NIEÜWS-
lie Jaargang.
Vrijdag 22 September 1893.
No. 3136.
ADVERTENTIE B LAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
A DVERTENTIEN:
STADSNIEUWS.
Eerste Hulp Dij Onplnton.
Arrondissementsrechtbank
FEUILLETON.
HEI
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door bet geheele Kijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37^.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor hel Buitenland: Compagnie Générale de PuUicité Etrangêre G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONESSuocParijs 31 bis Faubourg Montmartre.
Haarlem21 Sept. 1893.
De officieren van het garnizoen al
hier vertrokken, gekleed in groot
tenue, hedenmorgen naar 's Graven-
hage ter bijwoning van de plechtige
uitreiking der vaandels door H. M.
de Koningin.
Morgen zal in de garnizoensplaat
sen waar de regiments-commandanten
verblijf honden, ingevolge de bevelen
van Z. E. den min. v. Oorlog, groote
parade worden gehouden en bet nieuwe
vaandel daarbij aan de troep worden
gepresenteerd.
De sergeant-majoor P. v. Sloten
van het 3e bat. 4e regiment infanterie,
is bevorderd tot adjudant-onderoffi
cier en overgeplaatst naar het gar
nizoen te Leiden.
Zondag j.l. hield de Postduiven-
vereeniging „de Lucktgids" hare wed
vlucht van af de tentoonstelling van
landbouw te Amsterdam.
'Voor deze wedvlucht wareu 3 me
dailles beschikbaar gesteld, de duiven
werden om 2 uur A. T. in vrijheid
gesteld en kwamen aan als volgt:
£?,lste P. Hoff 1 zilv. medaille 2 u.
lm. 12 sec. 2de K. Siegerist 1 bron
zen medaille 2 n. 22 m. 56 sec. 3de H.
Kooper 1 bronzen medaille 2 u.
25 m. 13 sec
Een zeer interessante, tevens leer
rijke voordracht, werd door den keer
Mensing en diens engelsche echtge-
noote, beiden zendelingen in Noord-
Afrika, Woensdagavond in de groote
zaal van „Felix-Favore" gebonden
voor een talrijk opgekomen publiek,
b! Het was te voorzien, dat hunne
mededeelingen, als zijnde die van oog
getuigen, omtrent bet leven, de zeden
en gewoonten van den Marokkaan,
Moor, Arabier en Israëliet, elementen
die de bevolking van den Staat Ma
rokko, waarin beiden werkzaam zijn,
uitmaken, boeiend zonden zijn. En
inderdaad, waren zij dat in booge
mate.
V In korte, doch duidelijke trekken,
schetste spreker ken algemeenen toe
stand der zendelingen van 12 jaar
geleden, toen de eerste engelsche zen
deling aldaar voet aan wal zette, tot
heden, en boe zij met betrekkelijk
geringe resultaten nog werkzaam
hebben kunnen zijn onder de aan
bidders van den Islam. Plij verhaalde
verder van bet dagelijkscb leven van
den Noord-Afrika bewoner, van zijn
zuiver zinnelijken godsdienst, zijne
zeden en gebruiken zoowel binnens-
als ."buitenshuisvan zijne vasthou
dendheid aan zijn geloof in sommige
zaken, en vooral boe slecht daar de j
gekochte vrouwen, zoowel de echte-
als de slavinnen van den gegoeden;
Maüomedaan, door bun heer worden
behandeld.
Boeiend was zijne schets over de
feestelijkheden en gebruiken bij bet
huwelijk daar te lande op welke wijze
de jongeling met een meisje trouwt,
en bij deze voor bet eerst ziet,nadat;
al de feestelijkheden zijn afgeloopen,
en beiden reeds getrouwd zijn. Dat
onder zulke zeden eene echtscheiding
geen schande is, blijkt wel hieruit,
"dat eene echtscheiding aldaar onge
veer 12)% cent kost.
De Makomedanen, die door hen
bekeerd zijn, behooren allen, bijna
zonder uitzondering, tot de arme
klasse. Geen hunner zal ooit of zelden
tot de zendelingen komen dan "wan
neer zij ziek zijn en dan gratis genees
middelen, of wanneer zijn arm en hon
gerig zijn, en dan voedsel en kleeding
eveneens kosteloos ontvangen. Onder
rijken en machtbekleeders. die de
regeering geheel in handen hebben, is
er geen enkele Christen geworden, en
bij het bezoeken van harems, die
alleen voor vrouwen-zendelingen toe
gankelijk zijn, blijkt wells; een treurig
leven de vrouwen daarin hebben.
