BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
Oe Javaansche pelgrims te Mekka.
Letteren en Kunst.
VARIA.
Een 16-jarig jongmensch
heeft- .zich te {Amsterdam schuldig
gemaakt aan verduistering van een
brief, waarop het adres van den heer
Hartesveldt, ten nadeele van zijn pa
troon, den kassier J. Kol. In den
brief bevonden zich 4 bankbiljetten
a f 800 alsmede'4 bankbiljetten van
100.
Doo de Antwerpsche politie is hij
aangehouden, krachtens een mandaat
van" uitlevering. Die jonge gast had
met het gestolene reeds een pleizier-
reisje naar Parijs gedaan, maar was
toch nog in het bezit van drie biljet
ten van 300 gulden en 160 fr. in
geld. Hij logeerde te Antwerpen in
een hotel aan de Scheldekade en
was gewapend, als moest hij tegen
de wilden gaan vechten. Men vond
namelijk in zijn bezit een dolk, een
revolver van zwaar kaliber en twee
dozijnen kogels.
Als een bewijs van bizon-
dere hondentrouw mag het volgende
vermeld worden:
Vóór eenigen tijd reed een voer
man uit Arnhem, vergezeld van zij
nen hond, met eene vrachtkar naar
Den Bosch. Toen hij den volgenden
morgen van daar vertrokken was,
miste hij onderweg het dier, dat den
nacht in eenen stal onder het hooi
had doorgebracht. Des namiddags te
Arnhem teruggekeerd, bleef het af
wezig. Den volgenden (avond echter
stond de hond, erg vermagerd, uitge
hongerd en druipnat voor zijne wo
ning in Klarendal. Het beest had nu
alleen den weg tusschen beide ste
den, zijnde ruim twaalf uur afstand,
gevonden en, wat sterker is, daarbij
de Maas, de Waal en ook den Rijn
overgezwommen.
Men meldt uit R ij sen, 18
October.
Door de marechaussee is gisteren
middag onder de gemeente Markeloo
gearresteerd en gevankelijk naar Al
melo overgebracht een landbouwer,
die verdacht wordt voor eenigen tijd
eenen bij hem in dienst zij nden wees
jongen te hebben vermoord. Volgens
geruchten zou hij het lijk in de keu
ken begraven hebben; een aldaar in
gesteld onderzoek heeft echter nog
niet tot de ontdekking geleid.
Naar men zegt, moet de knecht
van den boer de misdaad aan het
licht hebben gebracht.J
Uit West-Friesland wordt
aan de N. R. Ct. geschreven:
Voor eenige dagen lazen wij, be
woners van het vlakke land in de
omgeving van Hoorn, dat op sommige
plaatsen pogingen worden in het
werk gesteld, om eenige marechaus
sees alhier in den omtrek te doen
plaatsen, om de wegen te zuiveren
van landloopers en bedelaars.
Werkelijk is die bedelarij van een
deel der Hoornsche bevolking (eenigen
komen ook van elders) eene schrik
kelijke plaag. Zóó erg is het wel niet
als in het jaar 1513, toen, zooals
Veüus Chronyck van Hoorn ons
meldt, „ten plattelande veel moedwils
en onstuericheyts geschiedde van de
Bedelaars, die onder pretext van be
delen, niet deden als stelen, en de
Huyslieden dagelij cx met veel over-
lasts te quellen, ooc den reysenden
Man over wegh te knevelen."
Want van bepaalden diefstal van
bedelaars hoort men zeer zelden en
van het „knevelen van den reysenden
Man over wegh" nooit. Bedelen is
bij de meesten een beroep geworden,
men noemt dat „op den daghuur uit
gaan", en mannen en vrouwen kan
men in clubjes van 10 of meer per
sonen, vooral Donderdags en Vrij
dags, opgewekt naar Hoorn zien
terugkeeren, om daar uit te rusten
van hun „dagwerk". Het vak wordt
op verschillende wij zen beoefend. Som
migen, de meesten wel, vragen een
voudig om een aalmoesanderen
bieden hunne waren te
maar, als men een 70 of S0 (er zijn
er zelis, die van meer dan 100 spreken)
op éénen dag aan zijne huisdeur ziet,
dan begint ook de zachtmoedigste
mensch wel eens ongeduldig te
worden.
