G R E TCHE N.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
10e Jaargang.
Woensdag 24 Mei 1893.
No. 3032.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
■STADSNIEUWS.
Stukken van den Raad.
Aan den Vooravond.
De Staalwaterbron.
FEUILLETON
AARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden
Franco door het geheele Kijk, per 3 maanden
Afzonderlijke nummers
Geïllustreerd Zondagsklad, per 3 maanden
franco per post
1,20.
1,65.
0,05.
0,30.
0,374.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Tan 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE CoJOHN F. JONESSucc., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre.
HfUftRLSM, 23 Mei 1S93.
7 ERG ADERING van den Raad
der gemeente Haarle?nop Woensdag 24
Mei\ 1893, des namiddags te 1 uur.
De volgende stukken en punten zullen
aan de orde worden gesteld.
i. Mededeelicgen ea ingekomen stuk
ke»; 2. VaststcLling kohier plaatselijke
directe belïs'ing, dienst 18933. Rap
port B. en W.W. voorstel den heer J.
A. Lodewijks Middelbaar Onderwijs4.
Voorstel B. ea W.W. met verordenin
gen scboleD Lager Onderwijs; 5. Idem
idem ruiling grond Amsterdamsche vaart
onder Houtrijk en Polaneu; 6. Idem
idem rekest L. A. Vegelin van Claer-
bergen aankoop grond Meesterjoostea-
It&n met rekest A. Ploeg7. Idem
idem met rapport Comm. v. Financiën
huur grond Zijlweg J. Boeree; 8. Voor
drachten B. en W.W. benoeming onder
wijzers en onderwijzeressen scholen La
ger Onderwijs; 9. Verslag eindexamen
Burgeravondschool10. Idem Hooger-,
Middelbaar- eu Lager Onderwijs; n.
Rapport B. en W.W. verlenging coa-
ic gasfabriek met adressen en motie
vaia orde.
Mevr. Vegelin jClïerbergen rer-
eoc'ot onlsisgs aan den Raad, haar een
linkje grond aan de Meesterjoostenlaan,
«evens haar stal gelegen, te veikoopen.
De tegenwoordige hnurder van dat
stukje A. Ploeg, verrockt aan dea Ra»d,
op dat adres afwijzend te beschikken,
daar hem dat stokje grond onmisbaar
is voor zijn bedrijf.
1, B. en W. stelle» nu aan den Raad
voor, het verzoek van mevrouw V. v. C.
te wijzen van de hand.
B. en W. hebben Ingediend een voor
stel omtrent de oprichting van een
tweede Burgerschool voor jongens en
meisjes en van een kostelooze school
letter F (waartoe onlangs in principe
werd besloten).
Het hoofd van laatstgemeld® school
wil men evenals die der andere koste
looze scholen een jaarwedde van
1470.toeleggen met 500.ver
goeding voor vijje woning, het hoofd
der 2de Burgerschool 1600.met
ƒ500.vergoeding voor hnishunr.
Met eenige verwondering zien we, dat
het laatstgenoemde traktement 100.—
lager is, dan dat van het hoofd der be-
diande burgerschool, terwijl op beide
scholen hetzelfde onderricht wordt ge
geven (in de vakken van a tot 1) Waar
toe dit verschil
Voorgesteld wordt het aantal onder
wijzers ze klasse aaa de kostelooze
scholen i<5<S te regelen, dat van eik dier
scholen per 3 onderwijzers éen onder-
1 wijzer ze hl. is. Die scholen zullen dan
(evenals nu de school-Hubvegtse) 4 on
derwijzers ze kl. hebber), wat nuttig
schijnt zoowel in het belang van de
onderwijzer, als in dat van het onder
wijs, daar men aldus minder gevaar
loopt juist de besten telkens te verliezen.
Tengevolge van eene vacature aan de
kostelooze school D ea de toeneming
van het aantal leerlingen en de ver
meerdering van klassen bij de gewone
jaarlijksche toelating met 1 Mei jl,, moet
aan de beida tusschenscholen en aan de
kostelooze scholen B, C ea D, de on
derwijskracht worden versterkt.
Daartoe zijn opgemaakt de volgende
voordrachten
Eerste Tnsscheaschool.
1. Mej. P. Breedveld te's Graven
deel, 2. Mej. E. C. M. Fijn van ,Draat
te Olst, 3. Mej. E. de Boer te Koog
a/d Zaan.
Tweede Tusschenschool.
1. L. van der Have te Zietikzee, 2.
C. P. Visser te Haarlemmermeer, 3. C.
F. Ponger te Helder.
Kostelooze School lett. B.
1. W. Kes te Strijen, 2. J. van Gils te
Wijchen, 3. E. Verwaal te Overschie.
Kosteiooze School lett. C.
