NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
10e Jaargang.
Woensdag 4 Januari 1893.
No. 2915.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUW S.
BINNENLAND.
IJsbericlit.
FEUILLETON.
mAÈM FÖSÏTOIOIE
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37^.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONESSucc.Parijs 31 Lis Faubourg Montmartre:
Haarlem, 3 Jan. 189a
Met genoegen zullen velen de aan
kondiging hebben gelezen, dat ook hier
in onzen schouwburg het 75-jarig jubi
leurn van den veteraan in de toomeel-
kunst, den heer L. J. Veltman, feestelijk
zal worden herdacht. Deze verdienstelijke
tooneelspeler heeit in deze laatste dagen
van zijne collega's, vrienden, bekenden
en bewonderaars reeds zooveel blijken
van oprechte genegenheid en belang
stelling ontvangen, dat hij ongetwijfeld
in zijn verder leven steeds met dank
baarheid op zijn jubileum zal terugzien,
in onze stAd Haarlem hebbes wij
zoo dikwijls de gelegenheid gehad hem
in;, zijn spel te bewonderen, dat wij er
niet aan twijfelen, of ook Vrijdagavond
■zal het den heer Veltman hier ter stede
niet aan belangstelling van de zijde van
het publiek ontbreken en zal ook hier
hem de hulde worden gebracht waarop
de tooneelloopbaan, die achter hem ligt,
hem aanspraak kan doen maken.
Heeren Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland hebben goedgekeurd het
besluit van den Raad te Velsen, tot af
schaffing der kermissen.
Op de Ringvaart der Haarlemmer
meer bij het stoomtuig J„de Lynden"
is een 30 jarig man. uit Amsterdam
komende, door het ijs gezakt en ver
dronken.
Nieuwe gevallen van besmettelijke
veeziekte (mond- en klauwzeer) zijn
geconstateerd in de stallen van de vee
houders Brugman en Groenewoud te
Sloten (N.-B.) en bij Hanedoes te
Ha arlemmermeer.
De Koningin heeft Maan
dag met een paar hofdames op de vij
vers van het Huis ten Bosch .schaatsen
gereden. De Koningin-Regentes was er
bij tegenwoordig.
De H. IJ. S. en S.S, zp over
eengekomen om van 1 Januari 1893
af de door de H. IJ. S. afgegeven
abonnementskaarten op de gemeen
schappelijke lijnen ook geldig te doen
zijn voor de SS. treinen evenals om
gekeerd, de door SS. afgegeven abon
nementskaarten op de gemeenschappe
lijke lijnên, toegang gevende tot de EL
IJ. S. treinen.
Zondagavond om half twaalf
ontdekte men in de ronde luthersche
kerk op het Singel bij de Stroomarkt
te Amsterdam, brand op de galerij.
Spoedig was de brandweer aanwezig,
die een gat in de plafond hakte en de
vlammen in den tijd van éen oogenblik
bluschte.
De oorzaak is onbekend en de schade
aiet groot.
Gedurende de afgeloopen week had
men in de kerk steeds een brandlucht
geroken. Men had evenwel niet aan
brand gedacht en vermoedde, dat de
rook van de kachel hiervan de oor
zaak was.
Men vermoedt echter nog, dat het
hout de geheele week gesmeuld heeft,
en daar de kachel juist onder de plaats
staat waar de brand is uitgebroken is het
wel denkelijk, dat dit binnenbrandje
door deze is ontstaan.
De politie te Amsterdam
arresteerde in het afgeloopen jaar 6308
personen wegens dronkenschap, ver
leende adsistentie in 1464 gevallen bij
ongeregeldheden, en in 4968 gevallen
op verzoek; verschafte aan 20511 per
sonen nachtverblijf. Aangegeven werden
2441 diefstallen.
Maandag was het vijftig
jaar geleden, dat de heer A. J. Haax-
man, mede-directeur der rijtufgfabriek
van de firma M. L. Hermans Co.,
te 's-Hage, in die fabriek werkzaam
was. Als meester zag men den werk-
zamen man komen en als directeur
werd hij Maandag gevierd in den
waren zin des woords. De rijtuigmakerij
was geheel in een feestzaal herschapen.
De oudste werkman vertolkte de ge
voelens van achting en vreugde van
het personeel met het voorrecht den
directeur te beurt gevallen en bood,
uit naam der werklieden, den jubilaris
een geschenk in zilver aan. Namens de
Nederl. Maatschappij ter bevordering
van Nijverheid wenschte de voorzitter
van het naagsche departement, de heer
J. F. W. Conrad, lid van de Tweede
Kamer, eea blijk van hartelijke deel
neming te geven en bood den heer
Haaxman de groote zilveren medaille
met het stempel der Maatschappij aan.