Aan dergelijke maatregelen als in
het jaar 1513 in het „Placaet teghens
alle Terwanten, Bedelaers, en Speck-
haelders" werden genomen, namelijk
„dat, soo wie hem voortaen tot be-
„delen begaf, en daer op betraept
„werdt, gehecht zoude worden aen
„de kaeck met een spijcker deur zijn
„eene oyr, en daer soo langh staen,
„tot dat hij hem selven los haelde"
Veertien dagen vóór z ij n
dood, verhaaldej Gounod aan een
journalist, die hem een bezoek
bracht, het volgende uit zijn jeugd.
„Toen ik op het gymnasium was,
had ik een thema haastig en slordig
afgemaakt.
„Wat een afschuwelijk schrift"
zeide de leeraar die het werk nazag.
„Het is ook zoo erg vervelend
werk", antwoordde ik.
„En toen sprak hij deze woorden,
die ik nooit heb vergeten ofschoon
het al 60 jaar geleden is; „Als ge
is dan ook volstrekt geen behoefte, dat werk goed hadt gedaan, zoudt g<
Neen, het beste zou wel zijn, dat, I u niet hebben verveeld."
bij de oprichting van een werkhuis I Myan dat oogenblik af, ben ik
te Hoorn, dat dezen winter, naar wij nooit meer slordig geweest. Ik her-
vernamen, zal geopend worden, de i inner mij niet sedert dien tijd iets te
gemeentebesturen van omliggende hebben gedaan zonder althans mijn
orpen door verbeterd politietoezicht
de burgers bevrijdden van eenen last,
waarover wel niet luide geklaagd
wordt, maar die toch wordt gevoeld.
En zijn die besturen wat lauw, dan
in vredesnaam maarmaréchaussees.
Te München zijn thans twee in
ternationale tentoonstellingen van
schilderijen geopend. Naast de gewone
in het „glazen paleis" heeft een ge
deelte der kunstenaars in de Beier-
sche hoofdstad, wegens oneenigheden
die met de kunst niets te maken
hebben, hun werken in een ander
lokaal bijeengebracht. Zij worden de
secessionisten of uitgewekenen ge
noemd. De eerste telt 2597 nummers,
de tweede 876.
Beide hebben zich beijverd ook de
buitenlanders tot zich te trekken en
best te doen om het goed te doen."
De jaarmarkt te Nishni
Novgorod was dit jaar zeer druk be
zocht, waarschijnlijk een gevolg van
de hoop op een buitengewoon goe
den oogst, een verwachting, die even
wel niet verwezenlijkt is geworden.
Voor het uitbreken van cholera
waren buitengewone maatregelen ge
nomen. De arbeiders, die gewoonlijk
het meest van de ziekte te lijden
hebben, waren onder streng toezicht
gesteld, wijn met gekookt water werd
hun kosteloos verstrekt. De cholera
tastte ten gevolge daarvan dit jaar
meest lieden uit de hoogere standen
aanmen is echter reeds zoo aan de
tegenwoordigheid der ziekte gewend,
zegt de correspondent van de Standard
dat men ze niet meer vreest.
Officieel werd het bestaan der ziekte
ontkend.
De russische fabrikanten zijn zeer
zoo vindt men van dezelfde meesters
werken in elk der gebouwen. Vooral j tevreden over den uitslag van de jaar-
Frankrijk en Engeland zijn ruim ver-markt, vooral over een bestelling der
tegenwoorcligd. Ook ons land neemt j regeering van bijna 2.800.000 meter
weder deel aan beide exposities. Jan j militair laken, ten gevolge waarvan
Toorop heeft zelfs in het „glazen-pa-1 geen laken naar het buitenland uit-
leis" een geheel kabinet met zijn wer- gevoerd zal worden.
ken gevuld.
Het aanbod bleef beneden het ge-
De bekende kunstcriticus van demiddelde, zoodat in Rusland reeds
hooge prijzen betaald werden.
