NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
lie Jaargang.
Donderdag 6 Juli 1893,
No. 3069
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUWS.
Haarlem, s Juli 1893.
Een en ander over Eferenbertj.
BiNüENLA S li.
f-fcz.UIL_L.hii TON
De dood van Richard Grantham.
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden
Franco door het geheele Eijk, per 3 maanden
Afzonderlijke nummers
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden
franco per post
f 1,20.
1,65.
0,05.
0,30.
0,37i.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J.
FEEREBOOE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE tb Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bis Faubourg Montmartre:
t Dinsdagochtend Is hst voorste wiel
der «machine van trein 15 even vóór
Haarlem ontspoord. Over |eeae lengte
van? plm. 200 meter is de treisa nog
voortgereden, eer het ongeluk bemerkt
werd. Een andere machine heelt daarop
den trein op een ander spoor getrok
ken es toen voor het station Haarlem
gebracht. Met eene vertraging van 30
minuten kon de reis vervolgd worden.
De aaasluiting te Rotterdam met Bra-
.bant en Zeeland werd echter gemist.
j£De heer Dr. J. van Deventer Sza.,
eerste geneesheer-directeur van boven
genoemd gesticht, heeft voor de eerste
maal (hy trad in November 1892 in
functie) verslag uitgebracht aan de com
missie van Toezicht.
Hoewel Dr. van Deventer met groote
waardeering spreekt over zijnen voor
ganger, Dr. Van Persy n, blijkt in hst
vrij lijvige boekje, dat door hem be
langrijke wijzigingen in het gesticht zyn
totstand gebracht. Allereerst wijst Dr.
Van Deventer er op, dat eea genezing-
gesticht voor krankzinnigen zooveel mo
gelijk meet zija ingericht als een gewoon
ziekenhui?, waar de krankzinnigen als
gewone zieke© verpleegd worden.
Evenals echter de geesteszieken ver
schillen van ds gewone zieken, zoo zal
ook een krankzinnigengesticht van een
gewoon ziekenhuis onderscheiden moe
ten zija, wat zeer hooge eischen stelt
aan de verpleging, waaraan eejst door
meerjarige vorming en opleiding zal
zijn te voldoen.
Eese reorganisatie in bovenbedoelden
zin, zullen directe groote fisancieele ge
volgen na zich slepen en bovendien
wachten nog een groot aantal nooöige
en hoogst gewenschte zaken op afdoening.
Wegens gebrek aaa fondsen kon tot
dusverre alleen het hoog noodige worden
uitgevoerd.
Nog steeds kon niet aan alle aanvra
gen uit Nooid-Hollasd worden voldaan
en daar te Amsterdam in het Buiten-
Gasthuis gelegenheid tot, zij het dan
ook tijdelijke opneming bestaat, konden
patiësten vandaar slechts zelden worden
overgenoraea.
Een uitvoerige opgave over allerlei
onderhouds- en kleine verbeterbgswer-
ken gaan wij wegens hare mindere be
langrijkheid stilzwijgend voorby.
De 4e geneesheer, de heer D. Gorter,
0vcrleed in Maart van bet vorig jaar
ea werd vervangen door den prosector
C. Bijl, en voorts tot prosector oenoemd
de heer W. C. J. Verhuist, arts, zoodat
de geneeskundige staf thans, buiten den
directeur, uit zes artsen bestaat. De
heer J. Ssoep, apotheker, werd op ver
zoek eervol ontslagen ea vervangen
door den heer J. C. Lantiags.
In het personeel der verpleging kwa
men zeer groote veraaderingen. Niet
minder daa 62 manaea en 55 vrouwen
moesten om verschillende redeaen swor-
den vervangen door anderen. Het op
sommen vaa de daartoe leidende rede
nen laat dr. Van Deventer achterwege,
omdat men die redenen ia verslagen
van zijnen ambtsvoorganger kam terug
vinden. Principieel bezwaar zag dr. Vaa
Deventer, reeds onmiddellijk bij zija
optreden, in da omstandigheden, dat de
meeste verplegers en verpleegsters geeae
opleiding als zoodanig hadden genoten
en dan ook inderdaad geen verplegers
of verpleegsters waren.
Om aan dit euvel tegemoet te komen,
houdt de Directeur met medewerking
vaa de geneesheeren, sedert begia No
vember eea CHrsus ,voor het personeel
ia aigemeene ziekenverpleging en in de
verplagiog van krankzinnigen. De ge-
neusheeren bespreken de onderwerpen
op dezen cursus behandeld, eik op hunne
afdeeliag, nader met de verplegers en
verpleegsters.
Aanstelling eener adjunct-directrice
achtte de Directeur onnoodig, daar zijne
echïgeaoote hem als zoodaaig tér zijde
staat.
