NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. 10e Jaargang-. Woensdag 7 December 1892. No. 2892. STADSNIEUWS. EEN INGRIJPEND VOORSTEL. FEUILLETON FOHÏSOIOim HAARLEMS DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65. Afzonderlijke nummers0,05. Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30. franco per post 0,37J. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- i Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122. ADVERTENTIËN: van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 20 Cents per regel. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers. Directeur-Uitgever J. C. PEESEBOOM. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONESSucc.Parijs 31&ia Faubourg Montmartre: Haarlem, 6 Deo. 189a r Uit de plaatselijke commissie van toe zicht 1 op het lager onderwijs moeten [met ultimo December e. k. volgens rooster aftredende heeren L. A. Laurey, R. W. Zuidema en J. Pruim. Voor |de vervulling der ontstane va caturen zijn opgemaakt de volgende voordrachten A. 1. de heer mr. A. A. van der Mersch en 2. de heer mr. F. H. de Veïje. B.ïï. de heer mr. A. J. Heshuysen en 2. de heer mr. J. P. van Outeren. C. 1. de heer J. W. A. Beynes en 2. de heer C. G. Loomeijer. ÜfeliS r.£SM3 aaa» Door het Raadslid den heer Lode" wijks ie zooa's wij vroeger vermeldden een belangrijk voorstel gedaan betref fende het onderwijs in deze gemeente* Dit voorstel bestaat uit drie deelen ft io. het maximum aantal leerlingen, dat jaarlijks tot de eerste klasse der Hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus voor jongens mag worden toe gelaten, vast te stellen op zestig. (Hier wordt dus de mogelijkheid ge schapen van een vergelijkend examen voor de toelaticg tot deze school), 20. op te heffen de Hoogere Burger school voor handel en nijverheid en wachtgeld te verleenen 2 an den Direc teur en de leeraren. 30. het aantal scholen voor het open baar lager onderwijs te vermeerderen met een school voor uitgebreid lager onderwijs voor jongens en daarvoor te bestemmen de lokalen, thans in gebruik bii .de H. B. S. met 3 jarigen cursus. Dit drieledig voorstel wordt door den heer Loaewijks aldus toegelicht Aan den Raad der gemeente Haarlem Meermalen is er in uwe vergadering op gewezen, dat de uitgaven der ge meente jaarlijks stijgen, zonder dat de inkomsten in dezelfde mate vermeer- l deren, waarvan belastingverhooging het gevolg is. Eene der voortdurend stijgen de posten is zeker die van het onder- I wijs en niet het minst die van het mid delbaar onderwijs. De groote toename van het aantal leerlingen van de hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus voor jongens heeft splitsing der verschillende klassen en daardoor aanstelling van meerdere leeraars noodzakelijk gemaakt. Hierdoor zijn de uitgaven voor die school, die in 1886 f 29458,32 en in 91 f 34,981,51)6 bedragen hebben, ge stegen tot 47.900 voor het jaar 1893. Bovendien zal deze vermeerdering van leerlingen in de naaste toekomst nog meerdere uitgaven noodig maken, daar de bouw van ee»e nieuwe H. B. S., hetzij dan eeue die meerdere ruimte aanbiedt, hetxij esne tweede dergelijke inrichting, bij den bestaasden toestand niet lang meer kaa worden verschoven. In uwe vergadering van 31 October werd door uwen Voorzitter een staat overgelegd, waaruit bleek, dat 141 kin deren, wier ouders niet in deze gemeen te metterwoon zijn gevestigd, de scho len dezer gemeente bezoeken. Hierbij gai uw Voorzitter te keanen, dat men, volgens zijn gevoelen, goed zou doen het schoolgeld voor dergelijke kinderen te verhoogen ten einde langs dien weg de inkomsten der gemeente te vermeer deren. Evenals Amsterdam, waar een dergelijke maatregel eene intrekking van het Ryks-subsidie ten gevolge heeft gehad, zou ook Haarlem dit subsidie vaa 7000 moeten missen zoo de Raad tot een dergelijke maatregel besloot. Hier door zou de gemeentekas zulk een scha de lijden, dat deze eerst vergoed wordt als het schoolgeld dezer kinderen met 50.verhoogd werd. Langs dezen weg zal dus eerst vermeerdering van in komsten verkregen worden, wanneer het schoolgeld zoo hoog gemaakt wordt dat men gevaar liep