Oostersche kooplieden brengen
voor het meerendeel zilver naar huis,
daar de invoer van dit metaal hen
Vos-s. Ct. schrijft van die inzending:
„Toorop kan zich er op beroemen in j De
zijn werken de onbegrijpelijkste en on
gelooflijkste voortbrengselen van phi-
losophisch-phantastische dolheid te1 grooterevoordeeleu zal opleveren dan
hebben ten toon gesteld, die ooit uit de die van goederen, waarmede de uit
hersenen van een beschaafd EuropeaanEngeland ingevoerde reeds beginnen
zijn te voorschijn gekomen en door de te concurreeren.
hand van zulk een persoon zijn ge-1 In 1896 zal te Nishni Novgorod
teekend en geschilderd. Wil men iets j een handelstentoonstelling gehouden
dat er op gelijkt in de beeldende j worden, voor welke gelegenheid over
kunst uit alle tijdperken der mensch-de Oka een vaste brug geslagen zal
heid vinden, dan moet men opklimmenworden, waarschijnlijk door eenfran-
tot de reliefs en het schilderwerk in de j sche maatschappij,
tempels van Oud-Indië, Kambodjo j Men heeft voorgesteld aan de ten
en Mexico. Die voorstellingen worden j toonstelling een afdeeling voor rivier
wellicht nog overtroffen door de lange vaart toe te voegen, daar voor Rus
ophelderingen welke de schilder er land de scheepvaart op de Wolga
in druk naast heeft gehangen. De1 van zeer veel belang is.
overweldigende indruk der schilder- j Het denkbeeld vindt evenwel geen
stukken wordt door deze „Gedichteningang. Toch is het zeer noodzakelijk
in proza" verdubbeld." j de aandacht op de riviervaart te ves-
RECHTSZAKEN itigen want de toestand van de Wol-
Eenige jaren geleden was een huwe-ka meer daf tr.eur> In de V?1
lijk door echtscheiding ontbonden staat op enkele plaatsen zoo weinig
verklaard en de man veroordeeld aan I water> dat schepen van drie voet dxep-
de vrouw voor levensonderhoud vaii,gang agzagsgewijze;moeteni varen met
haar en hare kinderen de som van e.?n man .yooroP> die voortdurend de
tien gulden 's weeks te betalen. Kort
na de uitspraak van dit vonnis fail
leerde de man en bood aan zijne
schuldeischers een accoord van 3 pCt.
aan, hetwelk door de rechtbank ge
homologeerd werd. Hij beweerde nu,
dat dit accoord ook bindend was voor
zijne gewezen vrouw, en dat zij zich
moest tevreden stellen met dertig
cent per week, niet alleen voor de
termijnen die vóór het faillissement
vervallen waren, maar ook voor die
welke na de homologatie van het
accoord zouden verschijnen. De wet
maakte, naar zijne voorstelling, geen
onderscheid tusschen de vordering
voor levensonderhoud en andere vor
deringen, terwijl hij op zijn best op
koop aan:j dit geval toepasselijk achtte art. 786
zeep, garen, band, haarspelden enz., jWetb. van Kooph., dat voor derge-
anderen weder toonen muzikale gaven j lijke uitkeeringen eene vermindering
door den strijkstok langs de snaren i voorschrijft evenredig aan den boedei,
te doen glijden of op den harmonika met verzekering dier verminderde
te spelen (bij verkorting „rnook" ge-1 uitkeering. De vrouw daarentegen
noemd). Men stelle zich bij dit „spe- achtte zich niet gebonden door het
len" niet te veel voor, velen doen j accoord voor een vordering welke
niets anders dan het edel instrumenteerst na de homologatie verschenen
uithalen en indrukken. was en welker verschuldigdheid van
Er zijn er ook onder hen, die als allerlei omstandigheden] afhankelijk
ware kinderen der 19de eeuw voor
een deel van hunne tochten van
spoor of tram gebruik maken. De
meesten hunner in tusschen zijn niet
oneerlijk, en van grove onbeschaamd
heden van hunne zijde hebben wij
was. Zij beriep bij den rechter
zich voorts op, dat de man geen ver
mindering der uitkeering gevraagd
had, en dat het wel mogelijk was,
dat hij zijn vermogen blijkens zijn
faillietverklaring verloren had, maar
niet vernomen, tenzij natuurlijk j dat hij zijne arbeidskracht behouden
iemand hen kort maar krachtig (en had en volgens de wet verplicht was
een rechtgeaard West-Fries is kort) voor vrouw en kinderen te arbeiden
van het erf jaagt. Dan, ja dan jen in hun levensonderhoud te voor-
toonen zij wel eens, dat zij in het j zien.
vocabulair der Hollandsche scheld- De rechtbank te Amsterdam ver
woorden goed tehuis zijn, en de „on-eenigde zich met de zienswijze der
willige"
waarbij, om
spreken, die
Oostenrijk niets zijn.
