'gemeentebestuur en hua de eerewijn
aangebodeo, waarbij de burgemeester
de heer A. E. Zimmerman, een woord
van welkom sprak.
Minister Van Dedem wees hierna op
het gro^tsche karakter van het feesten
sprak deu weosch uit, dat het goed zou
slagen.
Daarna begaf men zich te voet naar
den Rood:m Steen, waar de onthulling
van het staadbeeld zou plaats hebben.
Daar waren de tribunes om bet beeld
vol genood:gden; daar zag men tal
van dames bijeengekomen, terwijl op
het plein zeif eeue groote menigte was
saamgestroomd ea alle ramen der om
het plein staande huizen vol toeschou
wers zaten. Toen de genoodigden,
waaronder zich ook bevonden de te
Hoorn wonende leden van het; uitvoe
rend comité, de heeren dr. J. J. Aghiaa,
secretaris, J. Groot Jr. ea M. de Jong,
wethouders, H. Kroon Dsa. alsmede de
gieter vat het standbeeld de heer C. J.
Marijn-n vaa Breda en de ontwerp r
van het voetstuk, de heer W. H, Kan,
ingenieur architect te Arasterdam, om
halfee» verschenen, speelde de kapel
van het 7 e regiment het volkslied, dat
door all- staande werd aangehoord.
Minister Van Dedem sprak een kort
woord van welkom ea nam de heer dr.
H. J. A. M. Schaepman, lid der Tweede
Kamer der St'.tèn Generaal, het woord
om de feestrede uit te spreken.
„Twee honderd drie en zeventig jaren
zijn voorbijgegaan", zeide hij o, a. „Le
vendige ea bezielend rijst de heugeaia
aan het grootsch verleden voor ons op.
De geweldige, di' profetische beteekeais
van wat op dien dertigsten Mei 1619
werd gewrocht staat voor ons belichaamd
in een machtig stuk geschiedenis. Wy
zien deu man, die, met de vijandschap
van al de wereld op den hals, de vij
anden meer dan duizend tegen dea
sierk zijnde, niet stand hield, maar
voort schreed, altijd voort. De koningen
en grooten van Java trachtten, onderling
verboadea, door een generalera moord
het bouwen van een generaal rendez
vous te praevenieerende gouverneur-
generaal is op zyn post, hij vestigt het
middenpunt van Neerlands handel en
Neerlaads macht; hij houdt den arm
van den vijand af, voordat deze de
hand aan het moordstaal heeft kurraen
slaan. Over de golf der eeuwen komt
zijn zegebericht weer tot ons wij hebben
voet en dominie ia 't land van Java
bekomenD' eere en reputatie van
de Nederlaatse natie zal hierdoor zeer
.vermeerderen-
Maar met nog machtiger drang klinkt
zijn heerlijk woord ons toe: „Siet en
consideert doch, wat een goede coeragie
vermach en hoe d' Almogende voor ons
gestreden en ons gesegent heeft.
Spr. schetste daarop in breede trekken
het dadesrijk levea van den held,
daarbij in bezielende taal de gulden
eeuw onzer geschiedenis verheerlijkvad,
toen er „op eenmaal, schier als zonder
voorbereiding, kunstenaren en dichters
verrezen van majestueus, de laadpalen
overstralend, de eeuwen doorgloeiend,
de geslachten met wonderen verzadi
gend genietoen er veldheeren ea
vlootvoogden verschenen, die als home
rische helden het eigen lijf waagden en
nieuwe wetten schiepen voor het krijgs
beleid; staatsmannen, die kloekheid
paarden aan doorzicht, vernuft aan wijs
beleid en kennis van Staat san een
vroom gemoed.
Toen het doek gevallen was, onder
de tonen der muziek en het gebulder
der kanonnen, en het majïstueuse beeld
zich aan aller blikken vertoonde, richtte
dr. Schaepman zich nogmaals tot de
aanwezigen om te wijzen op het groot-
sche voorbeeld van kracht, moed en
vertrouwen, door Coen nagelaten.
Nadat de schoone, zlnryke feestrede
was uitgesproken, aam de burgemeester
vaa Hoorn weer het woord en eindigde
zijn speech als volgt
,In naam Van het gemeentebestuur
vaa Hoorn neem ik het staadbeeld van
Jan Pieterszoon Coen voor onze stad
van u oveff."
