NIEUWS- EN ADVEKTENTIEBLAD.
10e Jaargang.
Donderdag 19 Januari 1893.
No. 2928.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADYERTENTIËN:
STADSNIEUW 8.
Commissie „Koffie en Brood".
BINNENLAND.
FEUILLETON,
li iiiiiiiïiii mmm*
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Kijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,374-
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Beclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en coorantierB.
Directeur-Uitgever J. C. PEEEEBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangëre G. L. DAUBE A Co., JOHN F. JONES, Suce., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre:
Haarlem, 18 Jan. 1893
Het perrou-coatïöle-stelsel alhier is
15 Januari niet is ingevoerd, doch
wegens bizondere drukte aan de Maat
schappij uitgesteld-
De uitgang Jaaswegzijde is echter ai-
gesloten en de doorgang bij de over
wegen wordt streng geweerd.
De hardrijder Eden is hedeamorgen
te 8.1 naar Cambridge vertrokken, om
daar morgen in den wedstrijd mede te
dingen, om de „Priace of Orange Cup"
tc verdedigen.
De wedstrijd voor amateurs op de
haan van de ijsclub Haarlem en Om
streken is nu, weer en ijs dieaeode,
bepaald op Vrijdag e. k. des namiddags
te 2 uur.
In de bovenzaal (tooneelzaal) van
café Brinkmann trad Dinsdagavond voor
Volksbelang op, mevrouw Schook-Haver
van Amsterdam en hield een rede over
„het onderwijs voor de vrouw en door
-de vrouw."
Spreekster betoogde, dat op de lagere
school de meisjes veel meer verzuimen
door huiselijke diensten, dan de jongens;
dat bij het middelbaar onderwijs het
aantal jongens veel grooter is dan dat der
meisjes en dat laatstgenoemden aan het
hooger onderwijs eerst in den laatsten tijd
eenig deel beginnen te nemen. Te veel is
menanog van oordeel, dat het meisje met
veel minder keanis toekan, dan de
jongen, waaraan het Rijk voedsel geeft,
door zeer weinig gelegenheid voor het
onderwijs van de meisjes te geven,
Sprekende over het onderwijs door de
vrouw, uitte spreekster dezelfde klacht
ten opzichte barer opleiding tot het
L. O. Voorts brak zij een lans voor de
financieele gelijkstelling van onderwij
zers en onderwijzeressen ea voor rui
mere toelating van vrouwen als hoofden
van scholen en ten slotte verdedigde zij
het denkbeeld, dat de onderwijzeres
die gaat trouwen, hare betrekking daar
om niet behoeft te laten varen, maar
die zeer wel kan blijven vervullen, ook
al krjjgt zij een gezin. Voor de opvoe
ding der kinderen is het beter, wan
neer de moeder niet den ganschen dag
bij hen is en dat het zeer wel kan, be
wezen de arbeidersgezinnen, waar de
vrouw vaak den ganschen dag uit wer
ken gaat.
Nadat door een der aanwezigen een
vraag was gedaan en deze door de
spreekster was beantwoord, werd haar
dank gezegd door den heer W. L.
Schram, voorzitter van Volksbelang.
Het was in de zaal (wij hoorden er
velen over klagen) geducht koud.
Heden hebben 905 kinderen en 349
volwassenen gebrnik gemaakt van de
gratis uitdeeling van koffie en brood.
Dit Amsterdam wordt gemeld aan
de A/. R. Cf.
Eene zeer brutale aanranding heeft
Maandag plaats gehad op den O. Z.
Achterburgwal bij het Rusland.
De heer Geerling, poelier te Haarlem,
een bejaard man, werd aldaar door een
persoon aangesproken met de vraag om
een sigaar. Toen de aangesprokene
om van het lastig aanzoek af te ko
men aan het verzoek gevolg wilde
geven, werd hij onverhoeds door den
kerel aangegrepener volgde eene
korte worsteling, waarbij G. bespeurde
dat het om zijn gouden horlogeketting
te doen was. Het kostbaar voorwerp
werd geducht en met goed gevolg ver
dedigd. De heer G. diende zijnen aan-
valler een Hinken slag op het hoofd
toe, waarna deze op den loop ging.
In ons bericht in ons vorig nummer
over de temperatuur van Dinsdagmor
gen is in een deel van den oplaag het
cijfer van het aantal graden vorst, nml.
22, weggevallen.
