meestem
lan ih Pmsioasie.
SIROOP VOOR PUNCH
Fransciie Corsetteii,
laÉrti Gemengd Koor.
UITVOERING
Levensmiddelen.
Zijden Stoffen,
INGEZONDEN.
Burgerlijke Stand.
Aangeboden Betrekkingen
in Nederland.
Advertentiën.
DIENSTBODE,
Schutters-Unlform.
Boekhouden M. O.
Nieuwe Schouwburg,
Zondag 18 December 1898,
VERSTROOID.
EERSTE
op Donderdag 88 December 1398,
Sociëteit „DE KROOiV'.
POSTDUIVEN
ZoBiag 18 en Maaniaa 19 Dec. a.s.
De levering van eenige
Levensmiddelen enz.,
Rum, Citroen en Arak,
Gebrs. JLOOTS.
met 19 dooden en 531 gewonden.
Daaronder rijn niet begrepen die on
gelukken welke veroorzaakt werden
door het springen van ketels, het bre
ken van wagenassen op spoorstaven
enz., evenmin als verschillende andere,
als het vallen van personen van een
perron enz. Wanneer men niet alleen
botsingen telt, maar alle ongelukken die
op lijnen of in gebouwen der verschil
lende spoorwegmaatschappijen plaats
vonden, dan komt mes tot het aantal
van 863 dooden en 7148 gewonden.
Het is een verhaal vaa bit
tere ellende, dat door een „slachtoffer"
van de Panama onderneming, in dc
„Pall Mall Gazette" wordt medegedeeld.
De man, die het verhaal doet, is niet
een kleine rentenier, die zijn geld by de
onderneming heeft verloren, maar het
is een arbeider, die gehoor gaf aan de
lokstem der tallooze Panama-agenten en
zich naar de landengte begaf om aan
het kanaal te werken. Hij beweert, dat
de agenten met allerlei leugenachtige
mededeelingen de ongelukkige werk
lieden hebben gelokt. D e agenten ver
telden niets dan goeds van Panama en
verheelden alles was slecht was. Zij
wisten, dat zij de arme menschen naar
een hei op aarde zonden en dat van de
duizenden, cie gelijk //vee" vervoerd
weiden^ maar weinige levend zouden
terugkeeren. Van die weinigen zou nog
het meerendeel een door de koorts ge
sloopt lichaam hebben rond te dragen.
Vol blijdschap ging de man in 1885
scheep. Hij berekende, dat hij met het
hooge loon hem toegezegd in vijf jaar
een aardig sommetje kon overleggen.
Hij wist niet, dat éen jaar in Panama
doorgebracht voldoende was, om een
sterk man zoo zwak te maken als een
afgeleefd grijsaard.
Na een verblijf van drie maanden aan
de landengte waren hij en zijn makkers
een treurig beeld van menschelijke el
lende. De arbeid aan het kanaal begon
dagelijks bij het opkomen van de zon.Het
teeken van ophouden werd gewoonlijk
eerst dan gegeven als eenige arbeiders
door de koorts werden aangegrepen en
ineenzakten. Na den arbeid werd de
tijd doorgebracht met drinken en kaart
spelen. Sommigen, die minder sterk wa
ren, lagen weld a met verstijfde leden
in hun tenten en wachtten den dood af.
De nacht was altijd mistig en menig
een, die gezond te bed was gegaan,
ontwaakte met hevige koorts.
Het voedsel was slecht en drinkwater
nog slechter. Er waren geneesmiddelen
voorhanden, maar in geringe hoeveel
heid. Zij waren moeilijk te krijgen en
werden gewoonlijk verstrekt als het
reeds te laat was. Het geld werd ge
regeld uitbetaald, maar er werden voor
voedsel en kleeding zulke belangrijke
afkortingen gehouden, dat de werklie
den maar weinig in handen kregen. De
schrijver verwondert zich er over, dat
er geen opstand onder de werklieden
kwam. Nu en dan had er een klein op
stootje plaats. Het was merkwaardig,
dat de raddraaiers van zulk en tumult
gewoonlijk binnen een paar dagen aan
de koorts stierven. De schiyver gelooft
evenwel, dat dit louter toeval was.
