NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
10e Jaargang-.
Woensdag 7 December 1892.
No. 2892.
STADSNIEUWS.
EEN INGRIJPEND VOORSTEL.
FEUILLETON
FOHÏSOIOim
HAARLEMS DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37J.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- i
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEESEBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONESSucc.Parijs 31&ia Faubourg Montmartre:
Haarlem, 6 Deo. 189a
r Uit de plaatselijke commissie van toe
zicht 1 op het lager onderwijs moeten
[met ultimo December e. k. volgens
rooster aftredende heeren L. A. Laurey,
R. W. Zuidema en J. Pruim.
Voor |de vervulling der ontstane va
caturen zijn opgemaakt de volgende
voordrachten
A. 1. de heer mr. A. A. van der
Mersch en 2. de heer mr. F. H. de Veïje.
B.ïï. de heer mr. A. J. Heshuysen en
2. de heer mr. J. P. van Outeren. C. 1.
de heer J. W. A. Beynes en 2. de heer
C. G. Loomeijer.
ÜfeliS r.£SM3
aaa»
Door het Raadslid den heer Lode"
wijks ie zooa's wij vroeger vermeldden
een belangrijk voorstel gedaan betref
fende het onderwijs in deze gemeente*
Dit voorstel bestaat uit drie deelen
ft io. het maximum aantal leerlingen,
dat jaarlijks tot de eerste klasse der
Hoogere Burgerschool met vijfjarigen
cursus voor jongens mag worden toe
gelaten, vast te stellen op zestig.
(Hier wordt dus de mogelijkheid ge
schapen van een vergelijkend examen
voor de toelaticg tot deze school),
20. op te heffen de Hoogere Burger
school voor handel en nijverheid en
wachtgeld te verleenen 2 an den Direc
teur en de leeraren.
30. het aantal scholen voor het open
baar lager onderwijs te vermeerderen
met een school voor uitgebreid lager
onderwijs voor jongens en daarvoor te
bestemmen de lokalen, thans in gebruik
bii .de H. B. S. met 3 jarigen cursus.
Dit drieledig voorstel wordt door den
heer Loaewijks aldus toegelicht
Aan den Raad der gemeente
Haarlem
Meermalen is er in uwe vergadering
op gewezen, dat de uitgaven der ge
meente jaarlijks stijgen, zonder dat de
inkomsten in dezelfde mate vermeer-
l deren, waarvan belastingverhooging het
gevolg is. Eene der voortdurend stijgen
de posten is zeker die van het onder-
I wijs en niet het minst die van het mid
delbaar onderwijs. De groote toename
van het aantal leerlingen van de hoogere
Burgerschool met vijfjarigen cursus voor
jongens heeft splitsing der verschillende
klassen en daardoor aanstelling van
meerdere leeraars noodzakelijk gemaakt.
Hierdoor zijn de uitgaven voor die
school, die in 1886 f 29458,32 en in
91 f 34,981,51)6 bedragen hebben, ge
stegen tot 47.900 voor het jaar 1893.
Bovendien zal deze vermeerdering van
leerlingen in de naaste toekomst nog
meerdere uitgaven noodig maken, daar
de bouw van ee»e nieuwe H. B. S.,
hetzij dan eeue die meerdere ruimte
aanbiedt, hetxij esne tweede dergelijke
inrichting, bij den bestaasden toestand
niet lang meer kaa worden verschoven.