Maar overigens zijn zij vrijwel on-
ontvangt dan eeretitels,vrouw en verklaarde het accoord niet
met Fritz Reuter te toepasselijk op de termijnen van het
van den Keizer vanlevensonderhoud, die na de homolo-
gatie verschenen waren.
Voor den man was opgetreden mr.
schadelijk. Kwamen zij ook niet in A. C. N. Pieren, en voor de gescheiden
zoo grooten getale, van eene „plaag" vrouw mr. Maurits R. Cohen, beiden
zou niet mogen worden gesproken,advocaten te Amsterdam.
diepte peilt.
Verzuimt men dit, dan loopt men
de kans op een der vele lagen drijf
zand vast te raken. Voorts wordt de
naphta de rivier opgebracht in zeer
lekke barken, zoodat het gevaarlijke
vocht zich over de oppervlakte van
het water verspreid. Te Nisnji zijn
groote oppervlakten der rivier daar
mede bedekt; te Astrakan is de op
pervlakte van het water niet meer
zichtbaar door de laag naphta, die
de vischvangst der stad met een wis
sen ondergang dreigt. De overheid
heeft zich reeds lang met deze kwes
tie bezig gehouden, doch tot nog toe
zonder tot eenig resultaat te komen.
Donderdagnacht te 3 u u r
sprong een bom voor een huis te St.
Helens, bij Liverpool. Het huis werd
bewoond door een mijnpomper. Het
huis werd zwaar beschadigd doch
niemand werd gedeerd.
De tweede edite der Times
behelst een telegram uit Calcutta,
meldende dat er opnieuw godsdiens
tige troebelen hebben plaats gehad
in Indië. Te Icola bij Nasick zijn een
aantal Hindoes in optocht naar de
moskee getrokken en hebben de daar
aanwezige Muzelmannen aangevallen,
van wie er verscheidene gewond wer
den. De politie maakte een einde
aan het gevecht en nam eenige Hin
does in hechtenis.
VolgensberichtenuitNew-
York hebben de twee Amerikaansche
oorlogsschepen San Francisco en Kear-
sage belangwekkende en welgeslaag
de proeven genomen met eene nieu
we uitvinding, welke stoombooten in
staat stelt al voortstoomende steen
kolen in te nemen. De twee genoem
de schepen stoomden naast elkander
voort met eene tusschenruimte van
300 voet en middelerwijl nam de San
Francisco vijftien ton kolen per uur
van de Kear-sage over, en dit cijfer
kan in denzelfden tijd gemakkelijk
verdubbeld worden.
Aan een particulier schrijven van
iemand, die onlangs te Jeddah ver
toefde, is het volgende ontleend:
Een warmte van 37 gr. Celsius in
de schaduw, geen windje, dat de op
pervlakte van het blauwe water in
de Roode Zee doet rimpelen, slechts
hier en daar (le grijsbruine streep van
een rif, dat zich een paar centimeters
boven het watervlak verheft en daar
op het gele zand de huizen en mi
narets van Jeddah, de haven van
Mekka.
Een paar turksche oorlogsschepen
liggen op de binnenreede ten anker,
in gezelschap van een turksche bark,
een koopvaarder, waarvan de vorm
levendig herinnert aan de modellen
van vroegere schepen in het Rijks
museum te Amsterdam. Op de bui-
tenreede een onbegrijpelijk vuile turk
sche stoomer, gereed om pelgrims in
te nemen voor Suez of mogelijk Aden
of een der plaatsen in de perzische
golf, en een reusachtige engelsche
cargoboot, die de levende lading zal
innemen en verschepen naar Java en
Singapore, zoo gauw de nonchalante
bevrachter het overeengekomen deel
van het charter in goed goud zal be
taald hebben aan den gezagvoerder.
Dat is het panorama der reede van
de plaats der plaatsen, van Jeddah,
dat twee kameelmarschen verwijderd
ligt van het beloofde land, het land
van den grooten Profeet, het land
dat door Allah tot „het land" ver
heven is. Zonderlinge verheffing van
een zandwoestijn, een steenachtig pa
radijs, waar nauwelijks een boom of
struik groeit.
