het daartoe kwam deinsde beiden
veoc de misdaad terug. Ten laatste
echter werd een gloeiend strijkijzer ge-
genomen, daarmede slingerende, vielen
er stukjes vuur uit, en de rest laat zich
denken.
Beide bekenden volmondig, evenals
bij de instructie.
Door een aantal ingezetenen uit
Charlois, Barendrecht IJselmonde, enz.
was een verzoek tot de rechtbank ge
richt om beschuldigden zoo licht moge
lijk te straffen. Het O. M.. de daad
beoordeelende, wees op het ernstige
van het feit, maar wees ook op het
zeer gunstig verleden der beklaagden.
Hij vorderde voor ieder eene gevange
nisstraf van vyf maanden.
Diep bewogen waren beklaagden bij
het hooren van dien eisch.
heeft, alvorens naar Konstantinopel
terug te keeren, een onderhoud gehad
met prins Ferdinand, die hem verzocht,
aan den sultan zijn dank te betuigen
voor de belangstelling die de vorst in
de bulgaarsche tentoonstelling had be
toond en hem ook de betuiging zijner
trouw over te brengen. Er wordt inde
laatste dagen in Bulgarije gesproken over
een mogelijk bezoek van prins Ferdinand
aan Konstantinopel.
Ook in Oostenrijk zijn de groote
najaars-manortvres afgekommandeerd.
Het waren de oefeningen die bij Fünf-
kirchen moesten plaats hebben en de
keizer zelf heeft order gegeven, dat die
niet zullen doorgaan.
President Carnot vertrok Zaterdag
met Ribot naar Chamberg. De heer de
Freycinet is naar Aix les Bains gegaan.
Deze diplomatieke vacantie is wel
laat genomen.
De Engelsch-Indische regeering zal
binnenkort eene nieuwe expeditie van
4000 man zenden naar de Zwarte Ber
gen, tusschen Afghanistan en den Indus.
Het gewezen opperhoofd der aldaar
wonende stammen, is nl., in strijd met
het verdrag, noch uitgeleverd noch ver
bannen.
De politieke toestand in Argentinië
is, volgens de Standardweinig ver
trouwd. Men vreest een militairen op
stand. Evenwel heeft de gevangenne
ming van elf officieren, die aan de sa
menzwering te La Plata hebben deel
genomen, de gemoederen wat bedaard,
De Senaat van Hamburg heeft doen
weten aan den gemeenteraad van
Hanover, dat het toezicht op de reizi
gers, die Hamburg verlaten, ingesteld
zai worden, zoodra de militaire genees-
heeren, wier hulp ingeroepen is, aange-
komen zullen zijn.
Volgens een regeeringsorgaan zijn tot
op at Aug. in Rusland 107,644 personen
aan de cholera overleden.
De Hamburger Nachrichtcnverloor
drie zyner redacteuren aan de cholera.
Zaterdag is kde post uit Denemarken
Berlijn niet aangekomen. De post-
directie maakt bekend, dat de stoom-
pakketdienst over Lubeck en Straalsund
tengevolge der quarantaine gestaakt is
en dat het verkeer over Warnemunde-
Gjedser op een schip per dag daarheen
en 'snachts terug beperkt wordt.
Te Berlijn Is de in- en doorvoer van
boter uit Hamburg of uit den omtrek,
onder bedreiging v.n twee jaren gevan
genisstraf, verboden.
Naar het schyat (maar het bericht
behoeft nadere bevestiging) zou de Paus
trachten om den tegenwoordigen eersten
minister van EngelandGladstone
gunstig te stemmen jegens Frankrijk.
Dit zou zeker een beteekenend feit
wezen, daar Gladstones voorganger lord
Salisbury zyne sympathie had naar de
zijde van Italië en Duitschland.
Lord Roseberry, die tengevolge van
zijne benoeming tot minister, als voor
zitter van oe „Imperial Federation
League" moest aftreden, is vervangen
door den heer Stanhope, die in het
kabinet-Salisbury de portefeuille van
oorlog had. Zoo ziet men in de wereld
wisselwerkingen.
Uit Marokko wordt gemeldDe
caid der cavalerie van het leger des
Sultans, die bij de jongste ontmoeting
met de Anghera's gevangen genomen
werd, is op last van Hamam losgelaten.
Vier Anghera's zyn in het kamp der
keizerlijke troepen gekomen en hebben
verscheidene ossen aangeboden, als tee-
ken van hunne onderwerping aan den
Sultan.
Djemal Bey, de buitengewone ver
tegenwoordiger van den sultan te Sofia.
Volgens de ofifcieele cijfers zijn er
ia de afgeloopen week in Parijs 112
personen overleden aan „diarrbee-
ongesteldheid." Voor het overige neemt
de epidemie te Parijs af.
De cijfers van den 21a Augustus tol
den 3m zija als volgt: 7-141219-23
2922-17-15-n.In Parijs worden evenals
in de andere steden de wijken der
arme klassen het zWaarst bezocht. Vooral
in het Quarries de la Roquette heerscht
de cholera sterk.