Hij zelf heeft maar vier maanden in
Panama vertoefd. Op zekeren d«g wist
hij te ontvluchten. Hij had aan de kust
van den grooten oceaan het geluk door
een schip opgenomen te worden en men
bracht hem naar San Francisco. Toen
hij op zyn weg naar New-York te Kan
sas-City kwam, zag hij daar een restau
rateur, blykbaar iemannd wiens gezond
heid gesloopt was door de koorts. D<~
man was ook in Panama geweest. Hij
had genoeg geld verdiend om zich in
Kansas-City een restauratie te koopen,
maar hy had voor dit geld zijn gezond
heid in ruil gegeven.
Te Christiania is Zondag
een zonderlinge liefdadigheidsvoorstel
ling' gegeven. Al de acteurs en actrices
waren n. 1. doofstommen, zoodat men
niet anders dan een pantomime kon
opvoeren. Hiervoor koos men het be
kende stuk van Andre Wormser „de
Verloren Zoon", dat met groot succès
voor een volle zaal werd gespeeld.
Wetgevende Macht.
TWEEDE KAMER.
(Zitting van Donderdag 15 Dec.)
STAATSBEGROOTING.
De behandeling van Hoofdstuk V,
(Binneul. Zaken) der Staatsbegrooting
voor 1893 wordt voortgezet.
Aan de orde is art. 117 met het
amend.-Smeenge, om op de Begrooting
te brengen een post van 500, als sub
sidie aan de Vereen, tot bev. van het
Ambachtsonderwijs in Drente.
Dit bedrag zal het tweede jaar klim
men tot 1012, de volgende jaren tot
ƒ1700, makende nl. die sommen 30 pet.
van de in die jaren voor het doel uit
te geven gelden.
De minister van Binnenl. Zaken
zijne sympathie betuigende met doel en
streven der ambachtsscholen, doet uit
komen, dat de Regeering tot subsi-
dieering bereid is, waar gemeentebe-
stuF.en ,eQ particulieren meêwerken,
gelijk thans geschiedt. Den heer Roes-
singh antwoordt de Min. dat plaatsing
voor jongelieden van het platteland zeer
zeker zal worden bevorderd, voorzoover
de beschikbare ruimte het mogelijk
maakt. Bij suppletoire begrooting zullen
het volgende jaar, zoo mogelijk voor
verschillende scholen aanvragen by de
Kamer worden ingediend.
De Min. erkent volkómen, dat er voor
deden aan het met het oog op de prak-
tyk aanbevolen leerlingenstelsel kunnen
verbonden zijn. Intusschen, de zaak is
nog in onderzoek en in die phase kan
de Min. zich tegenover het amend, niet
beslist uitlaten. In elk geval zou het,
bij aanneming, moet worden beschouwd
als een op zichzelf staande p roef, slechts
voor Drente geldende. De Kamer heeft
intusschen te beslissen of thans eene
beslissing in deze gewenscht mag hee-
ten.
De heer Schaepman verklaarde zich,
waar het hier eene proef zal gelden, die
trouwens vrij lang zal duren, en terwijl
de Reg. gezegd heelt, dat de zaak aan
het Departement nog in gang is, het
amend.-Smeenge niet steunen.
De heer Smeenge handhaafde zijn
amend, zich vcreenigend met de opzet
ting der Reg. betreffende de beteekeais
van het voorstel,
Het amend.-Smeenge werd verworpen
met 41 tegen 43 stemmen.
Op eene vraag van den heer Viruly
bij art. 118 verklaarde de Minister
dat hij zoo mogelijk nog in den aan
staanden zomer voorstellen betreffende
de opleiding van a. s. tuinbouwkundigen
ter tafel zal brengen.
Bij art. 123 verzekerde de Minister
den heer Tydeman, dat de wenschelijk»
heid van een tweede landbouw-proei»
station in het jzniden niet uit het oog
wordt verloren.
