No. 43
NIEUWS- EN ADVERT:
si
TIE BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
FEUILLETON.
lie Jaargang.
Woensdag 18 October 1893.
No. 3158.
HAARLEMS
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Kijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37^.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
A OVERT EN TI ÉN:
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentièn worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en eourantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOI.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre.
van het Geïllustreerd Zondagsblad, bevat
het vervolg van den boeienden roman, getiteld
Het Testament van Mr. Meeson,
en Toorts
Een knap schot. Verhaal van een Engelsch-
Indisch soldaat (met illustratie). Blanche van Castilië (met illustratie).
Emin Pacha (met twee illustraties). De gevolgen van de euvel
daad (met illustratie). Gebroken flesschen nuttig gebruikt (met illus
tratie). Voor de huishouding. Doolhof-Puzzle. Modei-Echtge-
noote. Een kleine nabetrachting over de warmte. De kinderwe
reld (met illustratie). Ten slotte Prijsraadsels, Anecdoten, enz.
DE UITGEVER.
[STADSNIEUWS.
Haarlem17 Oct. 1893.
Door B. en W. dezer gemeente is
de levering voor bet tijdvak van 1
Oct. 1893 tot 1 Juli 1894 van de brand
stoffen benoodigd voor de openbare
gebouwen, scholen enz. gegund aan:
J. Overakker, korte turf voor 0,53
per dubb. hectol. P. G. Otter, lange
turf voor ƒ0.24 per dubb. hectol.
Haarl. Gasfabr., geklopte cokes voor
0.43 per hectol. dezelfde, grove cokes
voor 0.38 per hectol. J. F. Perquin
Zoncii, grove steenkolen voor 0.85
per honderd kilogram. N. v. Breemen
-& Co., antkracitkolen voor 1.60 per
honderd kilogram.
Voor bet examen vrije- en orde
oefeningen der gymnastiek zijn alhier
geëxamineerd 6 vrouwelijke candi-
daten; toegelaten de dames M. E.
van Arkel, te Weesp; C. H. Berail,
alhier, en E. C. M. Blommendaal, te
Charlois.
Maandagavond vergaderde het de
partement Ha arlem van de Maatschap
pij tot Nut van 't Algemeen onder
voorzitterschap van den heer D. André
de la Porte.
Tot commissarissen der Spaarbank,
tin do plaats van de aftredende en
niet herkiesbare leden de heerenMr.
IV. R. baron van Lijnden, Jhr. Mr.
F. W. van Sty rum en Ed. de Lanoy
werden gekozen de heeren A. Bertling,
Mr. H.' Pk. 't Hooft en A. H. Gijs-
berts.
Bij het bestuur was o. m. ingeko-
men een schrijven van het bestuur!
van 'de Volksbibliotheek, waarin dit j
college mededeelde dat de heer W.
Poolman clen 2den October 25 ja
ren achtereen de betrekking van
commissaris dier bibliotheek heeft
waargenomen en dat daarom werd
[voorgesteld, den heer Poolman uit
hoofde van de vele en belangrijke
diensten door hem aan de bibliotheek
bewezen, te benoemen tot eerelid van
het departement.
Het departementsbestuur neemt
dit voorstel zeer gaarne over en de
vergadering besluit bij acclamatie,,
den heer Poolman bet eerelidmaat
schap aan te bieden.
Hierna werden uitvoerige versla
gen voorgelezen van de verschillende
stichtingen van bet departement, o.
a. de rekening der kweekschool, die
sluit met een batig saldo van
152.41&het jaarverslag van de
school voor bejaarden, onder leiding
van den beer Sterk, waaruit blijkt
dat 53 leerlingen van het onderwijs
hebben gebruik gemaakt, waaronder
een 64jarige grootmoeder, die wou
leeren iezen omdat ze nu achterstond
bij hare kleinkinderen.
De Volkszangschool telt 214 leer
lingen en verkeert dus in bloeiendon
toestand, maar het Bestuur klaagt zeer
over het repetitielokaal dat zeer on
voldoende isde wachtkamer n. 1.
van de spaarbank. Het departements
bestuur zal overwegen of aan dit te
recht aangewezen euvel kan worden
tegemoet gekomen.
