NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
familie garesfoot
10e Jaargang.
Dinsdag 15 November 1892.
No, 2873.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUWS.
Inwijding van ds Ambachtsschool.
FEUILLETON-
s
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37J.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 123.
van 15 regels 50 Cents; .iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-TJitgever J. C. FEEEEEOOI.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE d CoJOHN F. JONESSucc.Parijs 316ts Faubourg Montmartre.
Haarlem, 14 Nov. 1892
VERGADERING van den Raad
der gemeente Haarlemop Woensdag 16
Rov. 1892, des tiamiddags te 2'., uur
De volgende stukken en punten zullen
aan de orde worden gesteld.
1. Mededeeling en ingekomen stuk
ken. Verslag cursus Hoofdonderwijzers
1891/92. Verzoek gemeente-secretaris
eervol ontslag; 2. Zitting met gesloten
deuren; 3. Voorstel B. en W.W. en
rapport commissie van fnanciën, staat
af- en overschrijving dieast 18924.
Idem idem met tarief onderstand voor
^935» Idem idem eervol ontslag
hoofd tweede tusschenschooi en over
plaatsing van hoofden kostelooze scholen
lett. E en B6. Idem idem oprichting
zesde school voor kosteloos lager on
derwijs; 7. Idem idem verandering naam
Hazepaterslaan8. Idem idem benaming
straten Zijlweg9. Idem idem onder
stand wed, J. Schouten geb. Ursem,
met rapport commissie van pensioenen
10. Rapport commissie van pensioenen
adres Mej. W. A. van Dapperen, eer
vol ontslagen hoofdonderwijzeres school
Barbara-Gasthuis n. Voorstel B. en
V.W. wijziging verordening hefling
vergunningsrecht sterken drAnk; 12.
Idem Dr. H. D. Tjeenk Willink her
zienisg gemeentelijke belasting.
Stiikksn Yan dan Haad.
iDgekomen is een verzoek van Mr. A.
k. Land om eervol ontslag als secretaris
der gemeente, wegens zijne benoeming
tot Griffier der Staten van Noord-
Bolland.
Wordt voorgeteld om mej. W. A. van
>er6n, eervol ontslagen hoofdonder
wijzeres aan de bewaarschool van het
Bsrbara-Gasthuiseen pensioen van
357.81 'sjaars toe te kennen.
Voorgesteld wordt eene wijziging in
1 politieverordening, strekkende tot be
taling dat wanneer, voortaan een be
langhebbende by het vergunningsrecht
persoon aanwyst, die optreedt als
deskundige by de herschatting, dit een
in de gemeente Haarlem wonend persoon
tij en tevens strekkende tot vervroeging
van den tyd, waarin men belichten kan
herschatting gebruik te willen
Daken.
Voorgesteld wordt a eervol ontslag op
'erzoek te verleenen aan den heer P.
H. F. Bakker, hoofd der 2e tusschen
ichool; voorts den heer H. K. A. Val
hoofd van school E. over te plaat
sen als hoofd der 2e tusschenschooi en
len heer J. D. Franse, hoofd van school
B., als zoodanig naar school E.
Voorgesteld wordt een nieuwe school
voor kosteloos lager onderwys te bouwen
buiten de Amsterdamsche Poort, die
uiterlyk 1 Mei 1894 gereed moet zijn
en zooveel mogelijk naar het voorbeeld
van school C (Leidschevaart) worden
ontworpen.
Naar wij vernemen, is de heer mr.
A. J. W. Farncombe Sanders, afgevaar
digde ter Tweede Kamer voor ons
district, voornemens om, zoodra de
kieswet in de afdeelingen zal zijn be
handeld, over die wet hier ter stede
een voordracht te houden.
Bij de den 12e dezer gehouden stemming
van acht leden in het college van
Notabelen der Nederd. Hervormde ge
meente alhier zyn niigebracht 1126
stemmen.
Door de kiesvereeniging «Evangelie
en Belydenis" en door den «Protestan
tenbond" waren kandidaten voorgesteld.
De uitslag der stemming was, dat de
kandidaten van //Evangelie en Belydenis"
allen zyn verkozen, en wel de heeren
L. W. C. Bervoets, H. van Blaaderen,
W. C. Bonebakker, F. H. de Gelder,
J. M. Heybrock, J. H. Lieftinck, F.
M. Baron van Lynden en Dr. A. E.
van Roijen.
Ia eene buitengewone vergadering
heelt de koninklijke liedertafel „Zang
en Vriendschap" alhier, het besluit ge
nomen om eeae spaarkas op te richten,
zooals dat vooral bij buitenlandsche
liedertafels zeer ia zwang is, en tevens
het reglement daarvan vastgesteld.
De deelneming aan dc spaarkas is
voor de werkende leden verplichtend.