Bij de afd. Lager Onderwijs besprak
de heer Tydeman de nadeelige gevol
gen van het schoolverzuim voor de resul
taten van het lager onderwijs. Hij be
tuigde den Min. dank, dat hij op den
weg de eer6te stappen had gedaan, doch
betoogde de noodzakelijkheid van een
ontwerp tot invoering van leerplicht,
z. i. het noodzakelijk complement
van het kiesontwerp.
De heer Kerdijk drong aan op nadere
regeling van de minimum-salarissen der
onder wyzers aan de lagere scholen,
ruime toepassing van art. 26 ae lid, tot
het bepalen bij kon. besluit van de
mminaum-tractementen voor elke provin
cie. Met statistieke gegevens toont spr.
aan, hoe er eene voortdurende daling
van honoraria plaats heeft, een ge
volg van de algeheele vrijheid voor de
gemeentebesturen ter bepaling van de
tractementen. Deze moeten aldus zijn,
dat ze den onderwijzer, een fatsoenlijk
burger bestaan waarborgen.
De heer Ferf ondersteunt het betoog
van den heer Kerdyk betredende de
onderwijzers-tractementen. Hij is van
oordeel, dat de minima bij de wet moe
ten worden verlangd. Voorts wenscht
spr. betere verzekering der toekomst van
de onderwijzers en van vaste voor
uitzichten in het vak hunner keuze.
Avondzitting van Donderdag 15 Dec,
Bij de algemeene beraadslagingen
over de begrooting voor Marine, waar-
by een model in hout van een schip
type A op de Ministerstafei ter be
zichtiging stond, bracht de heer Goekoop
hube aan 's ministers ijver en talent,
maar bestreed diens plannen, die jaren
lang den toestand zullen beheerschen,
en wel omdat de drie schepen, die de
Minister thans voorstelt onmogelijk te
gelijk kunnen dienen voor de Neder-
landsche en Indische Marine, daar de
eischen voor beide doeleinden veel te
ver uiteenloopen. En ook zelfs voor
Nederland wordt daarbij geen zuiver
stelsel gehuldigd daar zij bestemd zijn
om le dienen als kleine pantserschepea
voor de kustverdediging, maar ook om
buitengaats een landing of een blokkade
te beletten. Dusver nu weid aan eea
optreden buitengaats niet gedacht. Hij
wees er op, dat de redenen waarvan de
Minister is afgeweken -van het rapport
der Staatscommissie voor de kustverde
diging niet zijn medegedeeld, .evenmin
als de wijze van samenwerking tusschen
land- en zeemacht. Zelfs omtrent de
beveiliging v*n onze koloniën is den
Kamer weinig of niets bekend. De nu
voorgestelde pantserschepen type A vol
doen evenmin voor de verdediging van
Nederland als van Indië, daar kruisers
veel beter zijn zoowel voor Indië als
voor de kustverdediging. Daar .ook lang
niet vaststaat, dat de raming van 3
millioen per schip niet zal worden over
schreden. meende spreker met de meer
derheid der commissie van rapporteurs,
dat by gebrek aan volledige gegevens
uitstel van aanbouw der schepen noodig
is. Ook constateerde hij nog, dat het
rapport der commissie voor de kustver
dediging, onder geheimhouding mede
gedeeld. zóó laat is ingezonden, dat de
leden geen tijd hebben gehad in de
afdeelingen van dit 100 geschreven
bladzijden groote rapport kennis te ne
men, en toch vormt ^dit den grondslag
van 's ministers geheele plan. Hij ried
dus den Min. aan, bij suppletoire be
grooting zijn plannen opnieuw aan te
bieden, opdat de Kamer ze zonder
overijling kunne beoordeelen. Ook hij
is overigens overtuigd van de noodza
kelijkheid van de verbetering onzer
marine.