De landingsplaats is aan het ge
bouw van de quarantaine-commissie,
een sterke lucht van carbol komt
door de kleine ruimte en vervolgt
u een paar passen buiten het gebouw
om daar plaats te maken voor een
nog minder aangenamen reuk van
rottende visch en anderen afval. Een
troep vuile honden, met de staarten
tusschen deachterpooten, loopt schuw
heen en weer als gewoon aan minder
vriendelijke behandeling en de Ara
bieren en Nubiërs, die er rondloopen,
kijken den Europeaan met merkbare
verachting aan. Een vuile poort door,
waaronder een hoop brutale luie in
boorlingen zich in de schaduw ver
meien en men komt op een klein
plein, aan de eene zijde begrensd
door kleine winkels, waaronder een
grieksche apotheek en aan de andere
zijde door het gebouw der turksche
regie, dat gesloten is. Dan volgt de
bazar, een lange kronkelende straat,
met uitstallingen van vruchten en
levensmiddelen aan beide zijden, een
menigte beladen en onbeladen ka-
meelen in het midden en een ruste-
looze, onvriendelijke bevolking in de
winkeltjes en tusschen de kameelen.
Hier en daar een inboorling van
Mekka, kenbaar aan de kerven op de
wangen, die vol trots op zijn hooge
afkomst met ergernis op deongeloo-
vige honden neerzietginds een zwarte
Soedanees of een nog leelijker Nubiër,
wiens oogen en tanden sterk afsteken
tegen het ebbenhout van de huid, daar
een deftige Arabier met den witten tul
band en de witte bumoes en ginds
een armoedige Turksche soldaat, die
mogelijk nog een jaar soldij van zijn
goevernement te goed heeft. Een Eu
ropeaan is in dien troep misplaatst
als een vlag op een mesthoop en
europeesche zenuwenen schoonheids
gevoel, europeesche netheid en orde
worden als om strijd beleedigd door
alles wat het oog ziet en de reuk
waarneemt. Leven is er betrekkelijk
weinig in den zin van geschreeuw,
maar overigens veel te veel om goed
te doen.
De ontzettende menigte vliegen,
die op de hoopen dadels neerstrijken
en de perziken er doen uitzien, alsof
zij met_ een korst bedekt waren, al
leen zijn reeds veel te levendig, zoo
levendig, dat men er van walgt. De
kameelen, waarvan het meerendeel er
uitziet, of zij uit zeer oud eikenhout
gehakt en sedert ruw gepolitoerd
zijn, zien kalm, ontzettend kalm toe,
even kalm of zij in volle woestijn
waren. Daar ligt een Arabier in een
hoek te sterven en zijne medemen-
schen nemen er evenveel notitie van
als de kameelen. Hij ligt daar met
ingevallen borst en brekende oogen,
terwijl de magere vingers aan den
nog magerder arm stuiptrekken, als
wilden zij voor het laatst de vliegen
verjagen die bij myriaden op de weer-
looze prooi aanvallen. En niemand
ziet er naar om. Van avond zullen
zijne bekenden hem beweenen en be
zingen tot ergernis van hen, die door
dat afschuwelijk geschreeuw den slaap
niet kunnen vatten, maar voorloopig
laten zij den man maar sterven. Allah
is Allah, Kishmet!
Aan het einde van den bazar,
het een weldaad weer wat meer van
dé blauwe lucht te zien, dan door de
reten der planken overdekking van
den beroemden bazar mogelijk is, ook
al staat er een verblindende zon aan
den hemel en al worden de zonne
stralen als vuur over het heerlijk
Jeddah uitgegoten. De consulaten de;
mogendheden bevinden zich daar ir
die buurt dicht bij het oude fort me
de ingevallen muren dat nu als tre.
vangenis dienst doet. Voor de soinm;
van twee gulden vijftig tot een paa
honderd gulden kan men iedereei
een poosje laten opbergen. De ara
bische of liever de turksche recht
spraak biedt op dat punt faciliteitei
aan, zooals geen enkele andere mach
ter wereld.