Daarom ziet een Mahomedaan niet
gaarne dat hunne harems bezocht
worden.
Behalve de fotografische beelden,
die betrekking op land- en volken
kunde hebben, en met een lantaarn
op het doek werden weergegeven,
vertoonden de beide zendelingen nog
verschillende kostuums, en de wijze
waarop die gedragen worden.
Zij zei ven waren gekleed in het na
tionaal kostuum, dus met- denTjilao
(lang hemd) en den tulband.
Wenken van een praktiseer end geneesheer.
VIII.
Kneuzingen ontstaan door eene be-
leediging door zoogenaamd stomp ge
weld de gevaarlijkheid er van hangt
natuurlijk voornamelijk van de ge
troffen deelen af. Het meest ontstaan
ze na een slag, stoot of val, door sla
gen met een hamer of stok, een steen
worp, een schop of een stoot van een
onzer gehoornde huisdieren, een val
van de trap, overrijden door een wa
gen enz.
Naar gelang de grootte van het ge
weld dat inwerkt, ontstaat er een
lichte zwelling, buil of bult genoemd,
een bloeding onder de huid, die in
haar verloop vele kleuren van den
regenboog vertoont, een bloedbuil met
uitstorting van veel bloed, of eindelijk
een vergruizing, als die uitdrukking
voor zachte deelen gebruikt mag wor
den, van diep liggende organen.
De oppervlakkige slagaderen kun
nen verscheurd worden, zonder dat de
huid verwond is. Er ontstaat dan een
gezwel met bloed gevuld, waarin dui
delijk klopping te voelen is. Is men
hij liet ontstaan van zulk een gezwel
tegenwoordig, dan zal men door ster
ken druk op het aangedane deel de
verdere bloeding verhinderen. Is de
gezwollen oppervlakte reeds te groot
of te sterk gezwollen, dan kan men
trachten de slagader die het bloed
aanvoert dicht te drukken, evenals
men dit bij bloedingen uit- open won
den doet (hierover later).
Is de kneuzing onbeduidend dan
kan men met koudwaterkompressen
volstaan, of men neemt hiervoor
kamferspiritus, eau de Cologne, bran
dewijn met water, of gonlardwater,
waarmee men de kompressen vochtig
houdt. Natuurlijk kan het noodig zijn
die kompressen door een verband op
hun plaats te houden. Een zakdoek
als das gevouwen bewijst dezen dienst
aan voet, been, hand of arm, als de
aandoening kleine afmetingen heeft,
anders neme men groote doeken of
zwachtels. Om een geheele hand of
voet te bedekken vouwe men den zak
doek als een rechthoekigen driehoek
legge het middelpunt op teenen of
vingertoppen, en knoope de scherp
hoekige slippen na ze een- of meer
malen op het lichaamsdeel te hebben
geslagen, over den rechthoekingen
slip aan elkaar.
De onderhuidsche bloedingen die
eerst rood, weldra blauw, dan groen
en geel worden, zijn in bet gezicht
zeer onaangenaam (een blauw oog).
Behandeld behoeven zij niette worden.
Eenige massage en een stovend ver
band bevorderen de verdwijning.
Bij verbrijzeling van deelen bepale
men zich in afwachting van de komst
van den medicus tot het aanwenden
van de boven aangegeven kompressen.
Wat de eerste hulp bij kneuzingen
van meer bepaalde deelen betreft is
hier weinig op te merken. Bij een
stompe beleediging van het oog wen
de men kond water, duisternis en
rust aan, heeft een beleediging plaats
aan borst, buik of rug dan legge men
den lijder op de voor hem minst pijn
lijke wijze en steune hem met kus
sens op een door het geval zelf aan
gewezen manier.
Valt iemand op het hoofd, of krijgen
de hersenen een schok door middel
van den wervelkolom op den schedel
overgebracht, of wordt hij getroffen
door een slag van een zwaar voor
werp, dan kan de uitwerking op de
organen van ons ziele- en gevoelsle
ven in verschillende maten hevig of
minder hevig zijn. De gevolgen zijn:
verdooving, bleekheid, bewusteloos
heid (hersenschudding), moeielijke
ademhaling, daarbij voortdurende be
wegelijkheid bij opheffing van bet
bewustzijn (hersenkneuzing) en erger
bewusteloosheid, gevoelloosheid be
wegingloosheid, met moeielijke adem-
ling (bloeding in de hersenen). De
behandeling zij altijd:
Plaats den lijder op een bed of
matras met het hoofd hoog. Zooals
ieder uit eigen ervaring weet, kwel
len handen om buik en hals meer
in liggende, dan in opgerichte hou
ding van het lichaam, dus de klee-
ren los, vooral aan denhals bespren
kel het gelaat met water en bevoch
tig het;met prikkelende middelen: eau.-
de-cologne, azijn, kamferspiritus enz.