De genoodigden begaven zich daarop
terug naar het Stadhuis, waar hua in de
Raadszaal, die door den bloemist F.
Schut, keurig was versierd, een dejeuner
werd aangeboden.
Behalve de leden van het gemeente
bestuur, die van het uitvoerend comiié,
de ministers, de burgemeester, de vice-
admiraal, de gieter van het beeld en de
ontwerper van het voetstuk, zaten bij dit
dejeuner mede aan de commandanten
van Hr. Ms. oorlogsschepen „Tijger",
Urania", „Castor", „Pollux", „Vali"
en „Udur", zjjnde respectievelijk de
zse-officieren D. Stolp, P. P. R. Hea-
nequin, baron Sweerts de Landas Wy
borgh, W. de Bruine en J. D. Heijning
alsmede de heeren J. van Maaren,
majoor van het 7e reg. infanterie, gar
nizoess-commandant te Hoorn ea J
vaa Slogteren, kapitein der dd. schut
terij te Hoorn.
Te Scheveningen is tusschea
twee muren ecne kat gevonden, die
daar 31 dagen lang bekneld had geze
ten, cti die, hoewel al dien tyd geea
voedsel gebruikt hebbeaöe, toch nog ia
leven was.
In het laatst vaa het vorige
jaar werden door eenea arbeider op hst
landgoed van dea heer Bosch va-a Dra-
kestein aan De Vuursche (gemeente
Baars) de overblijfselen vaa drie ver
gane geraamten opgegraven, waarbij eene
broazea lanspunt gevonden werd. Daar
men hier hoogstwaarschijnlijk met eenen
grafheuvel uit het bronzen tijdperk te
doen heeft en er nog meer dergelijke
oude begraafplaatsen aldaar worden aan
getroffen, zal enen dezen zomer het ter
rein in het belang der wetenschap nader
onderzoeken. De opgravingen zullen ge
schieden onder toezicht en leiding vaa
den eigenaar, jhr. Bosch van Drakestein
en den archivaris der gemeente B&arn,
baron d' Aulnia de Bourouill. Men heeft
alle hoop, belangrijke vondsten te doen,
Men meldt ons dd. 30 Mei:
Hedea liet da burgemeester van Fin-
sterwoldc den ingezetenen bekend maken,
dat van af heden datum (30 Mei) het
verbod op de samenscholing, den 19a
December 189a uitgevaardigd Is opge
heven
RECHTSZAKEN-
De rechtszaal der arrondissements
rechtbank te Maastricht geleek Maan
dagmorgen op een laboratorium, waarin
een professor den beklaagde demonstreer
de, de rechters als studenten en het
publiek als hoorders fungeerden. Glaas
jes, flischjes, reageerbuisjes, filters, kort
om alles wat voor scheikundige proef
nemingen benoodigd is. zag men hier
bijeen.
De te behandelen zaak betrof het
vervoer door eenen brander te Maas
tricht van 5 liter gedistilleerd, op het
vervoerblljet aangegeven onder de be
naming van cognac, doch volgens de
ambtenaren bevonden Jenever te zij
en dus niet gedekt door een geldig do
cument. De brander was door de recht
bank toegelaten om ter terechtzitting te
bewyzen, dat hij gele cognac kleurloos
maken en achtereenvolgens in whisky,
rhum, Schiedammer, brandewijn enz,
veranderen kon.
De proefneming gelakte volkomen,
doch de rijksadvocaat kon met deze
kunstjes, zooals hij ze noemde, niet
medegaan en concludeerde tot het be
noemen van deskundigen.
Ie dit incident zal de rechtbank over
8 dagen uitspraak doen.
Voor de rechtbank te „Amsterdam
stond Dinsdag terecht Adriaans va»
Emmenes, wien ten laste werd gelegd
dat hij zich aan strafbare opruiing zou
hebben schuldig gemaakt, door op
Febr. in het gebouw „Constantla" tot
lotelingen te hebben gezegd„Ik zeg niet
dat znlke miliciens, In plaats van op de
arbeiders, op de aanvoerders zouden
moeten schieten, die hun het bedoelde
bevel gaven, maar zij zouden het ge
weer naar links kunnen gooien, wanneer
hun gecommandeerd wordt het naar
rechts te werpen."