de grootste helft dezer kinderen van de school te zien ver dwijnen. Een andere maatregel om de inkom sten der gemeente uit de schoolgelden te doen toenemen en waartoe u reeds een voorstel bereikt heelt, is algemeene verhooging van het schoolgeld voor de B. B. S. met 5 jarigen cursus. Hiervan kan wellicht het gevolg zijn, dat het aantal leerlingen zoodanig vermindert, dat er niet langer noodzakelijkheid zal bestaan tot den bouw van eene nieuwe of tweede H. B. S. over te gaan. Maar ook deze maatregel heeft een groot bezwaar, dat het niet te miskennen is, dat hierdoor verscheidene onzer inge zetenen in de onmogelijkheid geraken hunne kinderen ook bij uitstekenden aanleg de H. B. S. te doen bezoeken. Deze overwegingen hebben mij er toe gebracht uit te zien naar andere maat regelen, die de voortdurende staging der uitgaven voor de H. B.S. met 5 jari gen cursus kunnen tegengaan, door die school van hare overbevolking te be vrijden, zoodat de bouw voor eeDe nieuwe oi eeue tweede school onnoodig wordt en tevens het voortbestaan van het subsidie van het Rijk niet in gevaar gebracht wordt. De vraag heeft zich aan mij voorgedaan, wat toch wel de oor zaak is dat de bevolking der H. B. S. zoo onevenredig aan de bevolking der gemeente scijgt? Ia 1887 bedroeg het getal leerlingen bij het begin van den cursus 169, in 1892 daarentegen 283, terwijl het bovolkingscijfer in dien tijd van ruim 48000 klom tot 54000. Het aantal leerlingen vermeerderde dus met ruim 67%, de bevolking met 12J£9/o. De slotsom, waartoe ik gekomen ben, is, dat eene der redenen, misschien de voornaamste, zeer zeker gezocht moet worden in het by na geheel ontbreken van de gelegenheid om meer uitgebreid lager onderwijs te genieten. Als de kin deren de opleidingsscholen doorloopen hebben, dus op pl. ra. 12 jarigen leef tijd, moeten zij als zij verder onderwijs willen genieten, geplaaist worden op het gymnasium of eene der scholen voor middelbaar onderwijs. Uit den aard der zaak zal het gymnasium alléén ge kozen worden door hen, die zich op de studie willen toeleggen. Met de H. B. S. voor handel en nijverheid ismen niet ingenomen zooals blijkt uit het geringe aantal leerlingen. Er blijft voor de ouders dus geen andere keuze dan de H. B. S. 5 jarigen cursus. Hiervan is het gevolg, dat een aantal leerlingen die school bezoeken zonder in staat te zyn de lessen met vrucht te volgen. Zeer tot hun nadeel moeten dergelijke leerlingen hunnen tyd besteden aan vakken, die zij niet begrijpen en het eind is, dat .zij vóór het eind-examen, dikwijls resds in de laagste klassen, de school verlaten zonder één geheel in hun hoofd te hebben. Ook het leerplan der H. B. S. 3 jarigen cursus is voor dergelijke kinderen te uitgebreid, zoo dat zij ook daar hun doel niet kunnen bereiken. Niet licht zal iemand het tegenspreken, dat middelbaar onderwijs slechts voor een beperkt aantal kinderen vruchtdragend kan zijn. Terwijl nu deze leerlingen half mislukken, daar zij on derwijs genieten, dat voor hen niet ge schikt is, zouden zy meerendeels geheel terecht kunnen komen door lager on derwijs te ontvangen. Mijns inziens zou door de inrichting van eene school van uitgebreid lager onderwijs dan ook in eene behoefte voorzien worden niet alléén, maar zou ook de bouw van eene nieuwe H. B. S. minder noodzakelijk worden. Bestaat er toch een dergelijke school dan zou zonder bezwaar de toe lating tot de H. B. S. 5 jarigen cursus beperkt kunnen worden, door slechts een bepaald maximum jaarlijks tot de eerste klasse toe te laten. Niettegenstaande de herhaalde pogin gen om de H. B. S. voor handel en nijverheid te doen bloeien blijft zij kwij nen, hetgeen m. i. duidelijk aantoont, dat zij gemist xan worden. Nog meer zou dit het geval zijn, zoo de Raad er toe besloot eene school voor U. L. O. voor jongens op te richten. Men heffe haar dus op ea bestemme de daardoor vrij komende lokalen voor de nieuw in te richten school." Het zal den opmerkzamen lezer niet ontgaan, dat de toelichting tot het voorstel om de H. B. S. met 3 j. c. op te heffen, niet zeer uitvoerig is, en zou misschien nog iets te zeggen zijn over „het kwijnen" der