Elk stort minstens een gulden 'sjaars
en vcor het aldus verkregen bedrag
worden rentegeveade premieloten ge
kocht.
Valt op ëen lot een prijs, dan wordt
die als hij minder dan f 1000.be
draagt, geheel in de spaarkas gestort en
voor Va, wanneer het een prijs is van
meer dan 1000.In ^dat geval wordt
Va onder de ledeD, naar gelang van hun
aandeel in de spaarkas, verdeeld.
Zoodra er 1000.in kas zal zijn,
wordt in een algemeeae vergadering
bepaald waartoe men die gelden zal
bestemmen, welk doel evenwel altijd in
overeenstemming zal moeten zijn met
den werkkring der liedertafel.
Nimmer mag meer dan worden
besteed.
De spaarkas is van de liedertafel
geheel afgescheiden en zal door een
geheel afzonderlijk bestuur worden be
heerd.
Zondag werd op het terrein voor de
cavallerie kazerne alhier een match ge
speeld tusschen de Utrechtsche Football
club //Hercules" en de //Haarlemsche
Footballclub," welke door laatstge
noemde club werd gewonnen met 5
goals tegen 1 goal van de Utrechtsche
club.
Hedenmorgen te 11 uur bad de feeste
lijke opening van de Haarlemsche Am
bachtsschool aan de Kamperstraat plaats.
De zaal waarin deze plaats vond was
keurig met groen, bloemen en vlaggen
gedecoreerd, evenals de ingang en het hek
daartegenover, dit laatste door de goede
zorgen van de firma E. H. Krelage
Zoon.
Van de inrichting zelve behoeven wij
na onze beschryving in het nummer van
15 October j. 1. wel niets meer te zeg
gen. Alleen, zij opgemerkt, dat alles in
werking was. Het aantal leerlingen,
waarmee de cursus wordt begonnen, be
draagt 34, waarvan 3 leerlingen van
buiten, een uit Spaarndam, Haarlemmer
meer en IJmuiden.
Zooals wy reeds mededeelden, is de
heer Frans van Erkel directeur der
school, terwijl de volgende bazen leeraars
zyn aangesteldRaasveldt, timmeren,
van Vliet, schilderen, Baron, meubelma
ken en Nolens, smeden.
De ruime zaal werd gevuld door een
groot aantal genoodigden, die bij het
binnentreden een presentielijst teekenden.
De Minister van Binnenl. Zaken, mr.
Tak van Poortvliet was uitgenoodigd,
doch was wegens bezigheden verhinderd,
daaraan gevolg te peven. Wy merkten
op den heer Commissaris der Koningin
in deze provincie, Jhr. Mr. J. W. M.
Schorer, Gedeputeerde Staten, den heer
Mr. A. J. W, Farncombe Sanders, lid
van de 2de Kamer der Staten-Generaal,
voorts Burgemeester, Wethouders en
Raadsleden, vertegenwoordigers van ver-
achillende corporaties en vereenigingen,
benevens donateurs en leden van de Am
bachtsschool, terwijl ook de leerlingen
de zaal binnenkwamen.
Het eerst nam de heer P. Kleiweg
Dyserinck, voorzitter van het Bestuur,
het woord en heette de aanwezigen
welkom.
/De heer Farncombe Sanders erlangde
daarna het woord. Spreker begon met
te herinneren aan het gildewezen in
het jaar 1400, dat velen wellicht nu
slechts nog oppervlakkig is bekend.
Toch bewees die instelling vele diensten,
uit den nood der tijden geboren, om
de rechten der vrije burgers te hand
haven en te verdedigen. Zij legden den
grondslag onzer moderne maatschappij.
Niet opzettelijk werden zij ingericht,
maar de aaneensluiting die bestond
leidde van zelf tot een nauwen band
tusschen meesters en gezellen. Dan, de
tijden zijn veranderd en toen de burger
lijke vrijheid was verkregen, ontaardden
zij in een verzameling van kleine finan-
cieele belangen en gingen daardoor te
loor. De groote omwenteling van 1789
heeft hen omvergeworpen.
Er was toen niets meer, de maat
schappij, ook het ambacht, was gedesor
ganiseerd. Niets dan individualisme was
de ieer. Daartegen is reactie gekomen
en men besefte de noodzakelijkheid van
een band voor het ambacht en in 1803
werd in Frankryk een wet gemaakt op
de politie van de ambachten. Op het
zedelijke element werd daarin niet gelet
en zonder dat element kan geen maat
schappij bestaan.
Ook hier werd die wet ingevoerd,
uitgevoerd echter nooit, strydig als ze
was met den volksaard. Of ze nog be
staat of niet, is spreker onbekend en
het boezemt hem ook weinig belangstel
ling in. Ook in andere landen heeft men
dat stelsel gehad.