Laat ammoniak of azijn ruiken, wrijf
de ledematen met bovengenoemde
prikkelende middelen, leg ijs ofkoud-
water-compressen op het hoofd, en
tracht nooit den gewonde iets in te
geven, voor hij bij kennis is en slik
ken kan. Een longontsteking zou an
ders later het gevolg kunnen zijn.
Het gevaar van open wonden is
voornaamelijk drieërlei1. Het ge
troffen zijn van wat men noemt ede
le deelen, organen voor het leven
noodzakelijk. 2. de bloeding, en 3. de
wondvergiftiging. Het eerste kan zel
den door den niet-geneeskundige be
handeld worden, voornamelijk moet
dus diens pogen zich richten op de
bloedstelping, en het rein houden
of rein maken van de wond.
De oorzaken van een wond kun
nen zijn veleMen heeft steek-
snij-, scheur- en schietwonden, ook
kunnen zij door stomp geweld of door
een beet ontstaan.
Steekwonden kunnen zonder ge
vaarlijk te schijnen dit toch meer
zijn dan snij wonden, omdat ze diep
gelegen organen kunnen hebben aam
gedaan. Bij beide zal menlo. de
wond zuiver maken. Met schoon wa
ter of als men het heeft eene oplos
sing van carbolzuur of sublimaat ont
doe men haar liefst door middel van
zoogen. ontvette watten die in alle
apotheken te krijgen is, of anders
van een zuivere spons of zuiver lin
nen of katoen van het wellicht in
gekomen vuil. Heeft men niets bij
de hand, geen schoon water of geen
der bovengenoemde vloeistoffen of
weefsels dan is het beter niets te
doen, (tenzij de bloeding zeer sterk
is) daar door aanraking met onreine
dingen de zaak zou verergeren. En
meent niet dat alleen groote wonden
juist hiervoor gevrijwaard moeten
worden, en het op kleine minder aan
komt, Het is een algemeen, en een
verfoeielijk volksmiddel om op een
gesneden vinger een spinneweb te
leggen, daar men dan de bloeding
stelpt (want hierom is het te doen)
door middel van een jhoeveelheid
vuil dat voor een groot deel kan be
staan, en dit is meestal bet geval,
uit allerlei bederf aanbrengende kie
men. Breng de wond alleen in aan
raking met reine dingenzuiver wa
ter, gekookt water, sublimaat, carbol-
of creolinwater en reine verbandstof-
fen. Bevuilt men de wond dan is een
vertraagde genezing, een langdurig
ziekbed of ook wel de dood het ge
volg. P. W. P.
Zitting van Donderdag 21 September.
Heden stond terecht Josephus Dal
buis wegens het stelen van een boe
zeroen uit een manufactuurwinkel te
Purmerend. Beklaagde, die wegens
dit feit in voorloopige bewaring is
genomen, beweert dat hij het gevon
den heeft voor het raam van den
winkel op de straat en dat hij het
naar het bureau van politie wilde
brengen.
De verklaringen der getuigen spre
ken deze bewering evenwel tegen,
zoodat de sub. off', van just., de heer
Mr. Joh. P. van Outeren schuldig
verklaring van beklaagde aan het ten
laste gelegde feit requireert benevens
zijne veroordeeling tot gevangenisstraf
voor den tijd van 3 maanden.
De ambtshalve toegevoegde verde
diger Mr. W. van Hulst erkent de
moeielijkheid om tegen de aangebrach
te bewijzen de verklaring van den be
klaagde vol te houden en roept wegens
het gunstig verleden van den man de
clementie van de rechtbank in.
Zelfs nu nog volhardt de beklaagde
hij zijn ontkenning.
Uitspraak over 8 dagen.
Daarna staat terecht een 16jarige
jongen, die als loopjongen bij een
slager, zich geld dat hij voor dezen
moest ontvangen, heeft toegeëigend
en verbruikt op een reisje naar Leiden
en den Haag.
Deze jongen heeft een levensloop
achter den rug, die merkwaardig hee-
ten mag. Op zijn 12de jaar is hij bij
zijn eersten patroon gekomen en se
dert dien dag is hij werkzaam ge
weest bij acht en twintig bazen en
door allen weggejaagd, soms wegens
wegblijven of andere onregelmatig-
Naar het engelsch
16)
FLORENCE WARDEN.
HOOFDSTUK VII.