1. Mej. E. Reiding te Stad Vollen-
hove, 2. Mej. M. J. Schaap te Uitgeest,
3. Mej. W. S. Vis te Venhuizen.
Kostelooze School lett. D.
1. Mej. D. E. Duval te Helder, 2.
Mej. D. E. G. Laan te Kuilenburg, 3.
Mej. J. H. Vrijdag te Haarlem.
i. W. A. Jintes te Halzen, 2. D. san
Zomeren te Spaarndam, 3. P. Ros Pz.
te Holwerd.
1. H. van Leeuwen te Haarlemmer
meer, 2. J. K. Möller te Sloten, 3. J.
Hnlshofl te Rottevalle.
B. en W. adviseeren gunstig op een
ver/oek van B. en W.-van Haarlem-
merliede en Spaarnwoude tot ruiling
van grond bij Houtrijk en Polaneu.
De heer J. A. Lodewijks .trekt bij
uitvoerig gemotiveerd schrijven aan den
Gemeenteraad een gedeelte van zijne
onderwijsvoorstelien in, n. 1. om niet
meer dan 60 ieerlirgea per jaar tot de
laagste klasse der Hoogere Burgerschool
met 5 j. c. toe te laten en om de H.
B, S. voor Handel en Nijverheid op te
heffen.
De heer Lodewijks handhaaft echter
zijn voorstel, om tot keering van den
stroom van leerlingen naar deH. B.S.,
een school voor meer uitgebreid lager
onderwijs te bouwen voor de z. i. tal
rijke kinderen die het onderwijs der
H. B. S. niet noodig hebben.
Vier leden van dea Raad, de heeren
G. J. van Dieren Bijvoet, Dr. H. D.
Tjeenk Willink, J. J. F. Bsijnes en J.
Ssbelis, hebben eene motie van orde
ingediend, strekkende tot afwijking
van het voorstel tot verlenging van de
concessie der gastabriek en inmiddels
tot tijd e» wijle dit noodig is, de gas-
zaak te laten lusten.
Deze motie is derhalve geheel in den
geesl van die, welke het resultaat was
der op 9 Mei gehouden vergadering, waar
de heer Hijmans de gaskwestie inleidde.
Op de agenda van de Gemeezite-
raadsziiticg van morgen staat de gas-
quaestie, weliswaar Diet voorop, doch
de mogelijkheid bestaat, dat ze behan
deld wordt.
Nu eerst is gediukt het Dader adres
vaa de Imperial, waarbij zij belooft van
1 Maart jl. ai een cent minder per
M3 te zuliaa berekenen, waaneer de
Raad voor Juni de concessieverlenging
toestaat. Dit stuk, welks inhoud wij
reeds lang geleden meldden, is gedateerd
17 Maart.
Tevens is gedrukt het bekende adres
van den heer P. Goedkoop Dzn. en
516 anderen, waatby aan den Raad
verzocht wordt de eoncessieverlenging
toe te staan.
Intusschen heeft het velen verbaasd,
dat nu reeds de zaak aan de orde is
gesteld, terwijl pas de vorige week
Raadszitting is gehouden. Het Dageüjkach
Bestuur wenscht blijkbaar den ingeze
tenen het enorme voordeel van éen
cent per M3 verlaging (van i Maart
af) niet te onthouden 1
De inleiding door den heer G. E. L.
Hymans onlangs over de gasqaaestie
gehouden, verschijnt juist heden iu druk.
De inhoud van het bovenbedoelde
stuk van de Gasfabriek is hier eu daar
merkwaardig. Het is alsof zij van mee
ning is, dat de gemeente verplicht is
haar uit den brand te helpen.
Men leest in dat stuk:
„Met het oog op het toenemend gas -
„verbruik, zoowel voor particuliere als
„openbare doeleiaden en ten einde te
„kunoen blijven voldoen aan de voor-
waarden der concessie, is het noodig
„dat het productief vermogen der fabriek
„vergroot worde en het behoeft wel
„geen nader betoog, dat de omvang
„dezer vergrooting geheel afhankelijk is
„van den tijd, gedurende welke de be
staande fabriek nog dienst zal moeten
„doen.
„Woidt zekerheidshalve de uitbrei
ding zoodanig gemaakt dat ia de be-
„hoeilsa geüurcuae ücï uenjaug iijup«.r^
„der loopende concessie voorzien wordt,
„dan zal bij aanneming onzer voorstel
den door Uwe vergadering ia de
„daaruit voortvloeiende, verplichte amo-
„tie van de fabriek, een groot bedrag
„geheel nutteloos en doelloos door ons
„verspild zijn geworden."
Hierop volgt een klacht over de ia-
directe schade, welke de Imperial lijdt
door de vertraging in de behandeling
barer voorsteilen.