De gevolgen dier desorganisatie bleven
niet uit en de stipte opleiding van den
werkman raakte steeds meer ia verval.
Allangs begon men dat te gevoelen en
men richtte wel scholen op, maar vergat,
dat de maatschappij behoefte heeft niet
alleen aan kennen, maar ook aan kun
nen.
Men vergat, dat naast de soholen voor
de hoogere standen, de coasequentie ook
onderwys in ambachtsnijverheid vorderde
ten voordeele van het grootste deel der
natie, den handwerksstand. - -
Hierdoor nu raakte ook het ambacht
eenigszins in discrediet en dat ia zeer
jammer. Desnoods zou een natie kunnen
bestaan zonder lezen en schrijven, maar
niet zonder handenarbeid. Zulke maat
schappijen hebben bestaan, getuige de
graven onder die van de oude Etrusken
in Rome, die voorwerpen behelzen,
welke niemand meer kan namaken. Dit
volk, waarvan men den naam zelfs niet
kent, kon niet lezen en schryven.
Op het handwerk komt het aan, zelfs
in onzen tyd van machines, komt het
in 't laatste ressort op de vaardigheid
van 's menschen hand aan. Men had
niet moeten nalaten die te ontwikkelen,
omdat daardoor ook de werkman er zoo
licht toe kwam, zyn geminacht werk te
vermoffelen en te verknoeien.
Elke arbeid is eervol, hoe schijnbaar
eenvoudig ook, mits die goed wordt ver
richt, getuige Heraclitus woord//hier
zyn de goden te vinden."
De eerste stoot, hier te lande gegeven
aan het ambachtsonderwys, ging uit van
de Maats. v. d. werkenden stand te
Amsterdam. Deze waagde in 1861 eene
poging, om een Ambachtsschool op te
richten, primitief en zonder vast program
ma weliswaar, maar het vestigde toch
de aandacht op de goede zaak, verschil
lende corporaties hebben daarna dikwijls
beraadslaagd ®n eenstemmigheid heerschte
er niet. Do eene richting wenschte terug
keer tot het leerlingstelsel der gilden,
de andere wenschte ambachtsscholen. Myns
inziens hebben beide stelsels recht van
bestsan.
Terwyl men debatteerde, loste het pro
bleem wat de ambachtsscholen betreft, zich
zelf op. St eds meer werden er opgericht,
een paar jaar geleden reeds 20, waarvan
elf met 1000 leerlingen, hoofdzakelijk
beoefenend timmeren, smeden, meubel
makers en ververs. Men kan das dit
aannemen, dat ambachtsscholen in groo-
tere steden recht van bestaan hebben.
Dit meenen eenparig de voorstanders
der beide stelsels.
Haarlem is een aangename plaats
voor zulk een school, door ligging,
fraaie omstrekeD, belangrijke industrie,
tal van gegoede ingezetenen en goede
verbinding met het heele land, behou
dens eene reserve, de verbinding te
water over Spaarndam (applaus).
Hierna deelde spreker mede, hoe de
ambaohtsschool is totstand gekomen,
waarover wij daar wij reeds vroeger
de historie van de oprichting in volg
orde hebben medegedeeld kannen zwy-
gen. In deze toelichting merkte spreker
a. ofy hoe gelukkig het voor de school
is geweest dat er nog oude corporaties
bestaan en bracht hulde aan den ijvei
van den ontwerper van het gebouw.
Er zal nog een leeraar in het teekenen
en een voor herhalingsonderwys worden
benoemd.
De jongens krygen voor niet gereed
schap en een werkbuis, terwyl zy slechts
ƒ2.50 per kwartaal schoolgeld betalen.
Zij zullen acht uur daags werken en de
avonden vrijhouden voor verdere theo
retische stadie.
In drie jaar wil men van de jongens
geen volleerde werklieden maken,
maar wil hen zoo onderleggen, dat zy
op de werkplaats veel spoediger voor
uitkomen dan een ander. Spreker be
veelt aaD, vooral ook op de pbysische
gesteldheid der jongens te letteD, om te
weten of zij lichamelijk wel geschikt zyn
voor het door hen gekozen vak.
Spreker eindigde met eene uitnoodL
diging van het bestuur, om de school te
bezien en ean woord van dank aan hen,,
die geldelijk bijdroegen in de zaak.
Hierna werd de inrichting bezichtigd
en vereenigden eenige genoodigden zich
met het bestuur aan een déjeuner in
café «Neuf".
Zondagmorgen zyn door de politie
aangehouden de gebroeder>B. 15 en 11
jaren, die aan de vuilnisbelt een party
oud ijzer hadden ontvreemd.
61)
HOOFDSTUK XVII.