De huizen der consuls en der en
kele particulieren zijn vrij goed cre
bouwd. Over het algemeen maaktch
arabische bouworde een gunstigen in
druk, vooral uit de verte, als mei
niet van nabij kan zien, dat de ara
besken niet afgewerkt, beschadigd o
verwaarloosd zijn. De huizen hebbei
overigens meest twee drie verdie
pingen, hoog en luchtig met terras
sen en platte daken. In dezen tiji
van het jaar slaapt men in de venstei
banken, die uitgebouwd en van ja
louzieën voorzien, en zes tot zevei
voet breed zijn. Met behulp van mm
kieten-kleeden, de bekende indisch
klamboe, ligt men in den heetei
Zuidenwind te transpireeren en t
zuchten over het gejank der duizeu
den honden, en het eentonig lijkge
zang der Arabieren. Er waren in he
geheel twaalf Europeanen te Jeddab
toen ik er vertoefde. Ik logeerde tei
huize van den heer Robinson, dei
agent der Nederlandsche Stoomvaart
Maatschappijen en ik kan niet ge
noeg de gastvrijheid van mijn he
minnelijken gastheer prijzen.
De twaalf Europeanen behoorei
bijna tot twaalf verschillende natio
naliteiten, zoodat op eene avondvisite
waar wij met ons zevenen bij elkan
der waren, minstens een drietal talei
gesproken werd, behalve het arabisch
dat tegen den bediende werd gespro
ken en waarvan ik jgeen woord he
greep.
Het gesprek liep dien avond ove
de cholera, die Djeddah en Mekka
vooral ook Jembo en Medina geteis
terd had. De sterfte was vooral groo
geweest onder de pelgrims van di
Noordkust van Afrika tot de ziekt
bijna even plotseling verdween al
zij gekomen was. Er werd verdei
gesproken over de schandelijke he
handeling den Javaanschen pelgrim
aangedaan, in Mekka, waar zij dooi
de liefderijke zorg van den vorst vat
Mekka, den Emir of Groot Sheri
„Aun el Rafig" van hun geld beroofd
werden alvorens de heilige stad t(
mogen verlaten. De berooving ge
schiedde onder voorwendsel, dat de
lieden voor het bedrag van 37 rijks
daalders passage zouden krijgen in
een schip, dat ter reede van Djeddah
op hen lag te wachten. Wanneer zij
niet goedschiks wilden betalen, wer
den hunne kisten eenvoudig door de
soldaten van den vorst opengebroken,
Er werd den lieden geene optie ge
laten, of zij met het schip dat er
heette te zijn, wilden vertrekken oi
liever met een ander schip gingen.
Betaal of blijf hier. De hollandsche
consul stond weerloos tegenover de
clique der turksche overheden en
arabische Sheiks.
Een tot driemaal toe herhaald be
vel van den sultan uit Constantino-
pel had geheel geene uitwerking. De
Yali (goeverneur-generaal van dat
gedeelte van Arabië) verklaarde er
niets aan te kunnen doende Cai-
macam (goeverneur van Jeddah) werd
plotseling ontslagen, toen het scheen,
dat hij den consul eenige werkelijke
hulp wilde verleenen, en vervangen
door een ander, die beter voor de rol
van raisonneur was. en de holland
sche regeering vond het goed, of deed
ten minste niets of al zeer weinig,
om van haar ongenoegen te doen
blijken. De nederlandsche onderdanen
mochten ongehinderd uitgeplunderd
worden, de nederlandsche consul
mocht met groote woorden en be
tuigingen van leedwezen over werke
lijke grieven afgescheept worden,
maar het middel, dat gebaat zou
hebben, het zenden van een oorlogs
schip naar de reede van Djeddah, het
eenige machtsvertoon, wat in het
Oosten uitwerking heeft, bleef achter
wege. In den lauwen Augustus-avond,
op het terras om de whiskeysoda
vereenigd, ver boven den stank van
net Orientalisme, met den helderen
sterrenhemel boven ons, was het toch
voor een enkelen keer nog zoo kwaad
niet, als men ad de ellende daar he
neden maar vergeten kon.
Een ander soort.
Noem je dat koeien? zegt Jans
sen, die een der schilderijen van zijn
vriend komt bewonderen. Ik heb nog
nooit koeien gezien, die er zóó uit
zagen.
Verbeeld jij je dan, is het
antwoord van den verontwaardigden
schilder, dat jij alle koeien van de
wereld hebt gezien?