In uwe vergadering van 31 October
werd door uwen Voorzitter een staat
overgelegd, waaruit bleek, dat 141 kin
deren, wier ouders niet in deze gemeen
te metterwoon zijn gevestigd, de scho
len dezer gemeente bezoeken. Hierbij
gai uw Voorzitter te keanen, dat men,
volgens zijn gevoelen, goed zou doen
het schoolgeld voor dergelijke kinderen
te verhoogen ten einde langs dien weg
de inkomsten der gemeente te vermeer
deren. Evenals Amsterdam, waar een
dergelijke maatregel eene intrekking
van het Ryks-subsidie ten gevolge heeft
gehad, zou ook Haarlem dit subsidie vaa
7000 moeten missen zoo de Raad tot
een dergelijke maatregel besloot. Hier
door zou de gemeentekas zulk een scha
de lijden, dat deze eerst vergoed wordt
als het schoolgeld dezer kinderen met
50.verhoogd werd. Langs dezen
weg zal dus eerst vermeerdering van in
komsten verkregen worden, wanneer het
schoolgeld zoo hoog gemaakt wordt dat
men gevaar liep de grootste helft dezer
kinderen van de school te zien ver
dwijnen.
Een andere maatregel om de inkom
sten der gemeente uit de schoolgelden
te doen toenemen en waartoe u reeds
een voorstel bereikt heelt, is algemeene
verhooging van het schoolgeld voor de
B. B. S. met 5 jarigen cursus. Hiervan
kan wellicht het gevolg zijn, dat het
aantal leerlingen zoodanig vermindert,
dat er niet langer noodzakelijkheid zal
bestaan tot den bouw van eene nieuwe
of tweede H. B. S. over te gaan. Maar
ook deze maatregel heeft een groot
bezwaar, dat het niet te miskennen is,
dat hierdoor verscheidene onzer inge
zetenen in de onmogelijkheid geraken
hunne kinderen ook bij uitstekenden
aanleg de H. B. S. te doen bezoeken.
Deze overwegingen hebben mij er toe
gebracht uit te zien naar andere maat
regelen, die de voortdurende staging
der uitgaven voor de H. B.S. met 5 jari
gen cursus kunnen tegengaan, door die
school van hare overbevolking te be
vrijden, zoodat de bouw voor eeDe
nieuwe oi eeue tweede school onnoodig
wordt en tevens het voortbestaan van
het subsidie van het Rijk niet in gevaar
gebracht wordt. De vraag heeft zich aan
mij voorgedaan, wat toch wel de oor
zaak is dat de bevolking der H. B. S.
zoo onevenredig aan de bevolking der
gemeente scijgt? Ia 1887 bedroeg het
getal leerlingen bij het begin van den
cursus 169, in 1892 daarentegen 283,
terwijl het bovolkingscijfer in dien tijd
van ruim 48000 klom tot 54000. Het
aantal leerlingen vermeerderde dus met
ruim 67%, de bevolking met 12J£9/o. De
slotsom, waartoe ik gekomen ben, is,
dat eene der redenen, misschien de
voornaamste, zeer zeker gezocht moet
worden in het by na geheel ontbreken
van de gelegenheid om meer uitgebreid
lager onderwijs te genieten. Als de kin
deren de opleidingsscholen doorloopen
hebben, dus op pl. ra. 12 jarigen leef
tijd, moeten zij als zij verder onderwijs
willen genieten, geplaaist worden op het
gymnasium of eene der scholen voor
middelbaar onderwijs. Uit den aard
der zaak zal het gymnasium alléén ge
kozen worden door hen, die zich op
de studie willen toeleggen. Met de H.
B. S. voor handel en nijverheid ismen
niet ingenomen zooals blijkt uit het
geringe aantal leerlingen. Er blijft voor
de ouders dus geen andere keuze dan
de H. B. S. 5 jarigen cursus. Hiervan
is het gevolg, dat een aantal leerlingen
die school bezoeken zonder in staat te
zyn de lessen met vrucht te volgen.