Voor deze gelegenheid waren buiten
gewone voo.zor^ea genomea. In en
buiten de rechtszaal waren verschillende
rijksveldwachters sommige uit andere
gemeenten opgeroepen tegenwoordig,
terwijl in het bizonder de publieke tri
bune bewaakt werd. Siechta een beperkt
aantal personen was op last van het O.
op die tribune toegelaten.
De za^k zou om twee u:en behan
deld worden. Iatusschen ving zij eerst
om 3 uur 42 mia. aan. Ia dea tusscheu-
tijd werden na eens andere zaken be
handeld, dan weer de zitting geschorst
met het consigne „puoliek buiten." De
oorzaak lag daarin dat de getuigen Fan-
horst en Verbeek niet op tijd aanwezig
waren.
Eindelijk komt de zaak.
„Uw beroep?" „Opruier!" luidt het
antwoord.
Dat is geen beroep," meeat de pre
sident.
Ik word er toch vaa beschuldigd. Ik
ben redacteur van de V'oorwaarh*
Bekl. weet nietmeer of hij de ge-
Iscrimineerde woorden gesproken heeft,
Het is al 2 maande.» geleden. Iatusschen
heeft hij by den rechter-commissaris
erkend de woorden ongeveer gesproken
te hebben. De vergadering was open
baar en uitgeschreven door den sociaal-
democratiscaen militairen jongelings-
boad.
De getuigen Van Pan horst, recher
cheur, heeft de vergadering in „Coa
stantla" bijgewoond, Men had het over
de zoogenaamde „bloedwet". Get. heeft
allee» gehoord dat bekl. zei dat mea
het geweer naar links zou kunnen
gooien als rechts gecommandeerd werd.
Het publiek bevatte vele jongelingen,
De vergadering wss voor ieder toe
gankelijk tegen 5 cent entrée.
Verbeek, evenzeer rechercheur, woon
de insgelijks de vergadering bij. Hij
hoorde o. a. beklaagde zeggen „ik zeg
niet als gecommandeerd wordt rechts
varen, liaks houden." De redevoering
liep vooral op het kazerneleven. Een
jougeüag riep daarna uit dat als hem
gecommandeerd weid om te varen, hij
dit zou „verd
Bekl.„Heeft die jongeling niet tevens
gezegd a&t zoodaaig besluit om
niet te vuren ieeds lang te voren
genomea was
Getuige weet het niet. Het is mogelijk.
De heer Vierhout he- ft, als verslag
gever van de Nieuwe RottCt., even
zeer de vergadering bijgewoond. Er
werd gesproken over de mllitiewet,
Get. heeft van hetgeen bekl. zei ie ver
slag gemaakt voor de N. R. Ct., waar
naar hij verwijst. Ook hij herinnert zich,
dat een jongeling is opgestaan die on
geveer zeide wat zooeven vermeld is.
Het verslag van de N. RCt.
Maart jl.) wordt ter zitting voorgelezen
Een agent van politie heeft mede de
vergadering bijgewoond. jHij beschrijft
ongeveer het voorgaaude.
De iaspecteur vaa politie Keizer ein
delijk, die ook in „Constant!*» was
verklaart dat bekl. eeae beschrijving gaf
van het kazerneleven, en dat hij, spre
kende van de troebelen in het Noorden,
zeide dat hij niet zou zeggen dat men
links moest gooien als gecommandeerd
werd rechts vuren.
Zekere De Booy, die vroeger in Breda
woonde, betoonde zijne instemming met
het gesprokene.
Het O. M., waargenomen door mr.