school en de „pogingen aaDgewend om haar te doen bloeien". Wellicht komen wij hierop nader terug. Het voorstel, door den heer Van den Berg aan den Raad isgediend, luidt thans als volgt ,De ondergetcekende wenscht het door hem op 23 November 1.1. inge diende voorstel, betreffende de verhoo ging van het schoolgeld, iu dier voege te wijzigen, dat de laatste alinea wordt gelezen als volgt Noodigt Burgemeester en Wethouders uit, om een voorstel aan den Raad in te dienen tot verhooging der schotlgel- den om verschillende inrichtingen van onderwijs binnen een tijdstip, dat de invoering van die verhooging met den nieuwen cursus van 1893, mogelijk maakt, met dien verstande dat eene verhooging van de schoolgelden aan de scholen voor lager onderwijs zich zou moeten bepalen tot de burgerschool voor jongens en meisjes en de opleidings school voor meisjes tot het middelbaar onderwijs". Door ingezetenen van Haarlem is aan den Raad dezer gemeente een adres ingezonden naar aanleiding van het rekest van den algemeenen kerkeraad der Nederduitsch-Hervormde Gemeente te Haarlem, bevattende het verzoek tot afschaffing der kermis, waarin zy ver zoeken op adressen, waarin op afschaf fing van de kermis wordt aangedrongen, afwijzend te beschikken. In ons eerstvolgend nummer zullen wij dit stuk in zyn geheel opnemen. Te Groningen is benoemd tot onder wijzer in het machine-bank werken en het teekenen aan de Ambachtsschool de heer P. Sassen, alhier. Bij de Ev. Luth. Gemeente alhier, zijn voor de vacature ds. M. J. Mees de navolgende predikanten genomi neerd B. H. d'Auzon te Edam, P. Groote te Utrecht, A. M. Kesper te Woerden, W. J. Manssen te Zaandam, J. F. Meijer te Pekela, J. L. F. de Meijere J.Cz. te Bodegraven; D. Pont te Leeuwarden, dr. J. W. Pont te Schiedam, J. A. Hel per Sesbrugger te Zierikzee, C. F. Steil w3g te Deventer en A. D. Wempe te Monnikendam. Aaa de postduiven-vereeniging „De Snelvlieger" is de hooge onderscheiding te beurt gevallen van H. M. de Ko- ningin-Weduwe-Regentes te ontvangen twee groote zilveren medailles, waarvan eene met de beeltenis van Hare Ma jesteit de Koningin, en eene met die van Hare Majesteit de Koningin- Weduwe-Regentes, „als blijk van Hoogst- derzelver belangstelling in de Nationale Tentoonstelling, vanwege de Vereeni- „ging „De Snelvlieger", te houden op ,den i8den en igden December e. k., .en om te dienen als prijzen bij die .Tentoonstelling". Mede ontving 't Bestuur een zilveren en een bronzen medaille van Z. E. den Minister van Oorlog. Dientengevolge is eene belangrijke wijzigiDg van art. 9 noodzakelijk waar door dit artikel nu aldus luidt; Art. 9. De prijzen zijn: Eereprijs, eene groote ziiv. med. met de beeltenis van H. M. de Koningin, voor de schoonste duif uit alle prijs- winsters. Eereprijs, een groote zilv. med. met de beeltenis van H. M. de Koningin- Weduwe-Regentes, voor den schoonsten doffer uit alle prijswinners. Eereprijs, eene zilv. med., aangeboden door Z. E. den Minister van Oorlog, voor den 2en schoonsten doffer uit alle pryswinners. Eereprijs, eene bronz. med., aange boden door Z. E. den Minister van Oorlog, voor de 2de schoonste duif uit alle prïjswinsters. Eereprijs, eene verg. zilv. med., aan geboden door den HoogedelGeatr. Heer Fr. Lieftinck, Beschermheer der Vereen., voor het schoonste paar uit alle prijswin ners. Voor Doffers en Duiven Blauwkras, iste prijs verg. zilv. med.; 2de prijs ziiv. med.; 3de prijs bronzen med.; Blauw, idem, idem, idem. Roodkras, iste pry's ziiv. med.; 2de piijs bronz, med.; 3de prijs bronz. med. Vaal, idem, idem, idem, Zwart, idem, idem, idem. Bont, idem, idem, idem. Voor Paren Blauwkras, iste prijs verg. zilv. med.; 2de prys zilv. med.; 3de prijs bronzen med. Blauw, idem, idem, idem. Roodkras en Vaal, iste piijs ziiv. med.; 2de prijs bronz. med.; 3de prijs bronz. med. Zwart en Bont, idem, idem, idem, Tengevolge van deze belangrijke wij zigingen, heeft 't Bestuur gemeend de inschrijvingen nog open te moeten stel len tot uiterlijk 10 December 1892, ter wijl na dien datum 't verhoogde inleg- geld volgens Art. 3 verschuldigd is. Het is de eerste maal, dat Hare Majesteiten