Zeer tot hun nadeel moeten dergelijke
leerlingen hunnen tyd besteden aan
vakken, die zij niet begrijpen en het
eind is, dat .zij vóór het eind-examen,
dikwijls resds in de laagste klassen, de
school verlaten zonder één geheel in
hun hoofd te hebben. Ook het leerplan
der H. B. S. 3 jarigen cursus is voor
dergelijke kinderen te uitgebreid, zoo
dat zij ook daar hun doel niet kunnen
bereiken. Niet licht zal iemand het
tegenspreken, dat middelbaar onderwijs
slechts voor een beperkt aantal kinderen
vruchtdragend kan zijn. Terwijl nu deze
leerlingen half mislukken, daar zij on
derwijs genieten, dat voor hen niet ge
schikt is, zouden zy meerendeels geheel
terecht kunnen komen door lager on
derwijs te ontvangen. Mijns inziens zou
door de inrichting van eene school van
uitgebreid lager onderwijs dan ook in
eene behoefte voorzien worden niet
alléén, maar zou ook de bouw van eene
nieuwe H. B. S. minder noodzakelijk
worden. Bestaat er toch een dergelijke
school dan zou zonder bezwaar de toe
lating tot de H. B. S. 5 jarigen cursus
beperkt kunnen worden, door slechts
een bepaald maximum jaarlijks tot de
eerste klasse toe te laten.
Niettegenstaande de herhaalde pogin
gen om de H. B. S. voor handel en
nijverheid te doen bloeien blijft zij kwij
nen, hetgeen m. i. duidelijk aantoont,
dat zij gemist xan worden. Nog meer
zou dit het geval zijn, zoo de Raad er
toe besloot eene school voor U. L. O.
voor jongens op te richten. Men heffe
haar dus op ea bestemme de daardoor
vrij komende lokalen voor de nieuw in
te richten school."
Het zal den opmerkzamen lezer niet
ontgaan, dat de toelichting tot het
voorstel om de H. B. S. met 3 j. c.
op te heffen, niet zeer uitvoerig is, en
zou misschien nog iets te zeggen
zijn over „het kwijnen" der school en
de „pogingen aaDgewend om haar te
doen bloeien". Wellicht komen wij
hierop nader terug.
Het voorstel, door den heer Van den
Berg aan den Raad isgediend, luidt thans
als volgt
,De ondergetcekende wenscht het
door hem op 23 November 1.1. inge
diende voorstel, betreffende de verhoo
ging van het schoolgeld, iu dier voege
te wijzigen, dat de laatste alinea wordt
gelezen als volgt
Noodigt Burgemeester en Wethouders
uit, om een voorstel aan den Raad in
te dienen tot verhooging der schotlgel-
den om verschillende inrichtingen van
onderwijs binnen een tijdstip, dat de
invoering van die verhooging met den
nieuwen cursus van 1893, mogelijk
maakt, met dien verstande dat eene
verhooging van de schoolgelden aan de
scholen voor lager onderwijs zich zou
moeten bepalen tot de burgerschool voor
jongens en meisjes en de opleidings
school voor meisjes tot het middelbaar
onderwijs".
Door ingezetenen van Haarlem is
aan den Raad dezer gemeente een adres
ingezonden naar aanleiding van het
rekest van den algemeenen kerkeraad
der Nederduitsch-Hervormde Gemeente
te Haarlem, bevattende het verzoek tot
afschaffing der kermis, waarin zy ver
zoeken op adressen, waarin op afschaf
fing van de kermis wordt aangedrongen,
afwijzend te beschikken.
In ons eerstvolgend nummer zullen
wij dit stuk in zyn geheel opnemen.
Te Groningen is benoemd tot onder
wijzer in het machine-bank werken en
het teekenen aan de Ambachtsschool
de heer P. Sassen, alhier.
Bij de Ev. Luth. Gemeente alhier,
zijn voor de vacature ds. M. J. Mees
de navolgende predikanten genomi
neerd
B. H. d'Auzon te Edam, P. Groote
te Utrecht, A. M. Kesper te Woerden,
W. J. Manssen te Zaandam, J. F. Meijer
te Pekela, J. L. F. de Meijere J.Cz. te
Bodegraven; D. Pont te Leeuwarden,
dr. J. W. Pont te Schiedam, J. A. Hel
per Sesbrugger te Zierikzee, C. F. Steil
w3g te Deventer en A. D. Wempe te
Monnikendam.