De nachtwachts werden afgeschaft en
deze dieast waargenomen door da broe
ders en zusters, uitgezonderd die van
de ie klasse.
Het gemiddelde aantal patiënten was
1268.
Volgt eene opgave van lijders, die
binnen 14 dagen sa de opname over
leden. Over het algemeen (ea dit is in
een krankzinnigengesticht zeer verklaar
baar, omdat hersengebreken zeer vaak
organische storingen veroorzaken), was
de sterfte vrij aanzienlijk.
Van de mannen overleed in 1892
9.3 ea van de vrouwen 8 percent,
waartegen zeer gunstige cijfers staan ten
opzichte vaa de herstelling. Van de man
nen genazen 19.5, van de vrouwen 33.8
ten honderd. Tuberculose (longtering)
en maagdarmaaadoeningen speelden bij
het zlektecijfer een belangrijke rol.
Een eigenaardige rubriek is die der
ontvluchtingen, waarvan veie gedaan
zija met groot overleg es dikwijls met
behulp van gevaarlijke klimmerijen. Een
hunner No. 2426 (natuurlijk wordt ner
gens een naam opgegeveo) legde het
zoo slim aan, dat hij eerst een maand
later werd teruggevonden. In dien tus-
schentijd had hij als reizend koopman
zaken gedaan in den omtrek van Am
sterdam en net daartoe noodige bsarijis
kapitaal verkregen door diefstal met
braak ia Nieuwer-Amstel. De meeste
ontvluchten werden echter direct of ua
korten tijd weer achterhaald en terug
gebracht, sommigen keerden ook uit
eigen beweging terug.
Er kwam in het gesticht éen geval
vaa zelfmoord voor, by een 62-jarigen
man, die reeds 27 jaar In de inrichting
werd verpleegd en, afgewisseld met
grootheidsdesakbeddes, eea somber, ge
deukt en norsch persoon was. Van de
afwezigheid op zijn kamer vaa een
oppasser, die den vorigen dag wegens
dieaBtweigering op staanden voet had
moeten worden ontslagen, maakte de
ongelukkige gebruik om zich met een
das aaa een kapstok op te hangen, in
eeae kamer waar aog vijf andere pa
tiënten sliepen.
De mededeslingen over de secties
gaaa wij als voor publiciteit minder
vatbaar voorbij. Het onderwijs aan de
patiënten ea het herhalingsonderwijs aan
verpleegsters werd gegeven door dea
heer Nolen, die ook de zaagklasse der
verpleegden leidt. Aan de zangavonden
werdea het meest door vrouwelijke pa
tiënten deelgenomen, die ook wel solo's
of duo's zougea, of iets voordroegen.
Het is bekend, dat ook op aodere
wijze voor ontspanning van verpleegden
wordt zorg gedragen.
Hst Stedelijk Muziekkorps voerde
esnige malen een concert uit, terwijl
ook tooaeelvoorstellingea werden ge
geven. Bovendien werd op het meertje
veel schaatsen geiedeo.
Uit het geheele verslag ontvangt men
dea indruk, dat de heer Van Deventer
zija taak zeer ernstig opvat, terwyl het
zeker waardeering verdient, dat in het
verslag niets wordt verzwegen. Hierdoor
alleen kan een krankzinnigengesticht
het volkomen vertrouwen vaa het pu
bliek verwerven en behouden.
No. 28 van het Geïllustreerd Zondags-
bladdat in Haarlem uitsluitend aan
Geabonneerden van Haarlem's Dagblad
wordt geleverd, zal bevatten:
Het huwelijk vaa den Eagelschen
Erfprins (met twee portretten).Lee-
lyk, eene schets van Helena Buage.
Historische gezegden. De watertobo-
gan Louden (met illustratie). De
Duitsche socialisten en de verkiezingen
(met 4 illustraties). Don Quichotte
(met illustratie). Op een hoogen voet
leven. De geschiedenis van hei ver
loren geraakte, gedresseerde varken (met
twaalf illustraties). De winners der
Prijsraadsels XLV a en XLVI a.
Voor de huishouding. Anecdoten.
Oplossing van Prijsraadsel L. Puzzle,
Luchtig maar gewichtig. De drie
beste geaeesheeres. De practische
E jgeischmaa in het koffiehuis (met das
illustraties). Een grap met ernst be
antwoord. Een herkenniagsteekee.
Eigenaardige declaratie. Een
vorstelijke terechtwijzing. Voor Da
mes. Anecdote-proeve No. 17
De bekroonde Anecdote-proeve No 14.
Betaald gezet. Eea historisch
bonmot. Schaakrubriek.