Dinsdag bestond er tusschen de Zaan
streek ea de IJpolders geen scheiding
meer. Het Noordzeekanaal is aldaar ge
heel met vast ijs bezet, terwijl de aan-
eengevroren schotsen in de vaargenl
sterk genoeg waren om personen en
zwaar beladen sleden te dragen. Zelfs
is op een gedeelte van het kanaal een
schaatsenrijdersbaan aangelegd.
De üsploeg heeft Maandag en Dins
dag geen dienst gedaan, terwijl ook
geen stoomschip op laatstgenoemden
dag is gepasseerd.
Natuurlijk is thans de doorgang moei
lijker geworden, men vetWacht heden
een der groote stoomschepen Iris,
European of Drammen, waarvan het
eerste reeds gisteren zou zijn uitgevaren.
De baan op de vaarten tusschen
Haarlem en Amsterdam worden zoo
goed mogelijk weer in orde gemaakt.
De baanvegers aangesteld door de ijs-
club te Halfweg, eerst geneigd tot
staking van het werk, waren zelfs Dins
dagavond nog werkzaam. Met water zal
men trachten de oogelijkheden vlak te
maken.
In den nacht van Zondag op Maandag
is op de buitenplaats van den heer v.
V. te Heemstede inbraak gepleegd. De
dief heeft voor een waarde van om
streeks f 500 aan zilverwerk medegeno
men. Toen een persoon met eene mand
aan het sta'ion Vogelenzang kwam om
een biljet naar Amsterdam te nemen,
werd daar opgemerkt dat de mand
voorzien was van den naam van den
heer v. V., waar de inbraak was ge
pleegd. Er werd onmiddellijk naar Ara
sterdam geseind, en toen de persoon
aldaar aankwam, werd hij aangehouden
en in verzekerde bewariDg gebracht.
Bij kon. besluit is J. C. Vun-
derink ontslagen uit zijn betrekking van
commissaris van politie te Groningen.
Te Amsterdam [kwamen
Dinsdag na een wandeling van 12 tot
1 uur langs enkele hoofdwegen onge
veer 1000 werkloozen naar het stad
huis, waar vele nieuwsgierigen den stoet
opwachtten. Drie leden van het comité
werden bij den burgemeester toegelaten,
die de Maandag in de vergadering aan
genomen motie overhandigden, waarbij
zekere Steenbergen het woord voerde.
De burgemeester zeide de motie aan
het gemeentebestuur in overweging te
zullen geven, doch persoonlijk thans
niet te kunnen zeggen welke werkeu
van gemeentewege zoude kunnen of
moeten worden uitgevoerd, zoodat men
zich geen illnsiën moest maken. Op
zijn vraag wat het comité dan wei dacht
over haar verzoek, zeide Steenbergen
een antwoord van het gemeentebestuur
te verwachten en verzekerde hij, dat
de nood geen uitstel duldde, want dat
duizenden hongerende mannen buiten
wachtten. De burgemeester merkte op,
dat werkeloosheid in dit seizoen jaarlijks
terugkeerde en dat het goed was in de
zomercampagoe daarop bedacht te zijn,
waarop Steenbergen antwoordde, cat
de loonen te laag waren om te kunnen
sparen. De burgemeester zeide nog, dat
tegen concurrentie van gemeentewege
niets was te doen en dat de loonen
over het algemeen in den laatsten tijd
wel waren gestegen, zonder dat de prij
zen der eerste levensmiddelen stegen.
Ten slotte zeide hij nog in antwoord
op een vraag van Steenbergen, dat
Donderdag tusschen 11 en 1 uur ant
woord zou worden gegeven.
Hierna ging de stoet weder naar de
Boommarkt, waar de commissie den
uitslag van het bezoek mededeelde en
aanraadde heden en morgen daar weer
bijeen te komen om te wandelen. Ver
volgens ging de menigte kalm uiteen.
In bijna 75jarigen ouderdom
is Dinsdag te 's-Gravenhage overleden
de heer J. P. Koelman, oud-directeur
der academie van beeldende kunsten
aldaar.
Hagenaar van geboorte, kwam Koel
man eerst op zijn 20e jaar onder de
leiding van ICruseman om teekenen en
schilderen te leeren. Een langdurig
verblijf in Italië (van 1844 tot 1857)
voltooide zyne studiën als beeldhouwer
en schilder. In het vaderland terugge-
keérd, werd hij eerst hoofdonderwijzer,
later directeur der academie en hielp
hij een groot aantal der tegenwoordige
kunstenaars vormen.