Aaa de postduiven-vereeniging „De
Snelvlieger" is de hooge onderscheiding
te beurt gevallen van H. M. de Ko-
ningin-Weduwe-Regentes te ontvangen
twee groote zilveren medailles, waarvan
eene met de beeltenis van Hare Ma
jesteit de Koningin, en eene met die
van Hare Majesteit de Koningin-
Weduwe-Regentes, „als blijk van Hoogst-
derzelver belangstelling in de Nationale
Tentoonstelling, vanwege de Vereeni-
„ging „De Snelvlieger", te houden op
,den i8den en igden December e. k.,
.en om te dienen als prijzen bij die
.Tentoonstelling".
Mede ontving 't Bestuur een zilveren
en een bronzen medaille van Z. E. den
Minister van Oorlog.
Dientengevolge is eene belangrijke
wijzigiDg van art. 9 noodzakelijk waar
door dit artikel nu aldus luidt;
Art. 9. De prijzen zijn:
Eereprijs, eene groote ziiv. med. met
de beeltenis van H. M. de Koningin,
voor de schoonste duif uit alle prijs-
winsters.
Eereprijs, een groote zilv. med. met
de beeltenis van H. M. de Koningin-
Weduwe-Regentes, voor den schoonsten
doffer uit alle prijswinners.
Eereprijs, eene zilv. med., aangeboden
door Z. E. den Minister van Oorlog,
voor den 2en schoonsten doffer uit
alle pryswinners.
Eereprijs, eene bronz. med., aange
boden door Z. E. den Minister van
Oorlog, voor de 2de schoonste duif uit
alle prïjswinsters.
Eereprijs, eene verg. zilv. med., aan
geboden door den HoogedelGeatr. Heer
Fr. Lieftinck, Beschermheer der Vereen.,
voor het schoonste paar uit alle prijswin
ners.
Voor Doffers en Duiven
Blauwkras, iste prijs verg. zilv. med.;
2de prijs ziiv. med.; 3de prijs bronzen
med.; Blauw, idem, idem, idem.
Roodkras, iste pry's ziiv. med.; 2de
piijs bronz, med.; 3de prijs bronz. med.
Vaal, idem, idem, idem, Zwart, idem,
idem, idem. Bont, idem, idem, idem.
Voor Paren
Blauwkras, iste prijs verg. zilv. med.;
2de prys zilv. med.; 3de prijs bronzen
med. Blauw, idem, idem, idem.
Roodkras en Vaal, iste piijs ziiv. med.;
2de prijs bronz. med.; 3de prijs bronz.
med. Zwart en Bont, idem, idem, idem,
Tengevolge van deze belangrijke wij
zigingen, heeft 't Bestuur gemeend de
inschrijvingen nog open te moeten stel
len tot uiterlijk 10 December 1892, ter
wijl na dien datum 't verhoogde inleg-
geld volgens Art. 3 verschuldigd is.
Het is de eerste maal, dat Hare
Majesteiten medailles schenken voor eene
postduivententoon stelling. Dit maakt
voor „De Snelvlieger" de onderschei-
13)
HOOFDSTUK V.
Verdwenen
Zyn stem beefde en tranen welden op in zyne mooie, zwarte
oogen. Op dat oogenblik gevoelde Leslie uit het diepst van zyn
ziel medelyden met hem.
ilk zeide by my zelf," vervolgde de jonge man met aandoening
in zyn stem, wzy is zoo vriendelijk, zoo goedhartig en liefderyk,
zy zal zonder twijfel wel medelijden met my hebben; ik zal ge
duld oefenen. Ik heb geduld geoefend. O, ik heb alle po
gingen gedaan om haar liefde te winnenIk was ook nederig,
beseffende hoe ik harer onwaardig was. Maar zij stootte mij van
zich vluchtte van my weg, alsof ik een gevaarlyk reptiel ware
geweest. O! ik rampzalige 1 hoe heeft die liefde my' het leven
tot een hel gemaakt
Hy sprong op en stapte in opgewondenheid de kamer op en
aeer, terwjjl Leslie hem zeer onthutst en in stilzwijgende verba-
zing aanzag, niet wetende wat te zeggen, om het onweer, dathy
nbewust had opgewekt, weer tot bedaren te brengen. Plotseling
bleef de graaf voor zyn bezoeker staan.