Van zijn mededirecteur, den heer Paesie,
ontving de jubilaris een zilveren inkt
koker, op het middenstuk gedekt door
een massief zilveren coupé-clarence.
De rechter-commissaris bij
de rechtbank te 's-Gravenhage vertrok
Maandagochtend, vergezeld van den
subst. officier van justitie mr. Pleijteen
een waarn. griffier, naar Ter Aar, al
waar Zondagnacht een moord moet zijn
gepleegd.
De voorstelling in den Klei-
nen Schouwburg aan den Cuolsingel te
Rotterdam heeft Maandagavond geen
voortgang gehad. Naar mén mededeelt,
is dit hieraan te wijten, dat de directeur
A. Verhagen niet in staat was zijne
artisten uit te betalen en daarom de
stad heeft verlaten.
Zaterdagochtend te 5 uren
ging de verver B. d. L. te Bovenknijpe
zijn huis uit, om zich aan de bijt voor
zijne woning te wasschen. Toen zijne
echtgenooie, verontrust door zijn lang
wegblijven, ging kijken, vond zij hem
verdronken in de bijt liggen. Vermoe-
delyk was hij uitgegleden en terstond
met het hoofd onder het ijs gescheten.
Zaterdagnacht zijn te Breda
twee veld-artilleristen, die zich zonder
permissie uit de kazerne hadden ver
wijderd, ia de nabijheid daarvan door
het ijs gezakt. De eea verdronk, de
ander werd nog gered, doch verkeert
in bedenkelijker toestand.
Uit Zwartsluis wordt van
1 Januari gemeld aan de N. R. Ct
De oproerige beweging, die in het
Noorden woedt, schynt zich ook naar
hier overgeplant te hebben. Nadat het
reeds eenige dagen athier gegist had,
brak eindelijk gisterenavond [en nacht
de bom los.
Rumoerige volksgroepen trokken zin
gende door de plaats, wierpen op ver
schillende plaatsen de ruiten in, enz.
Door den rijksveldwachter, de gemeente
veldwachter en een viertal maréchaus
sées werd gesurveilleerd, tot ook op
dezen met steenen geworpen werd. De
rijksveldwachter kreeg van een der per
sonen een klap, waardoor hij op den
grond geworpen werd en zijn geweer
hem door zekeren A. B, werd ontno
men. Deze richtte dit nu op de borst
van een der maiéchaussées. Zijn makker
dit ziende, lei aan en schoot A. B. vlak
voor het hoofd, zoodat deze dood neer
viel. Een ander heeft een schot door
den pols gekregen een derde een
schampschot in den bnik en eenlgen
enkele andere verwondingen.
De rechter commissaris bij de recht
bank te Zwolle, *de officier van justitie
enz, hebben heden reeds een onderzoek
in loco ingesteld en twee der belhamels
in verzekerde bewaring gesteld. Art. 187
der gemeentewet op de samenscholiögen
is afgekondigd, de raaróchaussée ver
sterkt, en gelukkig is het tot nu toe
rustig.
Na Donderdagavond is het te Leeu
warden volkomen rustig gebleven. Wel
houden de socialist/sche lezingen 'savonds
aan, doch de vergaderingen loopen or
delijk af, en de aanwezigen begeven zich
rustig huiswaarts. En de straatjongens,
die in de jongste wanordelijkheden een
zoo werkzaam aandeel hadden, zooniet
de voornaamste oorzaak waren, verloo-
nen sich 'savonds niet meer op straat.
Zij kunnen trouwens uit alles weten,
dat het openbaar gèzag op zijae hoede
is en bij herhaling der wanordelijkheden
met niet minder kracht dan verleden
week zal optreden. Behalve de reeds
vroeger ge*oemde personen, is door de
politie nog gevat en ter beschikking
der justitie gesteld een bekende belha
mei, die een politie-agent had geslagen.
Bij de meeting van 1 Mei jl. had hij
ook eene bende jongens opgeruid om
glasruiten in te werpen.
Uit de provincie luiden de berichten
mede geruststellend.
Des voormiddags zijn uit Zwartsluis
gevankelijk te Zwolle aangebracht tw^e
der belhamels Zondag door de justitie
gearresteerd, genaamd Mastenbroek en
Lassche. De eerste bekwam Zaterdag
avond een schampschot langs den buik,
terwijl Lassche in den arm boven de
pols geraakt werd. Zij zyn naa-het huis
van arrest overgebracht.