medailles schenken voor eene postduivententoon stelling. Dit maakt voor „De Snelvlieger" de onderschei- 13) HOOFDSTUK V. Verdwenen Zyn stem beefde en tranen welden op in zyne mooie, zwarte oogen. Op dat oogenblik gevoelde Leslie uit het diepst van zyn ziel medelyden met hem. ilk zeide by my zelf," vervolgde de jonge man met aandoening in zyn stem, wzy is zoo vriendelijk, zoo goedhartig en liefderyk, zy zal zonder twijfel wel medelijden met my hebben; ik zal ge duld oefenen. Ik heb geduld geoefend. O, ik heb alle po gingen gedaan om haar liefde te winnenIk was ook nederig, beseffende hoe ik harer onwaardig was. Maar zij stootte mij van zich vluchtte van my weg, alsof ik een gevaarlyk reptiel ware geweest. O! ik rampzalige 1 hoe heeft die liefde my' het leven tot een hel gemaakt Hy sprong op en stapte in opgewondenheid de kamer op en aeer, terwjjl Leslie hem zeer onthutst en in stilzwijgende verba- zing aanzag, niet wetende wat te zeggen, om het onweer, dathy nbewust had opgewekt, weer tot bedaren te brengen. Plotseling bleef de graaf voor zyn bezoeker staan. «Zie my aan," zeide hij woest. //Ben ik werkelijk zulk een af schuwwekkend persoon, zulk een monster, dat het onmogelijk voor eene vrouw is om my lief te hebben?" «Waarde graaf, welk een vraagIk ben er van overtuigd, dat gy honderden vrouwen zoudt kunnen vinden, die u kunnen liefhebben." //Ik wil cr maar een Isabel. Als gy uw invloed wildet aan wenden, zoudt gy niet denken, dat zij er toe te besluiten zou zyn om haar besluit te veranderen?" En de graaf nam in zyn stem een smeekenden toon aaD. //Ik vrees van niet," was het antwoord. //Bovendien zou ik niet gaarne in zulk een zaak invloed op haar willen uitoefenen." Graaf Pohitonoff ging weer zitten. Er heerschte een oogenblik van stilte, gedurende waarvan hy diep scheen na te denken. Eindelijk zeide hy „Ik vermoed, dat bet doel van uw bezoek was om het kastje weer in uw bezit te krygen z/Ja, wilt gy het my afstaan?" riep Leslie haastig uit. „Het spijt my zeer, dat het niet in mijn macht ligt om dat te doen," was het teleurstellende antwoord. //Ik heb het ten geschenke gegeven aan dokter Koskavitch ongetwijfeld hebt gy miss Chotwynd wel eens van hem hooren spreken myn persoonlijken geneesheer. Ik had het gekocht voor myne grootmoeder, die een ware manie heeft voor japansche antiquiteiten, maar Koskavitch had er zulk een vurige bewondering voor, dat ik het hem maar heb gegeven." Leslie voelde, dat hy zeer bleek werd; van het hoofd tot de voeten beefde hy van opgewondenheid; zyn hart sloeg-pynlyk. //MisschieD," zeide hy met een stem, heesch van ontroering, //zou dokter Koskavitch er toe te bewegen zijn, het my af te staan. Het heeft aan myn eerste vrouw toebehoord; het is voor my een geheiligd souvenir, en het zou my innig leed doen het te moeten verliezen." //De dokter is op het oogenblik niet in het hotel," zeide do graaf, //maar als het u gelegen komt, mij Maandag te bezoeken dan zal ik u aan hem voorstellen, en kunt gy dit onderwerp zelf met hem bespreken." &Dank u zeer," zeide Leslie en stond op, //dan zal ik Maandag terugkomen. Hoe laat wilt gy mij ontvangen uOm drie uur, als gy dan kunt. Ik zal alleB doen wat in myn macht is om den dokter te bewegen, het kabinet weer in uw be zit te doen komen. Het spy't my zeer, dat ik mijzelf beroofd heb van het genoegen om u een dienst te bewyzen." En de graaf reikte zyner bezoeker tot afscheid hartelijk de hand. z/Hy schijnt werkelijk geen kwade vent te zyn," zeide Leslie by zichzelf, toen hij de Rue Castiglione doorliep. #Hoe jammer, dat hy mismaakt is. Wat heelt hij mooie oogen 1 en wat een volmaakt gentleman. Hij is wel hartstochtelijk op Isabel verliefd." En Chetwynd zuchtte terwyl hy bedacht, hoe geheel anders zijne omstandigheden hadden kunnen zyn. Als gravin Pohitonoff zou zyne mooie dochter de koningin van de bean- monde zijn geweest. Ondanks alles was zyn vadertrots gevleid door de ondersohei ding, die zyne fortuinlooze dochter was te beurt gevallen door de trotsche, oude russische gravin en haar kleinzoon.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1892 | | pagina 1