«Zie my aan," zeide hij woest. //Ben ik werkelijk zulk een af
schuwwekkend persoon, zulk een monster, dat het onmogelijk voor
eene vrouw is om my lief te hebben?"
«Waarde graaf, welk een vraagIk ben er van overtuigd,
dat gy honderden vrouwen zoudt kunnen vinden, die u kunnen
liefhebben."
//Ik wil cr maar een Isabel. Als gy uw invloed wildet aan
wenden, zoudt gy niet denken, dat zij er toe te besluiten zou
zyn om haar besluit te veranderen?" En de graaf nam in zyn
stem een smeekenden toon aaD.
//Ik vrees van niet," was het antwoord. //Bovendien zou ik niet
gaarne in zulk een zaak invloed op haar willen uitoefenen."
Graaf Pohitonoff ging weer zitten. Er heerschte een oogenblik
van stilte, gedurende waarvan hy diep scheen na te denken.
Eindelijk zeide hy
„Ik vermoed, dat bet doel van uw bezoek was om het kastje
weer in uw bezit te krygen
z/Ja, wilt gy het my afstaan?" riep Leslie haastig uit.
„Het spijt my zeer, dat het niet in mijn macht ligt om dat te
doen," was het teleurstellende antwoord. //Ik heb het ten geschenke
gegeven aan dokter Koskavitch ongetwijfeld hebt gy miss
Chotwynd wel eens van hem hooren spreken myn persoonlijken
geneesheer. Ik had het gekocht voor myne grootmoeder, die een
ware manie heeft voor japansche antiquiteiten, maar Koskavitch
had er zulk een vurige bewondering voor, dat ik het hem maar
heb gegeven."
Leslie voelde, dat hy zeer bleek werd; van het hoofd tot de
voeten beefde hy van opgewondenheid; zyn hart sloeg-pynlyk.
//MisschieD," zeide hy met een stem, heesch van ontroering,
//zou dokter Koskavitch er toe te bewegen zijn, het my af te staan.
Het heeft aan myn eerste vrouw toebehoord; het is voor my een
geheiligd souvenir, en het zou my innig leed doen het te moeten
verliezen."
//De dokter is op het oogenblik niet in het hotel," zeide do
graaf, //maar als het u gelegen komt, mij Maandag te bezoeken
dan zal ik u aan hem voorstellen, en kunt gy dit onderwerp zelf
met hem bespreken."
&Dank u zeer," zeide Leslie en stond op, //dan zal ik Maandag
terugkomen. Hoe laat wilt gy mij ontvangen
uOm drie uur, als gy dan kunt. Ik zal alleB doen wat in myn
macht is om den dokter te bewegen, het kabinet weer in uw be
zit te doen komen. Het spy't my zeer, dat ik mijzelf beroofd heb
van het genoegen om u een dienst te bewyzen." En de graaf
reikte zyner bezoeker tot afscheid hartelijk de hand.
z/Hy schijnt werkelijk geen kwade vent te zyn," zeide Leslie
by zichzelf, toen hij de Rue Castiglione doorliep.
#Hoe jammer, dat hy mismaakt is. Wat heelt hij mooie oogen 1
en wat een volmaakt gentleman. Hij is wel hartstochtelijk op
Isabel verliefd." En Chetwynd zuchtte terwyl hy bedacht, hoe
geheel anders zijne omstandigheden hadden kunnen zyn. Als gravin
Pohitonoff zou zyne mooie dochter de koningin van de bean-
monde zijn geweest.
Ondanks alles was zyn vadertrots gevleid door de ondersohei
ding, die zyne fortuinlooze dochter was te beurt gevallen door de
trotsche, oude russische gravin en haar kleinzoon.