Te Sappemeer, eene plaats
met ruim 2000 fabrieksarbeiders, dier
schier allen socialist zyn, is het Maan
dagmiddag tot eene ernstige botsing ge
komen tusschen de marechaussees en de
arbeiders. Toen des ochtends een on
gewapend huzaar met een knecht van
den logementhouder Struvee aan de
strookartonfabriek van Scholten kwam
om stroo te halen, werden zij door
eenige arbeiders omsingeH, en is de
huzaar door hen met het hoofd tegen
een boom geslagen en mishandeld. Hij
wist te ontkomen en rapporteerde het
gebeurde. De maréchaussées Yaa Wyk
en Puyrabroeck werden met den mis
handelden huzaar Bergsma daarop naar
de fabriek gezonden, ten einde de bel
hamels te arresteeren. Er werden er niet
meer gezonden om aan de zaak een
kalm aanzien te geven. Met een regen
van steenen werden zij begroet, en ter
zelfverdediging waren zij genoodzaakt
onmiddellijk vuur te geven. Er werden
18 patronen verschoten8 personen
zijn gewond, van wie 2 levensgevaar
lijk; 6 werden er naar het ziekenhuis
te Groningen vervoerd.
De maréchaussées en de huzaar reti
reerden langzaam. De huzarenluitenant
S. van Oberveld trok toen met zijne
geheele macht (30 huzaren) naar de
labriek, vergezeld van den burgemeester,
den heer Venema. Uit een raam en van
het dak werd met steenen naar de mi
litaire macht geworpen. Do burgemees
ter begaf zich met eenige maréchaus
sées in de fabriek. Zij arresteerden tie
belhamels Van der Laan, Bouman en
Mulder, beruchte socialisten, die daarop
gevankelijk naar Winschoten worden
gebracht.
Des [avond te zeven uren is een de
tachement van 25 man infanterie, onder
bevel van luitenant Van Oudendijk Pie-
tersen, uit Amersfoort te Sappemeer
aangekomen.
De meeste arbeiders hadden Zondag
ter gelegenheid van het nieuwjaar veel
gedronken. Zaterdag avond, toen de so
cialisten uit de Bierhalle kwamen, waar
zij vergaderd hadden, werden zij allen
gevisiteerd. Er werd echter niets bij
hen gevonden. Intusschen is het een
feit, dat de socialisten in het bezit zijn
van vele revolvers. Bij de visitatie
pleegden sommigen verzet en zijn eenl
gen licht gewond. Twee karabijnen
werden stuk geslagen. Dit was mede
aanleiding tot het gebeurde van Zon
dag namiddag.
Later had er ook nog een opstandje
plaats bij eene fabriek in het naburige
Foxhol. Maandag avond was alles rus
tig.
Recht voar allen en Be Arbeider (het
blad van Luitjens) worden daar gevent.
Alle herbergen zitten nog vol.
De ordelievende burgerij is zeer ver
beten op Luitjens.
Zondag is te Langezwaag
een jongmensch van twintig jaar door
de onvoorzichtigheid van een ander bij
gelegenheid van het Nieuwjaarschieten
met een pistool doodelyk aan het hoofd
gewond.
Het ijs op de Maas boven Woudrï-
chem heeft zich vastgezet, eveneens in
de Nieuwe Merwede bij Werken
dam.
In de Boven-Merwede vóór Gorinchem
dry ven over meer dan de halve breedte
groot? zware ijsschollen die door de veel
nauwere Beneden-Merwede moeten wor
den afgevoerd; men verwacht dat deze
zich spoedig zal vastzetten.
Aan den Noordbrabaatschen wal heeft
zich de Merwede met eene breede
strook vastgezet; toch blijft er voor-
loopig nog ruimte genoeg voor het ijs,
om te kunnen doordrijven. De over
tocht geschiedt met de schietschouw
alle vaart is gestremd.
Ui. Dordrecht schrijft menZondag
heeft het ijs op de Oude Maas zich
vastgezet van de Kil tot ver beneden
de provinciale brug by Heinenoord.
Te 's Gravendeel werd de overtocht
per roeiboot, hoewel met veel moeite,
volgehouden. De stoombootdienst van
Willemstad op Dordt werd eenmaal ver
richt.
33)
HOOFDSTUK XVI.
De geschiedenis van den graaf.