Félerin, herinnert aan de taal die de
bekl. herhaaldelijk gebezigd heeft. Be
wezen is dat de vergadering openbaar
was en dac bekl. gesproken heeft de
woorden zeker voor zoover hun zin
aangaat bij dagvaarding ten laste
gelegd. Die woorden bevatten opzette
lijke oprniing tot een strafbaar feit, nl.
het feit bedoeld in art. 95 van het cri-
miaeel wetboek voor militairen, onge
hoorzaamheid aan orders van superi
euren. Bekl. heeft dus tot dat feit op
geruid. Over de kwestie of het militair
wetboek geldig is, omdat het niet bij
de wet maar bij kon. besluit is vastge
steld, zal spr. niet pleiten. De geldig
heid staat z. i. vast. Ook waren er wel
degelijk personen die opgeruid worden
of koadesa wordener waren vele jon
gelingen ia de vergadering, die onder de
wapens moesten komen, en een aan
staand milicien gaf kennis van zijn be
sluit om niet te zullen vuren. Eisch9
maanden gevangenisstraf.
Bekl. zal zich niet erg verdedigen,
want hij heeft te veel verachting voor
het muffadge crimiaeele wetboek vaa
"13, maar hy wijst er op dat mea z. i.
het socialisme op alletlei manier ver
volgt. Er is gebrek aan moed in Neder
land, want men werpt de socialisten in
de gevangenis niet zonder vonnis maar
na eeoc komedie. Men behoefde geen
vertoningen te maken, men moest liever
hen zoo ia de gevangenis stoppen zon
der terechtzitting. Dat zou Dinsdag een
buitenkansje geweest zijn voor de recht
bank, die dan naar Hoorn had kunnen
gaan om te zien het standbeeld van
dea moordenaac Coen.
Hij heeft op 28 Februari den jonge
lieden den raad gegeven geen broeder
moord te begaan. Hy heeft alleen ge
zegd dat men het geweer kan om
gooien, niet dat men het moest
doen. Daarna volgt eeae charge tegen
den verslaggever vaa de IV. R. Ct. Men
zweert by de IV. R. Ct. Bekl. wijst er
op dat de andere getuigen afwijkea van
en Broodfabr.
Aand. Nederl. Biacuitfabr.
Aand. Ned. Oliefabriek
te Delft
Oblig. Vereen. „Eigen
Hulp", afd. Zekerheid van
ambten, en beambt.
Oblig. Assur.-Maatspij. teg.
Brandsch. „de Nederlanden"
van 1845
Oblig. Batav. Zee- en
Brand-Ass.-Ma&tschappij
93
75
205
45
KOLONIËN-
Aan een particelier schrijven uit Soe»
rabaja wordt nog het volgende ontleend
over de zoo voortreffelijk geslaagde ex
peditie naar de Aroe eilanden,
,Nsd*t wy (de „Java") uit de Tor-
resstraat terug waren gekomen, zijn wij
weder naar Ambon gegaan om den re
sident te halen. Van daar keerden wij
terug naar de Aroe-eilaaden, om het
einde van het ultimatum af te wachten,
dat door den resident as» de onder-
worpen hoofden was gesteld. Het succes
door onzen aanval op Koemocl be
haald, is schitterend en van bizondet
groot politiek belang. Dea dag van het
ultimatum waren alle vijandelijke hoof
den met honderden volgellagen te Dobo,
wa*r zij ongewapend aankwamen. Te
gelijkertijd brachten zij het hoofd vaa
den opstand, den profeet Toelfoeloea
mede, dien zij gevangen hadden geno
men.
„Die profeet is de hoofdaaalegger
van den opstand. Hij wilde als alle»-
heerscher over de Aroe eilanden optre
den. De Christenen, Chineezea en Ara
bieren zouden dan vermoord en hnaae
goederen buitgemaakt worden. Dit was
het getuigenis vso den verslaggever van .hem reeds gedeeltelijk gelukt, en als de
j tlt d r j ttt
de N. R. Ct.
Verder zegt hy niets: mea wil geen
misdadigers 6traffïn, maar eenen socia
list opbergen. De heeren in toga en
bef zij® kleia, zy vechten tegen den
stroom, tegen ;eeaen rens. Spr. eindigt
zijne rede met de volgende beleefde
mededeeiing aan het adres van ,de
rechtbank: „nog lang nadat de wormen
het laatste stukje vleesch vaa uwe spook
achtige knoken zullen afgevretea heb
ben, zal het socialisme tieren en bloeien."
De publieke tribune juicht toe.