Door hem of met zijne medehulp
werden ontworpen het nationaal monu
ment te 's Hage, het monument voor
prins Bernard van Saksen-Weimar in
het Voorhout, de nymph te Brielle en
het gedenkteeken van het ontzet van
Leiden. Als schrijver oogstte hij roem
met zijn werk In Rome.
In de laaste jaren leefde hij terug
getrokken.
Het Haagsche gemeente
bestuur heeft een grootsch plan ge
maakt. De laan van Nieuw Oosteinde
zal in een 30 M. breede straat worden
herschapen. Als de gemeente Voorburg
inziet, dat zy meer nog dan de resi
dentie bij de uitvoering van dit plan
gebaat wordt, dan zal mettertijd het
bekoorlijke dorp dus door een breede
avenue met Den Haag zijn verbonden.
Naar de strafgevangenis
aan den Noordsingel te Rotterdam is
overgebracht éen der als verdacht van
diefstal van een groot zeil uit een
vaartuig, liggende in de Schie, aange
houden oude bekende der justitie en
politie. De andere aangehoudene, tegen
wien door den commissaris van politie,
den heer J. W. C. Strang, eveneens
een bevel van voorloopige aanhouding
was verleend, zekere Van der Horst,
wonende in de Dirksmitsstraat, wist zijn
geleider, bij de overbrenging naar de
zelfde gevangenis, ter hoogte van den
Rottebrug te ontsnappen en in de
richting van Crooswijk te ontkomen.
Hoewel opnieuw door de politie in de
Meermanstraat gesignaleerd, gelukte het
haar niet, hem op nieuw in handen te
krijgen, evenmin als een derden ver
dachten medeplichtige, wiens naam en
woonplaats bekend zyn en die nog wel
iemands is, die figureert in „het ge
heim register".
Tot de jongelieden, die
zich in de gemeente Het Bildt hebben
aangegeven voor de nationale militie,
behoort de bekende dwerg Gerrit
Keizer, lang 80 cM. Per schaats kwam
hü uit het, ruim een uur van de hoofd
plaats der gemeente gelegen, Oudebildt-
zijl zijne aangifte doen. Jaren lang be
zoekt hij met een impresario de hoofde
steden van Europa, gedurende de laatste
maanden was hij in zijne geboorteplaats
Werkendam ligt, zooals
men weet, juist bij de splitsing van
de Merwede in beneden Mexwede, die
langs Giesendam en Sliedrecht tot Dor
drecht stroomt, en de Nieuwe Merwe
de, die dwars door den BiesboBch
stroomt en even boven de spoorbrug
over den Moerdijk in den Amer uit
mond. De Nieuwe Meiwede is een schep
ping van den laatsten tijd. Vroeger
moest het water, dat van de bovenri-
vieren kwam, zich een weg banen door
de ondiepe killen van den Biesbosch,
voor zoover het niet door de Beneden-
Merwede werd afgevoerd. Toen waren
dan ook by strenge winters ijsbezettin
gen en ysdammen in deze streken geene
ongewone verschijnselen. Het gevaar,
dat deze opleveren konden en ook de
noodzakelijkheid van geregelden water
afvoer, waren de oorzaak van d^n aan
leg der Nieuwe Merwede, door afdam
ming van killen en kreken, verbreeding
en uitdieping van bestaande vaarwaters
etc. verkregen. Met den aanleg dezer
rivier meende men het gevaar voor ijs
bezetting en verstopping grootendeels
voorkomen te hebben.
Inderdaad heeft de Nieuwe Merwede
reeds groote diensten bewezen, vooral
in den strengen winter van 1890/91 toen
zij ontzettende massa's ijs heelt afge
voerd. Ditmaal heeft de Ijsbezetting on
der geheel andere omstandigheden plaats
gehad. Het ijs op de Merwede is voor
namelijk vastgeraakt bij de Swetsplaats
bij Gorinchem, waar het zelfs in de
vaargeul op sommige plaatsen iVs M,
en meer op en onder elkander is ge
schoven. Daar beneden vertoonde de
rivier groote open wakken en sloppen,
maar juist bij de scheiding van Nieuwe
en Beneden-Merwede had z'ch op eene
plaats zooveel ijs opgehoopt en vastge
zet, dat slechts eene smalle geul aan de
noordzijde openbleef.
Bij dooi weder zou dus de massa ijs,
die van boven te verwachten is, geen
voldoenden doortocht vinden, van daar
dat Zondag 11. de beide ijsbrekers
„Freya" en „Hosanna" van Werkendam
verschenen om onder leiding van inge
nieur Baucke te trachten de Nieuwe
Merwede vrij te maken van ijs.