De kweekschool voor onderwijze
ressen telt 43 inwonende en 39 uit
wonende leerlingen. Bij de examens
hadden de elèves veel succes. Van
de 20 die examen deden, verkregen
19 de acte lager onderwijs, voor de
handwerken en de vrije- en orde
oefeningen slaagden allen, resp, 15
en 22.
De gewone lezingen zullen worden
gehouden door de na te te noemen
personen op de bijgevoegde data:
Mr. A. J. Lamberts Hurrelbrinck,
van Amsterdam (schrijver en voor
drager van Limburgsche novellen in
dialect) op 14 Nov.
Willem van Znijlen, met een nieuw
programma van stukken, die door ver
schalende letterkundigen voor Lhem
vervaardigd zijn, op 12 Dec.
J. F. Bense, novellist uit Arnhem,
op 16 Jan.
W. C. Roijaards, de bekende acteur
uit Rotterdam, met eene dame, op 20
Februari.
Door bet bestuur van de Volksbi
bliotheek werd nog medegedeeld, dat
het aantal ingeschreven lezers groo-
ter is, dan ooit te voren en nu reeds
bedraagt 2214. Dit geeft het bestuur
aanleiding om aan leden en belang
stellenden te verzoeken om aan de
bibliotheek te schenken alle boeken
die zij kunnen missen, romans, tijd
schriften en vooral kinderwerkjes,
onverschillig hoe ze er uitzien. Bij zoo
groote deelname is de boekenvoorraad
(4000 deelen) wat klein.
Onze lezers zullen zich herinneren
[hoe op den avond van Zaterdag 12
Augustus eene uitvoering van het
café-concert gezelschap onder directie
[van Frits van Haarlem in de Socië
teit „de Kroon", door de politie op
last van den burgemeester is belet.
De ambtenaar van het Openbaar
Ministerie bij het kantongerecht hier
ter stede heeft nu eene vervolging
ingesteld tegen het bestuur van die
Sociëteit op grond van art. 115/As
der algemeene politieverordening van
deze gemeente, waarin het navolgende
staat te lezen:
„Met boete van ten hoogste 25.
„wordt gestraft ieder, die zonder ver-
gunning van den burgemeester fees-
„ten of vermakelijkheden geeft, waar-
„toe aan het publiek met of zonder
„betaling toegang wordt verleend".
Eon aantal personen zullen als ge
tuigen worden gedagvaard. De zaak
zal Woensdag 25 dezer voor het kan
tongerecht dienen.
De repetitiën voor de St. Nicolaas-
cantate, die door 400 kinderen onder
leiding van Mejuffrouw Jeanne Lan-
dré eerlang zal worden ten gehoore
gebracht, zijn in vollen gang en be
loven naar men ons meldt, eene
goede uitvoering.
Eerstdaags zullen inteekenlijsten
voor plaatskaarten door de stadcir-
culeeren. Gaarne raden wij onze stad-
genooten aan, daarop te teekenen,
daar de goede naam van Mej. Landré
eene verdienstelijke uitvoering waar
borgt.
Iets over Mannenzmg.
In het laatst verschenen nummer
van het Weekblad „de Amsterdam
mer" komt eene beschouwing voor
van den musicus en muziekcriticus
S. van Milligen over de vereenigingen
voor mannen zang. Het optreden van
den Crefelder Siingerbund geeft hem
aanleiding, eenige opmerkingen te
maken over de „concourswoede",
welke in den laatsten tijd, zegt hij,
onze (nederlandsche) mannenkoren
bezielt.
De heer Van Milligen is over deze
concoursen slecht te spreken. Hem
komt het voor, dat zij nadeelig wer
ken op den bloei eener liedertafel.
Niet alleen, omdat concoursen ij del
heid kweeken en naijver, en dat menig
directeur die bij een behaalden triumf
op de schouders wordt rondgedragen,
bij een geleden nederlaag eenvoudig
zijn ontslag krijgt [maar ook en
vooral, omdat bij het instudeeren van
concoursnummers details tot hoofd
zaken "worden verheven en ten slotte
omdat de beoordeeling van wat er ten
gehoore wordt gebracht, zoo bizonder
moeielijk is voor de jury. De heer Van
Milligen verklaart dan ook, dat hij
in den laatsten tijd meermalen wei
gerde, in zulk eene jury zitting te
nemen.
Toe zoover de meening van den
heer Van Milligen. Het trof ons niet
weinig, dezen terecht hooggeschatten
musicus dit oordeel over concoursen
te hooren mededeelen juist naar aan
leiding van den Crefelder Sangerbund.