In Tetschen (Bohemen) komen dage
lijks ongeveer 200 landverhuizers aan;
meest Slowenen, die over Hamburg
willen verhuizen. Aangezien daar echter
geen tusschendekspassagiers meer worden
aangenomen, is het waarschijnlijk dat
al die personen weer terug zullen komen
hetgeen het gevaar voor cholera niet
weinig zal doen toenemen.
De nachttrein uit Rusland overLem-
berg is voorloopig opgeheven, met het
oog op het gevaar voor cholera.
De doorgaande treinen van Frankfort
en Keulen naar Milaan en Genua zijn
opgeheven. De reizigers moeten te
Chiasso en te Luino overstappen. De
slaapwaggons loopea in 't geheel niet
meer.
In de beide genoemde plaatsen wor
den reizigers uit Duitschland genees
kundig onderzocht.
Te Tabris in Perzië is de vrouw van
den Franschen consul aan cholera ge
storven. De zieken liggen daar soms
uren lang in de straten, voor men ze
wegdraagt.
In Teheran is een correspondent van
eenige Franscfie bladen een man van
27 jaar, aan de ziekte bezweken.
Te Charlottenburg is de zoon der
weduwe Angerstein (die aan cholera
overleed) aan dezelfde ziekte gestorven.
In de gasthuizen te Parijs z^n Zaterdag
59 personen opgenomen, die aan chole
rische ziekten lijden, en 42 overleden.
De houding van den gemeenteraad
van Hanover, die een volledige ont
smetting heeft geëischt van de goederen
der reizigers, welke Hamburg verlaten,
wordt in geheel Duitschland goedgekeurd.
Tot Zaterdag breidde zich de cholera
daar uit. Alle bals en concerten zijn
echter op last der politie verboden.
Onder dit opschriit meldt het Hbld.
het volgende.
Dr. Garner, omtrent wien wij in der
tijd mededeelden, dat hij op reis zou
gaan naar Afrika, ten einde de taal der
apen te bestudeeren, heeft thans een
werk te Londen bij Meinemann in het
licht gegeven. In 't algemeen tracht de
schrijver daarin te betoogen, dat elke
apenstam een afzonderlijke taal bezit,
dus dat er niet, cooals hij vroeger dacht,
één groot apeo-volapuk bestaat.
Daarbij deelt hij tal van aardige bij
zonderheden en proefnemingen mede,
welke laatste de pbonograaf vooral hem
uitstekeode diensten bewees.
Zoo plaatste hij twee apen, een man
nelijk en een vrouwelijk dier, in afzon
derlijke kooien, terwijl zij vroeger steeds
als echtelieden tezamen hadden gewoond.
Hij ving in den phonograaf eenige
klanken op, die het wijfje had geuit en
bracht een phonograaf toen aan het
werk vlak voor de kooi van den echt
genoot. Mijnheer ging op eens recht
overeind zitten, tiok een gezioht dat de
grootste verbazing uitdrukte en stak
door de traliën zijn arm in den pkoncgraaf;
kortom: hij gaf ondubbelzinnige teekenea
van verbazing en blijde verrassing.
Maar dr. Garner verhaalt nog merk
waardiger proeven, waarvan wij de vol
gende hier mededeelen.
„Bij een vaa mijn bezoeken aan
Chicago," aldus vertelt hij, „leunde ik
tegen een apenkooi in den dierentuin
aldaar en uitte het geluid dat, volgens
mijne proefnemingen, in de taal der
Capucijaer apen waarschijnlijk „melk"
beteefcende. Hij keerde zich om en keek
mij aan en, teen ik het geluid.eenige malen
herhaalde, antwoordde hij zeer duidelijk
met hetzelfde geluid. Ook nam hij den
schotel op waaruit hij gewoonlijk melk
dronk, bracht dien naar de traliën en
uitte het woord toen w ;der zeer duide
lijk. Toch had ik hem geen melk laten
zien, evenmin als eenig voedsel, be
opzichter der apen bracht het dier op
mijn verzoek wat melk. Hij dronk die
begeerig op, keek mij aan, hield zijn
schotel op en uitte het woord weer. Ik
weet zeker dat hij, telkens als hij melk
wilde hebben, hetzelfde geluid maakte,
Een andermaal s«heen dr. Garner's
aap te zijn beleedigd en scheen zich
zeer gekrenkt te achten.
.Ik weet niet waarin de beieedi-
ging bestond maar de houding en de
uitdrukking van het gezicht zoowel als
de toon waren vol uitdrukking. Hij zat
in een gebogen houding met zij u linker-
haud den rechterpols vasthoudende en
hij redeneerde heel vlug maar op be
scheiden toon. De uitdrukking van zijn
gezicht viel niet te miskennen. Na eenige
oogen blikken hield hij plotseling op en
scheen toen hetzelfde twee- of driemaal
te herhalen; hij scheen een toenaderig
waar het gebeente van onzen stamvader Caresfoot rust, die den
„Stal der Caresfoots" heeft geplant, en daar wensch ik te rusten
in goed gezelschap. Vergeet dat niet, Philip, wanneer de tijd
eenmaal fs gekomen. Er is ook nog plaats voor een ander, wan
neer gij die voor u zelf wilt houden, maar wellicht geeft gij den
yoorkeur aan den grafkelder."