Aldus moest i k dat vreeselyke plan ten uitvoer brengen. En
nu ontkiemde in het vruchtbare brein van mijn duivelachtigen
raadgever een nieuw plan om my meer zekerheid te verschafieD,
dat mijne pogingen om u tot vrouw te krygen, niet zouden mis
lukken. Hij stelde voor om het kabinet tydelijk in het bezit van
Nadine te stellen en er voor te zorgen, dat uw vader het kwam
opeischen op den dag, waarop de moord zou plaats hebben, en
door hem er op te wijzen, dat hy in gevaar verkeerde voor den
moordenaar te worden aangezien, zou ik van zyn angst of liever
van den uwe, Isabel, gebruik maken, om myn weDsch verwezen
lijkt te zien. Ik moet hierbij nog vermelden, dat zy in dien tyd
vermoedde, dat ik mij in Londen verborgen hield/ wijl op my de
verdenking rustte, dat ik een man, die een ruBsischen politieagent
in Parys had doodgeschoten, by zyn vlucht behulpzaam was ge
weest. Daar hy wist op welk uur zij gewoonlijk voor het middag
maal ging wandelen of een rjjtoertje maken, wist hy het zoo aan
te leggen, dat hy haar des Zaterdags ontmoette, den dag na hef
eerste bezoek uws vaders. Hy wist, dat zy des namiddags nooit
in gezelschap wandelde van de bonne, die meestal de keukenmeid
hielp bij de bereiding der spyzen. Het kastje had hy by zich. Op
veiligen afstand van haar huis, wachtte hij tot zy uitging; tot
zyne groote tevredenheid was zy alleen. Het kind, dat wist hy,
was juist van de mazelen hersteld. Het gelukte hem haar by een
van de ingangen "Van het //Bois'' te ontmoeteD, waar hij haar
zeide, dat hij op weg was naar haar huis en niet dacht, dat het
reeds zoo laat was. Hy deelde haar verder mede, dat hy belang
rijk nieuws voor haar had, namelyk, dat ik in Parijs was, ver
momd, en dat ik haar gaarne wilde spreken. Hy voegde er even
wel by, dat wy met ons drieën slechts kennis mochten dragen
van het bezoek; het nemen van de grootste voorzorgsmaatregelen
was noodzakelijk; de minste onvoorzichtigheid kon tot myne ont
dekking en aanhouding leiden. Hy voegde er by, dat ik weldra
in staat zou zijn de beschuldiging tegen my ingebracht te weer
leggen, maar de getuigen, wier verklaringen noodig waren om my
van de verdenking te ontheffen, bevonden zich in Australië en
zouden de eerBte maanden niet in Frankryk terugkeeren. In dien
tusschentyd zou men my kunnen gevangen nemen en zou ik in
de gevangenis hun terugkomst moeten afwachten. Nadine geloofde
dit verzinsel geheel. Koskavitch gaf den raad, dat het beste zou
zyn om Donderdag des namiddags te komeD, en men kwam over
een, dat zy zich tydelyk van de aanwezigheid der dienstboden zou
ontslaan door hen met het kind naar het Hippodro -e te zenden,
terwijl zy zelve eene lichte ongesteldheid zou voorwenden als eene
verklaring, dat zijzelye niet kon meegaan. Al sprekende waren
Nadine en de dokter het B o i s binnengetreden en wandelden door
een van de weinig bezochte lanen. Plotseling scheen hij aan hefc
kastje te denken, Hy verontschuldigde zich voor de vryheid, die
hy nam, maar hy had het meegebracht met de bedoeling om haar
te verzoeken, het voor een week of een dag of tien bij haar aan
huis te willen bewaren. (Hy zeide niet, dat het Donderdag zon
worden gehaald), en zeide dat een engelsche vriend hem had ver
zocht om een kabinet van dit soort voor hem te koopen en dat
hy er eindelyk in was geslaagd dit te vinden. Die mynheer, zyn
naam was Chetwynd, zou het komen halen op zyn terugreis nit
Zwitserland, maar daar hy (de dokter) Parys over een paar dagen
zou moeten verlaten, daar hy naar Schotland ging, washetdenkj»
beeld by hem opgekomen haar (Nadine) te verzoeken om er zich
mee te belasten; hij vroeg haar dus vergunning mynheer Chet
wynd te melden, dat hy by haar het kastje kon halen. Natuurlijk
willigde Nadine gereedelyk het verzoek in.
Koskavitch verzocht haar zyn vriend te willen mededeelen, dat
het vijfhonderd francs kostte, en zy zon het geld er voor ontvan
gen. Bovendien leerde hy haar hoe zy zich in het fransch tegen
hem moest nitsn alvorens hy haar verliet. Nadat al deze bespre
kingen hadden plaats gehad, vond hy het plotseling geschikt om
het zich te herinneren, dat hy voor zes uur een afspraak met mij
had in den Faubourg Saint Martin. Hy haalde zyn horloge to
voorschijn. Het was reeds half zes. Hy zou stellig niet op tyd
komen. Wilde Nadine hem verontschuldigen, dat by haar niet tot
haar huis kon vergezellen Maar wat te doen met het kastje
Zou zy het ook zelf kunnen meenemen Zeker kon zy dat. Ter-
wille van haar moest zy my niet laten wachten. Hij raadde haar