De heer Land besprak daarna den
achternitgang van onze vloot en de taak
onzer marine. Hij betoogde dat het
bestaande materieel voor locale defensie
goed en voldoende is, maar dat het
niet kan voldoen aan den nieuw ge
stelden eisch om op te treden langs de
kust. De thans voorgestelde uitbreiding
acht hij te groot en aanschaffing tot
materieel voor een Noordzeevloot on-
noodig. Daar intusschen de Minister
bedoelt de bestaande schepen te ver
vangen, acht hij zich niet gerechtigd
daartoe de gelden te weigeren.
De heer Viruly Verbruggen bestreed
ook 's ministers plannen en betreurde,
dat de Min. geen wettelijke organisatie
der doode en levende maritieme krach
ten heeft voorgesteld. In plaats daarvan
komt hij nu met plannen die millioenen
zullen kosten en die de Kamer geen
gelegenheid heeft gehad zelfs opper
vlakkig te onderzoeken.
Voor het stelsel om onze marine haar
ouden glorievollen tijd terug te geven,
in welk stelsel groote schepen passen
voor het beletteu van landingen, zijn
de voorgestelde schepen tte klein. In
het stelsel van locale defensie passen de
voorgestelde schepen evenmin. Aan het
„belemmeren" van eene landing heeft
men niets. Het beletten is nog iets an
ders. Deze schepen passen in geen enkel
stelsel en niemand acht ze voldoende.
Ook constateert spr. dat de Min. t. a.
van de werf-kwestie veranderd is en
thans vermeerdering van uitgaven in
plaats van inkrimping laat doorsche-
inesen-
De heer Rutgers betoogde dat de
Min. in zijn eigen stelsel niet ver ge
noeg gegaan is daar de Min. zelt niet
veel meer wenscht te rekenen op het be
staande materieel. Zender den Min. te
verdedigen of te bestrijden trad hij in
uitvoerige beschouwingen omtrent de
gedane voorstellen, daarbij tot de con
clusie komende dat de ,Min. onvol
doende zorgt voor de bescherming van
de scheepvaart en de handelsvloot bui
tenslands. Spr. verklaarde zich ten slotte
voor 's ministers plan en zijne begroo-
ting omdat dit plan in elk geval past
in elk ander Btelsel.
Per Telegraaf.
De Tweede Kamer hield zich in den
voormiddag bezig met de afdoening van
verschillende minder omvangrijke wets
ontwerpen
Aangenomen werd het wetsontwerp
tot verlenging van deu termijn iot ver
plichte invoering met 1 Januari 1893
van het onderwijs op de lagere scholeu
in de vrije- en orde-oefeningen der gym
nastiek, echter niet, zooals de Keg.
voorstelde, tot 1895, maar tot 1897,
overeenkomstig een amendement van
de heeren Travaglino en Mutsaers, waar
tegen de Min. v. Binnenl. tZaken zich
niet verzette.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
redactie zich niet aansprakelijk
Mijnheer de Redacteur
Wandelaar, als ik ben, viel het mij
in den laatsten tijd op, dat het football-
spel veel minder beoefenaars vindt dan
Vroeger. Daar ik steeds een voorstan
der was van dit manlijke spel, wendde
ik mij tot een van de weinigen, die
zich oefenden, en Kreeg tot bescheid,
dat vele jongelieden niet mochten spe
len, omdat de ouders het zoo'n gevaar
lijk spel vonden.
Nu kan ik mij best voorstellen, dat
een leek moeilijk te overtuigen is van het
niet gevaarlijke van het spel; hij wijst mij
direct op daadzaken en sleept kranten
aan, waarin ongelukken in Engeland
gebeurd met geuren en kleuren ver
haald staan. Veroorloof my echter op
te merken ie dat er groot verschil be
staat tusschen het football in Engeland,
waar om groote geldsommen gespeeld
wordt, en het football in ons land.
2e dat alle hier te lande voorgeko
men ernstige ongelukken aan het moed
willig niet dragen van shinguards (been
stukken) te wijten zijn.
Ik heb de zaak grondelijk onderzocht
en bevonden, dat met footballschoenen
en shinguards aan, geen ,ander gevaar
bestaat dan eens flink in het gras te
worden gegooid.