Op het fraaie buiten „Vdserbeek" te
Veisen werd heden het jaarlijksche
Zendiagsfeest gevierd, dat evenals altijd
van alle kanten de menschen deed toe-
stroomen, vooral nu het door zulk fraai
weer werd begunstigd. Ook aan het
station te dezer stede was het heden
morgen verbazend druk.
Naar wy vernemen bestaat het plan
om vaa de waterleiding te Vogelenzang
aaar Amsterdam eene derde buislelding
aan te leggen.
Bij de Dinsdag gehouden herstemming
in het district Beverwijk voor een lid
vaa de 2e Kamer der St. Generaal zijn
uitgebracht 2675 stemmen, wsarvaa 40
st. van onwaarde. Gekozen is de heer
mr. L. M. H. Borret met 1359 st. De
heer J. vaa Loenen Martisses verkreeg
1276 st. Volstrekte meerderheid 1318.
By de Dinsdag te Houtrijk en Polanen
gehouden aanbesteding voor het dempen
van eea gedeelte der Haarlemmervaart
en het daarop bouwen van een R, K.
kerkgebouw met pastorie, waren inge
komen 17 biljetten. De hoogste inschrij
ving bedroeg 49,770; de laagste was
(die van den heer Smolders te Raams-
donkvesr) 41,700, aan wies het werk
is gegund.
De heeren, die zooals wij 1 n
ons vorig nummer meedeelden, door de
ministers van Waterstaat Handel en
Nijverheid en van buitsnlandsche zaken
benoemd zyn tot leden vaa de jury te
Chicago, zija verdeeld over de volgende
afdeelingen departement a (agriculture)
de heer en Blooker ea H. T. Wilkeas
(Duiken'Weiland Co.); b(Horticul
ture) de heer Krelage, dep. H. (Manu
factures) de heer E. von Saher.
In het vorig nummer werd de heer
von Saher genoemd den directeur van
het Museum van Kunstnijverheid; dat
moet zijn Conservator.
„A r 11 s" te Amsterdam is we-
derom in het bezit gekomen van twee
jonge olifanten uit Ceylon, aangekocht
van den heer Hagenbeek te Hamburg.
Reeds Miandagnamiddag aangekoms»,
werden zij eerst om drie uur des mor
gens, ia tegenwoordigheid vaa den di
recteur, dr. C. Kerbert, den hoofdop
zichter, twee oppassers vaa den tuin,
benevens twee geleiders en de noodige
politie, overgebracht, hetgeen zonderde
minste stoornis gelukte, „23$!
Dadelijk werden zij naar de allen
welbekende speelplaats geb acht, waar
zij zich reeds geheel op haa gemak ge
voelen. Het voornemen bestaat ze lang
zamerhand te gewennen de» geheelen
tuin te doorwandelen en lederen dag
in het nijlpaarden bassin te laten baden
en wasschen en de stallen aiieen tot
nachtverblijf te doen dienen. De die
ren, 2.10 M. en 1.90 M. hoog, zijn zeer
mak en aan tucht gewend.
Maandagnacht ten 2 ure
had ten huize van dea heer Henry
Tindal, Sarphatikade te Amsterdam,
een ernstige gasoatploffing plaats.
De hulsbewaarder nam ia het souster-
rain een sterke gaslucht waar en zon
der eenige voorzorgen begaf hy zich
met zijne vrouw met een lichtje ia de
bergplaats van de® gasmeter. Onmid
dellijk daarop had de ontploffing plaats.
Natuurlijk dat de verwoesting in het
sousterraia het grootst is, de zoldering
werd siuk geslagen en de vioer van de
bovengelegen vestibule iats opgelicht.
Dat de ontploffing vrij krachtig was,
bewijst de omstandigheid dat een ge
sloten deur op de derde vardieping met
geweld opensprong en dat de lantaarn
vaa het trappenhuis werd vernield.
Brand had niet plaats. De huisbewaar
der ea zijn vrouw werden beiden zeer
ernstig gewond.
Uit Zaandam meldt men:
Eea zeer brutale opiientery, zeker
niet een van de alledazgsche soort, had
dezer dagen hier ter stede plaats. J. Z.
komt op zekeren dag tot de wetenschap
dat K. O. (alhier) eesi broer heeft, die
vóór lange jaren naar „de Oost" ver
trok en van wien mea n& diea tijd
niets meer vernam. Hij besluit voor
diea broer te tungeereu. Aan de wo
ning gekomen vaa K. O., valt hij dien,
onder de hevigste aandoeningen vaa
vreugde, om den hals, welke blijdschap
ook zijn uitwerking doet gevoelen op
het brcederhart vac K. O.