„Gij moet nog niet van uw dood spreken, vader. Nog verschei
dene jaren kunt gij immers leven."
„Neen, Philip, misschien nog een of twee jaar, maar niet meer
dan twee; misschien een maand, ja misschien geen dag meer.
Mijn leven hangt nu aan een draad." En hij wees op zqn hart.
„Dat kan iederen dag blijven stilstaan, wanneer het maar even
wordt aangedaan. Wat ik u zeggen wil, Philip, ziet gij die kast
Doe ze eens open. Ziet gij daar die flesch met een kurk er op,
en een rood etiket? Goed, welnu, als ik weer een hartaandoe-
ning kryg (sedert gij weg waart, heb ik er reeds een gehad
zooals gij weet, en ik was er bijna bij bezweken) zoek die dan
zoo spoedig mogelijk en geef er mij de helft van te drinken.
Het is een zeer krachtig middel en de oude Caley zegt, dat als
ik het by den eerstvolgenden aanval niet inneem het met „Devil"
Caresfoot ongetwijfeld zal zijn afgeloopen," en hij sloeg met zijn
stok krachtig op den eikenhouten vloer.
„En dus, Philip, wilde ik gaarne, dat gij u volkomen op de
hoogte steldet met de inrichting van het landgoed, zoodat gy,
wanneer ik gestorven ben het beheer kunt overnemen. Ik hoop,
dat gij altijd voorzichtig zult zijn en een goed toezicht zult
houden. Vergeet niet, dat een groote bezitting, zooals deze, een
heilig pand is.
„En nu zijn er nog twee zaken, waarover ik u bij deze ge-
schihte gelegenheid gaarne wilde spreken. Ten eerste heb ik
bemerkt, dat de verstandhouding tusschen u en uw neef George
niet al te best is, en dat doet mij leed. Gij hebt n altijd van
George een valsche voorstelling gemaakt, ec gemeend, dat hij
slechte plannen koesterde. Gij kunt u in niets meer vergissen
dan in dit vermoeden. George is een beminnelijk jongmensch en
de eenige zoon van mijn geliefden broeder. Ik wenschte wel, dat
gij dit in gedachte wildet houden, Philip gij weet, bloed is
dikker dan water en wanneer ik er eenmaal niet meer ben,
dan zijt gij beiden de eenige Caresfoots. Gij zijt misschien van
meening, dat ik van plan ben George ten koste van u rijk te
maken, maar dat is niet zoo. Neem dezen sleutel en open daar
mee de bovenste lade van de secretaire en geef mij dan dat
pakje. Dit is mijn testament. Als gij het wilt inzien en het kunt
begrijpen hetgeen meer is dan ik kan dan zult gij be
merken, dat ik alles aan u nalaat, met uitzondering van de
hoeve te Holston, die drie hoeven in Essex, welke ik twee jaar
geleden heb gekocht en dan twaalfduizend pond in geld. Na
tuurlijk is zooals gij weet Abbey House en het land onmiddel
lijk cr aan grenzende vastgemaakt erfgoed sinds verscheidene
geslachten is het altijd de gewoonte geweest om het als erfgoed
vast te maken. Leg ze nu maar weer weg. En nu ten slotte nog
Philip, ik zou u gaarne getrouwd willen zien. Ik zou voor mijn
dood nog gaarne grootvader willen zijn. Gaarne zou ik willen,
dat gij met Maria Lee huwdet. Ik houd veel van het meisje.
Zij stamt at van een goede oude familie uit Marlabire onze
familie is in het jaar 1703 door een huwelijk met de hare ver.
bonden. Bovendien zou haar bezitting een groote aanwinst vooi
u zijn. Zij is bovendien een verstandig meisje, en lief genoeg
voor eene vrouw. Ik hoop, Philip, dat gij er over zult na
denken."
„Ja, vader, maar misschien wil zij my wel niet hebben. Ik ga mor
gen bij haar lunchen."
„Ik geloof niet, Philip, dat gij daarvoor bevreesd behoeft te
zijn, maar ik zal u niet langer ophouden. Geef mij een hand,
mijn jongen. Gij zult misschien nog wel eens vriendelijk van uw
vader denken, wanneer gij zijn plaats hebt ingenomen. Ik hoop
dat Philip. Wij hebben reeds verscheidene malen oneenighcid
gehad en somtijds had ik ongelijk, maar ik heb steeds mijn
plicht jegens u willen doen, mijn jongen. Vergeet niet om mor
gen bij den lunch de geschikte gelegenheid u ten nutte te
maken."
Philip verliet de studeerkamer van zijn vader diep getroffen
door de vriendelijkheid en achting, waarmee hij was toegespro
ken, en niet weinig verlicht nu hij ontdekt had, dat zijn positie
met feetrekking tot het opvolgen in zijn vaders rechten veel gun*
stiger was dan hij vermoedde, terwijl de kansen van zijn
neef George veel slechter waren.
[Wordt vervolgd-)