Nu vragen wijwat ter wereld heeft
de Gemeenteraad met die klachten te
maken? Is de Raad daar, om de Gas
fabriek voor ïchade te vrijwaren Het
maakt een allerzonderlingsten indruk,
dat de Gasfabriek na 18 jaar lang groote
sommen verdiend te hebben, zich op
eenigszins hoogen toon komt beklagen
over de vertragicg in de behandeling
van hare voorstellen, die haar (de gas
fabriek) uit den brand moeten helpen.
Want dat zij in de knel zi>v, blijkt uit
de hierboven aangehaalde volzinnen dui
delijk genoeg.
Stel u eens voor, dat in het jaar 1880
de Raad tot de Imperial gezegd had
„och toe, doe ons het plezier en verlaag
den gssprijs, want, we zien dat we zoo'a
slecht contract hebben gemaaktZou
dan de Imperial lets anders hebben gezegd
dan„Mijne heeren, 't spijt ons wel,
maar we hébben eenmaal gecontrac
teerd, dan hadt u maar wyzer moeten
wezen."
Wat gaat bet nu den Raad aan, of
de Imperial groote kosten vaa uitbrei
ding moet maken, of ze schade lijdt of
kan lijden Niets ter wereld. In een
commercieel contract is voor medelijden
geen plaats. Kan de Imperial niet meer
of alleen met groote kosten aan hare
verplichtingen voldoen, welnu, dan doe
zij een voorstel aan den Raad 001 van
den verderen duur der concessie ont
slagen te worden I Daarmee zal zy ge-
ba t en de gemeente van haar mono
polie bevrijd wezen.
Wat het adres der voorstanders van
de eoncessieverlenging aangaat, dit telt
betrekkelijk weinig haadteekenisgen.
Vijfhonderd namen in een gemeente
van over de 50,000 zielen leggen niet
heel veel gewicht in de schaal, vooral
niet waar beweerd wordi, dat de ge
meentekas er veel by zal profiteeren.
De heer Hymans heeft reeds becijferd
dat die voordeelen onbeduidend moeten
heetes.
Wij zijn nog niet van gevoelen ver
anderd en blijven beweren, dat de ge
meente verstandig doet, met zich niet
opnieuw te binden en zich hare geheele
vrijheid voor te behouden, vooral nu
gebleken is, dat de Imperial met hare
productie in moeilijkheid verkeert.
is,-Op het wogiij-Lui*. vaü afdruk*eu ver-
neme» wy, dat vermoedelijk de gaskwes
tie morgen nog niet iu den Raad zal
worden behandeld, daar een der leden
alsnog om uitstel vragen zal.
Op 2en Pinksterdag is odzc gemeente
bezocht door den hertog van Cbartres
en tijoe dochter, prinses Marguérite.
Per rijtuig van Amsterdam gekomen,
bezochten zij de Grcole Kerk (voor
het museum was het te laat) en maakten
een rytoer door de stad, waarna zij het
diner gebruikten in fcótel Funckler en
hierop weer per rijtuig naar Amsterdam
vertrokken.
De hertog roemde in het bizonder de
kleine eetzaal van het hötel.
Bij de Vrijdag te Amsterdam gehou
den ^aanbesteding voor de marine, was
de firma Janzen Cc. alhier, laagste
inschiijfster voor perceel 4, dennen
masten, tot een bedrsg van ƒ15,134.
Hier ter stede is jl. Zaterdag over
leden de heer S. A. N. van Petersom
Ramring, geboren 7 Maart 1810, die
ter zake van zyne deelneming aan de
krijgsverrichtingen iu België ia 1831 en
1832 gerechtigd was tot net drage» van
het metalen kruis.
Woensdagavond 24 dezer zal in de
bovenzaal van café Bdnkmann door de
kiesvereenigiag „Vooruitgang" eene ver-
gaderiag worde» gehouden ter verkie
zing vaa ©en c&ndidaat voor de Pro
vinciale Siaten. Zooals bekend is zijn
de heerenJhr. Mr. J. W. G. Bareel
van Hogeianden eu Mr. A. Kist de
voorloopige caadidaten.
Maandag, 2e Pinksterdag, zijn drie
Commissarissen van de Staal water bron
alhier, op reis gegaan om eenige bad
plaatsen te bezoeken, n 1. de heeren S.
J. Graaf van Limburg Siirum, J. Schol-
teas eu J. Leupen.
Zijn wy wel ingelicht, dan zullen zij
een bezoek brengen aan Spa, Kassei
en Remagen. Natuurlijk staat dit in
verband met plannen tot het overbren
gen vaa het staalwater naar het Fie-
derïkspark eu net aldaar bouwen van
een Kurhaus etc.
laderdaad blijkt, dat het Staalwater
reeds thans zijn naam heeft gevestigd.
De aanvragen, ook uit het buitenland,
worden voostdurend talrijker en men
verneemt allerwege van belangrijke ge
nezingen, door ons Staalwater teweeg
gebracht.