Feestelijk wordt de verloren gewaande
broeder onthaald, terwijl hij vaa zija
avonturen vertelt. En als hij cm eenlg
reisgeld vraagt, om zij?a militaire Wil
lemsorde, die hïj zegt verdiend te heb
ben, i» ontvangst te gaan namen, wordt
hem dit terstond gegeven. Ook ver
strekt men hem schoon linnen, om
„knap voor den dag te komen," waarna
hij vertiekt met de belofte, des avonds
terug te keeren. Hij komt echter dien dag
niet, ook niet de volgende dagen, zoo
dat men zijn identiteit in twijfel trekt
HOOFDSTUK X;
Een slachtoffer,
A Waar brengt gy my heen vroeg de jonge vrouw.
ffOm te beginnen breng ik u naar myne kamer/ antwoordde
miss Roae, #en wanneer gy dan wat rust genomen en een kop
thee gedronken hebt, dan zal u als gy het my toestaat naar Ley-
ton vergezellen."
«Naar Leyton riep het meisje met ontsteld gelaat uit, „weet
gy dan waar ik woon. Hoe zyt gy dat te weten gekomen
ffWind uzelf niet te veel op. Ik zal het u wel vertellen, wanneer
gy u wat sterker gevoelt. Voor het oogenblik hebt gy slechte
rust noodig."
ff Maar vertel my eens wie gy zyt/
//Mijn naam is Courtenay, miss Courtenay, en ik heb kamers
in Norfolk Street, wy zyn er direct."
Toen het rytuig voor No. stilhield, sprong Aylmer van den
bok, belde en opende toen het portier. //Zal ik uwe lieve kleine
maar nemen zeide hy tot de moeder.
//Als 't u blieft," antwoordde zy en reikte hem het kind over.
Miss Rose hielp haar by het uiïstygen en geleidde haar naar
de kamer van de hospita, welke gelijkvloers lag. Daar gunde zy
haar eenigen tyd rust alvorens haar de trap op te helpen naar
hare eigen kamers.
Na het kind aan de hoede van haar moeder te hebben toever
trouwd snelde Aylmer naar boven, zoo het heette om het gas op
te steken, maar om in werkelijkheid haastig een copie te maken
van den brief, dien hy had opgezocht en verborgen in zyn schoeB.
Onderweg van Clifford's Inn had hy hem gelezen en de data
der postmerken nauwkeurig onderzocht. De belangrijkheid van het
document beseffende had hy besloten het te copieeren alvorens het
aan miss Rose te overhandigen.
Na dit te hebben verricht, ging hy naar beneden en gaf miss
Rose een teeken, dat hy haar persoonlyk wenschte te spreken.
Zij begaf zioh met hem naar eene achterkamer en zeide«/Wel
wat is er?"
«/Ik heb dezen brief naast de jonge dame op het portaal zien
liggeB. Ik heb hem overgeschreven. Die Dalton is een groote
schavuit neem my niet kwalyk miss Rose, maar de koele in
houd van dezen brief is voldoende om den kalmsten persoon te
doen vloeken. Geen wonder, dat do arme vrouw zoo wan
hopend was."
ff Daar gy een copie hebt, zal ik den brief niet lezen. Ik zal
haar vragen of hij haar toebehoort. Ga nu terug naar het hoofd
kwartier om to hooren of er eenig bericht van den chef ia ge
komen. Keer kier bionen een half uur terug, want ik mocht
noodig hebben om naar Leyton te gaan."
HOOFDSTUK XL
Hei slachtoffer van George Halton,
//Gevoelt gy u nu wat beter vroeg miss Rose, toen zij zag£
dat het kop thee en de korte rust op de gemakkelyke sofa har
schoone, jonge gast goed hadden gedaan.
«/O ja, dank u. Uw vriendelijkheid heeft my weer nieuw leven
gegeven. Hoe kan ik u myne dankbaarheid betoonenO wat zon
er met my gebeurd zyn wanoeer gij my niet hadt geholpen. G$
weet niet hoe vreeselyk ik vandaag heb geleden."
//Misschien niet, hoewel ik toch niet geheel in onwetendheid
verkeer omtrent de oorzaak daarvan."
«/ik ik begryp er niets van," stamelde de jonge moederg
terwyl een donkere blos hare kaken rood kleurde.
Miss Rose haalde den brief te voorschyn, en hield haar dien
voor met het adres naar boven. //Deze is van u nietwaar vroeg
zy zoo vriendelyk mogelyk. «Myn vriend vond dien op het por
taal, waar gij het bewustzijn hebt verloren."
Met neergeslagen oogen strekte zy haar hand uit om den brie
aan te nemen, en antwoordde: «Ja, 0 ja, die behoort my toe.»
Daarna drnkte zy haar kind tegen haar borst en barstte m een
stortvloed van tranen uit.
//Schrei niet liefste," zeide miss Rose en sloeg hare armen om
haar heen, terwyl zy de schreiende jonge vrouw naar zich toetrok.