De behandeling der zaak is geëindigd
en op 14 Juoi zal uitspraak gegeven
worden.
Financieels Mededeelingen.
Het Weekblad van Broekman ea
Honders bevat o. a. de volgende opgave
van minder courante of incourante fond
sen, in de week, tot den datum van 30
Mei loopeade, door &hun tusscaen
komst verhandeld.
Aand. Maatsch. tot ong.
en vetv. der Peel genaamd
Helenaveea 44% pet.
Aand. Leidsche Duinwa-
ter maatschap pij 125
Aand. Rotterd. Hyp.b.
voor Nederland 228^-231^
Aand. Asahan Tabak-
Maatschappij 90-30
Oblig. Ned. Asahan-Cult.-
Maatscnappij 30
Oblig. Ned.-Iad. Cultuur-
Maatschappij 135
Oblig. Oost'Java Cultuur-
Maaïschappij 85
Sctip. Boxtel-Wezel Spwg.
(van i« hyp.-oblig.) 9%
Aand. Dedemsvaarfcsche
Stoomtram-Maatschappy 80
Aand. Haagsche Tr&mw.-
Maatschappij 70
Aand. Ned. Rijnspoorw.-
M*at8cnappij, Rest. 3 f 20.
Extra div. bew. Stichtsche
Tramweg-Maatschappij /ioj£.
Aand. Maats, van Meel-
„Java" er niet geweest was, zou mis
schien de gcheele bevolking voor zoo
ver zy niet tot Toelfoeloen'a aanban
gers behoorde, zij® uitgemoord. Hij
voorspelde, dat hij de zes zou doe®
droogloopen, als er een schip kwam
xoodat de Compagnie de eilanden niet
zou kunnen bereikenverder dat alle
afgestorvenen door hem in het leve»
teruggeroepen zouden worden, als
hem gehoorzaamden e® 30. dat hij, war
neer mea hem iets wilde doen, tot het
Opperwezen ten hemel zou varen, enz
De lichtgeloovige bevolking vereerde
hem als een godsgezant.
,Maar toen Toelfoeloea bij oas aan
boord in de provoost zat sprak hij een
toontje lagervooral toea;see radjah der
ons bevriende christen-kampongs hem
verzocht, het nu eens te probe irea ten
hemel te varen.
„Den dag ja& afloop vaa het ultima
turn ging de landingsdivisie aan wal
met scherpe patronen, op eiken aanval
voorbereid, ea stelde zich op aaast het
huis van den posthouder. Toen kwata
de resident met alle bevriende rajahs
e® hoofden en daar achter alle ?ij iade-
lyke hoofde», die ia eerbiedige houding
voor ons bleven staaa. Geweldige ke°
reis waren daarbij ik kon echter geea
vrienden uit Koemoel herkennen. De
resident hield een krachtige toespraak,
waarin hij tot de gevangenen 0. a.
zeide, dai ze nu gezien hadden, wat
éen schip doen kon en dat, wanneer zij
het nog eens waagden, in opstand te
komen, hij 10 schepea zou zenden, die
de kampongs zonden uitmoorden, vrou
wen en kinderen gevangen nemen ea
hen nergens meer met rust zouden la
ten.
„Nadat allen bevestigd hadden, dat
zij het hoorden, werden er nog 5 ge
vangen hoofden aan boord van de „Java"
gebracht om naar Ambon vervoerd te
worden. De heelé troep stond te sid
deren van angst, toen zij éen voor éen
uitgepikt en weggevoerd werden. Allen
mochten naar huis gaan, mits zy de goede
ren, die zij van de Chineezea gestolen
had dea, terug gaven. Dit dedea zij ea
hy betoonde zich hartelyker tegen de meisjes dan zoseven.
#Beste meisjes,» zeide hy en gaf beiden een hand. „Ik weet
niet, wat gy wel van ons znlt denkenB wy moeten u duizendmaal
onze verontschuldigingen aanbieden, maar ik ben er van overtuigd,
dat gy odb in uwe goedhartigheid alles zult vergeven als ik u
verteld heb, welke pjjnlyke gebeurtenis er is voorgevallen.»
Hij zweeg, maar toen hy in de oogen zyner toehoordsters las,
hoe hun aandacht gespannen was, begon hy onmiddellyk te ver
tellen.