«Och, mijn waarde, wat weet gij weinig van de vrouwen af.
kis Philip haar opsluit en van de buitenwereld afgezonderd houdt,
zal haar liefde voor Heigham nog stygen, zij zal zich eene
trtelares gaan voelen, en dat moet juist niet. Neen, Philip mag
er niets van weten, hoe gaarne ik ook (en hier knarste zij op de
|ndeo) ik mij aldus door hem op zijn dochter zou willen wreken".
«Hebt gij dan een plan vroeg Caresfoot en keek haar uit
[TO..- end aan.
|»Myn arme George, wat zjjt gy toch een arm hoofd I Als ik u
pt hielp, zou Heigham ai getrouwd zijn met Angela".
11 Al wol, al wel", antwoordde George misnoegd, «gij schijnt te
jrgotea dat gij er voor wordt betaald." En zijn oog richtte zich
elueteekenend naar de brandkast in den hoek.
«I derdaad", hernam lady Bellamy met oea scherpen lach, «ge
pot:; er mij niet aan te herinneren, George Caresfoot. Ik torach
koten al zoolang en hy bogknt mij hoe langer zoomeer to
drukken".
«Het hangt van u af, om dien te verbreken", antwoordde
George koel. «Help my mijn doel te bereiken en ik geef u de
brieven terug".
Lady Bellamy zweeg en tuurde naar buiten, alsof zij vergeten
was dat Caresfoot haar antwoord verwachtte.
«Welnu," zei hy eindelyk ongeduldig, «wat hebt gy my voor
te stellen? Waarom spreekt gy Diet?"
«Omdat ik niet weet, of gy in mijn plan znlt toestemmen",
antwoordde lady Bellamy. „Ge zyt geen held, George en wat ik
u wil voorstellen, is nu juist Diet iets alledaagsch."
George beefde, hy dacht aan zyn toeleg tegen Heigham by de
beek en vreesde, dat lady Bellamy weer iets dergelijks bedoelde.
«Wat meent gy?" vroeg hy met een trilling in zyn stem.
«Waarom wordt gy zoo bleek vroeg zy, «wees maar niet
bang, ik zal u niet vooratellen om iemand om het leven te bren
gen of zcoiets. Dat zou een groote dwaasheid zijn, myn waarde
als* men samenspant en iemand strikken legt, moet men allereerst
zorgen er zelf niet in te vallen. Neen, wat ik u wil voorstellen,
ia ODgevaarlyk voor zoover de strafwet aaDgaat, maar men heeft
er wat moed en wat koelbloedigheid voor noodig. En die hebt ge
niet al te veel, wel?"
«Wat wilt ge doen vroeg Georgo kortaf.
«U helpen, maar gij zult de hoofduitvoerder van het plan moe
ten zyn."
«Wat is het dan
Lady "Bellamy schoof haar stoei wat dichter bij dien vau George
en fluisterde hem too: «Gy moat Angela ontvoeren!"
George schoof achteruit van verbazing bij het hooren van dezen
raad. «Angela ontvoeren riep hy uit, «maar dat gaat toch niet
Wat zal Philip zeggen?"
«Maar, mijn waarde, ge zoudt toch zijn goedkeuring niet vooraf
willen vrageD. Ais het gebeurd is, mag hy tieren en razen zoo
veel als hij wil, zyne toestemming moet hy dan wel geven en
bovendien, hy wil u immers zyn dochter wel geven."
«'t Is waarzeide George peinzend«maar het ge
vaar,
«Welk gevaar? De heele schaking is heel gemakkelijk en in
een oogenblik klaargespeeld. Wij lokken op een avond onder
een of ander voorwendsel het meisje naar buiten, overvallen haar
en nemen haar mee 'in een rytuig. Ik ga met haar binnen zitten
en gy rydt en de rest zullen wy wel nader bespreken. Den vol
genden dag komt gy met haar terug en vóórdat Heigham weer
van zyn ziekbed is opgestaan, zyt gy al getrouwd."
Het was aan George te zien, dat het plan hem toelachte, al
schrikten hem de gevaren daaraan verbonden, op dit oogenblik
nog wat af.
«Bedenk wel," vervolgde lady Bellamy, «dat wanneer Heigham
weer hersteld is, er zeer zeker van uwe plannen niets zal komen.
Ge hebt du gezien, wat Angela kan en durft en kunt er op
rekenen, dat zij zich in geen geval door iemand zal laten dwars
boomon. Met geduld nemen wij de vesting niet in, dat moet met
geweld geschieden."
-George zei niets, maar schudde bedenkelijk het hoofd, als zag
hij nu eerst de bezwaren goed in en zy n raadgeefster begreep, dat
zy hare duivelachtige inblazingen nog wat scherper moest kleuren,