Het denkbeeld, steeds door ons voor
gestaan, van Haarlem een „Kurort" te
18)
HOOFDSTUK VII.
In den afgrond
Het volgende oogenblik zag Grete hem tusschen de hoeven der
paarden. Een smartelijk gejank hij stortte neer, door een der
pooten getroffen; het volgende oogenblik zouden de wielen onver-
ffiydelyk over hem heeDgaan. Het was Grete alsof aft plotseling
een hevige pyn gevoelde; ook dit genot zou den verlatene wor
den ontnomen!
In een sprong stond zy naast den wagen en riep zoo lnidj en
bevelend tot den koetsier, dat deze verschrikt de teugels aantrok
an het stygende paard tot staan bracht, nog tydig genoeg om
Grete in staat te stellen het bloedende dier vlak voor een der
wielen weg te trekken. Zonder zich Yerder om den voerman en
verbaasde omstanders te bekommeren, nam zy den jankenden
hond op haar arm en snelde naar hnis.
Plet vuil der straten, dat aan Waldmann's pooten kleefde, en
het bloed, dat uit de gekwetste voorpoot vloeide, maakte vlekken
op haar lichten regenmantel zy sloeg er geen acht op, evenmin
als op de algemeene aandacht, die sft trok.
De moeder, die in de keukeD, waarvan de deur openstond»
aardappelen zat te schillen en haar met haar vrachtje de trap zag
opkomen, sloeg van verbazing de handen in elkaar.
«Lieve hemel, wat is dat 1 Grete, ben je krankzinnig geworden
Die mooie mantel. Wat moet dat vnile beest hier?''
z/Hy heeft een trap van een paard gekregen en het had een
beetje gescheeld, of hy was overreden. Het dier bloedt moeder,
wy moeten het verbinden."
//Zoo moeten wy dat Over m y n drempel komt dat beest niet,"
riep juffrouw Meermann toornig uit. /,Het is hier geen stal. Wat
gaan jou honden van anderen aan Werkelijk Grete, je wordt
by den dag zonderlinger, maar ik zou wel willen, dat je wat
meer om my dacht!"
Grete wendde zich snel om naar haar broeder, die tegen de
keukendeur geleund stond, zeer goed gehumeurd, daar hy den
vorigen nacht nog al had gewonnen.
//Den sleutel van je kamer JhUus!"
Hij maakte echter geen beweging.
//Het is Rovers hond," zeide het meisje met bevende lippen,
en als gëelectriseerd door den naam snelde Julius weg om de
deur te openen.
//Je overdryft het Grete," fluisterde hy zyne zuster zachtjes in
het oor, toen deze den viervoetigen patient een ligplaats gaf op
het bed van haar broeder. #Geloof mij, je neemt het te zwaar op."
tfEen ieder neemt hst op naar zyne manier. Geef my een kan
met water."
Julius gehoorzaamde en wiesch zorgvuldig het vuil en het bloed
van Waldmann's poot; zij scheurde een van hare zakdoeken in
repen, om die met water gedrenkt om de gewonde plek te bin
den. Het verschafte haar veel voldoening aldus den hond te helpen.
Hoe zonderling zyn de grillen van het lot! Zy had Röver zelf
hoogmoedig teruggewezen, en nu verschafte het haar vreugde zyn
hond te mogen helpen. Zy zette het dier lekkere beetjes voor
waarvan hy nu en dan iets nam, daarna rolde hy op zyn zachte
rn8tplaats ineen, en liet slechts by tusschenpoozen een zacht go
jank hooren.
Toen Grete des avonds uit den winkel terugkeerde vond zy
den hond aenmerkelyk beter. Na hem van het bed te hebben ge
tild, begon hfl zelfs in de kamer rond te hinken. En nu moest
zy aan zyn eigenaar denken, die stellig in groote ongerustheid
over zyn trouwen gezel moest verkeeren. Zij sloeg een doek over
den hond, nam hem in haar arm en begaf zich in de duisternis
naar het huisje, waarmee zy nu zoo bekend was geraakt. Door
de opening in het raam zag zy moeder en zoon droevig gestemd
aan de tafel in de woonkamer zitten; toen Waldmann echter het
huis van zyn meester herkende, begon hy luid te blaffen. Snol
zette Grete kern op den grond neer, want zy zag, dat Röver by
het hem welbekende geluid was opgesprongen 6n naar het raam
snelde. En daarna spoedde zij zioh weg, zoo hard als zy kon.|
Het was hoog tyd, dat Waldmann terugkeerde. Juffrouw Rover,
die gewooDlyk liever geen uiting gaf aan hare gevoelens in tegen
woordigheid van haar zoon, deed deze nieuwe ramp eindelyk den
beker van hare bitterheid overloopen.