Met geweld stoomde de „Freya" op
het vaste ijs in en inderdaad was de
uitwerking verrassend. Binnen twee et
malen is eene geul blank water verkre
gen ruim 1200 M. lang en van 100—150
M. breed, terwijl de smallere geul aan
Uit het engelsch
VAN
A. C ON AN DOYLE.
a Hebt gij den ventilator ook gezien
yJa, maar ik voor mij vind het niet zoo bizonder, dat er tus
schen twee kamers eene opening is. Zy is bovendien zoo klein,
dat een rat er nauwelijks doorheen kon kruipen.*
sik wist, dat wy een ventilator zonden vinden nog voor wy in
Stoke Moran zijn geweest,"
Och kom Holmes I"
Ja zeker. Gy herinnert u, dat zy ons vertelde, dat baar zuster
den rook van dokter Roylotts cigaar kon rniken. Daaruit kan
men natuurlijk onmiddellijk opmaken, dat er tusschen de beide
kamera gemeenschap bestaat. Die kon niet groot zyn, of by bet
onderzoek van de justitie zou de aandacht er op zyn gevallen.
Daarnit leidde ik de aanwezigheid van een ventilator ai"
1 Maar wat voor kwaad kan daarin steken
Wel, wy kunnen tenminste wijzen op een eigenaardig verband
tusschen de verschillende feiten. Er wordt een ventilator gemaakt,
een koord opgehangen, en eene dame, die in het bed slaapt sterft.
Treft u dat niet?"
//Ik kan daartusschen geen verband vinden."
Hebt gy niets bizonders aan het ledikant opgemerkt
«Neen."
«Het stond vastgespijkerd aan den vloer. Hebt gy wel eens
ooit een ledikant op die wyie vast zien staan?"
ffNeen, dat heb ik niet."
ff De jonge dame kon haar ledikant niet verschuiven. Het moest
altyd ten opzichte van het koord en den ventilator op dezelfde
plaats staan."
//Holmes," riep ik uit, //ik geloof, dat ik eenigszins uwe bedoe
ling begin te vatten. Wy zyn nog juist bytyds gekomen om een
geheimzinnige, vreeselyke misdaad te beletten."
/yJa wel vreeselyk en geheimzinnig. Als een dokter zich aan
misdaden schuldig maakt, dan is by de grootste en gevaarlijkste
schurk. Hy heeft kalmte, kennis en ervaring. Deze man is zeer
sluw, maar ik geloof Watson, dat onze sluwheid de zyne nog zal
overtreffen. Wy zullen echter voordat de naeht voorbij i® n°g
vreeselyke dingen beleven; laten wy dus in hemelsnaam kalm een
pypje gaan rooken en onzen geest voor een paar uur met vroo-
lyker onderwerpen bezighouden."
Ongeveer ten negen nar verdween het lieht tusschen het ge
bladerte en alles was donker in de richting van Manor House
Twee uren gingen langzaam voorbij, toen plotseling, juist toen de
klok elf uur sloeg, een helder licht zich plotseling voor ons oog
vertoonde.
//Dat is ons teek&n," zeide Holmes en sprong op; //het komt
nit het middelste venster."
Toen wij naar buiten gingen wisselde hy nog een paar woorden
met den herbergier en vertelde hem, dat wy nog een laat bezoek
moesten afleggen, en het wel mogelijk was, dat wy daar den
ganschen nacht bleven. Een oogenblik daarna bevonden wy ons
op den donkeren weg, terwyl een kille wind ons in het gelaat
blies en een geel licht door de duisternis tot ons doordrong en
onze leidster was op onzen somberen tocht.
üet kostte ons weinig moeite om ons toegang tot het landgoed
te verschaffen, want op verschillende plaatsen bevonden zioh in
den ouden muur om het park gaten, die nooit hersteld waren.
Tusschen de boomen baanden wy ons een weg tot het grasveld,
liepen dat over en wilden juist het raam inklimmen, toen achter
eenige heesters van laurierboomen iets te voorschijn sprong, dat
wel een afschuwelijk mismaakt kind scheen te zyn; met kramp
achtig saamgetrokken ledematen wierp het zich op het gras neer
en verdween daarna met groote snelheid over het grasperk in de
duisternis.
//Goede hemel!" fluisterde ik, „hebt gy dat gezien?"
{Slot volgti)