Het zou werkelijk te betreuren zijn
als een spel, zoo goed voor de ont
wikkeling naar lichaam en geest van
onze flinke hollandsche jongens, die bij
ontzegging van lichaamsoefening hoe
langer hoe meer zullen verwijven, een
spel, meer dan elk ander geschikt om
onze kalme, dikwyls al te kalme jonge
lui, vastheid van blik en wil, snel en
juist handelen te leeren, dat zulk een
spel, by eenige inachtneming zonder
ander gevaar dan een buil of een paar
schrammen (welk gevaar bij het trap
pen loopen nog veel grooter is) als een
beenbrekersspel door ouders aan hunne
zonen zou worden verboden.
Dankend voor de plaatsruimte mij
verleend, mijnheer de redacteur, ver-
blij ve ik
A.
TELEGRAMM EN.
PARIJS, 16 Dec. (Da/ziel). In den
ministerraad is de gevangenneming van
de directeuren der Panama-maatschappij
ter sprake gekomen. Gisterenavond liep
het gerucht, dat de minister van justi
tie heden tot die gevangenneming zou
overgaan.
Commissariaat ras Politie te Haarlem.
De voorwerpen zijn dagelijksuitgezon
derd op Zon- en feestdagent van
's middags 12 tot 2 ure voor de
eigenaars terug ie bekomen
Een waschlijstenboek. Een dop van
een kinderwagen. Eene grijze bouffante.
Acht ronde stukken ijzer. Een wiskun
dig leerboek. Eene groote koetslersjas.
Een kinder wantje. Een bril in étui.
Een onderstuk van een gouden oor
belletje. Eene zweep. Eene handmof.
Een manchetknoop van perle d'amour
met gouden stilt. Een gehaakte doek
en zakdoek. Een kruiwagen. Een puck
hondje. Eene zilveren vork en dito
theelepeltje. Eenige sleuteltjes aan een
riempje. Eenige sleutels aan een
touwtje. Eenige sleutels.
Geboorten 14 Dec. J. W. Slagter
Langeveld d. 15. J. M. Goeden
Greeve z. - 16. A. C. PronkTepass z.
Overleden: 14 Dec. C. P. Sabel 1
md. z. Nassaul. - G. Michels 20 dg.
z. Heerens. - 15. M. C. v. d. Voort
Stoel 71 j. Koudenh. - E. Hogendoorn
20 md. d. Lange Annastr.
FAMILIEBERICH T EiX.
Getrouwd: 14 Dec. G. Romijn en
C. van Eek, Zoeterwoude. - 15. J. S.
Kleerekoper en R. Zeelander, Amst. -
F. van Praag en A. vau der Werf,
Amersfoort.
Geboorten: 13 Dec. S. ten Cate
Heedemaker—Lankhorst d. Amst. -
15. M. L. M. HarmSvagemakers z
Amst. - L. BierstekerAuld z. Amst.
Overleden: 12 Dec. J. Hermans
41 j. Amst. - Wed. A. M. Koning
Van den Bijllaardt 80 j. Apeldoorn.
iElaF" Aan Geabonneerden op dit Bla
m hunne huisgenooien worden aan het
Bureau. Kleine Houtstraat 9, op monde
linge aanvrage de adressen medegedeeld
waar deze Betrekkingen zijn te bevragen
Abonnés bulten Haarlem ontvangen in-
licht mg tegen toezending van postzegel.
1. Kinderjuffr., tegen Febr.
2. Jnffr. tegen Jan. bij een beer alleen, uit
den nette stand, n ouder dan 25 j. voorgezels.
en huisb., liefst met kennis v. muz. en franacb.
8. Directeur gemeente-reiniging tegen ƒ800
en b. belooning, aanb. vóór 31 Doe.
4. Gerout. boekhoud, dubbel raeth. tev. corresp.
in mod. talen P, G, ongev. 30 j. rnim aal.
5. le modos'e in notte modezaak, bekw. ext.
het atol. kunn. digig. teg. hoog. aal.