//Gy hebt ongetwyfeld niet geweten, want het was een onder
werp, dat nooit behoefde te worden aangeroerd, dat de vader van
mijne vrouw, die geruimen lyd kindsch is geweest, hij was twee
en tachtig jaar oud, hier reeds verscheidene jaren heeft gewoond
en eenige kamers bewoonde, die uitkwamen op dezelfde gang, als
by uw kamer.»
De dokter hield een oogenblik stil, alsof hy nu een onaangenaam
punt moest aanroeren.
//Gisteravond, het grieft my dit te moeten zeggen, was de op
passer, aan wiens hoede wij hem hadden toevertrouwd, een man,
die myn volle vertrouwen genoot, totaal dronken, en de arme oude
man, die geheel zonder toezicht was, is uit zyn bed opgestaan,
en gestrompeld wy dachten nooit, dat hy tot zooiets nog in
staat zou zijn naar uwe kamer,»
De beide meisjes, die ademloos, met open mond, hadden ge
luisterd, deden nu een kreet van ontsteltenis hooren, maar hun
gastheer gaf hun een teeken hem niet in de rede te vallen en
vervolgde
„De reden, waarom hy jnist die denr koos, was, dat twintig
jaar geleden zijne vrouw, aan wie hij hartstocbtelyk was gehecht,
in uwe kamer is gestorven, en in zyn toestand van geestverzwak
king, waardoor echter nooit zijne herinnering aan haar vager is
geworden, verbeeldde^hy zich, dat hy haar daar nog zou vinden
waar hy haarvoor de laatste maal had gezien.»
Weer zweeg de dokter, maar nu behoefde hy zyne toehoordsters
het stilzwygen niet opteleggen. Ontsteld en verplet over de ontdek
king, dat hun vermoeden geheel onjuist was geweest, verbysterd
over de gevolgen van hunne lafhartigheid, verbeidden zy met
wydgeopende oogen en bleeke wangen de ontknooping.
z/De krachtsinspanning moet het klein weinigje levenskracht, dat
hy nog bezat, hebben uitgeput, want nadat hy de woorden had
uitgesproken door u gehoord, moet hij bewusteloos zyn neerge
vallen, het gekreun, dat u zooveel angst aanjoeg» (hierby schoot
Caroline de vreeselyke gedachte door den geest, dat zy het een
geknor had genoemd) ffmoet het laatste geluid zyn geweest,
dat hy deed hooren. Toen hy van morgen werd gevonden, was
hij ongetwyfeld reeds eenige uren dood hy was reeds ge
heel koud.»
Het verhaal was geëindigd. Er verliep echter eenige tyd alvo
rens de toehoordsters iets zeiden, Eindelyk zeide een der meisjes
byna fluisterend
z/Dus was het toch niet de ontvluchte krankzinnige
Wel neen,» antwoordde de dokter met eene uitbarsting van
gramschap, die hem goed scheen te doen. //Hoe had dat mogelyk
kannen zyn, want vyf minuten nadat gij naar boven waart ge
gaan, was hij reeds gevondenAls gy niet dat rampzalig denk
beeld zoo hardnekkig hadt gekoesterd, dan zou de zaak geheel
anders zyn geloopen, en de oude man niet..,.»
Hy zweeg eensklaps, want hy herinnerde zich, dat hoe dwaas
de meisjes ook hadden gehandeld, het niet zeer vriendelyk was
om zijne jonge gasten te beduiden, dat zy op directe wyze aan
den dood van zyn schoonvader hadden medegewerkt.
Alhoewel hij zyn oordeel niet geheel uitsprak, konden zy zeer
goed voor zichzelf zyne woorden aanvullen, en kort daarop ver
trokken zy zeer ontdaan en zonder van hnnne gastvrouw en har©
dochter afscheid te kunnen nemen, naar huis.
Ofschoon haar door haar echtgenoot werd beduid, dat hare han
delwijze zooveel onlogisch als onchristelijk was, kon meyrouw
Brown er niet meer toe bewogen worden de jonge dames Bell
uit te noodigen op het krankzinnigengesticht den dag te komen
doorbrengen.
EINDE.