Toen wij Zondagmiddag de uitvoering
van deze liedertafel hadden bijge
woond, kwamen wij juist tot de slot
som dat het mededingen op con
coursen en wel op buitenlandsche
concoursen, dezen Siingerbund zeer
ten goecle zou kunnen komen.
Het was merkwaardig om te hooren,
hoe door en door duitsch deze uit
voering was. De stukken waren korte
nummertjes, echt germaansche liedjes
zooals die bij duizenden bij de piano
worden gezongen, harmonieus, wel
klinkend, maar niet zoo als wij door
mannen willen hooren zingen. Brahms
Wiegelied gezongen door honderd
mannen met baardenIs dat mannen-
zang? Zulk een nummer is goed voor
een zoete sopraan of voor een smel-
tenden tenor.
Geen sprake van mannelijke kracht,
van een forsche uiting. Eerst in het
laatste nummer werden een paar
forto's gezongen, de rest was zacht,
zoet, niet mannelijk.
En hoe kan het ook anders zijn
Terwijl onze nederlandsche liederta
fels op concours gaan in België, in
Duitschland, ja soms in Frankrijk en
daar een andere wijze van zingen
hooren dan de hunne, blijven de
Duitschers in hun vaderland, geven
concerten voor Duitschers, gaan naar
concoursen in Duitschland waar de
jury bestaat uit Duitschers, kortom
bewegen zich steeds in een zelfde
kringetje. Wanneer de duitsche lie-
dertafels gewoon waren mede te doen
aan concoursen in België en Neder
land, dan had de Crefelder Sanger
bund zeker niet den moed gehad, om
met tachtig of honderd man (hoeveel
waren er precies een reeks piano-
liedjes te komen voordragen.
De heer Van Milligen heeft [zijn
oordeel over den Crefelder Sanger
bund nog niet uitgesproken maar wij
durven betwijfelen dat hij met groote
waardeering van hunne uitvoeringen
zal gewagen.
Laat ons nog eens terugkomen op
de concoursen, 't Is waar, er steekt
eenige ij delheid in, maar wie
onzer in dit opzicht vrij van zonde
mag heeten, die make er aanmerking
op. Wedstrijden liggen in den geest
des tijds en wij voor ons verkiezen
een concours van kelen, hoven die
van beenen, zooals een wielerwed
strijd of een footballmatch. Men ver-
gete dan ook niet, dat een behaalde
overwinning nieuw enthousiasme in
een mannenkoor brengt, het ledental
doet aangroeien, het bezoeken van de
repetitiën bevorderten helaas! het aan
tal contribueerende leden doet toene
men.
Wij zeiden helaas wat wij in onze
liedertafels betreuren, veel meer dan
het gaan naar concoursen, is dat zij
niet in het leven kunnen blijven
zonder den geldelijken steun van het
groote publiek. A. of B., die als kunst
lievend lid drie gulden betaalt en
die overigens geen a van een b kan
onderscheiden, erlangt door zijn bij
drage het recht, op hoogen toon af
te keuren wat hij niet kanbeoordee-
len en te eischen dat de concerten
worden opgeluisterd door artisten,
die met grof geld moeten worden be
taald en die met den mannenzang a
capella niets uitstaande hebben. Dit
brengt den mannenzang veel meer
van den goeden weg af.
De ideale toestand zou voorzeker
zijn, dat de kosten van eenmannen-
zangvereeniging werden gedragen door
een of enkele kunstliefhebbers, dat
de concerten bezocht werden door
uitsluitend genoodigden en dat zij
daar niets dan mannenzang te hoo
ren kregen. Solisten vinden gelegen
heid genoeg, zich op andere concerten
te doen hooren.
Maar, wij hebben rekening te hou
den met de praktijk, niet met ideale
toestanden. Uit dat oogpunt achten
wij concoursen nuttig en noodig, voor
den samenhang der liedertafels, de
ambitie der leden en de belangstel
ling van het publiek en last not
least, om niet in te slapen op een
37)
Naar het engelsch
FLORENCE 'WARDEN.
HOOFDSTUK XIV.
Met flauwe stem stelde mevrouw Hoad-Blean, die als bij
instinct het gevaar ruikende, al hare geestkracht had ver
zameld bij de komst van St. Rhadegund, de heeren aan
j elkaar- voor.