Jane antwoordde niet, maar keerde zich om, en sloeg met
hare blanke handen de takken op zij.
Jim veranderde onmiddellijk van toon.
„Wacht o wacht nog een oogenblik een minuut
maar!" riep bij smeekend uit.
Zij sloeg echter geen acht op zijn verzoek, totdat zij plot
seling ontstelde door een gekraak in het kreupelhout achter
haar, terwijl zij voelde, dat haar pols zoo stevig werd vast
gegrepen, dat zij zich niet kon losrukken.
„Gij zult wachten! Ik laat mij nu niet door uwe dames
achtige manieren afschrikken! Neen, gij komt niet van hier
alvorens mij te hebben aangehoord, en als gij roept dan stelt
gij u^elf belachelijk aan. Ik zal u geen pijn doen, maar ik
wil niet op die wijze door een meisje worden behandeld!
Luister nu! Ik had met u te doen, toen ik u zooeven zoo
diepbedroefd hoorde spreken, en ik wilde u troosten,
anders zou ik n niet aangesproken hebben, maar kalm in
het gras zijn blijven liggen tot gij vertrokken waart. En nu
nu wilt gij het mij niet laten doen. Gij hebt getracht mij
weer als gewoonlijk af te schepen. En terwijl ik tracht Dick
recht te laten wedervaren wordt gij scherp, zoodat ik natuur
lijk mijn geduld verlies. Waarom wilt gij u nu niet als eene
verstandige vrouw gedragen?"
Jane had door dezen onstuimigen aanval al hare waardige
koelheid verloren. De warme handen, die haar vasthielden,
en aan zijne op hartstochtelijken toon gesproken woorden
kracht bijzetten door de hare nu en dan vaster te drukken,
het met een vurig rood bedekt gelaat van den jongen man,
terwijl bij haar aankeek en haar dwong hem aan te zien,
gaven haar eene geheel nieuwe gewaarwording, die haar hare
gewone kalmte deed verliezen. Zij begon te spreken, maar
haar tong begaf haar, hare lippen beefden en een diepbe
droefde, hulpelooze uitdrukking verspreidde zich op haar
gelaat.
„Jim sprak oogenblikkelijk weer geheel anders.
„O wees niet bedroefd! Ik kwel u. Ik wilde iets voor u
doen, en gij veroorlooft het mij niet," zeide hij met zachte
stem. „Wat is er dat n kwelt betreffende geldzaken Gij hebt
gezegd, dat gij dood wenschtet te zijn. Is het alleen uit ge
brek aan geld, laat ik u dan wat leenen. Ja sta mij dat
toeIk weet, dat gij hier zooiets verschrikkelijk vindt is
het zoo onzinnig? Is het niet veel onzinniger om maar steeds
naar den dood te verlangen, terwijl gij kunt hebben wat gij
begeert voor n en anderen?"
Dit vreeselijke, ongepaste aanbod had eene zonderlinge
uitwerking op de arme Jane. In ongeveinsden afschuw trachtte
zij weg te komen na de verzekering, dat zij zijne vriendelijke
bedoelingen waardeerde, maar dat zijn aanbod ongehoord was.
„Gij begrijpt niet," zeide zij met dien zweem van trots,
waaraan hij zich zoo ergerde „gij begrijpt niet, wat gij
voorstelt. Ik weet, hoe vriendelijk uw aanbod gemeend is,
maar ik verzeker u, dat het het onzinnigste denkbeeld is, ooit
in iemands hoofd opgekomen. Laat mij als 't u blieft gaan
Onbewust waren de stemmen der twee jonge lieden in de
laatste oogenblikken aanmerkelijk luider geworden, zoodat
eenige personen in de zitkamer hen konden hooren. Terwijl
nu Jim haar hand steeds vasthield, en haar smeekte van
voornemen te veranderen, en zij hem nogmaals beval haar
los te laten, verscheen plotseling van achter een heester de
breede gestalte van Branson. Verheugd, dat hij de gelegen
heid had om eene jonge dame, die in nood verkeerde, te
redden, vooral nu het de jonge dame gold, die hij boven allen
gaarne een dienst wilde bewijzen, snelde hij op hen toe, gaf
den jongen man een hevigen slag op zijn schouder, en beval
hem de dame los te laten.
„Hoe durft gij die dame tegen baar wil vasthouden, lom
perd?" riep hij woest uit. „Gij hebt reeds een antwoord ont
vangen zij wil niets met u te maken hebben. Denkt gij
dat gij eene engelsche dame met geweld tot vrouw kunt nemen
evenals eene indiaansche vrouw in het woud?"