6. Klerk, by advoc-procureur, teg. 1 Januari,
goed acbrijv.
7. Allesz. vertrouwd persoon P. G. ter bew.
v. kantoortje en b. verricht, v. jongste bed werk.
in h, ceutr. van 's Hage v. 10 4 uur, veel
vryo tijd, liefst m. mooie hand en eenigsz. bek.
m. admin, eu franscb, sal. 500.
8. Provisor in een kl. stad, in- of extern.
9. Eerste bankb. bed. teg. Jan. v, g. inf. voorz.
10 Sigarensorteerder teg. Jan. te Amst.
11. Agenten voor verk. art. teg. b. prov. ver-
eischte uitm. ref.
Heden overleed tot onze groote
droefheid, onze geliefde moeder
en behuwdmoeder,
M. C. STOEL,
Wed. A. van der Voobt, in den
ouderdom van 71 jaren.
A. van der VOORT Azn.
A. W. van der VOORT
Metman.
Haarlem, 15 Dec. 1892.
Er wordt verlangd met Febr. a.s.
eene fatsoenlijke R. K.
van middelbaren leeftijd, voor Keu
ken en Huiswerk te verrichten (liefst
van buiten), goede getuigen zijn
vereisebte. Franco brieven lett. L.,
bij den Uitgever dezes.
Wordt TE KOOP gevraagd een
gebruikte Schutters-Uniform,
tegen zeer matigen prijs.
Brieven franco onder lett. O., met
opgaaf van prijs, aan het Adver
tentie-bureau van P. J. SMIT,
Alexander straat i.
Handelsrekenen, Handels
recht, Handelscorrespondentie
(vreemde talen).
De ondergeteekende stelt zich be
schikbaar tot bet geven van Les
in een of meer der bovengenoemde
vakken, zoowel voor de praktijk als
ter opleiding voor eenig examen.
L. VAN DAM Jzn.,
Leeraar-Boekbouden M. O.
Kleine Houtstraat 65.
HAARLEM.
Gezelschap ras den Salon den Variétés,
Dir. KREUKNIET en POOLMAN.
Blijspel in 3 bedrijven.
Gevolgd door
Blijspel in 1 bedrijf.
Aanvang 7Vs uur.
Balkon 1,25, Stalles en le Loge
f 1,Parterre f 0,75, 2e Loge
CO,60, Gaanderij 0,30.
Directeur de Heer W. SWART.
in de Concertzaal der Sociëteit
„DE KROON",
des avonds te half acht.
Het Kunstlievend Lidmaatschap
bedraagt f 3,per jaar en geeft
recht van toegang tot de uitvoerin
gen met twee dames.
Uitgeschreven door de Postduiven-
Vereen. ide Snelvliegert,
van
en Voorwerpen op het gebied
van Duivensport,
op
Officieele Opening door den Be
schermheer den HoogEdelGestr.
Heer Fr. LIEFTINCK, ten 12.30
precies.
MATINEE,
van 12 30 tot 3.30 door het Strijk
orkest der Haarl. Schutterij.
Entrée Zondag 25 ct.
Maandag 10 ct.
HET BESTUUR.
VAN
REGENTEN van het ST. ELI
ZABETHS- of GROOTE GAST
HUIS te Haarlem, zijn voornemens
op Donderdag den 22en Decem
ber 1892, des namiddags te lVs
uur, in genoemd gesticht in het
openbaar bij inschrijving aan te
besteden
die volgens raming gedurende het
jaar 1893 noodig zullen zijn voor
eene bevolking van ongeveer 120
personen per dag.
De voorwaarden van aanbesteding
zijn dagelijks, behalve des Zondags,
aan het gesticht ter lezing.
voor Robes en Garneering:
Or. Houtstraat 24.
H. J. VISSER.
De fijnste soorten
van
zijn verkrijgbaar bij
in de nieuwste modellen van/2,
tot 6,allen met balein, steeds
tot 100 cM. taillewijdte voorhanden.
H. J. VISSER.
Groote Houtstraat 2i.