„Een dokter!" zeide deze plechtig. „Dat doet mij genoe
gen. Misschien zult gij deze dame wel kunnen zeggen mijn
beer, of een persoon, die ronddwaalt met een revolver in zijne
hand en den eerste den beste, dien hij buiten ontmoet, neer
schiet, geacht moet worden verstand genoeg te bezitten om
vrij rond te loopen?"
Mevrouw Hoad-Blean luisterde zeer aandachtig naar zijne
moorden, terwijl zij daar zat met gevouwen handen, stijf op
elkaar geklemde lippen en een rood vlekje op iedere wang.
»Gij begint daar wel plotseling midden in een verhaal,"
zeide zij en hield zich met alle inspanning kalm. „Misschien
wilt gij u wel nader verklaren."
Hij wendde zich woest tot haar, en zijne ernstige kalmte
scheen te verdwijnen bij hare voorgewende onwetendheid.
„Ik bedoel mevrouw, dat die ellendeling van een zoon van u
op mijn oudsten zoon, mijn Dick, heeft geschoten daarginds bij
de roode boerderij, en hem voor dood heeft laten liggen. En ik
bedoel, dat ik niet wil, dat uw zoon maar weer kalm van
hier gaat, en ik ben bij u gekomen om u dat te vertellen.
Of gij laat hem in een krankzinnigengesticht opsluiten, of
ik laat hem gevangen nemen wegens moordaanslag, want
waarschijnlijk zal het wel een moord worden! Nn wat zal
het zijn?"
„Gij komt werkelijk zeer vlug tot uwe gevolgtrekkingen
mijnheer St. Rhadegund! Gij zegt, dat gij uw zoon gewond
hebt gevonden, en oogenblikkelijk trekt gij daaruit de con
clusie, dat mijn zoon het gedaan moet hebben. Dat is onge
twijfeld wel wat haastig!"
„Nu geen praatjes meer mevrouw!" zeide hij kortaf. „Wan
neer gij het tegenspreekt, dat uw zoon krankzinnig is, waar
om hebt gij hem dan. vanavond opgesloten?"
Mevrouw Hoad-Blean antwoordde koel:
„Waarom ik dat deed? Wel, ik heb het niet gedaan."
Dokter Willonghby zag de moeder achterdochtig aan. Zij
had hem bekend, dat haar zoon in de eetkamer was opge
sloten, maar had den dokter gesmeekt hem dien nacht niet
te storen. Ook de meisjes wisselden blikken van verbazing.
„Gij ontkent, dat uw zoon in dit huis is opgesloten?"
zeide St. Rhadegund met een spottenden lach. „Welnu me
vrouw, dan zal ik u dit zeggen als gij de deur niet opent
van de kamer aan den achterkant van het huis met dat
ijzeren luik gij ziet, dat ik alles weet dan zal ik mijn
zoon Jim, die buiten wacht, de politie laten halen om hem
wegens moordaanslag gevangen te nemen!"
Mevrouw Hoad-Blean huiverde bij deze woorden. Zij wierp
een zijdelingschen blik op den onverzettelijken ouden man;
daarna stond zij langzaam op, haalde met bevende vingers
een sleutel te voorschijn, liep de kamer door en begaf zich
gevolgd door de anderen naar de eetkamer.
De vier personen, die haar volgden, verkeerden allen in
groote spanning. Wat zou de oude heer in dezen toestand
van nauwelijks bedwongen woede doen, wanneer hij van aan
gezicht tot aangezicht stond met den jongen man, die zijn
zoon doodelijk had gewond? Wat zou de moeder doen als
ooggetuige van die ontmoeting? Voor alles wat zou Edward
doen, wanneer hij in den toestand van waanzin, waarin hijs
zooals allen wisten, verkeerde, plotseling in tegenwoordig
heid kwam van een ander lid der door hem gehate familie
Een oogenblik beefde de hand der moeder zoodanig, dat
het haar moeite koste den sleutel in het slot te steken. Toen
zij het ten laatste had omgedraaid en de deur langzaam
opende, snelde St. Rhadegund, niet langer zijn ongeduld
kunnende bedwingen, haar voorbij de kamer in. Het luik
was nog gesloten en er was geen andere uitgang dan door
de deur, zooeven door haar geopend.
Edward was echter verdwenen!